Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 115: Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận (Tiết 1)

"NHIỆT LIỆT CH À O MỪNG QUÝ THẦY CÔ GI Á O VỀ DỰ GIỜ LỚP" 
"NHIỆT LIỆT CH À O MỪNG QUÝ THẦY CÔ GI Á O VỀ DỰ GIỜ LỚP" 
Khởi động 
TRÒ CHƠI 
 Ng ôi sao may mắn ! 
LUẬT CHƠI 
	L ớp chia làm 2 đội : A và B . Gồm 7 ngôi sao khác nhau, trong đó có một ngôi sao may mắn. Lần lượt mỗi đội chọn một ngôi sao để trả lời. Trả lời đúng được 10 điểm. Sai không bị trừ điểm. Nếu đội nào trả lời sai thì đội khác trả lời thay và ghi điểm của đội đó. Đội nào nhiều điểm hơn thì đội đó thắng . 
Ng«i sao may m¾n 
2 
5 
4 
3 
1 
NGÔI SAO MAY MẮN 
NHÓM CỦA BẠN ĐƯỢC THƯỞNG 10 ĐIỂM 
VÀ MỘT TRÀNG VỖ TAY CỦA CÁC BẠN 
d 
a 
b 
c 
KQ 
Câu 1 : Bố cục bài văn nghị luận nói chung gồm mấy phần? 
 Ba phần 
 Hai phần 	 
 Bốn phần 
Năm phần 
d 
a 
b 
c 
KQ 
Câu 2 : Mục đích giao tiếp chính của văn bản nghị luận là: 
 Bộc lộ tình cảm 
 Để nghị luận, kêu gọi, nêu quan điểm 	 
 Để miêu tả 
Để kể 
b 
a 
KQ 
Câu 4 : Phát biểu sau đây là đúng hay sai 
Văn nghị luận rất cần yếu tố biểu cảm, vì nó giúp cho văn nghị luận có hiệu quả thuyết phục lớn hơn và có tác động mạnh mẽ tới tình cảm của người đọc, người nghe? 
 Đúng 
Sai 
Câu 5 : Phân biệt yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận và văn biểu cảm? 
Trong văn biểu cảm: 
- Là phương thức biểu đạt chính, có biểu cảm trực tiếp và biểu cảm gián tiếp để bộc lộ tình cảm. 
Trong văn nghị luận: 
- Yếu tố biểu cảm làm cho bài văn nghị luận tăng thêm sức thuyết phục, gợi cảm. 
- Yếu tố biểu cảm chỉ là yếu tố bổ trợ phụ thuộc vào luận điểm, vào mạch lập luận  
Tiết 115: 
LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN (Tiết 1) 
I. Ôn tập lí thuyết 
Cấu trúc bài học 
II. Thực hành luyện tập 
	 Bài tập 1. 
	 Bài tập 2a. 
	 Bài tập 2b. 
I. Ôn tập lí thuyết 
II. Thực hành luyện tập 
 Bài tập 1 sgk (trang 108): 
Đề bài: Sự bổ ích của những chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh. 
Đề bài yêu cầu chứng minh vấn đề gì? 
Các luận điểm: 
 a. Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta hiểu biết nhiều hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của thiên nhiên, của quê hương đất nước. 
 b. Những chuyến tham quan, du lịch mang lại cho ta nhiều bài học có thể chưa có trong sách vở. 
 c. Những chuyến tham quan, du lịch khiến ta hiểu biết cụ thể hơn, sâu hơn những điều được học trong nhà trường. 
 d. Những chuyến tham quan, du lịch đem đến cho ta thật nhiều niềm vui. 
 e. Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta tăng cường sức khoẻ. 
Đ ể làm sáng tỏ vấn đề trên, cách sắp xếp các luận điểm theo trình tự dưới đây có hợp lí không? Vì sao? Nên sửa như thế nào? 
Hoạt động 
 nhóm 
 Thời gian: 5 phút 
 Thực hiện yêu cầu sau: 
+ Các luận điểm trên đã sắp xếp hợp lí chưa? 
+ Hãy sắp xếp lại theo trình tự mà em cho là hợp lí? 
Thảo luận nhóm 
30 
29 
28 
27 
26 
25 
24 
23 
22 
21 
20 
19 
18 
17 
16 
15 
14 
13 
12 
11 
10 
09 
08 
07 
06 
05 
04 
03 
02 
01 
00 
TG 
a. Những  quê hương đất nước 
b. Những  chưa có trong sách vở. 
c. Những  học trong nhà trường. 
d. Những  thật nhiều niềm vui. 
e. Những  tăng cường sức khoẻ. 
