Giáo án Lịch sử Lớp 9 - Tiết 1 - Bài 1+2

GIÁO ÁN LỊCH SỬ 9 –NĂM HỌC 2020-2021
Phần I: LỊCH SỬ THẾ GIỚI HIỆN ĐẠI TỪ 1945 ĐẾN NAY.
Chương 1:
LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU SAU CHIẾN TRANH 
THẾ GIỚI THỨ HAI
Ngày soạn: 06/9/2020
Ngày dạy: 9a1 9a2 : 7/9/2020 9a3 9a4 9a5
Tiết 1: Bài 1+Bài 2
LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ 1945 ĐẾN GIỮA
 NHỮNG NĂM 90 CỦA THẾ KỶ XX
I. MỤC TIÊU 
1. Kiến thức:
- Học sinh có hiểu biết về:
1. Hoàn cảnh, kết quả chính của Liên Xô trong việc hàn gắn vết thương chiến tranh (1946 - 1950)
2. Thành tựu chính của Liên Xô trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội (từ năm 1950 đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX).
3. Nguyên nhân tan rã của Liên bang Xô viết: Thấy được những khó khăn phức tạp, những thiếu sót sai lầm trong công cuộc XDCNXH ở LX và các nước Đông Âu.
2. Phẩm chất : 
- Tôn trọng, đánh giá cao vai trò của Liên Xô và các nước Đông Âu với sự PT chung của các nước ra đời sau 1945 trên TG: Khẳng định những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử của công cuộc XDCNXH ở Liên Xô và các nước Đông Âu.
- Mối quan hệ tốt đẹp giữa nước ta và Liên Xô trước đây cũng như nước Cộng hòa liên bang Nga bây giờ và trách nhiệm của thế hệ trẻ 2 nước trong việc giữ gìn và phát triển quan hệ 2 nước.
- Bồi dưỡng củng cố vào niềm tin thắng lợi của công cuộc Công nghiệp hoá-Hiện đại hoá dưới sự lãnh đạo của Đảng CSVN.
- Yêu nước, có tinh thần trách nhiệm trong HT và LĐ SX...
3. Năng lực
a. Năng lực chung: 
- Năng lực tự chủ, tự học: tự đọc và nghiên cứu bài, tranh ảnh.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: trao đổi ND đã đọc với bạn, tích cực HĐ nhóm
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Biết sử dụng CNTT phục vụ bài học, biết xử lý tình huống.
- Năng lực ngôn ngữ : HS sử dụng ngôn ngữ đọc, nói, viết phù hợp trong các HĐ học.
b. Năng lực đặc thù: 
- Có năng lực nhận thức khoa học lịch sử, tìm hiểu kiến thức LS, sử dụng tư liệu tranh ảnh...có liên quan để khai thác ND bài học: những thành tựu XD CNXH cùng những nét chính của quá trình khủng hoảng và tan rã của CĐXHCN ở LX và các nước Đông Âu.
- Có năng lực phân tích nhận định, so sánh các sự kiện lịch sử.
II. CHUẨN BỊ
1. GV:
- Bản đồ Liên Xô và các nước Đông Âu.
- Tranh ảnh minh hoạ về quá trình phát triển của Liên Xô và các nước Đông Âu trong giai đoạn từ sau 1945- 1970.
2. HS: Đọc bài SGK
III. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT
1.Phương pháp 
- sử dụng sách giáo khoa
- sử dụng tài liệu trực quan (tranh)
- đảm thoại, vấn đáp 
2. Kỹ thuật 
- HĐ cá nhân, động não
- HĐ nhóm đôi, nhóm 4 – KT Khăn trải bàn
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định: KT SS
2. Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới
* HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG
- Em hãy nêu những hiểu biết của em về Liên Xô?	.
 Sau khi đánh bại CNPX, Liên Xô bước vào công cuộc khôi phục kinh tế, tiếp tục công cuộc XDCSVC KT cho CNXH. GĐPT mới này còn gắn liền với sự ra đời của các nước XHCN ở Đông Âu và dẫn đến sự thành lập 1 hệ thống XHCN trên thế giới...
* HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC, KỸ NĂNG MỚI
Hoạt động của GV - HS
Nội dung kiến thức trọng tâm
 HĐ cá nhân – động não:
 - HS nghiên cứu SGK và quan sát hình ảnh.
 ? Sau chiến tranh LX gặp phải những k2 gì? Em có nhận xét, đánh giá gì về những khó khăn đó?
 - 2- 3 HS trình bày.
 - GV thống nhất ý kiến :
 + Hơn 27 triệu người chết, 1710 thành phố, hơn 70.000 làng mạc, gần 32.000 nhà máy, 65.000 Km đường sắt bị tàn phá.
