Bài giảng Ngữ văn 8 - Bài: Hành động nói - Nguyễn Thị Lệ Giang

Cả lớp mình cùng xem video sau và cho biết em bé đã nói những gì nhé! 
Hành động nói 
CONTENTS 
I. 
Hành động nói là gì? 
II. 
Một số kiểu hành động nói thường gặp 
III. 
Luyện tập 
I. Hành động nói là gì? 
Tớ là diễn viên 
Mời nhóm diễn xuất lên diễn lại trích đoạn truyện 
“Thạch Sanh” 
Tôi nói với Thạch Sanh nhằm mục đích chính là gì? Câu nào thể hiện rõ nhất mục đích ấy? 
Tôi đố các bạn, trong tiểu phẩm vừa rồi 
Tôi có đạt được mục đích của mình không? Căn cứ vào đâu bạn khẳng định như vậy? 
Tôi đã thực hiện mục đích của mình bằng phương tiện nào? 
Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. 
Mục đích: Đuổi Thạch Sanh đi để cướp công 
Thạch Sanh vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân  
Lý Thông đạt được mục đích của mình bằng lời nói 
Nếu hiểu hành động là việc làm cụ thể của con người nhằm mục đích nhất định thì việc làm của Lí Thông có phải là 1 hành động không? Vì sao? 
Em hiểu hành động nói là gì? Ví dụ. 
GHI NHỚ 1 
Hành động nói là hành động được thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định. 
VD: Lan ơi, con quét nhà giúp mẹ nhé. 
A- Chủ nhật đến mình chơi nhé? 
C- Thôi, bận thì để hôm khác, đến nhé, tụi mình chờ đấy! 
B- Mình còn xem có bận gì không đã 
B- Thôi được, mình sẽ đến! 
trình bày ( hứa ) 
hỏi ( rủ rê ) 
hứa hẹn (th«ng b¸o) 
cầu khiến (®Ò nghÞ...) 
1 
2 
3 
4 
II. Một số kiểu hành động nói thường gặp 
Xác định mục đích của mỗi hành động nói dựa vào PBT sau 
Thảo luận nhóm 
HÀNH ĐỘNG NÓI 
MỤC ĐÍCH 
a. Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu? 
b. Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài. 
c. Khốn nạn thân con thế này. Trời ơi! 
d. Con trăn ấy của nhà vua nuôi đã lâu. 
e. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. 
g. Thôi, bây giờ, nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi! 
h. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. 
Phiếu bài tập 
a. Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu? 
b. Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài. 
c. Khốn nạn thân con thế này. Trời ơi! 
d. Con trăn ấy  đã lâu. 
e. Nay em giết nó tội chết. 
g. Thôi,  trốn ngay đi! 
h. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. 
🡪 Hỏi 
🡪 Thông báo 
🡪 Bộc lộ cảm xúc 
🡪 Trình bày 
🡪 Đe dọa 
🡪 Đe dọa 
🡪 Hứa hẹn 
Từ kết quả thảo luận, em hãy cho biết có mấy kiểu hành động nói? Đó là những hành động nói nào? 
 GN2: Một số kiểu hành động nói 
Hỏi 
Trình bày (báo tin, kể, tả, nêu ý kiến) 
Điều khiển (cầu khiến, đe dọa, thách thức) 
Hứa hẹn 
Bộc lộ cảm xúc 
Cả lớp cùng thảo luận theo 4 nhóm 
Tiếp sức 
Chỉ ra các HĐN và mục đích của mỗi HĐN trong 2 đoạn trích sau: 
Nhóm 1+3: Phần a (sgk - tr64) 
Nhóm 2+4: Phần c (sgk - tr64) 
- Bác trai đã khá rồi chứ? 
Hỏi 
- Cảm ơn cụ  như thường. 
Vâng  vài húp cái đã. 
Trình bày 
- Nhưng xem ý  mỏi mệt lắm. 
 Chứ  hoàn hồn.  
- Nhịn suông từ sáng hôm qua đến giờ còn gì. 
Bộc lộ cảm xúc 
 Này, bảo bác  trốn 
 Thế thì phải  kéo vào rồi đấy! 
Điều khiển 
 Cụ bán rồi? 
 Thế nó cho bắt à? 
Hỏi 
- Cậu vàng đi đời  ạ! 
 Bán rồi! Họ vừa bắt xong. 
 Nó thấy tôi gọi  vẫy đuôi mừng. 
 Tôi cho nó ăn cơm. 
 Nó đang ăn  dốc ngược nó lên. 
Trình bày 
- Khốn nạn  Ông giáo ơi!  Nó có biết gì đâu! 
Bộc lộ cảm xúc 
III. Luyện tập 
C ỨU HỘ CÔNG NHÂN 
PLAY 
1 
2 
4 
5 
3 
6 
Phương tiện dùng để thực hiện 
hành động nói là gì ? 
D. Ngôn từ 
C. Cử chỉ 
A . Nét mặt 
B. Điệu bộ 
Câu nói “Đây là trời có ý phó thác cho mình công làm vệc lớn.” thể hiện hành động cụ thể nào của Lê Thận ? 
C . Trình bày (tuyên bố) 
D. Bộc lộ cảm xúc 
A . Điều khiển (thách thức) 
B. Trình bày (kể) 
Câu nói “Chúng tôi nguyện đem xương thịt của mình theo minh công, cùng với thanh gươm thần này để báo đền Tổ quốc.” thể hiện hành động cụ thể nào của Lê Thận? 
D. Hứa hẹn 
C. Bộc lộ cảm xúc 
A . Điều khiển 
B. Trình bày 
Cả 3 câu sau đều có từ “hứa” nhưng mục đích của nó khác nhau như thế nào : 
Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng cách xa nhau. 
 Anh hứa đi. 
 Anh xin hứa. 
B . Hứa (1) , (2): điều khiển; 
 Hứa (3): Hứa hẹn 
D. Hứa (1): điều khiển; 
 Hứa (2), (3): Hứa hẹn 
Hứa (1) , (2): Hứa hẹn ; 
 Hứa (3): điều khiển 
C. Hứa (1): Hứa hẹn ; 
 Hứa (2), (3): điều khiển 
Câu “Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?” thể hiện hành động nói nào ? 
A. Bộc lộ cảm xúc 
C. Trình bày 
D . Hứa hẹn 
B. Hỏi 
Câu “Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối / Ta say mồi uống ánh trăng tan?” thể hiện hành động nói nào ? 
D. Hỏi 
C. Điều khiển 
A . Bộc lộ cảm xúc 
B. Trình bày 
Nhắc lại nội dung chính của tiểu phẩm “Bông hồng tặng cô” 
1. Cuộc trò chuyện của em bé nhằm mục đích gì? 
2. Em bé có đạt được mục đích của mình không? 
Nhập vai phóng viên, phỏng vấn chia sẻ “Điều bạn muốn nói” với những người phụ nữ mà bạn yêu quý, nhân Ngày quốc tế phụ nữ 8/3. 
Tớ là phóng viên 
Hướng dẫn tự học 
 Xem lại bài + Học ghi nhớ sgk (tr62,63) 
 Hoàn thành các bài tập vào VBT 
 Xem lại kiến thức về văn thuyết minh để chuẩn bị trả bài viết số 5 
 Viết 1 đoạn đối thoại ngắn. Chỉ ra các HĐN và mục đích của các HĐN đó? 
Cảm ơn các em!