SKKN Một số biện pháp giúp trẻ lớp Mầm nâng cao khả năng cảm thụ văn học NH 2020-2021 (Nguyễn Ngọc Thảo)

 MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ LỚP MẦM 
 NÂNG CAO KHẢ NĂNG CẢM THỤ VĂN HỌC
 I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 Như chúng ta đã biết trong mọi thời đại giáo dục chiếm một vị trí quan 
trọng trong xã hội. Cùng với một số ngành khác, giáo dục góp phần nâng cao 
đời sống xã hội của mỗi con người, tùy theo mỗi độ tuổi mà giáo dục khác nhau. 
Do đặc điểm của lứa tuổi nên việc giáo dục trẻ mầm non được tiến hành theo 
phương châm: “Học mà chơi, chơi mà học” và dạy trẻ cảm thụ văn học là một 
trong những nội dung quan trọng trong việc phát triển toàn diện cho trẻ, trẻ được 
cảm thụ văn học chính là hình thành ở trẻ những tình cảm đạo đức tốt đẹp, 
những cảm xúc thẩm mĩ, phát triển trí tưởng tượng như: Lòng kính trọng, yêu 
thương và giúp đỡ những người thân xung quanh trẻ như: Ông bà, bố mẹ, anh 
chị em, lòng yêu thiên nhiên,
 Chúng ta đã thực hiện chuyên đề cho trẻ làm quen tác phẩm văn học 
nhiều năm qua, giáo viên đã thật sự có nhiều đầu tư vào việc nâng cao các giải 
pháp, hình thức cho trẻ làm quen tác phẩm văn học đã chú trọng nhiều đến việc 
đọc, kể diễn cảm và dạy trẻ kể lại chuyện sáng tạo dưới nhiều hình thức đa dạng 
và phong phú. Bên cạnh đó vẫn còn một số giáo viên khả năng cảm nhận các tác 
phẩm văn thơ, truyện còn hạn chế, giọng đọc và cách phối hợp ánh mắt, cử chỉ, 
điệu bộ minh họa chưa bộc lộ cảm xúc hấp dẫn, cuốn hút trẻ, phương pháp lồng 
ghép tích hợp chưa linh hoạt sáng tạo, kết quả trên trẻ chưa cao, trẻ chưa thật sự 
say mê, hào hứng, sử dụng đồ dùng dạy học chưa có khoa học dẫn đến giờ học 
trẻ ít tập trung chú ý, hiệu quả trên tiết học chưa cao. Giáo viên chưa chủ động, 
linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động đóng kịch cho trẻ, nếu có thì chủ yếu 
là trong tiết học, còn trong các giờ chơi, các buổi sinh hoạt hầu như chưa có.
 Đối với ngành giáo dục yêu cầu trẻ: “Học mà chơi, chơi mà học” thông 
qua các tác phẩm văn học trẻ tiếp nhận kiến thức của tuổi mình một cách nhẹ 
nhàng, gần gũi hơn, nó đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên về cuộc sống 
xung quanh. Văn học nuôi dưỡng và phát triển ở trẻ trí tưởng tượng, sáng tạo 
nghệ thuật, vì vậy việc đem tác phẩm văn học đến cho trẻ là một việc rất quan 
trọng và cần thiết. Đối với trẻ mầm non, quá trình được tiếp xúc với tác phẩm 
văn học phải từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, để từ đó trẻ bộc lộ khả 
năng cảm thụ văn học của mình.
 Khả năng cảm thụ đó là sự phát triển trực tiếp của trẻ về các lĩnh vực: 
Nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm xã hội...Tuy nhiên khi đưa tác phẩm đến cho trẻ 
đòi hỏi người giáo viên phải có những suy nghĩ sáng tạo và lựa chọn những tác 
phẩm hay và phù hợp với lứa tuổi, có ý nghĩa giáo dục trẻ để từ đó đưa ra những 
phương pháp, biện pháp thích hợp nhằm giúp trẻ phát triển tốt khả năng cảm thụ 
tác phẩm văn học. 
