Giáo án Vật lí lớp 11 (Kết nối tri thức) - Bài 11: Sóng điện từ

TIẾT:
BÀI 11: SÓNG ĐIỆN TỪ
I. MỤC TIÊU 
1. Kiến thức
- Nêu được trong chân không, tất cả các sóng điện từ đều truyền với cùng tốc độ.
- Hiểu sơ lược sự hình thành sóng điện từ và những đặc điểm của sóng điện từ. 
- Biết được các loại bức xạ trong thang sóng điện.
2. Năng lực
a. Năng lực chung
- Có ý thức tôn trọng ý kiến của các thành viên trong nhóm khi tham gia hoạt động nhóm (hoạt động1, 2, 3) 
- Có ý thức hỗ trợ, hợp tác với các thành viên trong nhóm để hoàn thành nhiệm vụ (hoạt độ...Thiết bị: Máy tính, ti vi, điện thoại, giấy A1, bút màu, Phấn, bảng.
Học liệu:
- Bài giảng powerpoint.
- Các hình ảnh về sóng điện từ, nguyên tắc thông tin liên lạc bằng sóng vô tuyến.
- Phiếu học tập.
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Khi nghe điện thoại, xem ti vi hay nấu thức ăn trong lò vi sóng, chúng ta đều đang sử dụng sóng điện từ. Vậy sóng điện từ là gì? Nêu khái niệm và những đặc điểm của sóng điện từ dựa vào các câu hỏi gợi ý sau: 
1. Sóng điện từ có truyền được trong chân không hay không? 
2...g trong chân không của các dải chính tạo nên phổ điện từ đã được thể hiện trong sơ đồ trong Hình 11.1.
Hãy xác định phạm vi gần đúng của các dải tần số tương ứng với các dải bước sóng đó.
Loại bức xạ
Phạm vi bước sóng (m)
Phạm vi tần số (Hz)
a.Sóng vô tuyến
106 đến 10-1 
?
b.Sóng vi ba
10-1 đến 10-3
?
c.Tia hồng ngoại
10-3 đến 10-7
?
d.Ánh sáng nhìn thấy
7.10-7 (đỏ) đến 4.10-7
?
e.Tia tử ngoại
4.10-7 đến 10-8
?
f.Tia X
10-8 đến 10-13 
?
g.Tia g
10-10 đến 10-16 
?
2. Trong các bức xạ sau đây:
...hành viên trong nhóm
Các thành viên cùng đánh giá đồng đẳng (nhóm trưởng chịu trách nhiệm chính) Cuối tiết nộp về cho gvbm
Stt
Tên thành viên
Nhiệm vụ
Tiêu chí đánh giá.
Tổng điểm
Kí tên
Chăm chỉ, trách nhiệm
(Mức 1,2,3,4,5)
Chủ động, tích cực
(Mức 1,2,3,4,5,)
Mức độ hoàn thành nhiệm vụ nhóm giao
(Mức 1,2,3,4,5)
1

Nhóm trưởng





2

Nhóm phó





3

Thư ký, quản lý thời gian





4







5







6















Trưởng nhóm xác nhận
Kí và ghi rõ họ tên
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt độ...
Các thiết bị trên hoạt động đều sử dụng cùng một loại sóng đó là sóng gì? 
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ
Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm....hs
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
Gọi ngẫu nhiên đại diện một nhóm trình bày kết quả, các nhóm còn lại nhận xét góp ý. (2 phút)
Bước 4: GV kết luận nhận định
Giáo viên tổng kết hoạt động 1 (1 phút)
 Để tìm ra câu trả lời chính xác chúng ta cùng tìm hiểu phần I.
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức
Hoạt động 2.1: Tìm hiểu về sóng điện từ.
a. Mục tiêu: Hình...đúng bằng tốc độ ánh sáng trong chân không.
=> Ánh sáng là sóng điện từ.
- Công thức liên hệ giữa bước sóng điện từ (l) với tần số sóng (f) l=c/f
d. Tổ chức thực hiện:( kĩ thuật lẩu băng chuyền)
Các bước thực hiện
Nội dung các bước
Bước 1: GV giao nhiệm vụ
Giáo viên hướng dẫn và phổ biến luật chơi bao gồm cả điểm cộng trừ: Cá nhân làm việc trong 2 phút hoàn thành PHT1
Làm việc theo cặp đôi lần lượt từng câu trong PHT1. Mỗi câu 1,5 phút (4 câu hết 6 phút)
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ
Học...n số khác nhau gọi là thanh sóng điện từ. Vậy thang sóng điện từ là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu phần II.
Hoạt động 2.2: Thang sóng điện từ.
a. Mục tiêu: Sự khác nhau về tần số của các loại sóng điện từ đã dẫn đến sự khác nhau về tính chất và công dụng của chúng.
b. Nội dung: Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm hoàn thành yêu cầu dựa trên gợi ý của giáo viên
c. Sản phẩm:
1.Ánh sáng nhìn thấy: là một dải màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím có bước sóng nằm trong khoảng từ 0,76 mm đến 0,38 m... thấy có bước sóng lớn hơn bước sóng của ánh sáng đỏ. Từ 0,76mm đến 1mm.
- Nguồn phát: Vật có nhiệt độ cao hơn môi trường xung quanh thì phát được tia hồng ngoại ra môi trường. Nguồn thông dụng là bóng đèn dây tóc, bếp ga, bếp than, diode hồng ngoại,..
- Tính chất: Tuân theo định luật truyền thẳng, khúc xạ, phản xạ. Tác dụng nhiệt là đặc trưng nổi bậc nhất của tia hồng ngoại.
- Ứng dụng của tia hồng ngoại dùng đế sưởi ấm, sấy khô, làm các bộ điều khiển từ xa. Chụp ảnh, quay phim trong đêm,..
...trùng, tìm vết nứt trên bề mặt các vật.
4. Sóng vô tuyến: Sóng vô tuyến có bước sóng dài nhất trong phổ sóng điện từ có bước sóng từ 1mm đến 100km bị phản xạ bởi tầng điện li. 
- Chúng được phát ra từ an - ten và được sử dụng để "mang" âm thanh, hình ảnh và các thông tin đi rất xa.
 (sóng ngắn, sóng cực ngắn 10cm đến 10m không phản xạ ở tầng điện li mà truyền thằng đến máy thu được sử dụng cho phát thanh và truyền hình địa phương)
- Sóng vi ba có bước sóng vài cm chúng được sử dụng cho viễn ...ụng của tia X: được sử dụng rộng rāi trong nha khoa và y học, ví dụ để phát hiện xương gãy. Tìm khuyết tật trong các vật đúc. Tia X cũng được sử dụng trong máy soi của nhân viên an ninh tại sân bay để quét hành lí.
6. Tia Gamma:Tia gamma là bức xạ có năng lượng cao nhất, bước sóng nhỏ nhất (10-5 nm – 0,1nm). 
- Tia gamma được tạo ra trong các quá trình hạt nhân, như sự phân hạch hạt nhân, sự phóng xạ từ hạt nhân, hoặc các quá trình hạt nhân khác.
- Tia gam ma có khả năng đâm xuyên lớn và nguy