Bài giảng Ngữ văn 7 - Bài: Cách làm bài văn lập luận chứng minh - Nguyễn Thị Tuyết Mai

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI 
CHƯƠNG TRÌNH DẠY HỌC TRÊN TRUYỀN HÌNH 
MÔN NGỮ VĂN 7 
 Trong văn nghị luận, chứng minh là một phép lập luận dùng những lí lẽ, bằng chứng chân thực, đã được thừa nhận để chứng tỏ luận điểm mới (cần được chứng minh) là đáng tin cậy. 
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI 
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH 
GIÁO VIÊN : NGUYỄN THỊ TUYẾT MAI 
TRƯỜNG THCS ĐỀN LỪ - QUẬN HOÀNG MAI 
MỤC TIÊU BÀI HỌC: 
1. Về kiến thức: 
 - Hệ thống hóa những kiến thức cần thiết (về tạo lập văn bản, về văn bản lập luận chứng minh) để việc học cách làm bài có cơ sở chắc chắn hơn. 
 - Bước đầu hiểu được cách thức cụ thể trong việc làm một bài văn lập luận chứng minh, những điều cần lưu ý và những lỗi cần tránh trong lúc làm bài. 
2. Về kĩ năng: 
 Rèn kĩ năng tìm hiểu đề, lập ý, lập dàn ý và viết các phần, đoạn trong bài văn chứng minh. 
3. Về thái độ: 
 Có ý thức học tập những tấm gương có ý chí từ đó nỗ lực khắc phục mọi khó khăn để vươn lên trong cuộc sống. 
II. LUYỆN TẬP 
CẤU TRÚC BÀI HỌC 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
Đề bài: 
 Nhân dân ta thường nói: “Có chí thì nên” . Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
Đề bài: 
 Nhân dân ta thường nói: “Có chí thì nên” . Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó. 
 - Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý. 
 - Bước 2: Lập dàn bài. 
 - Bước 3: Viết bài. 
 - Bước 4: Đọc lại và sửa chữa. 
CÁC BƯỚC TẠO LẬP VĂN BẢN 
Đề bài: 
 Nhân dân ta thường nói: “Có chí thì nên”. Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó. 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
Đề bài: 
 Nhân dân ta thường nói: “Có chí thì nên”. Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó. 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý: 
Xác định yêu cầu chung của đề: 
Đề bài: 
 Nhân dân ta thường nói: “Có chí thì nên”. Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó. 
Dạng bài. 
Nội dung đề. 
Phạm vi yêu cầu của đề. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý: 
Xác định yêu cầu chung của đề: 
Dạng bài: Nghị luận (Nghị luận chứng minh). 
Nội dung (luận điểm cần chứng minh): C ó chí sẽ thành công. 
Phạm vi chứng minh: T rong đời sống xã hội, trong văn chương. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý: 
Xác định yêu cầu chung của đề. 
b. Tìm ý: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý: 
b. Tìm ý: 
Nên đặt các câu hỏi dạng: 
 là gì? 
Vì sao? 
 như thế nào? 
 phải làm gì? 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý: 
b. Tìm ý: 
- Giải thích: “Chí”, “nên” nghĩa là gì? Câu tục ngữ khẳng định điều gì? 
- Nêu lí lẽ: 
+ Vì sao “Có chí thì nên”? 
+ Nếu không có “chí” thì làm mọi việc có thành công không, nhất là khi gặp khó khăn? 
- Nêu dẫn chứng tiêu biểu, cụ thể, xác thực để làm rõ tính đúng đắn của tư tưởng được đúc kết trong câu tục ngữ “Có chí thì nên”. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài: 
Mở bài: 
- Trích dẫn câu tục ngữ “Có chí thì nên” và khẳng định tính đúng đắn của câu tục ngữ. 