 Vì vậy tôi chọn đề tài "Một số biện pháp giúp trẻ lớp Mầm nâng cao khả 
năng cảm thụ văn học" cho lớp tôi trong năm học 2020-2021. 2
 II. NỘI DUNG
 1. Thực trạng trước khi thực hiện đề tài
 Trong quá trình triển khai và thực hiện đề tài: "Một số biện pháp giúp trẻ 
lớp Mầm nâng cao khả năng cảm thụ văn học", gặp những thuận lợi và khó khăn 
sau: 
 1.1. Thuận lợi
 - Ban giám hiệu luôn luôn quan tâm sâu sát, giúp đỡ tạo điều kiện cho cô 
và trẻ có đủ đồ dùng phục vụ cho các hoạt động.
 - Lớp học có nề nếp trong mọi hoạt động.
 - Lớp được trang bị cơ sở vật chất đầy đù, có đủ các góc cho trẻ hoạt động, 
bố trí các góc phù hợp, dễ lấy đồ dùng, tạo nhiều thuận lợi cho trẻ chơi.
 - Riêng bản thân tôi nắm vững được phương pháp tổ chức các hoạt động.
 - Phụ huynh luôn quan tâm, ủng hộ tạo mọi điều kiện để hỗ trợ về đồ dùng, 
đồ chơi, học liệu trong các góc chơi.
 1.2. Khó khăn
 - Khả năng tiếp thu của trẻ không đồng đều vì một số cháu còn quá nhỏ 
do sinh vào những tháng cuối năm.
 - Đa phần trẻ lớp tôi chưa tham gia tích cực trong hoạt động đọc thơ, kể 
chuyện, đóng kịch.
 - Bên cạnh một số trẻ nhút nhát lớp tôi còn một số trẻ hiếu động nên ảnh 
hưởng đến quá trình cảm thụ tích cực của trẻ.
 - Trước khi thực hiện đề tài thì tôi đã khảo sát trên trẻ lớp tôi phụ trách, 
kết quả cụ thể như sau:
 SỐ TRẺ TỶ LỆ
 NỘI DUNG
 (25 trẻ) %
 Trẻ tham gia tích cực vào 
 12 48%
 hoạt động văn học
 Trẻ thích đọc thơ, kể chuyện, 
 10 40%
 thích được đóng kịch
 2. Phương pháp thực hiện đề tài 
 Để thực hiện tốt một số biện pháp giúp trẻ lớp Mầm nâng cao khả năng 
cảm thụ văn học tôi xin mạnh dạn đưa ra một số giải pháp như sau: 
 2.1.Nâng cao cảm thụ văn học cho trẻ trên tiết học 3
 Qua quá trình giảng dạy tôi khảo sát khả năng cảm thụ văn học của trẻ 
thông qua việc kể cho trẻ nghe một câu chuyện, hoặc đọc cho trẻ nghe một bài 
thơ ngắn. Muốn trẻ cảm thụ tốt các tác phẩm văn học trước hết cô giáo cần nắm 
bắt được khả năng của trẻ như khả năng chú ý, tiếp thu bài của trẻ trong hoạt 
động làm quen với tác phẩm văn học, giáo viên cùng lớp tổ chức. Sau đó cho 
từng trẻ nói lại nội dung câu chuyện, bài thơ, kết quả đạt như sau:
 + 70% trẻ nhớ và nói được nội dung câu chuyện, bài thơ. 
 + 30% trẻ chỉ nhớ một phần nội dung câu chuyện, bài thơ.
 Tôi có thể hỏi trẻ những câu hỏi thật gần với trẻ như: Con thích nhất câu 
thơ nào? Vì sao? Con thích nhân vật nào? Vì sao?...
 Qua câu trả lời của trẻ tôi có thể gợi mở để trẻ cảm nhận các tác phẩm văn 
học và từ đó tôi biết được khả năng của trẻ cảm nhận được tới đâu.
 Có những tác phẩm ta cho trẻ cảm nhận nhiều hơn về mặt nhịp điệu, âm 
vần, hay có những tác phẩm ta cho trẻ thấy được nội dung rất hay.
