Bài giảng Địa lí 10 - Bài 8+9: Tác động của nội lực, ngoại lực đến địa hình bề mặt Trái Đất

BÀI 8 + 9: TÁC ĐỘNG CỦA NỘI LỰC - NGOẠI LỰC ĐẾN ĐỊA HÌNH BỀ MẶT TRÁI ĐẤT 
I - NỘI LỰC. 
- Nội lực phát sinh từ 
bên trong Trái Đất. 
- Sinh ra từ các nguồn năng lượng do phản ứng trong lòng Trái Đất. 
Nội lực là gì? 
 Nguyên nhân nào sinh ra nội lực? 
Tác động của nội lực sinh ra hiện tượng động đất, núi lửa 
II – TÁC ĐỘNG CỦA NỘI LỰC 
Động đất ở TP Mêxixô 
Núi nửa ở Hawai 
1. Vận động theo phương thẳng đứng. 
- Là vận động nâng lên, hạ xuống của vỏ 
Trái Đất theo phương thẳng đứng trên 1 diện tích rộng lớn. 
	- Do sự dịch chuyển của Manti trên. 
	- Tạo ra biển tiến, biển thoái. 
II – TÁC ĐỘNG CỦA NỘI LỰC 
Vận động theo phương thẳng đứng là gì? 
Nguyên nhân, kết quả? 
Mặt đất trước khi tác động 
Mặt đất sau khi tác động 
Phía bắc Thụy Điển và Phần Lan được nâng lên, trong khi đại bộ phận lãnh thổ Hà Lan bị hạ xuống . 
Nâng lên 
Hạ xuống . 
II – TÁC ĐỘNG CỦA NỘI LỰC 
CÁC HIỆN TƯỢNG SINH RA DO NỘI LỰC 
HẬU QUẢ CỦA TÁC ĐỘNG NỘI LỰC 
2. Vận động theo phương ngang. 
 a, Hiện tượng uốn nếp. 
 - Hiện tượng uốn nếp là hiện tượng các lớp đất đá uốn thành nếp. 
 - Đặc điểm các lớp đất đá không bị thay đổi về tính chất liên tục. 
II – TÁC ĐỘNG CỦA NỘI LỰC 
Nếp uốn của đá 
Trước khi uốn nếp 
Sau khi uốn nếp 
Hình 8.1 – Hiện tượng uốn nếp 
Hiện tượng uốn nếp 
2. Vận động theo phương ngang. 
 b. Hiện tượng đứt gãy. 
 - Hiện tượng đứt gãy là hiện tượng các lớp đất đá bị gãy đứt và dịch chuyển ngược hướng nhau. 
 - Đặc điểm các lớp đất đá bị thay đổi về tính chất liên tục. 
II – TÁC ĐỘNG CỦA NỘI LỰC 
Dãy Hoàng Liên Sơn 
Đứt gãy Sông Hồng 
Đứt gãy sông chảy. 
Dãy Con Voi 
Hiện tượng đứt gãy 
Địa lũy 
Địa hào 
Hình 8.3 – địa lũy và địa hào 
ĐỊA HÌNH 
BỀ MẶT 
TRÁI ĐẤT 
	 Nội dung: So sánh 2 vận động thẳng đứng và vận động theo phương ngang. 
Vận động 
 thẳng đứng 
Vận động 
 nằm ngang 
Hình thức 
Nguyên nhân 
Kết quả 
Bảng so sánh 2 vận động 
Vận động 
 thẳng đứng 
Hình thức 
Hiện tượng nâng lên và hạ xuống. 
Nguyên nhân 
Do tác động của lực theo phương 
 thẳng đứng. 
Kết quả 
Sinh ra hiện tượng biển tiến, biển thoái. 
Bảng so sánh 2 vận động 
Vận động 
 nằm ngang 
Hình thức 
Hiện tượng nén ép và tách dãn 
Nguyên nhân 
Do tác động của lực theo phương nằm ngang. 
Kết quả 
Sinh ra hiện tượng uốn nếp, đứt gãy. 
Vận động 
 thẳng đứng 
Vận động 
 nằm ngang 
Hình thức 
Hiện tượng nâng lên và hạ xuống. 
