Bài giảng môn Luyện từ và câu Lớp 4 - Tuần 3 - Bài: Từ đơn và từ phức

Môn: Luyện từ và câu 
Từ đơn và từ phức 
ÔN LẠI BÀI CŨ: 
 Trong các câu sau, dấu hai chấm có tác dụng gì? 
Đi học về qua nhà văn hóa xã,Tuấn rủ Thắng: “Tường quét vôi trắng thế này mà vẽ con ngựa lên đó thì đẹp lắm đây. Ta vẽ đi, Thắng ơi !” 
b ) Ở Việt Nam hiện nay, nhiều cơ quan có biển thông báo: Ra khỏi phòng, nhớ tắt điện. 
 Dấu hai chấm báo hiệu bộ phận đứng sau nó là lời của nhân vật Tuấn . 
 Dấu hai chấm giải thích cho bộ phận đứng trước: 
Ở Việt Nam hiện nay, nhiều cơ quan có biển thông báo. 
   học , học hành, hợp tác xã 
Em có nhận xét gì về số lượng tiếng của ba từ học, học hành , hợp tác xã ? 
Luyện từ và câu 
TỪ ĐƠN VÀ TỪ PHỨC 
( Trang 27, 28) 
I. Nhận xét: 
Cho câu văn sau, mỗi từ được phân cách bằng một dấu gạch chéo: 
 Nhờ / bạn/ giúp đỡ/, lại/ có/ chí/ học hành/, nhiều/ năm/ liền/ , Hanh / là/ học sinh/ tiên tiến ./ 
 Câu văn trên có bao nhiêu từ? 
Em có nhận xét gì về số lượng tiếng của các từ trong câu văn trên? 
1 . Hãy chia các từ trên thành hai loại : 
 Từ chỉ gồm một tiếng ( từ đơn). 
- Từ gồm nhiều tiếng (từ phức). 
 Nhờ / bạn / giúp đỡ / , lại / có / chí / học hành / ,nhiều / năm / liền / , Hanh / là / học sinh / tiên tiến / . 
 M: nhờ 
 M: giúp đỡ 
2 . Theo em: 
 Tiếng dùng để làm gì? 
- Từ dùng để làm gì? 
xe 
máy 
Ví dụ 1: 
bông 
hoa 
Ví dụ 2: 
Trường 
Phú Lương I 
Tiểu học 
Trường 
là 
em 
c ủa 
Trường của em là Trường Tiểu học Phú Lương I. 
Trường Tiểu học Phú Lương I là t rường của em. 
Tiếng 
Cấu tạo 
Từ 
Sự vật 
Hoạt động 
Đặc điểm 
Từ dùng để làm gì? 
Tiếng dùng để làm gì? 
Cấu tạo 
Câu 
II. Ghi nhớ 
Tiếng dùng để cấu tạo nên từ. Từ chỉ gồm một tiếng gọi là từ đơn. Từ gồm hai hay nhiều tiếng gọi là từ phức . 
2. Từ nào cũng có nghĩa và dùng để tạo nên câu. 
III. Luyện tập 
Chép vào vở đoạn thơ và dùng dấu gạch chéo để phân cách các từ trong hai câu thơ cuối đoạn. Ghi lại các từ đơn và từ phức trong đoạn thơ: 
 Chỉ / còn / truyện cổ / thiết tha / 
 Cho / tôi / nhận mặt / ông cha / của / mình / 
 Rất công bằng, rất thông minh 
 Vừa độ lượng lại đa tình, đa mang. 
 Lâm Thị Mỹ Dạ 
Vở 
Từ đơn 
Từ phức 
chỉ còn cho tôi của mình rất vừa lại 
truyện cổ thiết tha nhận mặt ông cha công bằng thông minh độ lượng đa tình 
đa mang 
 Chỉ / còn / truyện cổ / thiết tha / 
 Cho / tôi / nhận mặt / ông cha / của / mình / 
 Rất công bằng, rất thông minh 
 Vừa độ lượng lại đa tình, đa mang. 
2 . Hãy tìm trong từ điển và ghi lại: 
 3 từ đơn 
 3 từ phức 
3 . Đặt câu với một từ đơn hoặc với một từ phức vừa tìm được ở bài tập 2. 
M: ( Đặt câu với từ đoàn kết ) 
 Đoàn kết là truyền thống quý báu của nhân dân ta. 
Vở