 Và tôi đã phát hiện ra khả năng cảm thụ văn học còn chậm của nhiều trẻ 
trong lớp tôi như: Sơn Tuyền, Ánh Lan, Chí Tín, Gia Đại, Bảo An, Thiên 
ÂnTừ đó tôi sẽ có sự lựa chọn các biện pháp phù hợp hơn trong giờ dạy của 
mình.
 Để tiết học đạt kết quả cao thì trước hết bản thân tôi phải xác định rõ mục 
đích, yêu cầu của tác phẩm và phải thuộc tác phẩm. Từ đó đưa ra nội dung giáo 
dục phù hợp với cốt truyện, phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Bên cạnh đó tôi phải 
chú ý đến giọng kể của mình, kể diễn cảm, đúng ngữ điệu của từng nhân vật 
trong truyện, thể hiện nét mặt cử chỉ, tư thế phù hợp với diễn biến của câu 
truyện thì mới thu hút sự chú ý của trẻ. 
 Muốn cho trẻ làm quen với một tác phẩm văn học (dù là một câu chuyện 
hay một bài thơ) thì bản thân tôi phải luôn dành thời gian để đọc tác phẩm nhiều 
lần. Vì vậy khi tôi dạy về văn học, tôi tin rằng mình cũng đã phần nào góp phần 
nâng cao khả năng cảm thụ tác phẩm văn học của trẻ.
 Điều mà tôi đặc biệt chú ý trong các tiết học là phải đưa ra nhiều hình 
thức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học.
 Vì thế tôi phải biết lựa chọn các tác phẩm có nhiều giá trị nghệ thuật cho 
trẻ cảm nhận. Tôi thấy trên thực tế hiện nay giáo viên mầm non đang được 
khuyến khích sáng tác ra các câu chuyện, bài thơ để dạy trẻ, tuy nhiên không 
phải ai cũng có thể sáng tác tốt.Chính vì vậy phải lựa chọn thật kĩ trước khi dạy 
trẻ, nếu là một tác phẩm để trẻ cảm nhận ta nên chọn các tác phẩm đã được 
chuyên môn đánh giá cao.Ta có nhiều cách lựa chọn, chẳng hạn với tác phẩm có 
nhiều giá trị cảm thụ cao về ngôn từ ta hướng trẻ về những từ hay ý đẹp trong 
tác phẩm.
 Trước đây giáo viên thường sử dụng tranh minh hoạ làm đồ dùng chính 
trong hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học. 4
 Song với hình thức đổi mới hiện nay, thời đại công nghệ thông tin nên 
việc ứng dụng công nghệ thông tin vào bài giảng mang lại kết quả rất cao. Biện 
pháp này luôn gây sự chú ý, tò mò cho trẻ. Vì vậy tôi đưa công nghệ thông tin 
vào giảng dạy để mang lại kết quả cao.Mặt khác tôi còn chuyển các bức tranh có 
sẵn của bài thơ, câu chuyện thành đoạn phim hoạt hình, ta có thể đưa đoạn phim 
quay sẵn phù hợp với nội dung như thế rất thu hút và gây hứng thú cho trẻ hơn.
 Ví dụ: Với câu truyện: “Chú thỏ tinh khôn” tôi làm đoạn phim về các 
con vật kết hợp với nhạc đệm rất hứng thú làm cho trẻ dễ nhớ nội dung chuyện 
và thấy được nét đặc trưng của các nhân vật.
 Trong tất cả các tác phẩm văn học mà tôi định đưa ra cho trẻ cảm nhận tôi 
luôn xác định chuẩn giọng đọc, giọng kể cho câu chuyện, bài thơ đó, giọng đặc 
trưng cho từng nhân vật, từng tình huống trong truyện.Và khi kể, đọc cho trẻ 
nghe, hay khi đã hướng dẫn trẻ đọc, kể tôi cố gắng giúp trẻ nhận ra, nhớ được 
sắc thái cơ bản trong giọng kể, lời thuật, phân biệt ngữ điệu lời nói các loại nhân 
vật, giúp trẻ nhận ra ngôn ngữ đời thường (khẩu ngữ) và ngôn ngữ thơ giàu nhạc 
tính. Qua tác phẩm văn học, trẻ quen dần tính chất nhiều ý nghĩa và tinh luyện 
của ngôn ngữ văn hoá, dần dần tiến tới hiểu được nghĩa thực đến nghĩa bóng.
