Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Tiết 1 - Bài 1

GIÁO ÁN LỊCH SỬ 7 – NĂM HỌC 2020-2021
Ngày soạn: 04/9/2020
Ngày giảng: 7a1 ( / ) 7a3 ( / ) 7A5 (7/9/2020) 7A6 ( / )
Phần một
KHÁI QUÁT LỊCH SỬ THẾ GIỚI TRUNG ĐẠI
Tiết 1 - Bài 1
SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI 
PHONG KIẾN Ở CHÂU ÂU
I. MỤC TIÊU 
1. Kiến thức
- Biết được: Những việc làm của người Gec-man đã tác động đến xã hội và quá trình hình thành xã hội phong kiến ở Châu Âu.
- Tổ chức hoạt động và đặc trưng cơ bản của lãnh địa.
- Nguyên nhân xuất hiện thành thị trung đại. 
- So sánh giữa kinh tế lãnh địa và kinh tế thành thị.(KG)
- HS có kỹ năng sử dụng bản đồ Châu Âu để xác định các quốc gia phong kiến, trình bày các sự kiện lịch sử.
- Nhận xét, so sánh, đánh giá các sự kiện lịch sử (KG)
- HS có nhận thức về sự phát triển hợp quy luật của xã hội loài người từ xã hội chiếm hữu nô lệ sang xã hội phong kiến.
2. Phẩm chất : 
Hình thành và giáo dục cho học sinh những phẩm chất tốt đẹp:
- Tinh thần yêu lao động, chăm chỉ LĐ, trân trọng thành quả của người lao động qua các thời kì LS
- Có tình thương, lòng nhân ái với những người bị áp bức.
3. Năng lực
a. Năng lực chung: 
- Năng lực tự chủ, tự học: tự đọc và nghiên cứu bài, tranh ảnh.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: trao đổi ND đã đọc với bạn, tích cực HĐ nhóm
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Biết sử dụng CNTT phục vụ bài học, biết xử lý tình huống.
- Năng lực ngôn ngữ : HS sử dụng ngôn ngữ đọc, nói, viết phù hợp trong các HĐ học.
b. Năng lực đặc thù: 
- Có năng lực nhận thức khoa học lịch sử, tìm hiểu kiến thức LS, sử dụng tư liệu tranh ảnh...có liên quan để khai thác ND bài học.
II. CHUẨN BỊ
1. GV: Tranh lãnh địa phong kiến, và một số hình ảnh mô tả hoạt động của thành thị.
2. HS: Đọc trước bài, nghiên cứu trước bài mới, trả lời các câu hỏi trong SGK.
III. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT
1. Phương pháp
- sử dụng sách giáo khoa
- sử dụng tài liệu trực quan (tranh)
- đảm thoại, vấn đáp 
2. Kỹ thuật 
- HĐ cá nhân, động não
- HĐ nhóm đôi, nhóm 4 – KT Khăn trải bàn
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định: KT sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ: khôn
3. Bài mới
* HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG
- Kể tên các quốc gia cổ đại phương Đông và các QGcổ đại phương Tây?
- Ngành nghề chính của các QG CĐ phương Tây là gì?
=> Những ngành nghề đó cùng với các cuộc chiến tranh giành lãnh thổ có tác động trực tiếp đên sự thay đổi và phát triển của XH các nước phương Tây, dẫn đến hình thành và phát triển của xã hội phong kiến ở Châu Âu
* HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC, KỸ NĂNG MỚI
Hoạt động của GV - HS
Nội dung kiến thức trọng tâm
GV: Gợi lại cho HS nhớ lại kiến thức cơ bản của xã hội cổ đại phương Tây.
H: Các quốc gia cổ đại phương Tây đã hình thành vào thời gian nào, kể tên các quốc gia đó? 
HS HĐ cá nhân – động não: Nhớ lại kiến thức đã học ở lớp 6 trả lời câu hỏi.
GV: Cung cấp: Thế kỷ I TCN đã hình thành hai quốc gia Hy Lạp và Rô ma, trong đó đế quốc Rôma ngày càng bành trướng và lớn mạnh. Khi đế quốc Rôma cường thịnh người Giécman sống lệ thuộc, chịu sự thống trị của đế quốc Rôma. Đến cuối thế kỷ V khi đế quốc Rôma suy yếu họ nổi dậy, tràn vào lãnh thổ người Rôma và lật đổ nhà nước này lập nên các vương quốc của người Giécman. Bắt đầu diễn ra quá trình phong kiến hóa.
HĐ cá nhân:
HS: Đọc SGK
H: Khi tràn vào lãnh thổ của Rôma người Giécman đã làm gì ?