- Nêu luận điểm: Vai trò quan trọng của ý chí và nghị lực là đem đến thành công cho con người. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài: 
Mở bài: 
- Trích dẫn câu tục ngữ, câu châm ngôn, câu danh ngôn, 
- Nêu luận điểm cần được chứng minh. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài: 
Mở bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
b. Thân bài: 
Nêu luận điểm cần được chứng minh. 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
b. Thân bài: 
Ý 1. Giải nghĩa câu tục ngữ: 
 NGHĨA TỪ NGỮ 
 Ý NGHĨA KHÁI QUÁT 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
b. Thân bài: 
Ý 1. Giải nghĩa câu được trích dẫn: 
 NGHĨA TỪ NGỮ 
 Ý NGHĨA KHÁI QUÁT 
 NGHĨA ĐEN 
 Ý NGHĨA KHÁI QUÁT 
 NGHĨA BÓNG 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
b. Thân bài: 
Ý 1. Giải nghĩa câu tục ngữ: 
Nghĩa từ ngữ: 
+ “Chí”: Ý chí, nghị lực, sự kiên trì, bền bỉ nhằm thực hiện một mục đích, lý tưởng tốt đẹp. 
+ “nên”: K ết quả, thành công đạt được. 
Nghĩa khái quát: Vai trò của ý chí, nghị lực, sự kiên trì sẽ đem đến thành công cho mỗi người trong cuộc đời. 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
b. Thân bài: 
Ý 1. Giải nghĩa câu tục ngữ. 
Ý 2. Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ : 
 Nêu lí lẽ và dẫn chứng. 
2. Lập dàn bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
b. Thân bài: 
Ý 2. Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ : 
+ Về lí lẽ: 
 -> Khẳng định vai trò của “chí” dẫn đến thành công. 
 -> Chỉ rõ, nhờ có “chí” mà con người có thể chiến thắng khó khăn, thử thách. 
2. Lập dàn bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
b. Thân bài: 
+ Về lí lẽ: 
 -> Khẳng định vai trò của “chí” dẫn đến thành công. 
 -> Chỉ rõ, nhờ có “chí” mà con người có thể chiến thắng khó khăn, thử thách. 
+ Về dẫn chứng: 
 -> Nêu t ấm gương có “chí” đều thành công: Bác Hồ, Nguyễn Ngọc Ký, 
Ý 2. Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ : 
Những hình ảnh về Bác Hồ 
Hình ảnh Nguyễn Ngọc Ký thời nhỏ 
Câu chuyện “Đôi bàn chân kì diệu” 
(SGK Tiếng Việt lớp 4- tập 1- Trang 107) 
Nguyễn Ngọc Ký – tấm gương về nghị lực 
2. Lập dàn bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
b. Thân bài: 
+ Về lí lẽ: 
 -> Khẳng định vai trò của “chí” dẫn đến thành công. 
 -> Chỉ rõ, nhờ có “chí” mà con người có thể chiến thắng khó khăn, thử thách. 
+ Về dẫn chứng: 
 -> Nêu t ấm gương nhờ có “chí” mà thành công: Bác Hồ, Nguyễn Ngọc Ký, 
 -> Nêu tấm gương nhờ có “chí” mà chiến thắng thử thách, khó khăn: Nick Vujicic , sinh viên Bùi Trung Hiếu, 
Ý 2. Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ : 
Tấm gương vượt khó Bùi Trung Hiếu 
Tấm gương vượt khó Bùi Trung Hiếu 
Tấm gương vượt khó Bùi Trung Hiếu 
2. Lập dàn bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
b. Thân bài: 
+ Về lí lẽ: 
 -> Khẳng định vai trò của “chí” dẫn đến thành công. 
 -> Chỉ rõ, nhờ có “chí” mà con người có thể chiến thắng khó khăn, thử thách. 