 Bên cạnh đó tôi còn sử dụng thêm một số trò chơi phổ biến để hỗ trợ thêm 
cho trẻ trong quá trình cảm thụ văn học như:
 * Trò chơi đóng kịch 
 Là hoạt động giúp trẻ phát triển trí nhớ và giáo dục trẻ tinh thần tập thể. 
Qua hoạt động đóng kịch trẻ truyền đạt lại nội dung câu truyện, làm sống lại tâm 
trạng, hành động ngôn ngữ hội thoại của các nhân vật trong truyện, đồng thời trẻ 
biết thể hiện tình cảm và đánh giá các nhân vật trong truyện. Khi đóng kịch trẻ 
dễ dàng nắm được nội dung, ý nghĩa của tác phẩm, nắm được tính liên tục của 
câu truyện, điều này góp phần đẩy mạnh sự phát triển tư duy, cảm thụ tác phẩm 
một cách sâu sắc ở trẻ.
 Để đạt được điều đó thì trước khi cho trẻ đóng kịch tôi phải cho trẻ ôn lại 
nội dung câu truyện và đàm thoại với trẻ về nội dung, giúp trẻ hiểu sâu hơn về 
nội dung truyện và lời thoại của các nhân vật trong truyện. Để từ đó trẻ biết thể 
hiện những sắc thái khác nhau về ngữ điệu, tính cách tâm trạng của các nhân vật 
trong truyện. Nhằm giúp trẻ phân biệt được giọng điệu lời nói của các nhân vật, 
qua đó trẻ khắc hoạ được tính cách nhân vật. Để trẻ nhớ được ngôn ngữ, lời 
thoại của các nhân vật trong truyện để đóng kịch thì trước hết cho trẻ nhắc lại lời 
thoại của nhân vật sau đó cho trẻ đóng vai theo tổ hoặc nhóm.
 Ví dụ: Trong truyện “Bác Gấu đen và hai chú thỏ” tôi cho 1 nhóm trẻ làm 
bác gấu, 1 nhóm trẻ sẽ làm thỏ nâu, 1 nhóm trẻ sẽ làm thỏ trắng để trẻ tự thể 
hiện hành động, điệu bộ của nhân vật cho quen và thành thạo. Sau đó phân vai 
cho từng trẻ theo vai của các nhân vật trong truyện và cho trẻ nhắc lại lời thoại 
của nhân vật trong truyện mà trẻ sẽ đóng. Lúc này tôi sẽ là người dẫn truyện và 
trẻ tự diễn theo nội dung câu truyện. Khi trẻ diễn xong lên cho trẻ tự nhận xét về 5
vai diễn của mình, của bạn, từ đó trẻ xác định được thái độ của trẻ đối với nhân 
vật trong truyện là yêu hay ghét.
 Trò chơi đóng kịch thực sự giúp trẻ cảm nhận tác phẩm văn học một cách 
sâu sắc và để đạt được điều đó thì việc trang trí sân khấu và hoá trang cho trẻ rất 
quan trọng, với câu truyện: “Đôi bạn tốt” tôi làm sân khấu có màn che, rồi trang 
trí cảnh phù hợp với câu truyện.
 Bên cạnh việc làm mô hình sân khấu thì việc hoá trang cho trẻ đóng kịch 
cũng rất cần thiết. Với nhân vật “Vịt con, Gà con” tôi cho trẻ đội mũ gà, mũ 
vịt... giúp trẻ tự tin khi nhập vai tạo cho trẻ hứng thú hơn với từng vở diễn.