1 
2 
3 
4 
5 
a. Những  quê hương đất nước 
b. Những  chưa có trong sách vở. 
c. Những  học trong nhà trường. 
d. Những  thật nhiều niềm vui. 
e. Những  tăng cường sức khoẻ. 
1 
2 
3 
4 
5 
 Bài tập 2a sgk (trang 108): 
	“ Biết bao hứng thú khác nhau ta tập hợp được nhờ cách ngao du thú vị ấy, không kể sức khoẻ được tăng cường, tính khí trở nên vui vẻ. Tôi thường thấy những kẻ ngồi trong các cỗ xe tốt chạy rất êm nhưng mơ màng, buồn bã, cáu kỉnh hoặc đau khổ; còn những người đi bộ lại luôn vui vẻ, khoan khoái và hài lòng với tất cả. Ta hân hoan biết bao khi về gần đến nhà! Một bữa cơm đạm bạc mà sao có vẻ ngon lành thế! Ta thích thú biết bao khi lại ngồi vào bàn ăn! Ta ngủ ngon giấc biết bao trong một cái giường tồi tàn!” (Ru- xô, Đi bộ ngao du) 
Tìm yếu tố biểu cảm của đoạn văn? 
	“ Biết bao hứng thú khác nhau ta tập hợp được nhờ cách ngao du thú vị ấy, không kể sức khoẻ được tăng cường, tính khí trở nên vui vẻ . Tôi thường thấy những kẻ ngồi trong các cỗ xe tốt chạy rất êm nhưng mơ màng, buồn bã, cáu kỉnh hoặc đau khổ ; còn những người đi bộ lại luôn vui vẻ, khoan khoái và hài lòng với tất cả. Ta hân hoan biết bao khi về gần đến nhà! Một bữa cơm đạm bạc mà sao có vẻ ngon lành thế! Ta thích thú biết bao khi lại ngồi vào bàn ăn! Ta ngủ ngon giấc biết bao trong một cái giường tồi tàn! ” (Ru- xô, Đi bộ ngao du) 
 	 Đoạn văn 2a: 
	“ Biết bao hứng thú khác nhau ta tập hợp được nhờ cách ngao du thú vị ấy, không kể sức khoẻ được tăng cường, tính khí trở nên vui vẻ . Tôi thường thấy những kẻ ngồi trong các cỗ xe tốt chạy rất êm nhưng mơ màng, buồn bã, cáu kỉnh hoặc đau khổ; còn những người đi bộ lại luôn vui vẻ, khoan khoái và hài lòng với tất cả. Ta hân hoan biết bao khi về gần đến nhà! Một bữa cơm đạm bạc mà sao có vẻ ngon lành thế! Ta thích thú biết bao khi lại ngồi vào bàn ăn! Ta ngủ ngon giấc biết bao trong một cái giường tồi tàn !” 
Các yếu tố biểu cảm ấy được đưa vào đoạn văn như thế nào? 
 Từ ngữ 
 Câu cảm thán 
 Giọng điệu... 
 Bài tập 2b sgk (trang 109): 
Đọc đoạn văn sau và hoàn thành các yêu cầu: 
Xác định luận điểm của đoạn văn? 
Luận điểm ấy gợi cho em cảm xúc gì? 
Luận điểm chính: “Không chỉ tăng cường sức mạnh thể chất, những chuyến tham quan, du lịch còn đem lại cho ta rất nhiều niềm vui sướng trong tâm hồn ” 
	 Đoạn văn 2b: 
	 “Không chỉ tăng cường sức mạnh thể chất, những chuyến tham quan, du lịch còn đem lại cho ta rất nhiều vui sướng trong tâm hồn. Chắc các bạn vẫn chưa quên lần cả lớp đến tham quan vịnh Hạ Long. Hôm ấy, không ai trong chúng ta kìm nổi một tiếng reo, khi sau một chặng đường dài, chợt thấy trải ra trước mắt cả một cảnh trời biển, núi non mênh mông, kì thú. Tôi nhớ hôm trước bạn Lệ Quyên còn đang âu sầu vì bị cô giáo phê bình. Tôi để ý thấy Lệ Quyên lúc đầu vẫn lặng lẽ, nhưng nét mặt bạn cứ rạng rỡ dần lên trước cảnh nước biếc non xanh. Nỗi buồn kia cũng tan đi hẳn, như có một phép màu. Niềm sung sướng ấy không thể có khi chúng ta suốt năm chỉ quanh quẩn trong căn nhà, nơi góc phố hay trên con đường mòn quen thuộc.” 
