Bài giảng Toán Lớp 5 - Bài: Thể tích hình hộp chữ nhật - Trường Tiểu học Đuốc Sống

TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐUỐC SỐNG 
 T oán – Lớp 5 
Thể tích hình hộp 
 chữ nhật 
THỂ TÍCH HÌNH HỘP CHỮ NHẬT 
TOÁN 
 a) Ví dụ : Tính thể tích hình hộp chữ nhật có chiều dài 20cm, chiều rộng 16cm và chiều cao 10cm. 
20cm 
16cm 
10cm 
 1 
cm 3 
dài 
rộng 
cao 
20cm 
16cm 
10cm 
Mỗi lớp có: 20 x 16 = 320 (hình lập phương 1cm 3 ). 
 1 
cm 3 
10 lớp có: 320 x 10 = 3200 (hình lập phương 1cm 3 ). 
Vậy thể tích của hình hộp chữ nhật là : 
20 
 x 
16 
x 
10 
3200 (cm 3 ) 
= 
THỂ TÍCH HÌNH HỘP CHỮ NHẬT 
Thể tích của hình hộp chữ nhật là: 
20 x 16 x 10 = 3200 (cm 3 ) 
TOÁN 
chiều dài 
chiều rộng 
chiều cao 
Thể tích 
x 
x 
= 
chiều dài 
chiều rộng 
chiều cao 
Thể tích 
x 
x 
= 
Thể tích 
chiều dài 
chiều rộng 
chiều cao 
x 
x 
= 
Muốn tính thể tích hình hộp chữ nhật ta lấy chiều dài nhân với chiều rộng rồi nhân với chiều cao (cùng đơn vị đo). 
a 
b 
c 
V = a x b x c 
a : Chiều dài. 
b : Chiều rộng. 
c : Chiều cao 
V : Thể tích hình hộp chữ nhật . 
V = a x b x c 
V : Thể tích hình hộp chữ nhật. 
a , b, c là ba kích thước của hình hộp chữ nhật 
Muốn tính thể tích hình hộp chữ nhật ta lấy chiều dài nhân với chiều rộng rồi nhân với chiều cao (cùng đơn vị đo). 
b) Ghi nhớ: 
Luyện tập 
 Bài 1 : Tính thể tích hình hộp chữ nhật có chiều dài a, chiều rộng b, chiều cao c. 
b) a = 1,5m; b = 1,1m; c = 0,5m 
c) a = dm ; b = dm; c = dm 
2 
5 
3 
4 
1 
3 
a) a = 5cm; b = 4cm; c = 9cm 
THỂ TÍCH HÌNH HỘP CHỮ NHẬT 
Bài 2 : 
Tính thể tích của khối gỗ có dạng như­ hình sau: 
Bài 2 : 
Tính thể tích của khối gỗ có dạng như­ hình sau: 
(1) 
(2) 
(1) 
(2) 
Cách 1 
Cách 2 
15cm 
12cm 
8cm 
6cm 
5cm 
7cm 
5cm 
Bài 2: 
 c ách 1 : 
(1) 
(2) 
8cm 
12cm 
15cm 
6cm 
5cm 
6cm 
6cm 
8cm 
5cm 
Bài 2: 
 c ách 2 : 
(1) 
(2) 
12cm 
15cm 
5cm 
6cm 
7cm 
5cm 
6cm 
Bài 2: 
Cách 3 
8cm 
Bài 3 : Tính thể tích của hòn đá nằm trong bể nước theo hình dưới đây: 
7cm 
Bài 3: Tính thể tích hòn đá trong bể nước theo hình dưới đây: 
10cm 
5cm 
10cm 
10cm 
10cm 
5cm 
10cm 
10cm 
5cm 
5 cm 
10cm 
10cm 
7cm 
Phần nước dâng lên trong bể 
chính là thể tích của hòn đá. 
Hòn đá 
Bể có hòn đá 
Bể ban đầu 
Bài 3 : 
+ Cách1 : Tính chiều cao của nước dâng lên 
rồi tính thể tích hòn đá. 
+ Cách2 : Tính thể tích nước trước khi có đá , 
rồi tính thể tích nước sau khi có đá , 
sau đó trừ hai thể tích cho nhau 
để được thể tích của hòn đá. 