 * Sử dụng nghệ thuật múa rối
 Với câu truyện:“Dê con nhanh trí” tôi sử dụng mô hình sân khấu là một 
khu đầm lầy nhỏ, có hoa, cỏ, cây nhân vật trong truyện được cách điệu hoá, 
thỏ mặc quần áo, đi bằng 2 chân Khi tôi dạy, tôi dùng cánh tay lồng vào con 
rối, điều khiển con rối bằng ba ngón tay: Ngón cái, trỏ, giữa sao cho những cử 
chỉ phù hợp với lời thoại trong truyện Nhờ việc sử dụng nghệ thuật rối trong 
tiết học mà đa số trẻ có khả năng cảm thụ tác phẩm văn học đạt cao, đa số trẻ 
nhớ được nội dung câu truyện, lời thoại của các nhân vật trong truyện và qua đó 
trẻ biết nhận xét đánh giá tính cách của nhân vật trong truyện như ai là người 
xấu? Ai là người tốt?.
 Tóm lại, việc sử dụng rối trong tiết học gây được sự chú ý, tò mò của trẻ 
tạo điều kiện cho trẻ tiếp cận với nghệ thuật múa rối, một môn nghệ thuật truyền 
thống của dân tộc.
 2.2. Nâng cao cảm thụ văn học cho trẻ thông qua giờ hoạt động thư 
viện
 Trong những năm qua, nhà trường đầu tư ở góc đọc sách trong thư viện 
nhiều loại sách từ nhà trẻ đến lớp mẫu giáo theo chủ đề, chủ điểm phục vụ nội 
dung chương trình giáo dục của ngành mầm non.
 Đây là môi trường phong phú giúp trẻ làm quen với việc: “Đọc sách” từ 
tuổi mầm non.
 Tại phòng thư viện tôi có thể tranh thủ hướng dẫn giúp trẻ phát âm chuẩn, 
trẻ thuộc nhiều thơ, biết nhiều chuyện, nắm vốn từ phong phú phân biệt từ láy 
như: “Lấp lánh” hiểu từ chính xác hơn như: “Run rẩy, ấp ủ” bước đầu cảm 
nhận từ văn học: “Đuôi đỏ lụa hồng”giúp trẻ nói trôi chảy khi diễn đạt ý 
muốn và cảm xúc tình cảm của mình; và có thể sử dụng các từ này vào đời sống 
của trẻ.
 Bộ tranh lô tô giúp trẻ kể chuyện những vật nuôi trong gia đình, con vật 
sống trong rừng trên cùng một bức tranh, nhiều trẻ kể theo nhiều cách khác 
nhau. Vừa chơi vừa đọc thơ, ca dao, đồng daoTrẻ có thể tự làm sách truyện từ 
tranh ảnh do trẻ tự vẽ hoặc sưu tầm, trẻ kể chuyện theo tranh về các loại thực 
phẩm, món ăn cách chế biến. 6
 Những bộ tranh nhà trẻ, truyện tranh chữ to, thơ chữ to, tạp chí, họa báo 
đều có hình ảnh minh họa. Về truyện thì có truyện cổ tích kể theo tranh, truyện 
dân gian Việt Nam, truyện kể sáng tạo. Những bài thơ, ca dao, đồng dao cùng 
các nguồn tài liệu được chọn lựa phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ và các 
nội dung sách có liên quan đặc thù văn hóa địa phương. Sách là một phần trong 
đồ dùng đồ chơi cho trẻ: Sách giúp trẻ làm quen môi trường xung quanh, làm 
quen với tạo hình, với toán, với chữ viết
 Đồ chơi vốn có nhiều chủng loại trong đó đồ chơi bằng điện tử mang tính 
giáo dục hiện đại. Loại đồ chơi này vừa có hình ảnh vừa có âm thanh, trẻ phân 
biệt tiếng kêu của nhân vật, phân biệt các phương tiện giao thông. Trẻ chơi 
chuyển động các hình ảnh trên màn hình thật say sưa hấp dẫn. Trẻ hiểu tiếng 
tượng thanh như: “Nước chảy róc rách”, “Lá cây xào xạc”. Tiếng tượng hình: 
“Nắng vàng rực rỡ”, em bé được “yêu thương”...