Có nên đưa vào đoạn văn các từ biểu cảm vào đoạn văn không? Và nếu đưa thì đưa như thế nào? 
Theo em đoạn văn đã thể hiện hết cảm xúc ấy chưa? Vì sao? 
Phiếu bài tập 
 Hãy viết lại đoạn văn trên có sử dụng yếu tố biểu cảm : 
.. 
 Bài tập củng cố 
Theo dõi và nhận xét việc sử sụng yếu tố biểu cảm trong video tranh biện của học sinh sau: 
Em có nhận xét gì về cách lập luận của bạn HS sau khi xem video tranh biện sau? 
 Dẫn chứng tiêu biểu (những người thầy giáo ở trường Tiểu Học An Lương – Yên Bái. 
- Sử dụng điệp ngữ, cấu trúc trùng điệp ( Tôi tin rằng, Họ có), đối sánh tương phản (hàng ngàn công nghệ A.I – không bằng một giáo viên; sự tận tâm của giáo viên – A.I vô cảm, vô hồn, không cảm xúc. 
- Cách nói có hình ảnh ( bàn tay của thầy cô đã cầm tay học sinh viết từng con chữ, hình ảnh của những người thầy cô ngày đêm bận bụi bên đèn sách,) 
 Nhấn giọng, nhịp điệu , ngôn ngữ cơ thể (ánh mắt, cử chỉ đầu, tay, ..) phù hợp. 
Hướng dẫn tự học 
- Nắm lại kiến thức bài học, làm các bài tập. 
- Hoàn thành đoạn văn trên vào vở. 
- Soạn bài chuẩn bị tiết sau: “ Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận.” (tiếp theo). 
 TB: Nêu các lợi ích cụ thể:	 
 	- Mở rộng tầm hiểu biết. 
	- Bồi dưỡng về tình cảm. 
	- Là hình thức giải trí bổ ích. 
	- Tăng cường sức khỏe. 
KB : Khẳng định tác dụng của hđ tham quan. 
 MB: Nêu khái quát lợi ích của việc tham quan. 
Phiếu bài tập số 
 Hãy điền vào chỗ trống để hoàn thành đoạn văn sau : 
	 (1)Không chỉ tăng cường sức mạnh thể chất, những chuyến tham quan, du lịch còn đem lại cho ta rất nhiều vui sướng trong tâm hồn. (2) Bạn còn nhớ cái lần cả lớp mình đến thăm vịnh Hạ Long không? (3)Hôm ấy, không ai trong chúng ta kìm nổi một tiếng reo, khi sau một chặng đường dài, chợt thấy trải ra trước mắt cả một cảnh trời biển, núi non mênh mông, kì thú. (4) Tôi nhớ hôm trước bạn Lệ Quyên còn đang âu sầu vì bị cô giáo phê bình. (5) Vậy mà khi đến với Hạ Long, tôi để ý thấy Lệ Quyên không còn khư khư nét mặt ỉu xìu như bánh đa phải nước của hôm trước nữa, thay vào đó là nét mặt rạng rỡ, tươi sáng dần lên trước cảnh nước biết non xanh. (6) Nỗi buồn kia, điều kì diệu thay, đã tan đi hẳn, như có một phép màu. (7) Làm sao có được niềm sung sướng ấy không thể có khi chúng ta suốt năm chỉ quanh quẩn trong căn nhà, nơi góc phố hay trên con đường mòn quen thuộc. 
Phiếu bài tập số 
 Hãy điền vào chỗ trống để hoàn thành đoạn văn sau : 
	 (1) Bạn có biết chăng, những chuyến tham quan du lịch không chỉ tăng cường sức mạnh thể chất mà còn đem lại cho ta rát nhiều niềm vui trong tâm hồn. (2) Làm sao bạn có thể quên lần cả lớp đến tham quan vịnh Hạ Long? (3) Hôm ấy, không ai trong chúng ta kìm nổi một tiếng reo, khi sau một chặng đường dài, chợt thấy trải ra trước mắt cả một cảnh trời biển, núi non mênh mông, kì thú. (4) Tôi nhớ hôm trước bạn Lệ Quyên còn đang âu sầu vì bị cô giáo phê bình. (5) Tôi để ý thấy Lệ Quyên lúc đầu vẫn lặng lẽ, nhưng nét mặt bạn cứ rạng rỡ dần lên trước cảnh nước biếc non xanh. (6) Nỗi buồn ki, diệu kì thay, cũng tan đi hẳn, như có một phép màu. (7) Niềm vui sướng ấy làm sao có được khi chúng ta quang năm chỉ quanh quẩn trong nhà hay góc phố hoăc con đường mòn quen thuộc. .