HĐ nhóm 2 – trao đổi trả lời:
H: Những việc làm ấy có tác động như thế nào tới sự hình thành xã hội phong kiến ở Châu Âu ? (KG)
GV: Kết luận: Những việc làm đó làm cho chế độ chiếm hữu nô lệ trong xã hội cổ đại sụp đổ, các tầng lớp mới xuất hiện. Mở ra một thời đại mới: thời đại phong kiến trong lịch sử Châu Âu.
HS: Tìm hiểu thông tin.
H: Lãnh chúa phong kiến và nông nô được hình thành từ những tầng lớp nào của xã hội cổ đại ? 
H: The em mối quan hệ giữa nông nô và lãnh chúa như thế nào? (KG)
HS: Nông nô sống phụ thuộc vào lãnh chúa do nông nô không có ruộng đất phải cày cấy trên đất của lãnh chúa. 
GV: Giải thích, chốt kiến thức:
GV: Hình thành khái niệm cho HS thế nào là “lãnh địa phong kiến”
GV: cho HS quan sát hình ảnh về lãnh địa phong kiến Châu Âu kết hợp đọc phần chữ nhỏ SGK-tr4.
HĐ cá nhân: Theo em thế nào là lãnh địa phong kiến?
- Lãnh địa: là một khu đất rộng, trở thành vùng đất riêng của lãnh chúa như một vương quốc thu nhỏ.
- Đời sống trong lãnh địa:
+ Lãnh chúa: bóc lột nông nô, họ không phải lao động, sống sung sướng, xa hoa.
+ Nông nô: nhận đất canh tác của lãnh chúa va nộp tô thuế.
H: Đời sống của lãnh chúa và nông nô trong các lãnh địa diễn ra như thế nào?
- Đặc trưng cơ bản của lãnh địa: là đơn vị kinh tế, chính trị độc lập mang tính tự cung, tự cấp, đóng kín của một lãnh chúa.
GV: Mở rộng: 
- Lãnh chúa: được ví như những ông vua con, có quyền hành về kinh tế tài chính trong lãnh địa của mình.
- Cuộc sống nông nô họ sống khổ cực,mái gianh tường đất,nhà tối tăm ẩm thấp, bẩn thỉu, đồ đạc không có gì. Họ không biết chữ.
HĐ nhóm đôi 2’- phiếu HT: So sánh sự khác nhau giữa xã hội cổ đại và xã hội phong kiến?
HS: 
- Xã hội cổ đại: có hai giai cấp chủ nô và nô lệ, nô lệ phải làm việc cực nhọc trong các trang trại, công xưởng, mọi của cải thuộc chủ nô, nô lệ chỉ là công cụ biết nói.
- Xã hội phong kiến có 2 giai cấp lãnh chúa và nông nô, nông nô phải nộp tô thuế cho lãnh chúa.
GV: Cung cấp:
GV: Đặc trưng kinh tế của lãnh địa là đặc trưng của xã hội phong kiến phương Tây dẫn tới sự hình thành chế độ phong kiến phân quyền (đây là điểm khác biệt với các quốc gia phong kiến phương Đông).
HS HĐ cá nhân: Đọc SGK
HĐ cá nhân –động não
H: Vì sao các thành thị trung đại xuất hiện?
GV: Lấy dẫn chứng phân tích thêm.
HScá nhân – động não: Đọc thông tin SGK – quan sát tranh TH trung đại hình 2( SGK-Tr 5)
H: Những ai sống trong thành thị? Họ làm những nghề gì ?
GV: Giải thích các thuật ngữ lịch sử:
- Phường hội: gồm các thợ thủ công cùng nghề nghiệp để giữ độc quyền sản xuất, bảo vệ quyền lợi, chống áp bức của lãnh chúa. Lập ra phường hội.
- Thương hội: hình thức tổ chức của thương nhân nhằm độc quyền buôn bán các mặt hàng nhất định, khống chế giá cả.
H: Nhìn vào bức tranh em thấy quang cảnh họp chợ như thế nào?
- Số lượng người tham gia hội chợ?
-Các mặt hàng trao đổi gồm những gì?
GV: Miêu tả khái quát: Đây là cảnh buôn bán trao đổi hàng hóa hết sức nhộn nhịp, những người đến chợ với số lượng đông chủ yếu là lái buôn, thợ thủ công, thương nhân. Các mặt hàng trao đổi chủ yếu là thực phẩm rau thịt từ nông thôn, các loại vải
1. Sự hình thành xã hội phong kiến ở Châu Âu
* Hoàn cảnh:
- Cuối thế kỷ thứ V, người Giécman xâm chiếm, tiêu diệt các quốc gia cổ đại phương Tây
* Việc làm của người Giécman: 
- Thành lập nhiều vương quốc mới: Ăng-glô-Xắc-xông, Phơ-răng, Tây Gôt, Đông Gốt. 