 2.3. Nâng cao cảm thụ văn học cho trẻ thông qua giờ hoạt động góc
 Trong giờ hoạt động học trẻ có thể chưa cảm nhận hết được các giá trị về 
mặt ngôn ngữ,tình cảm của các tác phẩm thì đen giờ họat động góc tôi cho trẻ 
tham gia vào góc chơi “Thư viện của lớp”. Tại góc chơi này tôi cho trẻ được 
xem, đọc hay lắng nghe các câu chuyện bài thơ trẻ vừa được học để trẻ có thể 
ghi nhớ sâu hơn, để trẻ một lần nữa lại tiếp tục được cảm nhận những cái hay cái 
đẹp trong tác phẩm.
 2.4. Nâng cao cảm thụ văn học cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi
 Quan sát trẻ mầm non cho ta thấy rằng năng lực cảm thụ văn học của trẻ 
không thể tự nó mà phát triển được, mà phải qua một quá trình: Học, chơi và 
mọi lúc mọi nơi. Vào buổi sáng giờ đón trẻ tôi cho trẻ được chơi theo ý thích 
trong góc sách truyện, trẻ sẽ được đọc, xem các câu chuyện mà trẻ thích, được 
chơi với các con rối trẻ yêu, được nghe các câu chuyện bài thơ mà trẻ cảm thấy 
hứng thúKhi trẻ được tiếp xúc nhiều lần trẻ sẽ dần dần cảm nhận được những 
cái hay cái đẹp trong các tác phẩm đó và sẽ càng ngày càng thích thú hơn với 
các hoạt động văn học. Hoạt động ngoài trời cũng cần cho trẻ làm quen với văn 
học: Trẻ được cùng tôi và các bạn đọc thơ, đọc đồng dao (lưu ý hướng trẻ đọc 
thật diễn cảm theo nội dung và nhịp điệu của tác phẩm), trẻ được nghe tôi kể các 
câu chuyện cổ tích, những câu chuyện gắn với cuộc sống hằng ngày trẻ
 2.5. Tạo môi trường nâng cao cảm thụ văn học cho trẻ khi làm quen 
với tác phẩm văn học
 Ngay từ đầu năm học Ban giám hiệu nhà trường đã trang bị cho lớp nhiều 
quyển truyện, tạp chí. Ngoài ra tôi còn sưu tầm các sách văn học, các họa báo, 
tạp chí, lịch cũ, nguyên liệu cho trẻ tự làm sách để xây dựng một “Góc thư viện” 
mang nội dung văn học, tại góc thư viện trẻ được xem các tranh truyện, tạp chí, 
họa báo.
 Để giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ văn học thì việc tạo cơ hội cho trẻ 
làm quen với tác phẩm văn học phải thường xuyên. Sau đó tôi kể truyện cho trẻ 7
nghe về nội dung những câu truyện như “Ngôi nhà màu vàng vui vẻ, Hai chú dê 
con...” hướng dẫn trẻ tri giác các tranh truyện đó dần dần trẻ có thể tự đọc. Tất 
nhiên có thể lúc đầu trẻ đọc theo trí nhớ, trẻ nhớ về nội dung câu truyện tôi đã kể 
rồi tự kể khớp với nội dung câu truyện mà trẻ tri giác.
 Trong góc chơi với các tác phẩm văn học đó, tôi có chú ý sưu tầm nhiều 
nguyên vật liệu khác nhau cho trẻ làm rối cho chính trẻ biểu diễn.
 Các tác phẩm văn học dân gian như ca dao, tục ngữ, vècũng luôn được 
các trẻ trong lớp biểu diễn tại góc chơi này. Trong quá trình trẻ biểu diễn, thể 
hiện đó tự trẻ cảm nhận được nhịp điệu, câu từ trong các tác phẩm đó.
 2.6. Phối hợp với cha mẹ trẻ trong việc nâng cao khả năng cảm thụ 
văn học cho trẻ trẻ.