+ Về dẫn chứng: 
 -> Nêu t ấm gương nhờ có “chí” mà thành công: Bác Hồ, Nguyễn Ngọc Ký, 
 -> Nêu tấm gương nhờ có “chí” mà chiến thắng thử thách, khó khăn: Nick Vujicic , sinh viên Bùi Trung Hiếu, 
Ý 2. Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ : 
Các bác sĩ chống dịch Co-vid 19 
Những người lính tham gia chống dịch Co-vid 19 
“Ăn núi, ngủ rừng” 
Đưa thức ăn cho người bị cách ly 
Phun hóa chất khử trùng 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
b. Thân bài: 
Ý 1. Giải nghĩa câu tục ngữ. 
Ý 2. Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ . 
 Nêu lí lẽ và dẫn chứng để chứng tỏ luận điểm đúng đắn. 
Lí lẽ 1 
Lí lẽ 2 
Dẫn chứng 1 
Dẫn chứng 2 
LUẬN ĐIỂM 
Lí lẽ 1 
Lí lẽ 2 
Dẫn chứng 1 
Dẫn chứng 2 
LUẬN ĐIỂM 
1 
2 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý: 
2. Lập dàn bài: 
Mở bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
b. Thân bài: 
Nêu luận điểm cần được chứng minh. 
Nêu lí lẽ và dẫn chứng để chứng tỏ 
luận điểm đúng đắn. 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý: 
2. Lập dàn bài: 
Mở bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
b. Thân bài: 
Nêu luận điểm cần được chứng minh. 
Nêu lí lẽ và dẫn chứng để chứng tỏ 
luận điểm đúng đắn. 
Kết bài: 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý: 
2. Lập dàn bài: 
c. Kết bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
- Khẳng định lại vai trò của “chí” đối với cuộc đời mỗi người. 
- Rút ra bài học và đ ưa ra lời khuyên: cần tu dưỡng ý chí, nghị lực để đạt được thành công trong cuộc sống. 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý: 
2. Lập dàn bài: 
c. Kết bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
Khẳng định lại luận điểm, rút ra bài học, liên hệ bản thân. 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý: 
2. Lập dàn bài: 
Mở bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
b. Thân bài: 
Nêu luận điểm cần được chứng minh. 
Nêu lí lẽ và dẫn chứng để chứng tỏ 
luận điểm đúng đắn. 
Kết bài: 
Khẳng định lại luận điểm, rút ra 
bài học, liên hệ bản thân. 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
(viết từng đoạn từ mở bài đến kết bài) 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
a. Mở bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
a. Mở bài: 
- Cách 1. Đi thẳng vào vấn đề: 
 + Nêu luận điểm: “ Hoài bão, ý chí, nghị lực là điều không thể thiếu đối với những ai muốn thành công.” 
 + Trích dẫn, khẳng định tính đúng đắn của câu tục ngữ: “ Câu tục ngữ “Có chí thì nên” đã nêu bật được tầm quan trọng đó.” 
CÁCH MỞ BÀI TRỰC TIẾP 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
a. Mở bài: 
- Cách 2. Suy từ cái chung đến cái riêng: 
 + Cái chung: “ Sống tức là khắc phục khó khăn.” 
 + Cái riêng: “ Không có ý chí, niềm tin, nghị lực để khắc phục mọi trở ngại trên đường đời thì không thể thành đạt được. ” 
 + Trích dẫn câu tục ngữ: “ Do đó, từ xưa nhân dân ta đã dạy: “Có chí thì nên”. ” 
CÁCH MỞ BÀI GIÁN TIẾP 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
a. Mở bài: 
- Cách 3. Suy từ tâm lí con người đến thực tế : 
 + Tâm lí con người: “ Ở đời mấy ai mà không mong muốn được thành đạt về sự nghiệp? ” 
 + Thực tế: “ Nhưng không phải ai cũng có đủ niềm tin, nghị lực để tiếp tục sự nghiệp cho đến lúc thành công. ” 
 + Trích dẫn câu tục ngữ: “ Bởi thế, từ xưa nhân dân ta đã dạy: “Có chí thì nên”. ” 
CÁCH MỞ BÀI GIÁN TIẾP 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
Mở bài: 
 -> Có 2 cách: Trực tiếp hoặc gián tiếp . 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
Mở bài: Trực tiếp hoặc gián tiếp . 
b. Thân bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
b. Thân bài: 
Lưu ý: 
+ Phải có từ ngữ chuyển đoạn, tiếp nối phần Mở bài. ( Ví dụ: Thật vậy, Đúng như vậy, ). 