- Chiếm ruộng đất của chủ nô Rôma đem chia cho nhau.
- Phong tước cho các tướng lĩnh quý tộc các tước vị như: công tước, hầu tước
-> Dẫn tới sự hình thành các tầng lớp mới: lãnh chúa phong kiến và nông nô.
- Lãnh chúa phong kiến: là các tướng lĩnh và quý tộc có nhiều ruộng đất, tước vị, quyền thế và giàu có.
- Nông nô: những nô lệ được giải phóng và nông dân không có ruộng, làm thuê, phụ thuộc vào lãnh chúa.
-> Xã hội phong kiến ở Châu Âu được hình thành.
2. Lãnh địa phong kiến (đọc thêm)
3. Sự xuất hiện của các thành thị trung đại.
* Nguyên nhân:
- Thời kỳ phong kiến phân quyền: các lãnh địa đóng kín không trao đổi buôn bán ra bên ngoài
- Thế kỷ XI, sản xuất thủ công phát triển, thợ thủ công đem hàng hóa ra những nơi đông người để trao đổi, buôn bán, lập xưởng sản xuất.
- Từ đây hình thành các thị trấn, rồi phát triển thành thành phố gọi là thành thị.
-> Thành thị trung đại xuất hiện.
* Hoạt động của các thành thị trung đại:
- Cư dân chủ yếu của thành thị là thợ thủ công và thương nhân, họ lập ra các phường hội, thương hội để cùng nhau sản xuất và buôn bán.
- Hoạt động trên của các thành thị trung đại đã có vai trò thúc đẩy sản xuất, làm cho xã hội PK phát triển. 
* HĐ3: LUYỆN TẬP
1. HS: Thảo luận nhóm bàn (3p) – phiếu HT: 
 Nền kinh tế thành thị có gì khác với nền kinh tế lãnh địa phong kiến?
HS: Thảo luận, nhận xét thống nhất kết quả.
- Kinh tế lãnh địa: Trồng trọt chăn nuôi sản phẩm làm ra được dùng trong lãnh địa. Mô hình sản xuất mang tính khép kín tự cung tự cấp.
- Kinh tế thành thị: Hoạt động kinh tế chính là buôn bán, sản phẩm làm ra được đem trao đổi. Mô hình sản xuất mang tính mở rộng, nền sản xuất hàng hóa.
2. ? Sự xuất hiện của các thành thị trung đại có vai trò gì đối với xã hội? (KG – HĐCN động não)
GV: Sự xuất hiện của thành thị là dấu hiệu của văn minh là sự đối lập với chế độ phong kiến, đóng vai trò quan trọng với sự phát triển của xã hội phong kiến Châu âu. Vì vậy nó được ví “ Như những bông hoa rực rỡ xuất hiện trên vũng bùn đen tối của xã hội phong kiến lúc bấy giờ”.
* HĐ4: HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG:
- HS HĐ cá nhân-động não
- Ở VN thời kì PK có những ngành nghề nào phát triển?
- Có những phường nghề nào?
- Ở địa phương em, ở Than Uyên, Lai Châu có những nghề nào còn tồn tại từ thời xa xưa?
* HĐ5: MỞ RỘNG, BỔ SUNG, PHÁT TRIỂN Ý TƯỞNG SÁNG TẠO
HS HĐ cá nhân- động não
- Theo em, có thể mở rộng và phát triển nghề nào ở địa phương? Vì sao?
- Nếu là CT huyện, có quyền cho phép mở chợ ở 1 thôn bản trên địa bàn xã Phúc Than, em chọn địa điểm nào? Vì sao?
IV. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ TIẾT HỌC SAU
- Học bài cũ trả lời câu hỏi SGK.
+ Nhà nước phong kiến Tây Âu được hình thành trên cơ sở nào?
+ Sự hình thành lãnh địa, đặc trưng kinh tế lãnh địa?
+ Nguyên nhân, ý nghĩa sự ra đời của các thành thị?
- Đọc trước bài mới bài 2. Sự suy vong của chế độ phong kiến và sự hình thành Chủ nghĩa Tư bản ở Châu Âu ( SD SGK và internet)
+ Nguyên nhân, ý nghĩa các cuộc phát kiến lớn về địa lý: em biết những cuộc phát kiến nào, em thích nhân vật lịch sử nào nhất trong những NV đó? Vì sao?
+ Sự hình thành giai cấp tư sản và vô sản.
PHỤ LỤC
 (Phiếu học tập hoặc các tài liệu khác)
Phiếu HT 
 Nền kinh tế thành thị có gì khác với nền kinh tế lãnh địa phong kiến?
kinh tế thành thị
kinh tế lãnh địa phong kiến