Bài giảng Giáo dục công dân 8 (Cánh diều) - Bài 2: Tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc - Trường THCS Thái Sơn

 BÀI 2: 
TÔN TRỌNG SỰ ĐA 
 DẠNG CỦA CÁC 
 DÂN TỘC Em hãy đoán tên các quốc gia dựa trên những biểu 
01 MỞ ĐẦU tượng văn hóa - lịch sử của các quốc gia đó qua các 
 hình dưới đây: 
 Hình ảnh 1: Lăng 
 Chủ tịch Hồ Chí 
 Minh - Việt Nam
 Hình ảnh 2: Núi 
 Phú Sĩ - Nhật Bản
 Hình ảnh 3: Tháp 
 Eiffel - Pháp
 Hình ảnh 4: Tượng 
 Nữ thần tự do - Mỹ 1. Biểu hiện sự đa dạng của các dân tộc và 
02 KHÁM PHÁ
 các nền văn hóa trên thế giới. 
Ngày 16/11/1995. Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) 
đã thông qua Ngày Quốc tế Khoan dung và lấy ngày 16/11 hằng năm để kỉ niệm Ngày Quốc 
tế Khoan dung. Đại diện của 185 quốc gia đã kí vào bản Tuyên bố đưa ra tại Hội nghị toàn 
thể lần thứ 28 của UNESCO, theo đó cam kết Tôn trọng chấp nhận và hiểu đúng sự đa dạng, 
phong phủ các nền văn hóa của thế giới, những hình thức tự biểu hiện và những khả năng 
thể hiện cá tính của con người”. Các quốc gia cũng công nhận một thực tế là con người khác 
nhau về hình dáng bên ngoài, địa vị, lời nói, cách ứng xử và các giá trị, song đều có quyền 
được sống trong hoà bình và duy trì cá tính của riêng mình
 Theo em, sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên 
 thế giới được biểu hiện như thế nào trong thông tin trên? 
 Sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới được 
 biểu hiện ở hình dáng bên ngoài, địa vị, lời nói, cách ứng xử và các 
 giá trị. Theo em, sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên 
 thế giới được biểu hiện như thế nào trong thông tin sau? 
Trang phục của mỗi quốc gia trong cộng đồng ASEAN chứa đựng những mét văn hoá khác 
nhau, thể hiện bản sắc của đất nước. 
Với người Cam-pu-chia, trang phục truyền thống có tên gọi là Sam-pot. Trang phục này có 
nhiều loại khác nhau thể hiện nét riêng của mỗi vùng miền, Sam-pot thường là một tấm lụa 
dài và rộng được dùng để quấn xung quanh thắt lưng, giúp tôn dáng người phụ nữ khi mặc 
và được sử dụng như trang phục gia truyền trong nhà trong tiệc cưới, ma chay. trong đón 
năm mới. Sự độc đáo về trang phục truyền thống của người Sin-ga-po chính là Baju Ke-ba-
ya. Trang phục này gồm váy và một chiếc áo dài được trang trí công phu với hoa văn tôn lên 
vẻ e lệ, nhu mì cho người con gái. Ngày nay, trang phục này được cách tân khi kết hợp so 
với quần bò hoặc chân váy ngắn để sử dụng rộng rãi hơn trong cuộc sống hằng ngày. Trang 
phục truyền thống của người Lào rất đặc biệt có tên gọi là Sinh (dành cho nữ giới) và Sa-
long (dành cho nam giới). Trang phục được thiết kế với với nhiều màu sắc khác nhau để phù 
hợpSự với đa hoàn dạng cảnh của cũng các như dân những tộc ngày và lễ các truyền nền thống. văn hóa trên thế giới được 
 biểu hiện ở trang phục truyền thống. Những biểu hiện của sự đa dạng dân tộc và các nền văn hóa 
khác nhau trên thế giới mà em biết.
 Trung Quốc: Chồng cõng vợ đi 
 trên than nóng 
 Phong tục chồng cõng vợ và đi trên than đang cháy 
 có ở một số dân tộc tại Trung Quốc. Mọi người tin 
 rằng, nếu tục lệ này được thực hiện trước khi hai 
 vợ chồng bắt đầu cuộc sống hôn nhân thì người vợ 
 sẽ được may mắn khi vượt cạn, lúc chuyển dạ sẽ 
 bớt đau hơn. Số khác tin rằng truyền thống này sẽ 
 đảm bảo cho một cuộc hôn nhân không căng thẳng 
 và thành công cho các cặp vợ chồng mới cưới. Những biểu hiện của sự đa dạng dân tộc và các nền văn hóa 
khác nhau trên thế giới mà em biết.
