Bài giảng Vật lí 11 (Kết nối tri thức) - Bài 6: Dao động tắt dần. dao động cưỡng bức, hiện tượng cộng hưởng

1. Dao động điều hòa là gì? Nêu đặc điểm của dao động điều hòa. 
Kiểm tra bài cũ 
 DAO ĐỘNG TẮT DẦN. DAO ĐỘNG CƯỠNG BỨC. 
HIỆN TƯỢNG CỘNG HƯỞNG 
Dao động điều hòa là dao động tuần hoàn có li độ biểu diễn bằng hàm số sin hoặc cos theo thời gian: x = Acos(ω 0 t + ϕ) 
(A= hằng số; 
 ω 0 = hằng số) 
2. Nêu tên các hệ dao động đã học trong chương trình 
Hệ dao động con lắc lò xo và hệ dao động con lắc đơn. 
 DAO ĐỘNG TẮT DẦN. DAO ĐỘNG CƯỠNG BỨC. 
 HIỆN TƯỢNG CỘNG HƯỞNG 
Tại sao chị lại phả... và tần số riệng (f 0 ) không đổi được gọi là dao động tự do. 
Dao động tự do có tần số dao động chỉ phụ thuộc đặc tính của hệ. 
VD: Hệ dao động con lắc đơn, con lắc lò xo. 
2. Dao động tắt dần 
- Dao động tắt dần là dao động có biên độ giảm dần theo thời gian.  
- Nguyên nhân: Do lực cản của môi trường (lực ma sát) làm năng lượng hệ giảm theo thời gian , chuyển hóa cơ năng dần dần thành nhiệt năng. 
x 
O 
t 
 DAO ĐỘNG TẮT DẦN. DAO ĐỘNG CƯỠNG BỨC. 
HIỆN TƯỢNG CỘNG HƯỞNG 
I. DAO ĐỘNG T...trì 
II. DAO ĐỘNG CƯỠNG BỨC 
Đọc mục II trang 25 SGK để trả lời câu hỏi 
1. Dao động cưỡng bức là gì? 
2. Đặc điểm của dao động cưỡng bức? 
 DAO ĐỘNG TẮT DẦN. DAO ĐỘNG CƯỠNG BỨC. 
 HIỆN TƯỢNG CỘNG HƯỞNG 
 1. Khái niệm: Dao động chịu tác dụng của một ngoại lực cưỡng bức tuần hoàn F cb =F 0 cos(ωt) gọi là dao động cưỡng bức. 
 2. Đặc điểm: 
- Dao động cưỡng bức có biên độ không đổi và có tần số bằng tần số lực cưỡn g bức . 
 - Biên độ của dao động cưỡng bức phụ thuộc vào biên độ của lực ...cưỡng bức bằng tần số riêng của hệ dao động gọi là hiện tượng cộng hưởng. 
 Điều kiện cộng hưởng: 
	f cb (ω cb, T cb )= f o (ω 0, T 0 ) . 
Đặc điểm: Đồ thị cộng hưởng càng nhọn khi lực cản môi trường càng nhỏ. 
A 
O 
f 
f 0 
(2) 
(1) 
 DAO ĐỘNG TẮT DẦN. DAO ĐỘNG CƯỠNG BỨC. 
 HIỆN TƯỢNG CỘNG HƯỞNG 
III. HIỆN TƯỢNG CỘNG HƯỞNG 
2. Giải thích: Khi tần số của ngoại lực bằng tần số riêng của hệ dao động thì hệ được cung cấp năng lượng một cách nhịp nhàng, đúng lúc, do đó biên độ dao động ... cb phụ thuộc F 0 ; ω và ω; F c ω cb = ω 
Hiện tượng cộng hưởng: A cb max 
F C ≠ 0 
F C = 0 
Có thiết bị bù NL đã mất 
F Cb =F 0 cos (ωt+ϕ) 
 ω = ω 0 
 DAO ĐỘNG TẮT DẦN. DAO ĐỘNG CƯỠNG BỨC. 
 HIỆN TƯỢNG CỘNG HƯỞNG 
VẬN DỤNG 
Câu 1: Dao động cơ tắt dần 
A. có biên độ tăng dần theo thời gian. 	 B. luôn có hại. 
C. có biên độ giảm dần theo thời gian. 	 D. luôn có lợi. 
Đáp án: C 
Câu 2: Dao động duy trì là dao động tắt dần mà người ta đã: 
 A. Kích thích lại dao động sau khi dao động... 	 	 D. ω = 20 rad/s 
Đáp án: A 
Hướng dẫn: Dao động của CLLX khi ổn định là dao động cưỡng bức có tần số bằng tần số của ngoại lực cưỡng bức. 
VẬN DỤNG 
Câu 4: Thực hiện thí nghiệm về dao động 
cưỡng bức như hình bên. Năm con lắc đơn: 
 (1), (2), (3), (4) và M (con lắc điều khiển) 
được treo trên một sợi dây. Ban đầu hệ 
đang đứng yên ở vị trí cân bằng. Kích thích 
M dao động nhỏ trong mặt phẳng vuông góc với mặt phẳng hình vẽ thì các con lắc còn lại dao động theo. Không kể M, con lắc