Giáo án Vật lí 11 - Bài 9: Sóng ngang, sóng dọc, sự truyền năng lượng sóng cơ

Trường:...................
Tổ:............................
Họ và tên giáo viên: 
Ngày soạn 
BÀI 9: SÓNG NGANG. SÓNG DỌC. SỰ TRUYỀN NĂNG LƯỢNG SÓNG CƠ
 (2 TIẾT)
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Nêu được định nghĩa sóng ngang, sóng dọc.
- Nêu được quá trình truyền năng lượng bởi sóng.
- Giải thích được một số tính chất sóng âm.
2. Phát triển năng lực
2.1. Năng lực chung: 
2.1.1. Năng lực tự học: 
- Tự giác tìm tòi, khám phá để lĩnh hội được kiến thức và biết liên hệ các ví dụ có trong thực t... dựa vào mô hình sóng. 
- Tìm được sóng ngang, sóng dọc trong thực tế.
3. Phát triển phẩm chất
- Chăm chỉ, tích cực xây dựng bài. 
- Chủ động trong việc tìm tòi, nghiên cứu và lĩnh hội kiến thức.
- Có tinh thần trách nhiệm, hợp tác trong quá trình thảo luận chung.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên:
- SGK, SGV, Giáo án.
- Các video, hình ảnh sử dụng trong bài học.
- Các ví dụ lấy ngoài.
- Máy chiếu (nếu có).
- Phiếu học tập.
2. Đối với học sinh: SGK, vở ghi, giấy ...tự từ em đầu lớp học đến cuối lớp học.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS đưa ra câu trả lời.
Bước 3: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV tiếp nhận và nhận xét câu trả lời của HS.
- GV chia lớp thành 4 nhóm.
- GV dẫn dắt HS vào bài.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1. Tìm hiểu sóng ngang, sóng dọc.
a. Mục tiêu: HS nhận biết và hiểu được đặc điểm sóng ngang, sóng dọc.
b. Nội dung: 
- GV yêu cầu HS làm thí nghiệm và đưa ra nhận xét.
- HS thực hiện yêu c...làm việc nhóm đưa ra nhận xét.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời đại diện 2 nhóm trả lời.
- GV mời nhóm còn lại nhận xét, bổ sung. 
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.
=> GV kết luận.
I. Sóng ngang
Là sóng mà phân tử môi trường dao động theo phương vuông góc với phương truyền sóng.
II. Sóng dọc
Là sóng mà phần tử môi trường dao động theo phương trùng với phương truyền sóng.
Hoạt động 2. Tìm hiểu quá trìn...í nghiệm 8.1 SGK, yêu cầu 4 nhóm học sinh hoạt động nhóm trả lời các câu hỏi:
 + Sóng nước có lan truyền không?
 + Phần tử nước mà sóng lan truyền tới như thế nào?
 + Vì sao phần tử nước dao động?
 + Sóng có mang năng lượng không?
 + Các phần tử nước dao động như thế nào?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS quan sát thí nghiệm.
- HS làm việc nhóm, trả lời câu hỏi.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận 
- GV mời đại diện 4 nhóm trình bày.
- GV mời HS khác nhận xét câu t...h chất của âm. 
b. Nội dung: 
- GV cho học sinh quan sát mô hình sóng truyền trọng không khí.
c. Sản phẩm học tập: 
- Nêu được định nghĩa và đặc điểm của sóng âm.
d. Tổ chức hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS quan sát mô hình sóng truyền trong không khí, trả lời các câu hỏi:
+ Khi có nguồn âm, các lớp không khí như thế nào?
+ Các lớp nén, giãn của không khí có truyền đi không?
+ Sóng âm truyền đến tai, bộ phận nào c....
 
III. SỬ DỤNG MÔ HÌNH SÓNG ĐỂ GIẢI THÍCH MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA ÂM
- Các lớp không khí nén, giãn truyền đi trong môi trường tạo ra sóng âm.
- Sóng âm làm màng nhĩ dao động -> tạo ra âm thanh.
- Biên độ âm lớn thì âm nghe được càng to.
- Tần số âm lớn âm nghe được càng cao.
Hoạt động 4. Luyện tập.
a. Mục tiêu: Giúp HS tổng kết lại kiến thức thông qua hệ thống câu hỏi trắc nghiệm.
b. Nội dung: HS lần lượt suy nghĩ trả lời những câu hỏi trắc nghiệm mà GV trình chiếu trên bảng.
c. Sản p...c sóng.     	
B. phương truyền sóng và tần số sóng.
C. phương dao động và phương truyền sóng.     
D. phương dao động và tốc độ truyền sóng.
Câu 3. Sóng ngang là sóng có phương dao động
A. nằm ngang.                      	B. trùng với phương truyền sóng.
C. vuông góc với phương truyền sóng.	D. thẳng đứng.
Câu 5. Một người quan sát mặt biển thấy có 5 ngọn sóng đi qua trước mặt mình Trong khoảng thời gian 10 (s) và đo được khoảng cách giữa 2 ngọn sóng liên tiếp bằng 5 m. Coi sóng biển là só...:
Bước 4: GV đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
Hoạt động 5. Vận dụng
a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học về sóng ngang, sóng dọc, quá trình truyền sóng liên hệ thực tế.
b. Nội dung: 
- GV yêu cầu HS tìm ví dụ trong thực tế chứng tỏ sóng truyền năng lượng.
- Nêu được ví dụ sóng âm, sóng dọc trong thực tiễn.
c. Sản phẩm học tập: HS liên hệ thực tế.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS
- GV yêu cầu học sinh hoạt động nhóm: 
+ Tìm ví dụ trong thực tế