 Đức: Đập vỡ đồ sứ để đem lại 
 may mắn 
 Việc đập vỡ đồ sứ để cầu may phải do gia 
 đình, bạn bè của một cặp đôi mới cưới 
 làm. Khi cặp đôi kết hôn, gia đình và bạn 
 bè thân nhất của họ đập vỡ đồ sứ và để cặp 
 đôi dọn dẹp sau đó.
 Ý nghĩa ẩn sau truyền thống này là để đảm 
 bảo rằng cặp đôi có thể làm việc cùng 
 nhau, giúp gắn kết họ lại với nhau và thể 
 hiện rằng, dù cuộc sống có bộn bề khó 
 khăn thì họ có thể cùng nhau dọn dẹp 
 chúng Những biểu hiện của sự đa dạng dân tộc và các nền văn hóa 
khác nhau trên thế giới mà em biết.
 Indonesia: Tang lễ diễn ra 
 nhiều năm sau khi chết 
 Ở nhiều nước, tang lễ được tổ chức trong 
 một khoảng thời gian ngắn sau khi ai đó 
 qua đời. Nhưng ở miền đông Indonesia, 
 đám tang của một người Toraja đôi khi 
 được tổ chức nhiều năm sau khi chết. Lý 
 do chính là đám tang là sự kiện lớn trong 
 cuộc đời con người, có thể kéo dài từ vài 
 ngày đến vài tuần và đôi khi một gia đình 
 phải mất rất nhiều thời gian mới tiết kiệm 
 đủ tiền để chi trả. Em hãy kể tên một số phong tục tập quán đặc sắc của các 
dân tộc trên... 
 Tây Ban Nha: Nhảy qua trẻ sơ sinh 
 để xua đuổi ma quỷ 
 Truyền thống này diễn ra ở ngôi làng 
 Castrillo de Murcia thuộc thành phố 
 Sasamón, được gọi là lễ hội El Colacho. 
 Người ta sẽ mặc trang phục màu đỏ và 
 vàng, đeo mặt nạ và nhảy qua những đứa 
 trẻ mới được sinh ra trong vòng một năm 
 trước đó, được đặt nằm cẩn thận trên một 
 tấm nệm trải trên mặt đất. SỰ ĐA DẠNG CỦA CÁC DÂN TỘC VÀ CÁC NỀN VĂN HÓA TRÊN THẾ GIỚI
 Xuất phát từ yếu tố địa lí, chủng tộc, 
 lịch sử hình thành, phát triển các dân 
 Sự đa dạng của tộc có sự đa dạng về phương thức sinh 
 các dân tộc và hoạt, ngôn ngữ chữ viết, màu da, 
 các nền văn hóa 
 trên thế giới. truyền thống phong tục, tập quán, ẩm 
 thực trạng phục, nghệ thuật, kiến 
 trúc,... 2. Ý nghĩa của việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới 
 Đa dạng văn hoá mang đến nhiều cơ hội lựa chọn hơn cho tất cả mọi người, nó là một 
 trong những căn nguyên của phát triển, được hiểu không chỉ dưới góc độ tăng trưởng 
 kinh tế đơn thuần mà còn được hiểu như một phương tiện đạt được sự tồn tại mãn 
 nguyện hơn về trí tuệ, tình cảm, đạo đức cũng như tinh thần. 