+ Nên chia thành các đoạn văn để việc lập luận trở nên mạch lạc, rõ ràng. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
b. Thân bài: 
Ý1. Viết đoạn văn giải nghĩa câu tục ngữ “Có chí thì nên” : 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
b. Thân bài: 
Yêu cầu với đoạn văn giải nghĩa câu được trích dẫn: 
-> Cần có câu chủ đề khái quát nội dung chính của đoạn. 
-> Giải nghĩa từ ngữ (hoặc nghĩa đen, nghĩa bóng). 
-> Khái quát thành nghĩa chung của câu được trích dẫn. 
-> Giữa các câu văn cần có liên kết về nội dung và hình thức. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
b. Thân bài: 
Ý1. Viết đoạn văn giải nghĩa câu tục ngữ “Có chí thì nên” : 
 “ Thật vậy, c âu tục ngữ ngắn gọn nhưng hàm chứa ý nghĩa thật sâu sắc. “Chí” chính là ý chí, nghị lực, sự kiên trì, bền bỉ. Với mỗi người, “chí” bộc lộ rõ nhất trong hành động để thực hiện ước mơ, hoài bão chân chính. Còn “nên” có nghĩa là kết quả, thành tựu mà ta đạt được. Từ đó, có thể hiểu được, qua câu tục ngữ “Có chí thì nên” , người xưa đã khuyên chúng ta cần luôn có ý chí, nghị lực để đạt được thành công trong cuộc đời.” 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
b. Thân bài: 
Ý1. Viết đoạn văn giải nghĩa câu tục ngữ “Có chí thì nên” : 
 “ Thật vậy, câu tục ngữ ngắn gọn nhưng hàm chứa ý nghĩa thật sâu sắc. “Chí” chính là ý chí, nghị lực, sự kiên trì, bền bỉ. Với mỗi người, “chí” bộc lộ rõ nhất trong hành động để thực hiện ước mơ, hoài bão chân chính. Còn “nên” có nghĩa là kết quả, thành tựu mà ta đạt được. Từ đó, có thể hiểu được, qua câu tục ngữ “Có chí thì nên” , người xưa đã khuyên chúng ta cần luôn có ý chí, nghị lực để đạt được thành công trong cuộc đời.” 
Câu chủ 
đề 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
b. Thân bài: 
Ý1. Viết đoạn văn giải nghĩa câu tục ngữ “Có chí thì nên” : 
 “Thật vậy, câu tục ngữ ngắn gọn nhưng hàm chứa ý nghĩa thật sâu sắc. “Chí” chính là ý chí, nghị lực, sự kiên trì, bền bỉ. Với mỗi người, “chí” bộc lộ rõ nhất trong hành động để thực hiện ước mơ, hoài bão chân chính. Còn “nên” có nghĩa là kết quả, thành tựu mà ta đạt được. Từ đó, có thể hiểu được, qua câu tục ngữ “Có chí thì nên” , người xưa đã khuyên chúng ta cần luôn có ý chí, nghị lực để đạt được thành công trong cuộc đời.” 