 + Nền KT phát triển chậm lại tới 10 năm.
 + Các nước đế quốc, bao vây cô lập LXdẫn tới tổn thất nặng nề, đất nước đứng trước những khó khăn rất to lớn.
 HS quan sát SGK:
 ? Đứng trước những khó khăn đó, để khôi phục KT và hàn gắn vết thương chiến tranh LX đã làm gì?
 - HS trình bày .
 - GV : chốt ý và ghi lên bảng 
+ Đề ra kế họạch cụ thể để khôi phục và phát triển kinh tế: KH 5 năm lần thứ 4.
? Kế hoạch 5 năm L1, L2, L3 ở LX đưa ra vào những năm nào?
- Y/C ( thảo luận nhóm):
 - Đại diện nhóm trình bày.
+ Lần 1 : 1928-1932.
+ Lần 2 : 1933-1937.
+ Lần 3 : 1938-1942 (Chiến tranh thế giới bùng nổ. LX phải ngừng công cuộc XD ĐN để tiến hành cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại.)
? KH 5 năm lần thứ 4 diễn ra trong hoàn cảnh nào? Có gì đặc biệt hơn những lần trước?
 - HS trình bày 
 - GV thống nhất ý kiến đúng 
? Những thành tựu mà ND LX thu được trong công cuộc khôi phục KT là gì?
 * 2-3 HS trình bày .
 * Nhận xét và bổ sung
?Em hiểu khái niệm : Cơ sở vật chất KT cho CNXH là gì?
- Đó là nền SX nông nghiệp, công nghiệp hiện đại được trang bị máy móc KHKT tiên tiến và nền văn minh trí tuệ.
?LX tiếp tục công cuộc XDCSVC cho CNXH trong hoàn cảnh nào?
- HS trình bày .
- N/xét, bổ sung 
? Cụ thể thực hiện những kế hoạch gì?
? Phương hướng thực hiện?
?Tại sao lại ưu tiên phát triển công nghiệp nặng trước?(thảo luận nhóm).
- Đại diện trình bày 
- Nhận xét, bổ sung.
?Em có nhận xét đánh giá gì về quá trình XDCSVCKT của CNXH từ 1950-1970?
- HS trình bày 
- GV thống nhất ý kiến đóng góp.
? Hãy nêu những thành tựu chủ yếu của LX trong cuộc XDCNXH từ 1950-1970?
 - Gợi ý : + Kinh tế 
 + KHKT
 + Quốc phòng
? Qua sách báo đã học, đọc thêm em hãy kể một số chuyên bay của các nhà du hành vũ trụ Liên Xô trong những năm 60 của thế kỷ XX?
 - Thảo luận nhóm 4 -2’
 - Trình bày 
 - Nhận xét, bổ sung.
HS ĐỌC THÊM MỤC II, III
GV: treo bản đồ LX và giới thiệu
HS HĐ cá nhân:
 nghiên cứu SGK
? Ng/nhân nào dẫn tới cuộc K/hoảng ở LX?
- Năm 1973 K/hoảng dầu mỏ trầm trọng dẫn đến K/hoảng KT, chính trị, tài chính, tiền tệ toàn thế giới.
- Những năm 80:KT LX gặp nhiều k/khăn K/hoảng
- Những vi phạm về pháp chế: thiếu dân chủ, tệ quan liêu, tham nhũng .. đưa LX vào con đường khủng hoảng toàn diện.
- HS HĐ nhóm đôi – trong 2’
Nghiên cứu SGK giao nhiệm vụ thảo luận nhóm
? Nội dung cải tổ
- Đại diện trình bày 
- GV nhận xét và bổ sung
+ Tháng 3/1985 Goóc Ba Chốp lên nắm quyền lãnh đạo đề ra đường nối cải tổ.
GV: Do không có sự chuẩn bị đầy đủ ĐK cần thiết và thiếu một đường nối chiến lược toàn diện, nhất quán nên cải tổ lâm vào tình trạng bị động, lúng túng.
? Cuộc đảo chính diễn ra ntn?
Hậu quả của nó?
-HS HĐ cá nhân
?Hãy kể tên một số nước trong cộng đồng các quốc gia độc lập?(SNG)
- Nga, U-crai-na, Ác-mê-ni-a, A-giéc-bai-gian, Môn-đô-va...
 Phần II: HS đọc thêm
Bài 1
I. Liên Xô 
1. Công cuộc khôi phục kinh tế sau chiến tranh (1945-1950)
 a. Những khó khăn : SGK
b. Công cuộc khôi phục kinh tế :
- Đề ra kế hoạch khôi phục và phát triển kinh tế: Kế hoạch 5 năm lần thứ 4(1946-1950)
c. Thành tựu thu được :
- KH 5 năm lần thứ 4 hoàn thành trước thời hạn là 9 tháng.