 Em hãy phân tích ý nghĩa của việc tôn trọng sự đa dạng 
 của các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới 
 Ý nghĩa của việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới: 
 tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới sẽ làm cho văn hóa 
 nhân loại thêm phong phú, đặc sắc; tạo nền tảng để các dân tộc trên thế giới giao lưu, 
 học hỏi, hợp tác với nhau; giúp cho các nước có cơ hội vươn lên phát triển, góp phần 
 thực hiện bình đẳng giữa các dân tộc và bảo vệ nền hòa bình trên thế giới. Trong thời kì dịch bệnh COVID-19, dù bị tác động không nhỏ bởi dịch bệnh, nhưng cách 
Việt Nam ứng xử thân thiện, hết mình với công dân các quốc gia khác đã thể hiện giá trị văn 
hoá của con người Việt Nam như sự cởi mở, bao dung, không hẹp hòi, kì thị. Người nước 
ngoài đến Việt Nam du lịch hay công tác, bị nhiễm COVID-19 đều được đội ngũ y, bác sĩ, 
chuyên gia y tế điều trị tận tình, chu đáo. Chính phủ cũng đã chỉ thị nghiêm cấm các hành vi 
phân biệt đối xử, từ chối phục vụ người nước ngoài trong thời gian xảy ra dịch bệnh. Đại sứ 
Vương quốc Anh tại Việt Nam đã gửi lời cảm ơn chân thành tới Chính phủ và các y, bác sĩ 
Việt Nam dã hỗ trợ, giúp công dân Anh trong thời gian dịch bệnh. Bằng chính sách tôn trọng 
đa dạng văn hoá, Việt Nam đã chủ động và có trách nhiệm hợp tác góp phần xây dựng nhận 
thức sâu dậm trong cộng đồng quốc tế về một đất nước Việt Nam đổi mới thành công. 
 Theo em, việc tôn trọng sự đa dạng các dân tộc và các nền văn hoá 
 trên thế giới mang lại những lợi ích gì cho Việt Nam. Trong thời kì dịch bệnh COVID-19, dù bị tác động không nhỏ bởi dịch bệnh, nhưng cách 
 Việt Nam ứng xử thân thiện, hết mình với công dân các quốc gia khác đã thể hiện giá trị văn 
 hoá của con người Việt Nam như sự cởi mở, bao dung, không hẹp hòi, kì thị. Người nước 
 ngoài đến Việt Nam du lịch hay công tác, bị nhiễm COVID-19 đều được đội ngũ y, bác sĩ, 
 chuyên gia y tế điều trị tận tình, chu đáo. Chính phủ cũng đã chỉ thị nghiêm cấm các hành vi 
 phân biệt đối xử, từ chối phục vụ người nước ngoài trong thời gian xảy ra dịch bệnh. Đại sứ 
 Vương quốc Anh tại Việt Nam đã gửi lời cảm ơn chân thành tới Chính phủ và các y, bác sĩ 
 Việt Nam dã hỗ trợ, giúp công dân Anh trong thời gian dịch bệnh. Bằng chính sách tôn trọng 
 đa dạng văn hoá, Việt Nam đã chủ động và có trách nhiệm hợp tác góp phần xây dựng nhận 
 thức sâu dậm trong cộng đồng quốc tế về một dất nước Việt Nam đổi mới thành công. 
Tôn trọng sự đa dạng các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới giúp Việt Nam tạo động lực 
phát triển kinh tế, nhằm hỗ trợ việc cải thiện trình độ sức khỏe và tiêu thụ của dân cư, cũng như 
tăng cường độ sôi nổi của các công việc nghiên cứu khoa học và công nghệ. Tôn trọng sự đa dạng 
các dân tộc và nền văn hoá cũng thúc đẩy sự phát triển của kinh doanh, cộng tác văn hoá và giao 
lưu quốc tế. Những lợi ích này cũng giúp gia tăng sự tôn trọng và quan tâm đến các địa phương, 
các dân tộc, các nền văn hoá khác nhau trên toàn thế giới. Ý nghĩa việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên 
thế giới 
 Tôn trọng sự đa dạng của 
 các dân tộc và các nền văn 
 hóa trên thế giới sẽ làm 
 cho văn hoá nhân loại 
 thêm phong phú, đặc sắc; 
 tạo nền tảng để các dân 
 tộc trên thế giới giao lưu, 
 học hỏi, hợp tác với nhau; 
 giúp cho các nước có cơ 
 hội vươn lên phát triển, 
 góp phần thực hiện bình 
 đẳng giữa các dân tộc và 
 bảo vệ nền hoà bình trên 
 thế giới. 4. Thực hiện tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới 
 Học sinh lớp 8A tranh luận về những việc làm thể hiện Bạn T cho rằng chỉ nên học tập, tiếp 
 tôn trọng sự đa dạng các dân tộc và các nền văn hoá thu văn hoá của các nước phát triển. 