Hiện tượng nén ép và tách dãn 
Nguyên nhân 
Do tác động của lực theo phương 
 thẳng đứng. 
Do tác động của lực theo phương nằm ngang. 
Kết quả 
Sinh ra hiện tượng biển tiến, biển thoái. 
Sinh ra hiện tượng uốn nếp, đứt gãy. 
Bảng so sánh 2 vận động 
CỦNG CỐ 
Câu 1: Tác động của nội lực đến bề mặt Trái Đất? 
a. Địa hình được nâng lên. 
b. Địa hình bị hạ xuống. 
c. Địa hình được nâng lên và hạ xuống trên 1 diện tích rộng. 
d. Không có tác động lớn đến mặt đất. 
Câu 2: Kết quả hiện tượng uốn nếp là? 
a. Đá bị gãy, chuyển dịch. 
b. Đá bị xô ép thành nếp uốn nhưng giữ nguyên cấu trúc ban đầu. 
c. Đá bị chuyển dịch và phá vỡ cấu trúc. 
d. Đá bị xô ép và vỡ các cấu trúc ban đầu. 
III. NGOẠI LỰC 
1. Khái niệm: 
Ngoại lực là lực có nguồn gốc ở bên ngoài, trên bề mặt Trái Đất 
2. Nguyên nhân: 
- Tác nhân: các yếu tố khí hậu, các dạng nước, sinh vật và con người. 
- Nguyên nhân chủ yếu : bức xạ nhiệt của mặt trời. 
So sánh nội lực và 
 ngoại lực? 
 SỰ KHÁC NHAU GIỮA NGO ẠI LỰC VÀ N ỘI LỰC ? 
NỘI LỰC 
Nguồn năng lượng sinh ra từ trong lòng đất. 
Rất khó nhận thấy bằng mắt thường. 
Lực phát sinh bên trong lòng đất. 
NGỌAI LỰC 
Nguồn năng lượng mặt trời. 
Dễ dàng nhận thấy bằng mắt thường. 
Lực phát sinh trên bề mặt đất. 
Ngoại lực tác động đến địa hình bề mặt Trái Đất được biểu hiện qua sơ đồ sau: 
CÁC YÊÚ 
TỐ NGOAỊ 
LỰC 
KHÍ HẬU 
NƯỚC 
SINH VẬT 
CON NGƯỜI 
BỀ MẶT 
 ĐẤT 
CÁC 
DẠNG 
ĐỊA 
HÌNH 
KHÁC 
NHAU 
Các kiểu phong hoá 
PHONG HOÁ 
PH 
LÍ HỌC 
PH 
HOÁ HỌC 
PH 
SINH HỌC 
Phong hoá vật lí lại diễn ra mạnh ở miền khí hậu khô nóng và miền khí hậu lạnh? Tại sao? 
Các kẽ nứt 
Đóng băng 
Phong hoá do nước đóng băng 
Phong hoá do nước đóng băng 
Khi nhiệt độ xuống thấp, nước trong các khe nứt bên trong các lớp đất đá đóng băng làm tăng thể tích và tác động lên thềm khe nứt những áp lực rất lớn phá huỷ đá. 
Đê sông Hồng 
Khai thác đá 
Khai thác bô xit 
Khai thác Than 
Phong hóa hóa học 
Động Phong Nha- Quảng Bình 
Động Thiên Cung- Hạ Long 
Hang Sửng Sốt- Hạ Long 
Tại sao ở miền khí hậu nóng ẩm, phong hoá hoá học lại diễn ra mạnh hơn ở các miền khí hậu lạnh khô ? 
Phong hóa sinh học 
Vì sao phong hóa sinh học lại làm cho đá và khoáng vật bị phá hủy cả về mặt cơ giới và mặt hóa học? 
Quá trình bóc mòn 
Các tác 
nhân 
ngoại 
 lực 
Sóng biển 
Gió 
Băng hà 
Nước chảy 
Các sản 
 phẩm 
 phong 
 hóa 
Dời khỏi 
vị trí 
ban đầu 
a. Khái niệm: 
b. Các quá trình bóc mòn 
Sóng đá