Giáo án Vật lí lớp 11 (Kết nối tri thức) - Bài 6: Dao động tắt dần, dao động cưỡng bức, hiện tượng cộng hưởng

TIẾT:
BÀI 6: DAO ĐỘNG TẮT DẦN. DAO ĐỘNG CƯỠNG BỨC. 
HIỆN TƯỢNG CỘNG HƯỞNG
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Nêu được những đặc điểm của dao động tắt dần, cưỡng bức, hiện tượng cộng hưởng.
- Nêu điều kiện để xảy ra hiện tượng cộng hưởng. Nêu ví dụ về tầm quan trọng của hiện tượng cộng hưởng.
- Giải thích nguyên nhân dao động tắt dần. 
2. Năng lực
a. Năng lực chung
- Năng lực tự học: 
+ Tự giác tìm tòi, khám phá để lĩnh hội được kiến thức và biết liên hệ các ví dụ có trong thực tế về dao động ...p.
- Giải được các dạng toán cơ bản về năng lượng liên quan đến dao động tắt dần.
3. Phẩm chất
- Chăm chỉ, tích cực xây dựng bài. 
- Chủ động trong việc tìm tòi, nghiên cứu và lĩnh hội kiến thức.
- Có tinh thần trách nhiệm, hợp tác trong quá trình thảo luận chung.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Giáo viên
- SGK, SGV, Giáo án.
- Các video, hình ảnh sử dụng trong bài học.
- Các ví dụ lấy ngoài.
- Máy chiếu (nếu có).
2. Học sinh
- SGK, vở ghi, giấy nháp, bút, thước kẻ.
III. TIẾN T...đọc và trả lời câu hỏi ở ví dụ mở đầu bài học.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ
- HS quan sát hình ảnh để trả lời cho câu hỏi mà GV đưa ra.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận
- HS trả lời câu hỏi mở đầu: Theo như quan sát, ta thấy:
 Vì trong quá trình xích đu chuyển động có một phần năng lượng của xích đu chuyển thành dạng nhiệt năng do cọ xát chỗ treo và lực cản của không khí nên năng lượng giảm dần. Nên nếu không có người mẹ đẩy nhẹ vào ghế thì xích đu sẽ chậm dần và dừng lại.
Bước 4: GV kết luận nh... 
b. Nội dung: 
- GV cho HS đọc phần đọc hiểu trong mục I, GV đưa ra câu hỏi và yêu cầu HS trả lời.
- GV yêu cầu HS và liên hệ tìm các ví dụ thực tế để giúp các em hiểu được rõ hơn về dao động tắt dần
- Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm hoàn thành yêu cầu dựa trên gợi ý của giáo viên
c. Sản phẩm học tập: 
- HS nêu được khái niệm dao động tắt dần.
- Thực hiện được các thao tác thí nghiệm để hiểu khái niệm và nguyên nhân của dao động tắt dần.
- HS lấy được ví dụ về dao động tắt dần và ...hiệm, xử lý kết quả thu được.
- HS vận dụng lý thuyết, liên tưởng đến các tình huống trong thực tế để lấy ví dụ và ứng dụng. 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
- GV mời đại diện 1 nhóm trình bày.
- Học sinh các nhóm khác thảo luận, nhận xét, bổ sung và sữa lỗi về câu trả lời của nhóm đại diện.
Bước 4: GV kết luận nhận định
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.
- GV kết luận lại khái niệm dao động tắt dần, nguyên nhân, ví dụ và ứng dụng
Hoạt động 2.2. Dao động cưỡng bức.
a. Mục tiêu: 
- Biết đư...ng các bước
Bước 1: GV giao nhiệm vụ
- GV cho HS tự đọc SGK phần II, hướng dẫn HS thảo luận để từ đó học sinh hiểu được khái niệm và nếu được đặc điểm của dao động cưỡng bức.
- Yêu cầu HS thực hiện thí nghiệm:
+ dự đoán kết quả.
+ giải thích kết quả thu được.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ
- HS theo dõi SGK, tự đọc phần II và trả lời các câu hỏi theo yêu cầu của GV.
- HS chăm chú nghe giảng, chú ý cách trình bày lời giải của GV trong quá trình làm bà tập. 
- Thảo luận nhóm để tìm câu trả lời... động cưỡng bức.
Hoạt động 2.3. Hiện tượng cộng hưởng.
a. Mục tiêu: 
- Nêu được định nghĩa, điều kiện và vận dụng hiện tượng cộng hưởng để giải thích hiện tượng vật lý và nắm được tầm quan trọng của hiện tượng này.
b. Nội dung: 
- GV cho HS đọc phần đọc hiểu trong mục III, GV đưa ra câu hỏi và yêu cầu HS trả lời.
- HS thực hiện yêu cầu của giáo viên
c. Sản phẩm học tập: 
- HS nêu được khái niệm và điều kiện hiện tưởng cộng hưởng.
- Nêu được các hiện tượng cộng hưởng có lợi và có hại tron...vào đời sống. 
- GV mời HS của các nhóm khác nhận xét, bổ sung ý kiến.
Bước 4: GV kết luận nhận định
- Giáo viên tổng kết hoạt động 3
- Giải thích cho HS nguyên nhân gây ra cộng hưởng.
- Thông báo tầm quan trọng của hiện tượng cộng hưởng kèm theo những hình ảnh minh họa
Hoạt động 4. Vận dụng
a. Mục tiêu: 
- Giúp HS tổng kết lại kiến thức thông qua hệ thống câu hỏi trắc nghiệm giúp.
b. Nội dung: 
- HS lần lượt suy nghĩ trả lời những câu hỏi trắc nghiệm mà GV trình chiếu trên bảng.
c. Sản ...gian. B. thế năng luôn giảm theo thời gian.
C. li độ luôn giảm dần theo thời gian. D. pha dao động luôn giảm dần theo thời gian.
Nguyên nhân gây ra dao động tắt dần của con lắc đơn dao động trong không khí là
A. do trọng lực tác dụng. B. do lực căng của dây treo.
C. do lực cản của môi trường. D. do dây treo có khối lượng đáng kể.
Mỗi khi xe buýt đến bến, xe chỉ tạm dừng nên không tắt máy. Hành khách trên xe nhận thấy thân xe dao động, dao động này là:
A. dao động tắt dần. B. Dao động điều ... giá trị cực tiểu. B. tăng đến giá trị cực đại.
C. không phụ thuộc lực cản của môi trường. D. càng lớn khi lực cản môi trường lớn.
Khi xảy ra cộng hưởng cơ thì vật tiếp tục dao động
A. với tần số bằng tần số dao động riêng. B. mà không chịu ngoại lực tác dụng.
C. với tần số lớn hơn tần số dao động riêng. D. với tần số nhỏ hơn tần số dao động riêng.
Khi xảy ra hiện tượng cộng hưởng, biên độ của dao động cưỡng bức đạt giá trị lớn nhất là do:
A. Hệ được cung cấp năng lượng lớn. B. Hệ được cun