Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 81: Đặc điểm của văn bản nghị luận

Tiết 81 
Đặc điểm của văn bản nghị luận 
I. Luận điểm, luận cứ và lập luận 
CONTENTS 
II. Luyện tập 
I. 
Luận điểm, luận cứ và lập luận 
Luận điểm lớn (Luận đề) 
Luận điểm nhỏ (Ý lớn) 
Luận cứ 
Lập luận 
Bao gồm những lẽ phải được xã hội thừa nhận, những ý kiến hợp lí; những số liệu, sự kiện, bằng chứng  cụ thể, đáng tin cậy. 
Là vấn đề bao trùm cần được làm sáng tỏ thông qua việc chứng minh, giải thích, bàn luận  trong toàn bộ bài viết 
Là cách sắp xếp, trình bày luận cứ để dẫn đến luận điểm một cách chặt chẽ, hợp lí 
Là những ý kiến thể hiện tư tưởng, quan điểm chính của người viết; nêu những khía cạnh nội dung lớn được triển khai nhằm làm sáng tỏ luận đề 
Nối các yếu tố trong văn bản nghị luận ở cột bên trái với lời giải thích phù hợp ở cột bên phải: 
01 
02 
03 
Luận điểm lớn 
(luận đề) 
Luận điểm nhỏ 
(ý chính) 
Luận cứ 
Lập luận 
> 
> 
Hoạt động nhóm 
Dựa vào những khái niệm vừa tìm hiểu được. Hãy tìm luận điểm, luận cứ và lập luận trong văn bản “Chống nạn thất học” (SGK – tr7) 
LĐ lớn: Chống nạn thất học 
LĐ nhỏ 1: Sự cần thiết phải nâng cao dân trí 
LĐ nhỏ 2: Kêu gọi mọi người cùng tham gia chống nạn thất học 
“Một trong những công việc phải thực hiện cấp tốc trong lúc này, là nâng cao dân trí” 
“Mọi người VN phải hiểu biết quyền lợi của mình .. biết viết chữ quốc ngữ” 
Câu nêu luận điểm 
Luận điểm 
Một bài văn có thể có 1 luận điểm lớn và các luận điểm nhỏ 
Là ý thể hiện quan điểm, tư tưởng được thể hiện trong bài văn nghị luận, qua hình thức là câu khẳng định/ Câu phủ định 
 Diễn đạt sáng tỏ, dể hiểu, nhất quán 
Là linh hồn của bài viết, nó thống nhất các đoạn văn thành một khối. 
LĐ nhỏ 1: Sự cần thiết phải nâng cao dân trí 
Luận cứ 1 
Luận cứ 2 
Lí lẽ 
Dẫn chứng 
Chính sách ngu dân của Pháp khiến hầu hết người VN mù chữ, đất nước không tiến bộ được. 
Thực dân Pháp hạn chế mở trường học, không muốn dân ta biết chữ để dễ bề cai trị 
Lí lẽ 
Dẫn chứng 
Nay, nước độc lập, muốn tiến bộ được thì phải cấp tốc nâng cao dân trí 
Số người VN thất học so với số người trong nước là 95% 
LĐ nhỏ 2: Kêu gọi mọi người cùng tham gia chống nạn thất học 
Luận cứ 1 
Luận cứ 2 
Lí lẽ 
Dẫn chứng 
Người biết chữ dạy cho người chưa biết chữ; Người chưa biết chữ cần gắng sức mà học cho biết 
Vợ chưa biết – chồng bảo; Em chưa biết – anh bảo; . như phong trào truyền bá Quốc ngữ bao năm qua 
Lí lẽ 
Dẫn chứng 
Phụ nữ lại càng cần phải học 
Để: thoát khỏi sự kìm hãm; đuổi kịp nam giới; xứng đáng là một phần tử trong nước; có quyền bầu và ứng cử 
Luận cứ 
Là những lí lẽ, dẫn chứng làm cơ sở cho luận điểm. 
Yêu cầu: Luận cứ cần: 
Chân thật 
Đúng đắn 
Tiêu biểu 
Tạo sức thuyết phục 
CHỐNG NẠN THẤT HỌC 
LÍ DO CHỐNG NẠN THẤT HỌC 
CÁC BIỆN PHÁP CỤ THỂ CHỐNG NẠN THẤT HỌC 
LẬP LUẬN 
Lập 
Luận 
Là cách lựa chọn, sắp xếp, trình bày các luận cứ để làm rõ cho luận điểm. 
Yêu cầu: Lập luận cần: 
Tạo sức thuyết phục 
Hợp lí 
Chặt chẽ 
+ 
II. 
Luyện tập 
BÀI TẬP NHANH 
VB NL là kiểu văn bản có mục đích ...................... 
Điền vào chỗ  đặc điểm của v . b nghị luận 
VB NL bao giờ cũng có đề tài NL , luận điểm , ........và các phương pháp lập luận. 