 Để thực hiện tốt hơn trong việc nâng cao khả năng cảm thụ văn học cho trẻ 
ở lớp tôi thì bản thân tôi còn phối hợp với cha mẹ trẻ thông báo thực hiện chủ 
đề, chương trình của lớp. Mỗi khi thực hiện chủ đề mới tôi thường thông báo tới 
cha mẹ trẻ qua bảng "Cha mẹ ơi xem nè!" nhằm kết hợp với cha mẹ trẻ cùng 
thực hiện đóng góp nguyên liệu cho giáo viên làm đồ dung đồ chơi phục vụ tiết 
dậy.
 Ví dụ: Trước khi thực hiện chủ đề bản thân tôi trao đổi với cha mẹ trẻ 
mong cha mẹ trẻ cùng hợp tác: Cha mẹ trẻ mang phế liệu đến để cô làm đồ dùng 
về bản thân, khi ở lớp cô giáo dạy các cháu đọc thơ về nhà cha mẹ dạy lại con 
đọc bài thơ đó.
 Hay với chủ đề gia đình: Tôi trao đổi với cha mẹ trẻ và yêu cầu cha mẹ trẻ 
cung cấp trước cho trẻ địa chỉ gia đình, các thành viên trong gia đình và công 
việc của mọi người trong gia đình. Có các bài thơ nói về gia đình của bé thì cha 
mẹ nên cho các bé đọc ở nhà.
 Kết hợp trong việc cung cấp, củng cố kiến thức, kỹ năng, thái độ: trong góc 
tuyên truyền của lớp tôi luôn có một góc giới thiệu cho cha mẹ trẻ biết “Bé học gì 
hôm nay?” cha mẹ trẻ sẽ xem và về nhà ôn lại bài học cùng trể với hình thức trò 
chuyện xem trẻ học gì ở lớp, bé học như thế nào.
 Bên cạnh đó tôi còn động viên cha mẹ trẻ nên đọc truyện cho con nghe vào 
buổi tối trước khi cho con ngủ để nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ của trẻ. Những câu 
truyện về người tốt, việc tốt, về sự bao dung, lòng dũng cảm hay tình yêu 
thương sẽ cùng bé lớn lên, giúp bé hình thành nhân cách và giàu cảm xúc hơn. 
Giúp trẻ biết yêu thiên nhiên và quan tâm tới mọi người.
 Bằng cách đọc truyện cho bé vào mỗi tối bạn có thể khắc sâu vào tiềm 
thức của trẻ những phẩm chất tốt như lòng dũng cảm, tính trung thực, biết quan 
tâm giúp đỡ người khác, 
 3. Kết quả đạt được
 a. Đối với trẻ 8
 - Hiện tại trẻ lớp tôi đã tham gia tích cực hơn, trẻ thích đọc thơ, kể 
chuyện, thích được đóng kịch. Ngoài ra còn có nhiều trẻ thể hiện được năng 
khiếu kể chuyện sáng tạo, kể theo trí tưởng tượng một cách phong phú và đa 
dạng.
 - 100% cha mẹ trẻ ủng hộ bằng cách động viên khuyến khích trẻ, tạo điều 
kiện cho trẻ có cơ hội tiếp xúc với nhiều tác phẩm văn học nhằm nâng cao khả 
năng cảm thụ văn học cho trẻ.
 Sau một thời gian áp dụng các biện pháp trên thì lớp tôi đã đạt được kết 
quả như sau: 
 TRƯỚC KHI ÁP SAU KHI ÁP 
 DỤNG CÁC DỤNG CÁC 
 BIỆN PHÁP BIỆN PHÁP GHI 
 NỘI DUNG
 (25 trẻ) (25 trẻ) CHÚ
 Số trẻ % Số trẻ %
 Trẻ tham gia tích cực vào Tăng 
 12 48% 23 92%
 hoạt động văn học 44%
 Trẻ thích đọc thơ, 
 Tăng 
 kể chuyện, 10 40% 22 88%
 44%
 thích được đóng kịch
 b. Đối với giáo viên
 Khi tiếp cận với đề tài này tôi đã có nhiều sáng tạo hơn và khả năng mở 
rộng đề tài cũng tốt hơn, hình thành và phát triển lòng say mê, ham thích học 
hỏi, tìm tòi khám phá cái mới trong học tập để nắm vững và vận dụng được các 
hình thức, phương pháp, biện pháp tổ chức môi trường và quá trình cho trẻ làm 
quen với văn học đạt hiệu quả cao. 
