Giáo án Vật lí lớp 11 (Kết nối tri thức) - Bài 13: Sóng dừng

TIẾT:
BÀI 13: SÓNG DỪNG
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Mô tả được hiện tương sóng dừng trên một sợi dây và nêu được điều kiện để có sóng dừng. 
- Giải thích được hiện tượng sóng dừng .
- Nêu và viết được điều kiện để có sóng dừng trên một sợi dây trong trường hợp có hai đầu cố định và dây có một đầu cố định , một đầu tự do .
- Giải thích được sự tạo thành sóng dừng trong một số loại nhạc cụ.
2. Phát triển năng lực
a. Năng lực chung
- Năng lực tự học: 
+ Tự giác tìm tòi, khám phá để lĩnh h...iều kiện để có sóng dừng
- Vận dụng được kiến thức về sóng dừng để giải các bài toán liên quan và các hiện tượng trong cuộc sống.
3. Phẩm chất
- Chăm chỉ, tích cực xây dựng bài. 
- Chủ động trong việc tìm tòi, nghiên cứu và lĩnh hội kiến thức.
- Có tinh thần trách nhiệm, hợp tác trong quá trình thảo luận chung.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Giáo viên
- SGK, SGV, Giáo án.
- Các video, hình ảnh sử dụng trong bài học.
- Các ví dụ lấy ngoài.
- Các đồ dùng để tiến hành thí nghiệm.
-...ì? Bụng sóng là gì? Các nút và bụng có đặc điểm gì?
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3
Quan sát hình 13.3, trên dây đang có mấy bó sóng, điều kiện về chiều dài dây để có sóng dừng? Khi đó trên dây có bao nhiêu bụng và bao nhiêu nút?
Tổng quát, nêu điều kiện để có sóng dừng ứng với trường hợp hai đầu dây đều là nút? Xác định số bụng, số nút?
Tìm điều kiện về tần số để có sóng dừng trên dây với hai đầu đều là nút?

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4
Nêu và giải thích sự hình thành sóng dừng trong các nhạc cụ dây và nhạc cụ... Sản phẩm học tập: Bước đầu HS đưa ra được nhận xét về quá trình thực hiện của hoạt động. 
d. Tổ chức hoạt động: 
Các bước thực hiện
Nội dung các bước
Bước 1: GV giao nhiệm vụ
 GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV cho HS đọc và trả lời câu hỏi ở ví dụ mở đầu bài học.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ
- HS quan sát hình ảnh để trả lời cho câu hỏi mà GV đưa ra.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
- HS trả lời câu hỏi mở đầu: Theo như quan sát, ta thấy:
+ Chiều dài các ống của đàn là khác nhau.
+ Vật chấ... nghiệm tạo sóng dừng trên sợi dây.
a. Mục tiêu: HS nhận biết được các dụng cụ trong thí nghiệm; nắm được trình tự, thao tác tiến hành thí nghiệm; thực hiện được thí nghiệm; ghi lại và phân tích kết quả thí nghiệm. 
b. Nội dung: 
- GV cho HS đọc mục I, GV đưa ra câu hỏi và yêu cầu HS hoàn thành PHT số 1.
- HS thực hiện yêu cầu của giáo viên
c. Sản phẩm học tập: 
- HS nêu được khái niệm chuyển động thẳng biến đổi, chuyển động nhanh dần đều, chuyển động chậm dần đều. 
- HS lấy được ví dụ về...ung. 
Bước 4: GV kết luận nhận định
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.
=> GV kết luận hiện tượng sóng xuất hiện trên sợi dây là sóng dừng.
Hoạt động 2.2. Tìm hiểu sóng dừng và các đặc điểm của sóng dừng.
a. Mục tiêu: 
- HS nêu được khái niệm sóng dừng, nêu được các đặc điểm của sóng dừng, về bụng sóng, nút sóng...
b. Nội dung: GV tổ chức cho HS tìm hiểu SGK để nêu được các đặc điểm của sóng dừng
c. Sản phẩm học tập: 
- Nêu được khái niệm sóng dừng và các đặc điểm của sóng dừng
d...ời câu hỏi 
- GV mời HS khác nhận xét câu trả lời cũng như bài làm của bạn, bổ sung ý kiến.
Bước 4: GV kết luận nhận định
- GV đánh giá, nhận xét, tổng kết và chuyển sang nội dung tiếp theo.
=> Kết luận: Nắm được khoảng cách giữa các nút và bụng để giải quyết các bài toán đếm số bụng, nút và xác định điều kiện có sóng dừng.
Hoạt động 2.3. Tìm hiểu điều kiện để có sóng dừng.
a. Mục tiêu: HS nêu được điều kiện để có sóng dừng trên sợi dây mà 2 đầu đều là nút., từ đó đếm được số nút và bụng. ...ực hiện nhiệm vụ
- HS trả lời các câu hỏi trong PHT
- HS dựa vào đồ thị hình 13.3 để hoàn thành các câu hỏi trong PHT.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
- GV mời 1 - 2 bạn đứng tại chỗ trình bày câu trả lời cho câu hỏi. 
- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung. 
Bước 4: GV kết luận nhận định
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.
Hoạt động 2.4. Tìm hiểu sóng dừng trong các nhạc cụ.
a. Mục tiêu: HS tìm hiểu sự hình thành sóng dừng trong các nhạc cụ. 
b. Nội dung: 
- GV cho HS đọc phần đọc hiểu trong ...êu cầu HS đọc sách mục III và mục đọc hiểu và trả lời các câu hỏi trong PHT số 4 và sgk?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ
- HS trả lời các câu hỏi trong SGK
- HS dựa vào hình 13.6 và 13.7 để hoàn thành các câu hỏi trong SGK.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
- GV mời 1 - 2 bạn đứng tại chỗ trình bày câu trả lời cho câu hỏi. 
- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung. 
Bước 4: GV kết luận nhận định
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.
Hoạt động 3. Luyện tập
a. Mục tiêu: Giúp HS tổng kết lại kiến thức thôn...ng
C. một nửa bước sóng 
D. một phần tư bước sóng
Câu 2: Một sợi dây dài 2 m, hai đầu cố định. Kích thích để có sóng dừng trên dây với 4 bó sóng. Khoảng cách ngắn nhất giữa hai điểm không dao động trên dây bằng
A. 1m.	
B. 0,5m. 	
C. 0,25m.	
D. 2m.
Câu 3: Trên một sợi dây dài 2 m đang có sóng dừng với tần số 100 Hz, người ta thấy ngoài 2 đầu dây cố định còn có 4 điểm khác luôn đứng yên. Tốc độ truyền sóng trên dây là
A. 100 m/s.	B. 40 m/s.	
C. 80 m/s.	D. 60 m/s.
Câu 4: Một lò xo ống dà