Nghĩa từ ngữ 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
b. Thân bài: 
Ý1. Viết đoạn văn giải nghĩa câu tục ngữ “Có chí thì nên” : 
 “Thật vậy, câu tục ngữ ngắn gọn nhưng hàm chứa ý nghĩa thật sâu sắc. “C hí” chính là ý chí, nghị lực, sự kiên trì, bền bỉ. Với mỗi người, “chí” bộc lộ rõ nhất trong hành động để thực hiện ước mơ, hoài bão chân chính. Còn “nên” có nghĩa là kết quả, thành tựu mà ta đạt được. Từ đó, có thể hiểu được, qua câu tục ngữ “Có chí thì nên” , người xưa đã khuyên chúng ta cần luôn có ý chí, nghị lực để đạt được thành công trong cuộc đời.” 
Nghĩa khái quát 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
b. Thân bài: 
Ý1. Viết đoạn văn giải nghĩa câu tục ngữ “Có chí thì nên” : 
 “ Thật vậy, c âu tục ngữ ngắn gọn nhưng hàm chứa ý nghĩa thật sâu sắc. “Chí” chính là ý chí, nghị lực, sự kiên trì, bền bỉ. Với mỗi người, “chí” bộc lộ rõ nhất trong hành động để thực hiện ước mơ, hoài bão chân chính. Còn “nên” có nghĩa là kết quả, thành tựu mà ta đạt được. Từ đó , có thể hiểu được, qua câu tục ngữ “Có chí thì nên” , người xưa đã khuyên chúng ta cần luôn có ý chí, nghị lực để đạt được thành công trong cuộc đời.” 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
b. Thân bài: 
Yêu cầu với đoạn văn giải nghĩa câu được trích dẫn: 
-> Cần có câu chủ đề khái quát nội dung chính của đoạn. 
-> Giải nghĩa từ ngữ (hoặc nghĩa đen, nghĩa bóng). 
-> Khái quát thành nghĩa chung của câu được trích dẫn. 
-> Giữa các câu văn cần có liên kết về nội dung và hình thức. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
b. Thân bài: 
Ý1. Viết đoạn văn giải nghĩa câu tục ngữ “Có chí thì nên” . 
 Ý 2. Viết đoạn văn chứng minh: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
b. Thân bài: 
Yêu cầu của đoạn văn chứng minh: 
- > Đoạn văn cần có câu chủ đề nêu ý chính của cả đoạn (luận điểm phụ). 
- > Nên kết hợp hài hòa lí lẽ và dẫn chứng. 
- > Dẫn chứng: tiêu biểu, xác thực, phù hợp yêu cầu đề bài. 
- > Kết hợp với các phương thức biểu đạt khác: tự sự, miêu tả, biểu cảm, 
-> Giữa các câu văn, đoạn văn cần có liên kết về nội dung và hình thức. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
b. Thân bài: 
 Ý 2. Viết đoạn văn chứng minh: 
 + Về lí lẽ: 
 -> Khẳng định vai trò của “chí” dẫn đến thành công. 
 -> Chỉ rõ, nhờ có “chí” mà con người có thể chiến thắng khó khăn, thử thách. 
 + Về dẫn chứng: 
 -> Nêu tấm gương nhờ có “chí” mà thành công: Bác Hồ , Nguyễn Ngọc Ký, 
 -> Nêu tấm gương nhờ có “chí” mà chiến thắng thử thách, khó khăn: Nick Vujicic, sinh viên Bùi Trung Hiếu, 
 Ý 2. Viết đoạn văn chứng minh: 
 “ Tấm gương về chủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ vĩ đại, người Cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam chính là một minh chứng sống động cho tính đúng đắn của câu tục ngữ “Có chí thì nên” . Nhớ về Bác , ta lại càng cảm thấy khâm phục và tự hào biết mấy! Bởi từ một thanh niên với hai bàn tay trắng, Người đã lên con tàu vượt trùng dương để tìm con đường cứu nước. Ở những nơi Bác đến, Người sẵn sàng làm tất cả các nghề để kiếm sống và hoạt động cách mạng: quét tuyết, làm bánh, rửa bát đĩa,Trời giá rét căm căm, Bác chỉ có thể nung nóng một viên gạch rồi để dưới gầm giường và sưởi ấm. Người từng bị bắt giam, bị tù đày ở nhiều nơi. Nếu không có ý chí, nghị lực bền bỉ, Bác khó lòng vượt qua những gian khổ ấy để tìm ra con đường cứu nước, giải phóng dân tộc Việt Nam khỏi ách nô lệ lầm than.” 