Các phương pháp lập luận bao gồm: ..................... 
VB NL là kiểu văn bản có mục đích xác lập cho người đọc, người nghe một tư tưởng, quan điểm nào đó 
Đ ặc điểm của văn bản nghị luận 
VB NL bao giờ cũng có đề tài NL , luận điểm , luận cứ và các phương pháp lập luận. 
Các PPLL bao gồm: những lí lẽ, bằng chứng chân thực, đã được thừa nhận để chứng tỏ luận điểm mới 
THẢO LUẬN NHÓM 
Đọc lại văn bản “Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội” (sgk – tr9) và cho biết luận điểm, luận cứ và cách lập luận trong bài. Nhận xét về sức thuyết phục của bài văn ấy. 
THỜI GIAN 
3 : 00 
2 : 59 
2 : 58 
2 : 57 
2 : 56 
2 : 55 
2 : 54 
2 : 53 
2 : 52 
2 : 51 
2 : 50 
2 : 49 
2 : 48 
2 : 47 
2 : 46 
2 : 45 
2 : 44 
2 : 43 
2 : 42 
2 : 41 
2 : 40 
2 : 39 
2 : 38 
2 : 37 
2 : 36 
2 : 35 
2 : 34 
2 : 43 
2 : 32 
2 : 31 
2 : 30 
2 : 29 
2 : 28 
2 : 27 
2 : 26 
2 : 25 
2 : 24 
2 : 23 
2 : 22 
2 : 21 
2 : 20 
2 : 19 
2 : 18 
2 : 17 
2 : 16 
2 : 15 
2 : 14 
2 : 13 
2 : 12 
2 : 11 
2 : 10 
2 : 09 
2 : 08 
2 : 07 
2 : 06 
2 : 05 
2 : 04 
2 : 03 
2 : 02 
2 : 01 
2 : 00 
1 : 59 
1 : 58 
1 : 57 
1 : 56 
1 : 55 
1 : 54 
1 : 53 
1 : 52 
1 : 51 
1 : 50 
1 : 49 
1 : 48 
1 : 47 
1 : 46 
1 : 45 
1 : 44 
1 : 43 
1 : 42 
1 : 41 
1 : 40 
1 : 39 
1 : 38 
1 : 37 
1 : 36 
1 : 35 
1 : 34 
1 : 33 
1 : 32 
1 : 31 
1 : 30 
1 : 29 
1 : 28 
1 : 27 
1 : 26 
1 : 25 
1 : 24 
1 : 23 
1 : 22 
1 : 21 
1 : 20 
1 : 19 
1 : 18 
1 : 17 
1 : 16 
1 : 15 
1 : 14 
1 : 13 
1 : 12 
1 : 11 
1 : 10 
1 : 09 
1 : 08 
1 : 07 
1 : 06 
1 : 05 
1 : 04 
1 : 03 
1 : 02 
1 : 01 
1 : 00 
0 : 59 
0 : 58 
0 : 57 
0 : 56 
0 : 55 
0 : 54 
0 : 53 
0 : 52 
0 : 51 
0 : 50 
0 : 49 
0 : 48 
0 : 47 
0 : 46 
0 : 45 
0 : 44 
0 : 43 
0 : 42 
0 : 41 
0 : 40 
0 : 39 
0 : 38 
0 : 37 
0 : 36 
0 : 35 
0 : 34 
0 : 43 
0 : 32 
0 : 31 
0 : 30 
0 : 29 
0 : 28 
0 : 27 
0 : 26 
0 : 25 
0 : 24 
0 : 23 
0 : 22 
0 : 21 
0 : 20 
0 : 19 
0 : 18 
0 : 17 
0 : 16 
0 : 15 
0 : 14 
0 : 13 
0 : 12 
0 : 11 
0 : 10 
0 : 09 
0 : 08 
0 : 07 
0 : 06 
0 : 05 
0 : 04 
0 : 03 
0 : 02 
0 : 01 
0 : 00 
HẾT GIỜ 
Cần tạo ra thói quen tốt cho đời sống xã hội 
Có thói quen tốt 
Thói quen xấu 
Lí lẽ 
Dẫn chứng 
Tạo được thói quen tốt là rất khó 
Luôn dậy sớm, luôn đúng hẹn, luôn giữ lời hứa, luôn đọc sách  
Lí lẽ 
Dẫn chứng 
Vì đã thành thói quen nên rất khó bỏNhiễm thói xấu thì rất dễ 
Hút thuốc lá, hay cáu giận, mất trật tự vứt rác bừa bãi, ném ra đường cốc vỡ  
Hãy tự xem lại mình để tạo ra nếp sống đẹp, văn minh cho xã hội 
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC 
01 
Học thuộc ghi nhớ và thực hành tìm các luận điểm, luận cứ, cách lập luận trong các bài nghị luận 
02 
Soạn bài: “Đề văn nghị luận và việc lập ý cho bài văn nghị luận” 
THANK YOU