Bài giảng Ngữ văn 7 - Văn bản: Ca Huế trên sông Hương (Hà Ánh Minh) - Nguyễn Thị Ngọc Bích

CHÀO MỪNG 
QUÝ THẦY CÔ 
VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP 
GV: Nguyễn Thị Ngọc Bích 
Văn bản: 
CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG 
 - Hà Ánh Minh - 
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ HUẾ 
Ca Huế 
Cô gái Huế 
Cầu Trường Tiền và sông Hương 
Chùa Thiên Mụ 
Ngọ Môn 
TRÍCH ĐOẠN CA HUẾ 
Ca Huế trên Sông Hương 
1. TOÀN CẢNH CỐ ĐÔ HUẾ 
2. Cầu Tràng Tiền trên dòng sông Hương 
3. Lăng mộ vua Khải Định 
4. Ca Huế trên sông Hương 
A. Tìm hiểu chung: 
Văn bản: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG 
- Văn bản nhật dụng (b út kí ). 
- Bố cục: 
 - Ca Huế là một trong những di sản văn hoá đáng tự hào của người dân xứ Huế. 
2 phần 
 ?- Văn bản chia làm mấy đoạn? Nêu nội dung mỗi đoạn? 
B. Đọc – hiểu văn bản 
I. Nội dung 
Bố cục: 2 phần 
- Phần 1: giới thiệu về các làn điệu ca Huế 
- Phần 2: Những nét đặc sắc của ca Huế 
1. Giới thiệu chung về ca Huế 
CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG - HÀ ÁNH MINH- 
5 
Các làn điệu ca Huế 
Âm hưởng, đặc điểm nổi bật 
- náo nức, nồng hậu tình người 
- buồn bã 
- Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh 
- Hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện 
- Hò giã gạo, ru em, giã vôi, 
- Nam ai, nam bình, tương tư khúc, 
 - Tứ đại cảnh 
- lòng khao khát, nỗi mong chờ, hoài vọng 
- buồn man mác, thương cảm, bi ai, vương vấn 
- không vui, không buồn 
Thảo luận theo bàn trong 3 phút: Nêu tên một số làn điệu ca Huế và âm hưởng, đặc điểm nổi bật của các làn điệu đó? 
Văn bản: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG 
- Các điệu hò 
- Các điệu nam 
- Các điệu lí 
1. Giới thiệu chung về ca Huế 
→ Ca Huế phong phú về làn điệu. Sâu sắc về nội dung mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế 
2. Những đặc sắc của ca Huế 
* Một đêm ca Huế 
5 
? Thảo luận nhóm trong 2 phút 
Nhóm 2 : Các chi tiết giới thiệu về ca công, nhạc công ? 
Nhóm 1 : Thời gian, không gian biểu diễn ca Huế ? 
Nhóm 3 : Tên các loại nhạc cụ dùng trong ca Huế ? 
Nhóm 4 : Cách thưởng thức ca Huế có gì độc đáo ? 
5 
THỜI GIAN, KHÔNG GIAN 
Những đặc sắc của ca Huế* Một đêm ca Huế 
- Thời gian: ban đêm 
- Th ời gian: ban đêm 
- Không gian: trên thuyền rồng xuôi dòng sông Hương. 
+ Đêm . Thành phố lên đèn như sao sa. Màn sương dày dần lên. Cảnh vật mờ đi trong một màu trắng đục. 
+ Đêm đã về khuya . Xa xa bờ bên kia Thiên Mụ hiện ra mờ ảo, ngọn tháp Phước Duyên dát ánh trăng vàng. 
+ Trăng lên . Gió mơn man dìu dịu.Dòng sông trăng gợn sóng. Con thuyền bồng bềnh 
+ Tiếng gà gáy bên làng Thọ Cương, cùng tiếng chuông chùa Thiên Mụ gọi năm canh, mà trong khoang thuyền vẫn đầy ắp lời ca tiếng nhạc. 
→ Cảnh vật huyền ảo, êm đềm, thơ mộng 
- Không gian: trên thuyền rồng xuôi dòng sông Hương 
5 
CA CÔNG, NHẠC CÔNG 
2. Những đặc sắc của ca Huế 
- Th ời gian: ban đêm 
- Không gian: trên thuyền rồng xuôi dòng sông Hương. 
=> Cảnh vật huyền ảo, êm đềm, thơ mộng 
- Ca công: còn rất trẻ, nam mặc áo dài the, quần thụng, đầu đội khăn xếp, nữ mặc áo dài, khăn đóng duyên dáng. 
- Ca công: Lịch sự, duyên dáng 
- Nhạc công: trau chuốt như ngón nhấn, ngón mổ, vỗ, vả, ngón bấm, day, chớp, búng, phi. 
- Nhạc công: tài hoa, điêu luyện 
Đàn Tì Bà 
Đàn Nguyệt 
Đàn Tranh 
Đàn Nhị 
Đàn Tam 
Cặp Sanh 
Đàn Bầu 
Sáo 
2. Những đặc sắc của ca Huế 
- Th ời gian: ban đêm 
- Không gian: trên thuyền rồng xuôi dòng sông Hương. 