 trên thế giới. L cho rằng: Cần chủ động tìm hiểu nền Với những nước nghèo, lạc hậu, 
 văn hoá của các nước khác để có cách giao tiếp, ứng chậm phát triển thì không có gì đáng 
 xử phù hợp. H đồng tỉnh với L và bổ sung thêm: Nên học tập, không cần tôn trọng. Bạn 
 tích cực giao lưu, học hỏi các nền văn hoá trên thế thân của T phản đối vì cho rằng mỗi 
 giới. Ngược lại, B cho rằng không nên học hỏi các nền quốc gia, dân tộc đều đáng được tôn 
 văn hoá trên thế giới, bởi vì điều này sẽ làm cho mỗi trọng, cho dù khác nhau về trình độ 
 quốc gia mất đi bản sắc riêng. phát triển. 
 Em nhận xét như thế nào về ý kiến của các nhân vật trong mỗi tình huống trên? 
 Ý kiến của H và L đúng, của B không Ý kiến của T là không đúng. Vì mỗi quốc gia 
 đúng vì học hỏi các nền văn hóa trên thế đều có bản sắc và giá trị văn hóa riêng, đều có 
 giới phải có sự chọn lọc và tiếp thu, ưu điểm và hạn chế. Do vậy, không nên chê bai, 
 cùng với đó phải giữ gìn được bản sắc phân biệt bất kì nền văn hóa của một quốc gia 
 dân tộc. nào. Hãy kể về một việc em đã làm thể hiện tôn trọng sự đa dạng của các 
 dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới. 
Ngoài giờ học chính khoan bạn Hà tham gia một 
khoa học tiếng Anh trực tuyến với người nước ngoài. 
Lớp học có nhiều thành viên ở các quốc gia với độ 
tuổi, màu da, sở thích, văn hóa khác nhau. Mặc dù 
vậy, mọi người đều thống nhất tuân thủ nguyên tắc 
của lớp học, tôn trọng sự khác biệt trên tinh thần 
khoan dung, không kì thị, phân biệt chủng tộc và văn 
hóa. Để vừa nâng cao trình độ tiếng Anh vừa nâng 
tầm hiểu biết các thành viên cùng nhau giới thiệu, 
chia sẻ những phong tục tập quán văn hóa độc đáo 
của dân tộc mình và các dân tộc khác trên thế giới và 
cũng sưu tầm được nhiều tranh ảnh tư liệu phong chủ THAM GIA CÁC LỚP HỌC 
đề giới thiệu với bạn bè nước ngoài và những nét hay, TRỰC TUYẾN KHÔNG BIÊN 
nét đẹp của truyền thống dân tộc văn hóa Việt Nam GIỚI Trách nhiệm của học sinh thực hiện việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền 
văn hóa trên thế giới 
 Cùng nhau giới thiệu, chia 
 sẻ những phong tục tập 
 Chia sẻ những sưu tầm ảnh, Học sinh cần biết quán, văn hóa độc đáo của 
 tư liệu phong phú để giới dân tộc mình và các dân 
 thiệu với bạn bè nước ngoài tộc khác trên thế giới.
 về nét đẹp truyền thống dân Học sinh cần làm
 tộc, văn hóa Việt Nam.
 Chia sẻ và lắng nghe 
 Học sinh nên những truyền thống văn 
 hóa của các dân tộc khác 
 Tuân thủ quy tắc khi tham gia trên thế giới
 các lễ hội, ẩm thực của các Học sinh nên
 dân tộc trên thế giới LUYỆN TẬP Bài tập 1: Em đồng ý hay không đồng ý với nhận 
 03 định nào dưới đây? Vì sao? 
A. Tất cả các dân tộc tạo nên sự đa dạng và giàu có của Đồng tình. Vì: di sản văn hóa (cả về vật chất và tinh 
những nền văn minh và văn hoá, tạo nên di sản chung thần) của các dân tộc, các nền văn hóa minh trên thế 
của loài người. giới đều là di sản chung của loài người.