 Ý 2. Viết đoạn văn chứng minh: 
 “ Tấm gương về chủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ vĩ đại, người Cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam chính là một minh chứng sống động cho tính đúng đắn của câu tục ngữ “Có chí thì nên” . Nhớ về Bác , ta lại càng cảm thấy khâm phục và tự hào biết mấy! Bởi từ một thanh niên với hai bàn tay trắng, Người đã lên con tàu vượt trùng dương để tìm con đường cứu nước. Ở những nơi Bác đến, Người sẵn sàng làm tất cả các nghề để kiếm sống và hoạt động cách mạng: quét tuyết, làm bánh, rửa bát đĩa,Trời giá rét căm căm, Bác chỉ có thể nung nóng một viên gạch rồi để dưới gầm giường và sưởi ấm. Người từng bị bắt giam, bị tù đày ở nhiều nơi. Nếu không có ý chí, nghị lực bền bỉ, Bác khó lòng vượt qua những gian khổ ấy để tìm ra con đường cứu nước, giải phóng dân tộc Việt Nam khỏi ách nô lệ lầm than. ” 
Luận điểm 
(phụ) 
Lí lẽ 
Lí lẽ 
Dẫn chứng 
“Có nhớ chăng hỡi gió rét thành Ba Lê 
Một viên gạch hồng, Bác chống lại cả một mùa băng giá 
Và sương mù thành Luân Đôn, ngươi có nhớ 
Giọt mồ hôi Người nhỏ giữa đêm khuya?” 
(Trích “Người đi tìm hình của nước” - Chế Lan Viên) 
 Ý 2. Viết đoạn văn chứng minh: 
 “ Tấm gương về chủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ vĩ đại, người Cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam chính là một minh chứng sống động cho tính đúng đắn của câu tục ngữ “Có chí thì nên” . Nhớ về Bác , ta lại càng cảm thấy khâm phục và tự hào biết mấy! Bởi từ một thanh niên với hai bàn tay trắng, Người đã lên con tàu vượt trùng dương để tìm con đường cứu nước. Ở những nơi Bác đến, Người sẵn sàng làm tất cả các nghề để kiếm sống và hoạt động cách mạng: quét tuyết, làm bánh, rửa bát đĩa, Trời giá rét căm căm , Bác chỉ có thể nung nóng một viên gạch rồi để dưới gầm giường và sưởi ấm. Người từng bị bắt giam, bị tù đày ở nhiều nơi . Nếu không có ý chí, nghị lực bền bỉ, Bác khó lòng vượt qua những gian khổ ấy để tìm ra con đường cứu nước, giải phóng dân tộc Việt Nam khỏi ách nô lệ lầm than. ” 
(Biểu cảm) 
(Tự sự) 
(Tự sự) 
(Miêu tả) 
 Ý 2. Viết đoạn văn chứng minh: 
 “ Tấm gương về chủ tịch Hồ Chí Minh , vị lãnh tụ vĩ đại, người Cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam chính là một minh chứng sống động cho tính đúng đắn của câu tục ngữ “Có chí thì nên” . Nhớ về Bác , ta lại càng cảm thấy khâm phục và tự hào biết mấy! Bởi từ một thanh niên với hai bàn tay trắng, Người đã lên con tàu vượt trùng dương để tìm con đường cứu nước. Ở những nơi Bác đến, Người sẵn sàng làm tất cả các nghề để kiếm sống và hoạt động cách mạng: quét tuyết, làm bánh, rửa bát đĩa,Trời giá rét căm căm, Bác chỉ có thể nung nóng một viên gạch rồi để dưới gầm giường và sưởi ấm. Người từng bị bắt giam, bị tù đày ở nhiều nơi. Nếu không có ý chí, nghị lực bền bỉ, Bác khó lòng vượt qua những gian khổ ấy để tìm ra con đường cứu nước, giải phóng dân tộc Việt Nam khỏi ách nô lệ lầm than.” 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
b. Thân bài: 
 Ý 2. Viết đoạn văn chứng minh: 
 + Về lí lẽ: 
 -> Khẳng định vai trò của “chí” dẫn đến thành công. 