=> Cảnh vật huyền ảo, êm đềm, thơ mộng 
- Ca công: còn rất trẻ, nam mặc áo dài the, quần thụng, đầu đội khăn xếp, nữ mặc áo dài, khăn đóng duyên dáng. 
- Ca công: Lịch sự, duyên dáng 
- Nhạc công: trau chuốt như ngón nhấn, ngón mổ, vỗ, vả, ngón bấm, day, chớp, búng, phi. 
- Nhạc công: tài hoa, điêu luyện 
- Nhạc cụ: phong phú 
* Một đêm ca Huế 
Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hóa – âm nhạc thanh lịch và tao nhã. 
Tại sao có thể nói: nghe ca Huế là một thú tao nhã ? 
 Ca Huế là thú chơi tao nhã vì đó là hình thức sinh hoạt văn hoá thanh cao,lịch sự, sang trọng và gần gũi,dễ say lòng người.Điều đó thể hiện từ hình thức đến nội dung,từ không gian đến hình thức diễn xướng, từ cách biểu diến đến cách thưởng thức, từ người hát nhạc đến nhạc công,từ cách ăn mặc đến cách thể hiện giọng hát, 
2. Những đặc sắc của ca Huế 
- Th ời gian: ban đêm 
- Không gian: trên thuyền rồng xuôi dòng sông Hương. 
=> Cảnh vật huyền ảo, êm đềm, thơ mộng 
- Ca công: còn rất trẻ, nam mặc áo dài the, quần thụng, đầu đội khăn xếp, nữ mặc áo dài, khăn đóng duyên dáng. 
- Ca công: Lịch sự, duyên dáng 
- Nhạc công: trau chuốt như ngón nhấn, ngón mổ, vỗ, vả, ngón bấm, day, chớp, búng, phi. 
- Nhạc công: tài hoa, điêu luyện 
- Nhạc cụ: phong phú 
→ Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hóa – âm nhạc thanh lịch và tao nhã. 
5 
CÁCH THƯỞNG THỨC 
2. Những đặc sắc của ca Huế 
- Th ời gian: ban đêm 
- Không gian: trên thuyền rồng xuôi dòng sông Hương. 
- Ca công: lịch sự, duyên dáng 
- Nhạc cụ: phong phú 
→ Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hóa – âm nhạc thanh lịch và tao nhã. 
- Nhạc công: tài hoa, điêu luyện 
* Sự hình thành Ca Huế 
 Là các làn điệu dân ca, những điệu hò, điệu lí..... bắt nguồn trong cuộc sống lao động , sinh hoạt của con người , nên thường sôi nổi , lạc quan , vui tươi. 
 Là nhạc dùng trong những buổi lễ tôn nghiêm trong cung đình của vua chúa, nơi tôn miếu của triều đình phong kiến, thường có sắc thái trang trọng , uy nghi. 
Nhạc dân gian: 
Nhạc cung đình: 
 Ca Huế được hình thành từ nhạc dân gian và nhạc cung đình 
 ?- Tác giả sử dụng giá trị nghệ thuật nào? 
- N gôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm 
- Miêu tả âm thanh, cảnh vật, con 
 người sinh động. 
- Phép liệt kê. 
II. Nghệ thuật 
Văn bản: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG 
III. Ý nghĩa văn bản 
 ?- Nêu ý nghĩa văn bản? 
 Ghi chép lại một buổi ca Huế trên 
 sông Hương,tác giả thể hiện lòng 
yêu mến, niềm tự hào đối với di sản 
văn hoá độc đáo của Huế, cũng là 
một di sản văn hoá của dân tộc. 
1. Nội dung chính của văn bản là gì? 
A . Ca ngơị vẻ đẹp của phong cảnh Huế. 
B. Ca ngơị vẻ đẹp của một hình thức sinh hoạt văn hoá ở cố đô Huế. 
C. Ca ngợi vẻ đẹp của những cô gái Huế. 
2.Hãy kể tên những làn điệu dân ca mà em biết? 
- Dân ca quan họ Bắc Ninh 
- Dân ca Bắc Bộ 
- Dân ca Nam Bộ 
TIẾT 115 – VĂN BẢN: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG 
(Hà Ánh Minh) 
Thời gian- Không gian biểu diễn 
Nhạc cụ 
Ca công 
Nhạc công 
Nguồn gốc 
Cách thưởng thức 
SỰ PHONG PHÚ,ĐỘC ĐÁO CỦA CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG 
- So sánh với dân ca và sinh hoạt văn hóa dân gian các vùng miền khác mà em biết để thấy được sự độc đáo của ca Huế. 
-Viết đoạn văn nêu cảm tưởng của em sau khi được thưởng thức một buổi sinh hoạt âm nhạc dân gian địa phương. 
-Sưu tầm và tập hát một vài làn điệu dân ca. 
- Học bài và Soạn bài tiếp theo 
Hướng dẫn tự học 
Chóc c¸c thÇy c« m¹nh khoÎ, c¸c em ngoan, häc giái.