 Không đồng tình. Vì: bản sắc, giá trị văn hóa của các 
B. Các dân tộc chỉ thể hiện bản sắc, giá trị văn hoá của 
 dân tộc được thể hiện trên nhiều khía cạnh, nhiều lĩnh 
mình thông qua lễ hội, phong tục, tập quán cổ truyền.
 vực (cả về vật chất và tinh thần).
C. Sự đa dạng về ngôn ngữ và chữ viết sẽ làm cho việc Không đồng tình. Vì: ngôn ngữ, chữ viết cũng là một 
giao lưu giữa các quốc gia khó khăn hơn, do đó, cần phần bản sắc của các quốc gia, dân tộc vì vậy, chúng 
loại bỏ một số ngôn ngữ và thống nhất một loại chung ta cần tôn trọng ngôn ngữ, chữ viết của mỗi quốc gia, 
cho tất cả các quốc gia. dân tộc.
 Đồng tình. Vì: mỗi dân tộc, mỗi nền văn hóa đều có 
D. Không có nền văn hoá lớn và nền văn hoá nhỏ, chỉ 
 những nét đặc trưng riêng về bản sắc, có những nét 
có các nền văn hoá khác nhau.
 đẹp riêng, đánh để chúng ta tôn trọng và học hỏi.
 Đồng tình. Vì: mỗi dân tộc tuy có những đặc trưng 
 riêng về màu da, ngoại hình, tính cách, văn hóa 
E. Nhận xét, đánh giá người khác dựa trên cơ sở sắc tộc 
 song đều bình đẳng với nhau và có quyền được sống 
là không tôn trọng sự đa dạng giữa các dân tộc.
 trong hòa bình, được tự do thể hiện và quy trì những 
 nét đặc trưng riêng. Bài tập 2: Em hãy lấy ví dụ về bản sắc văn hóa của một dân tộc mà em biết và 
việc tôn trọng bản sắc văn hóa dân tộc đó. 
 Khi đi uống trà đạo thì chúng ta nên 
 làm theo quy tắc của người Nhật Bản 
 như quỳ ngối uống trà, sử dụng 
 nguyên liệu chính gốc của họ 
 Ý nghĩa là ta tôn trọng vẻ đẹp 
 của ẩm thực và phong cách 
 thưởng thức của họ từ đó chúng 
 ta tìm hiểu về cách uống trà từ 
 họ. Bài tập 3: Em sẽ làm gì để thể hiện việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc 
trong mỗi trường hợp dưới đây? 
 Chứng kiến một số bạn - Thông báo cho giáo viên hoặc những 
 trong lớp có lời nói và người điều hành trong lớp.
 HànhHành - Đề xuất cho giáo viên hay những 
 hành động thể hiện sự người điều hành giảng dạy một cuộc 
 kì thị văn hoá giữa các độngđộng thảo luận về sự đa dân tộc trong lớp.
 dân tộc. - Giải thích cho các bạn hiểu về hậu quả 
 của sự kì thị văn hóa giữa các dân tộc.
 Thấy bạn của mình Giải thích cho các bạn hiểu về hành vi 
 nhận xét không đúng Hành của các bạn là sai, bởi trang phục truyền 
 thống là một biểu trưng của văn hoá, 
 về trang phục của các động góp phần phản ánh phong tục, tập quán, 
 dân tộc khác. vẻ đẹp và bản sắc riêng của mỗi dân tộc. Bài tập 4: Em hãy xử lí các tỉnh huống sau: 
 Công ty A kí kết hợp tác 
 Em hãy nhận xét hành vi của một số 
 với một công ty nước 
 nhân viên Công ty A. Nếu là đồng 
 ngoài. Khi các nhân viên 
 nghiệp của các nhân viên này, em sẽ 
 của công ty nước ngoài 
 ứng xử như thế nào? 
 tới làm việc tại Công ty A 
 thì một số nhân viên có ý 
 né tránh tiếp xúc. 
 Hành vi của một số nhân viên Công ty A tránh 
 tiếp xúc với nhân viên của công ty nước ngoài 
 không phải hành vi tốt. Nếu là đồng nghiệp 
 của các nhân viên này, em sẽ ứng xử bằng 
 cách thống nhất và đề nghị họ lập tức thay đổi 
 hành vi của họ để có một môi trường làm việc 
 thân thiện và bền vững.