- 1949: Chế tạo thành công bom nguyên tử.
-1950 : SXCN tăng 73% trước chiến tranh.
2. Tiếp tục công cuộc XDCSVC – Kĩ thuật cho CNXH (từ 1950 đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX)
*Hoàn cảnh :
- Các nước TB Phương tây bao vây chống phá LX 
- LX phải chi phí lớn cho quốc phòng và an ninh.
* Kế hoạch cụ thể :
- Kế hoạch 5 năm lần thứ 5(51-55)
- Kế hoạch 5 năm lần thứ 6(56-60)
- Kế hoạch 5 năm lần thứ7 (59-65
*Phương hướng
+ Ưu tiên phát triển công nghiệp nặng.
+ Thực hiện thâm canh trong SXNN
+ Đẩy mạnh phát triển KHKT
+ Tăng cường sức mạnh Quốc phòng.
*Thành tựu :
- KT : Là một cường quốc CN, đứng thứ 2 trên thế giới sau Mỹ.
- KHKT: 1957 Phóng thành công vệ tinh nhân tạo.
 1961 Phóng tàu phương đông bay vòng quanh trái đất.
- Trở thành chỗ dựa vững chắc cho hoà bình thế giới và CM TG.
Bài 2
I. Sự khủng hoảng và tan rã của LBXV:
1. Hoàn cảnh:
- SGK
2.Công cuộc cải tổ của Goóc -ba -chốp
- Về KT không thực hiện được 
- Về cải tổ CTrị
+Thực hiện chế độ tổng thống tập trung
+Đa nguyên về chính trị 
+Xoá bỏ chế độ một đảng
+Tuyên bố dân chủ công khai
* Kết quả
+ Đất nước càng khủng hoảng
+ Mâu thuẫn sắc tộc
+Các thế lực chống đối nhiều
3. Cuộc đảo chính
-19/8/1991
-Bị thất bại ĐCS bị đình chỉ HĐ
-21/12/1991 Cộng đồng QG độc lập ra đời.
25/12/1991 Goóc Ba Chốp từ chức
* HĐ3: LUYỆN TẬP
? Em hiểu "Đa nguyên về chính trị" là gì?
-Nhiều đảng phái chính trị cùng tồn tại cùng hoạt động làm mất quyền của ĐCS.
?Hậu quả của cuộc K/hoảng đó ở Đông Âu và LX NTN?
- Các ĐCS ở các nước Đông Âu và LX mất quyền lãnh đạo.
- Các thế lực chống phá CNXH thắng thế nắm chính quyền
- 1989 CĐ XHCN sụp đổ hầu hết ở các nước Đông Âu, 1991 tan rã hoàn toàn.*
 HĐ4: HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
- Nguyên nhân sụp đổ của LX và các nước Đông Âu ?
+ Mô hình CNXH có nhiều sai lầm và thiếu sót.
	+ Sự phát triển không phù hợp với quy luật K/Q còn chủ quan duy ý chí.
	+ Quan liêu bao cấp, nền KT thiếu năng động.
	+Sự chống phá của CHĐQ và thế lực chống CNXH
4. Củng cố.- Từ việc các nước Đông Âu và LX tan rã, VN chúng ta cần làm gì để bảo vệ Đảng, BV chế dộ và đem lại cs ấm no cho ND, xây dựng đât nước phát triển?
* HĐ5: MỞ RỘNG, BỔ SUNG, PHÁT TRIỂN Ý TƯỞNG SÁNG TẠO
- Trong bài viết mới của TBT, CT nước Nguyễn Phú Trọng có nói đến mục tiêu năm 2045, VN trở thành nước phát triển và có thu nhập cao, theo em, ND ta phải làm gì để thực hiện được MT đó, bản thân em sẽ làm gì để đóng góp vào MT đó?
IV. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ TIẾT HỌC SAU
	- Học thuộc ND bài
	+ Hệ thống KT cơ bản toàn bài 
	+ Làm BT SGK
- Chuẩn bị trước: Bài 3 Quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc và sự tan rã của hệ thống thuộc địa. 
+ Mục I: Kể tên các quốc gia tiêu biểu giành độc lập ở các nước Á, Phi, Mĩ La-tinh, ý nghĩa của những thắng lợi đó.
+ Mục II, III: đọc thêm.
+ Lập bảng thống kê PT giải phóng DT Châu á.
	__________________________________________
PHỤ LỤC
 (Phiếu học tập hoặc các tài liệu khác)
HS đọc thêm các mục II, III SGK
HS đọc thêm về Liên Xô và Đông Âu trên tạp chí Sự thật hoặc trên Web: Đảng cộng sản Việt Nam; Ban Tuyên giáo Trung ương.