 -> Chỉ rõ, nhờ có “chí” mà con người có thể chiến thắng khó khăn, thử thách. 
 + Về dẫn chứng: 
 -> Nêu tấm gương nhờ có “chí” mà thành công: Bác Hồ, Nguyễn Ngọc Ký, 
 -> Nêu tấm gương nhờ có “chí” mà chiến thắng thử thách, khó khăn: Nick Vujicic, sinh viên Bùi Trung Hiếu, 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
b. Thân bài: 
Yêu cầu của đoạn văn chứng minh: 
- > Đoạn văn cần có câu chủ đề nêu ý chính của cả đoạn (luận điểm phụ). 
- > Nên kết hợp hài hòa lí lẽ và dẫn chứng. 
- > Dẫn chứng: tiêu biểu, xác thực, phù hợp yêu cầu đề bài. 
- > Kết hợp với các phương thức biểu đạt khác: tự sự, miêu tả, biểu cảm, 
-> Giữa các câu văn, đoạn văn cần có liên kết về nội dung và hình thức. 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
Mở bài: Trực tiếp hoặc gián tiếp . 
b. Thân bài: 
- Viết đoạn văn giải nghĩa câu được trích dẫn. 
 Viết đoạn văn chứng minh luận điểm. 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
Mở bài: Trực tiếp hoặc gián tiếp . 
b. Thân bài: 
- Viết đoạn văn giải nghĩa câu được trích dẫn. 
 Viết đoạn văn chứng minh luận điểm. 
c. Kết bài: 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
c. Kết bài: 
Lưu ý: 
+ Phải sử dụng từ ngữ chuyển đoạn, tiếp nối phần Thân bài. (Ví dụ: Tóm lại , N hư vậy ,). 
+ Kết bài nên hô ứng với Mở bài. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
c. Kết bài: 
Cách 1. Mở bài đi thẳng vào vấn đề thì kết bài rút ra ngay bài học, lời khuyên: “ Mỗi người chúng ta nên tu dưỡng ý chí, hoài bão, nghị lực để làm được những gì mình mong muốn. ” 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
c. Kết bài: 
Cách 2. Mở bài suy từ cái chung đến cái riêng thì kết bài bằng ý: 
 + Bình luận mở rộng: “ Mỗi người chỉ sống có một lần, chỉ có một thời tuổi trẻ. ” 
 + Đưa câu hỏi tu từ bộc lộ cảm xúc, nhấn mạnh lại luận điểm: “ Nếu không có ý chí, hoài bão, nghị lực để làm một công việc xứng đáng, chẳng phải là đáng tiếc lắm hay sao?. ” 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
c. Kết bài: 
Cách 3. Mở bài suy từ tâm lí con người đến thực tế thì kết bài bằng cách khẳng định lại luận điểm : “ Cho nên có hoài bão tốt đẹp là rất đáng quý, nhưng đáng quý hơn nữa là nghị lực và niềm tin. Nó đảm bảo cho sự thành công của con người. ” 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
Mở bài: Trực tiếp hoặc gián tiếp . 
b. Thân bài: 
- Viết đoạn văn giải nghĩa câu được trích dẫn. 