Cách tính thể tích của hòn đá: 
15cm 
12cm 
8cm 
6cm 
5cm 
7cm 
5cm 
Bài 2: 
Bài giải 
Thể tích hình hộp chữ nhật (1) là: 
12 x 5 x 8 = 480(cm 3 ) 
Chiều dài của hình (2) là: 
 15 - 8 = 7(cm) 
Thể tích của hình hộp chữ nhật (2) là: 
7x 6 x 5 = 210(cm 3 ) 
Thể tích của khối gỗ là : 
 480 + 210 = 690(cm 3 ) 
Đáp số: 
690cm 3 
 c ách 1 : 
(1) 
(2) 
12cm 
15cm 
6cm 
5cm 
6cm 
6cm 
8cm 
5cm 
Bài 2: 
Bài giải 
Thể tích hình hộp chữ nhật (1) là: 
15 x 6 x 5 = 450(cm 3 ) 
12 – 6 = 6 (cm) 
Thể tích của hình hộp 
chữ nhật (2) là: 
8 x 6 x 5 = 240 (cm 3 ) 
Thể tích của cả khối gỗ là: 
450 +240 = 690 (cm 3 ) 
Đáp số : 
690cm 3 
Chiều rộng của hình hộp chữ nhật (2) là: 
 c ách 2 : 
(1) 
(2) 
12cm 
15cm 
5cm 
6cm 
7cm 
5cm 
6cm 
Bài 2: 
Bài giải 
Thể tích hình hộp chữ nhật lớn là: 
Thể tích hình hộp chữ nhật nhỏ thêm vào là : 
7 x 6 x 5 = 210 (cm 3 ) 
Thể tích khối gỗ đã cho là : 
900 - 210 = 690 (cm 3 ) 
Đáp số: 
690 cm 3 
15 x 12 x 5 = 900(cm 3 ) 
 c ách 3 : 
7cm 
Bài 3: Tính thể tích hòn đá trong bể nước theo hình dưới đây: 
10cm 
5cm 
10cm 
10cm 
10cm 
5cm 
7cm 
Bài 3: Tính thể tích hòn đá trong bể nước theo hình dưới đây: 
10cm 
10cm 
10cm 
10cm 
5cm 
Thể tích của hòn đá bằng thể tích của hình hộp chữ nhật ( phần nước dâng lên) có đáy là đáy của bể và có chiều cao là : 
7 – 5 = 2(cm) 
Thể tích hòn đá là: 
2 x 10 x 10 = 200(cm 3 ) 
Giải 
200 cm 3 
Đáp số : 
5cm 
7cm 
10cm 
10cm 
10cm 
10cm 
Bài 3 : 
Cách 2: 
Giải 
Thể tích nước khi chưa có đá là : 
5 x 10 x10 = 500 (cm 3 ) 
Thể tích nước khi có đá là : 
7 x 10 x10 = 700 (cm 3 ) 
Thể tích hòn đá là: 
700 – 500 = 200 (cm 3 ) 
Đáp số : 
200 cm 3 
Trò chơi: NHANH TRÍ – ĐÁP TÀI 
Bạn hãy nêu những đơn vị đo thể tích đã được học 
m 3 – dm 3 – cm 3 
Mời các bạn làm vào bảng con: 
5,8 dm 3 =  c m 3 
5,8 dm 3 = 5800 cm 3 
Hai đơn vị đo thể tích liền kề nhau thì gấp (kém) nhau bao nhiêu lần? 
Hai đơn vị đo thể tích liền kề nhau thì gấp (kém) nhau 1000 lần 
Đơn vị đo thể tích nào còn được gọi là “Lít”? 
Đơn vị “dm 3” còn được gọi là “Lít” 
1 
23 
Các em mở SGK/118, đọc lại Bài tập 3 
. Người ta làm một cái hộp dạng hình hộp chữ nhật bằng bìa. Biết rằng hộp đó có chiều dài 5 dm, chiều rộng 3 dm và chiều cao 2 dm. Hỏi có thể xếp được bao nhiêu hình lập phương 1 dm 3 để đầy cái hộp đó? 
xếp 
đầy 
hình lập phương 1 dm 3 
5 x 3 x 2 = 30 (hình) 
Thể tích hình hộp chữ nhật này là 30 dm 3 
V = 5 x 4 x 9 = 180 ( cm 3 ) 
V = 1,5 x 1,1 x 0,5 = 0,825 ( m 3 ) 
 V = 
a) a = 5cm; b = 4cm; c = 9cm 
b) a = 1,5m; b = 1,1m; c = 0,5m 
Bài 1 : 
c) a = dm ; b = dm; c = dm 
2 
5 
3 
4 
1 
3 
Cách 1 : Chia khối gỗ thành hình hộp chữ nhật như sau: 
Cách 2 : Chia khối gỗ thành hình hộp chữ nhật như sau: 
Thể tích của hình hộp chữ nhật (1): 12 x 8 x 5 = 480 (cm 3 ) 
Chiều dài của hình hộp thứ (2) là: 
15 – 8 = 7 (cm) 
Thể tích của hình hộp chữ nhật (2): 
7 x 6 x 5 = 210 (cm 3 ) 
Thể tích của khối gỗ là: 
480 + 210 = 690 (cm 3 ) 
 Đáp số: 690 cm 3 
Thể tích của hình hộp chữ nhật (1): 
15 x 6 x 5 = 450 (cm 3 ) 
Chiều rộng của hình hộp thứ (2) là: 
12 – 6 = 6 (cm) 
Thể tích của hình hộp chữ nhật (2): 
8 x 6 x 5 = 240 (cm 3 ) 
Thể tích của khối gỗ là: 
450 + 240 = 690 (cm 3 ) 
 Đáp số: 690 cm 3 
15cm 
5cm 
6cm 
8cm 
12cm 
15cm 
5cm 
6cm 
8cm 
12cm 
(1) 
(2) 
(2) 
(1)