 Bên cạnh đó bản thân cũng biết lựa chọn những tác phẩm hay và phù hợp 
với lứa tuổi, có ý nghĩa giáo dục trẻ để từ đó đưa ra những phương pháp, biện 
pháp thích hợp nhằm giúp trẻ phát triển tốt khả năng cảm thụ tác phẩm văn học.
 4. Bài học kinh nghiệm
 Để thực hiện tốt việc thực hiện việc “Một số biện pháp giúp trẻ lớp Mầm 
nâng cao khả năng cảm thụ văn học” bản thân tôi rút ra được một số bài học 
kinh nghiệm sau: 
 - Tiếp tục duy trì, đẩy mạnh và phát huy hiệu quả đạt được của mình.
 - Tiếp tục làm tốt công tác tham mưu với BGH và cha mẹ trẻ để huy động 
thêm nguồn lực tăng cường xây dựng môi trường văn học. Trang thiết bị ngày 
càng hoàn thiện hơn. 9
 - Đẩy mạnh việc ứng dụng, khai thác, sử dụng có hiệu quả các đồ dùng, 
tranh ảnh để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ.
 - Tự học tự bồi dưỡng chuyên môn sáng tạo trong mọi hoạt động, đổi mới 
phương pháp dạy học, linh hoạt nhạy bén xử lý các tình huống một cách nghệ 
thuật.
 - Tăng cường tuyên truyền, tư vấn cho cha mẹ trẻ em về các nội dung giáo 
dục cũng như phát triển ngôn ngữ cho trẻ, đặt biệt về cách xây dựng môi trường 
văn học với điều kiện hiện có để thỏa mãn nhu cầu vui chơi học tập và phát triển 
của trẻ. 
 5. Khả năng ứng dụng
 - Đề tài này giáo viên có thể áp dụng cho tất cả các độ tuổi: Nhóm, Mầm, 
Chồi, Lá và ứng dụng rộng rãi ở các đơn vị. 
 - Một số biện pháp có thể ứng dụng cho các hoạt động khác: Khám phá 
khoa học, phát triển nhận thức, 
 III. KẾT LUẬN 
 1. Kết luận
 Qua trên ta thấy để giúp trẻ lớp Mầm nâng cao khả năng cảm thụ văn học 
là điều rất quan trọng trong việc hình thành và phát triển toàn diện về nhân cách 
của trẻ, cũng chính vì vậy ngay từ đầu năm học người giáo viên phải nắm được 
đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, cần luyện tập giọng đọc, giọng kể sao cho diễn 
cảm, thể hiện được nét mặt, cử chỉ, điệu bộ của các nhân vật trong truyện. Tích 
cực làm đồ dùng, đồ chơi theo chủ đề, đồ dùng minh họa cần phong phú, đa 
dạng hấp dẫn, thường xuyên học hỏi đồng nghiệp tham khảo thêm một số tài 
liệu liên quan đến việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học. Để từ đó tổ chức 
tốt hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học.
 2. Kiến nghị 
 Đối với nhà trường: Tăng cường bổ sung thêm một số tài liệu, sách 
truyện, tranh ảnh về lĩnh vực văn học để tạo môi trường phong phú hơn cho giáo 
viên tham khảo nhằm nâng cao hơn khả năng cảm thụ văn học của trẻ. 
 Trên đây là Sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp giúp trẻ lớp Mầm 
nâng cao khả năng cảm thụ văn học” nếu có thiếu sót rất mong hội đồng chấm 
sáng kiến kinh nghiệm góp ý để tôi hoàn thiện hơn. 
 Vĩnh Mỹ B, ngày 05 tháng 5 năm 2021
 Người viết 
 Nguyễn Ngọc Thảo