 Viết đoạn văn chứng minh luận điểm. 
c. Kết bài: Khái quát, bình luận mở rộng, nâng cao, 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
Mở bài: 
b. Thân bài: 
c. Kết bài: 
Giữa các phần, các đoạn văn cần có phương tiện liên kết. 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý. 
2. Lập dàn bài. 
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH: 
3. Viết bài: 
Mở bài: 
b. Thân bài: 
c. Kết bài: 
Giữa các phần, các đoạn văn cần có phương tiện liên kết. 
4. Đọc lại và sửa chữa: Về hình thức, nội dung. 
GHI NHỚ (SGK trang 50): 
Muốn làm bài văn lập luận chứng minh thì phải thực hiện bốn bước: tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài, viết bài, đọc lại và sửa chữa. 
Dàn bài: 
Mở bài: Nêu luận điểm cần được chứng minh. 
Thân bài: Nêu lí lẽ và dẫn chứng để chứng tỏ luận điểm là đúng đắn. 
Kết bài: Khẳng định lại luận điểm đã được chứng minh. Chú ý lời văn phần Kết bài hô ứng với lời văn phần Mở bài. 
Giữa các phần và các đoạn văn cần có phương tiện liên kết. 
Đề 1: 
 Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ: “Có công mài sắt, có ngày nên kim” . 
Đề 2: 
 Chứng minh tính chân lí trong bài thơ: 
 Không có việc gì khó 
 Chỉ sợ lòng không bền 
 Đào núi và lấp biển 
 Quyết chí ắt làm nên 
 (Hồ Chí Minh) 
 Em sẽ làm theo các bước như thế nào? Hai đề này có gì giống và khác so với đề văn đã làm mẫu ở trên? 
II. LUYỆN TẬP (SGK trang 51): 
II. LUYỆN TẬP (SGK trang 51): 
 Em sẽ làm theo các bước như thế nào? 
Các bước làm bài: 
Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý. 
Bước 2: Lập dàn bài. 
- Bước 3: Viết bài. 
- Bước 4: Đọc lại và sửa chữa. 
II. LUYỆN TẬP (SGK trang 51): 
 Hai đề này có gì giống và khác so với đề văn đã làm mẫu ở trên? 
 Điểm giống: 
- Đều nêu luận điểm cần chứng minh: Có ý chí, sự kiên trì, bền bỉ sẽ thành công trong cuộc đời. 
- Luận điểm được diễn đạt trong một câu tục ngữ hoặc bài thơ. 
II. LUYỆN TẬP (SGK trang 51): 
 Hai đề này có gì giống và khác so với đề văn đã làm mẫu ở trên? 
 Điểm khác: 
Đề 1 -> Cần giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng của câu tục ngữ: “Có công mài sắt, có ngày nên kim”. 
Đề 2 -> Cần viết thêm đoạn văn chứng minh ý: Nếu không có ý chí, sự kiên trì thì không làm nên việc. 
CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH 
1. Tìm hiểu đề 
và tìm ý 
a. Xác định 
yêu cầu chung 
b. Tìm ý 
2. Lập dàn bài 
a. Mở bài 
b. Thân bài 
c. Kết bài 
3. Viết bài 
a. Mở bài 
b. Thân bài 
c. Kết bài 
4. Đọc lại 
và sửa chữa 
(nêu luận điểm 
cần chứng minh) 
(nêu lí lẽ, dẫn chứng để chứng minh) 
(khẳng định luận điểm, 
nêu bài học, liên hệ bản thân) 
(viết từng đoạn văn 
 cho các phần) 
Hình thức 
Nội dung 
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ 
Lập dàn ý cho đề bài sau: Chứng minh rằng đời sống của chúng ta sẽ bị tổn hại rất lớn nếu mỗi người không có ý thức bảo vệ môi trường sống . 
Soạn bài: Luyện tập lập luận chứng minh . 
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI 
CHƯƠNG TRÌNH DẠY HỌC TRÊN TRUYỀN HÌNH 
MÔN NGỮ VĂN 7