Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 103: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (Tiếp theo) - Nguyễn Thu Hường

Chào mừng quý thầy cô và các em học sinh 
GV: Nguyễn Thu Hường 
Nhìn hình đặt câu 
CCĐ: Người ta trồng cây phượng ở bờ hồ. 
CBĐ 
Cây phượng được người 
ta trồng ở bờ hồ. 
 Cây phượng được trồng 
ở bờ hồ. 
CCĐ: Bác sĩ khám 
bệnh cho em bé 
CBĐ 
- Em bé được bác sĩ khám bệnh. 
 Em bé được khám bệnh . 
CCĐ: Cô giáo 
dạy em học ở trên lớp. 
CBĐ: Em được cô giáo dạy học ở trên lớp. 
Tiết 103: Chuyển đổi câu 
chủ động thành câu bị động (tiếp theo) 
I. Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động 
II. Luyện tập 
I. Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động 
Quan sát những câu sau và vẽ sơ đồ quy tắc chuyển đổi câu chủ động thành mỗi kiểu câu bị động 
Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động 
Câu chủ động 
Câu bị động 
Người ta trồng cây phượng ở bờ hồ 
Chủ thể 
Hoạt động 
Đối tượng 
Cây phượng được người ta trồng ở bờ hồ 
Đối tượng 
Hoạt động 
Chủ thể 
Bị/được 
Chủ thể 
Hoạt động 
Đối tượng 
được / bị 
*Cách 1: 
Câu chủ động: 
Câu bị động: 
Đối tượng 
Hoạt động 
(chủ thể) 
 Sơ đồ chuyển đổi câu chủ động 
thành câu bị động 
Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động 
Câu chủ động 
Câu bị động 
Người ta trồng cây phượng ở bờ hồ 
Chủ thể 
Hoạt động 
Đối tượng 
Cây phượng được trồng ở bờ hồ 
Đối tượng 
Hoạt động 
Bị/được 
Chủ thể 
Hoạt động 
Đối tượng 
được / bị 
*Cách 2: 
Câu chủ động: 
Câu bị động: 
Đối tượng 
Hoạt động 
 Sơ đồ chuyển đổi câu chủ động 
thành câu bị động 
CTHĐ 
HĐ 
ĐTHĐ 
được / bị 
*Cách 1: 
Câu chủ động: 
Câu bị động: 
CTHĐ 
HĐ 
ĐTHĐ 
Câu chủ động: 
*Cách 2: 
Câu bị động: 
ĐTHĐ 
HĐ 
(CTHĐ) 
ĐTHĐ 
HĐ 
* Ghi nhớ (SGK/64) 
được / bị 
Bài tập nhanh 
Chuyển câu chủ động sau thành câu bị động theo 2 cách 
Em mượn quyển truyện này ở thư viện. 
Em mượn quyển truyện này ở thư viện. 
Cách 1: Quyển truyện này được em mượn ở thư viện. 
Cách 2: Quyển truyện này được mượn ở thư viện. 
Cơm bị thiu. 
Tôi bị đau đầu. 
Nó được đi bơi. 
Bạn em được giải nhất trong kì thi. 
Các câu sau có phải là câu bị động không? Vì sao? 
 Không. Vì các câu trên không có chủ thể hoạt động và không có hoạt động hướng vào đối tượng 
VÍ DỤ 
LƯU Ý 
Không phải câu nào có từ “bị”; “được” thì sẽ là câu bị động 
Xe bị hết xăng 
Vải được mùa 
Có thể chuyển những câu trên thành câu bị động được không? Vì sao? 
a. Nam đã rời sân ga cách đây 1giờ. 
b. Nam giống bố. 
Không thể chuyển thành CBDD được vì các câu trên không có đối tượng của hoạt động. 
VÍ DỤ 
LƯU Ý 
Không phải bất kì CCĐ nào cũng đều có thể chuyển sang CBĐ tương ứng 
Nam giống bố. 
Nam đã rời sân ga 
II. Luyện tập 
ẾCH XANH MƯU TRÍ 
Chăm Chỉ 
Thật Thà 
Cẩn Thận 
Giản Dị 
Vui Vẻ 
Dũng Cảm 
Kiên Trì 
Ngăn Nắp 
Tự Tin 
Sạch Sẽ 
Chuyển đổi CCĐ sau thành 2 CBĐ theo 2 kiểu khác nhau: “ Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII .” 
 Ngôi chùa ấy được ( một nhà sư vô danh) xây từ thế kỉ XIII. 
 Ngôi chùa ấy được xây từ thế kỉ XIII. 
Chuyển đổi CCĐ sau thành 2 CBĐ theo 2 kiểu khác nhau: “Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim. ” 
 Tất cả cánh của chùa được (người ta) làm bằng gỗ lim. 
 Tất cả cánh cửa chùa được làm bằng gỗ lim. 
Chuyển đổi CCĐ sau thành 2 CBĐ theo 2 kiểu khác nhau: “ Chàng kị sĩ buộc con ngựa bạch bên gốc đào. ” 
 Con ngựa bạch được / bị (chàng kị sĩ) buộc bên gốc đào. 
 Con ngựa bạch được/bị buộc bên gốc đào. 
Chuyển đổi CCĐ sau thành 2 CBĐ theo 2 kiểu khác nhau: “Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân. ” 
 Một lá cờ đại được (người ta) dựng ở giữa sân. 
 Một lá cờ đại được dựng ở giữa sân. 
Chuyển đổi CCĐ cho dưới đây thành 2 CBĐ: 1 câu dùng từ được và một câu dùng từ bị. So sánh sắc thái nghĩa của hai câu có gì khác nhau: “Thầy giáo phê bình em.” 
Em được thầy giáo phê bình. S ắc thái tích cực 
Em bị thầy giáo phê bình. S ắc thái tiêu cực 
Chuyển đổi CCĐ cho dưới đây thành 2 CBĐ: 1 câu dùng từ được và một câu dùng từ bị. So sánh sắc thái nghĩa của hai câu có gì khác nhau: “Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.” 
Ngôi nhà ấy được người ta phá đi. S ắc thái tích cực 
Ngôi nhà ấy bị người ta phá đi. S ắc thái tiêu cực 
Chuyển đổi CCĐ cho dưới đây thành 2 CBĐ: 1 câu dùng từ được và một câu dùng từ bị. So sánh sắc thái nghĩa của hai câu có gì khác nhau: “Trào lưu đô thị hoá đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn.” 
 Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã bị trào lưu đô thị hoá thu hẹp. S ắc thái tiêu cực 
 Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã được trào lưu đô thị hoá thu hẹp. S ắc thái tích cực 
Những CBĐ dưới đây có đặc điểm gì chung: 
a/ Âm nhạc được coi là ngôn ngữ của tâm hồn. 
b/ Bài thơ “Sông núi nước Nam” được coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta. 
c/ Đào được xem là loài hoa báo hiệu mùa xuân trong cái rét đầu năm. 
 Đều mang sắc thái tích cực 
Cách phân loại câu bị động trong tiếng Việt dựa trên cơ sở nào ? 
 Dựa vào sự tham gia cấu tạo câu của các từ bị, được 
Trong các cậu sau, câu nào không phải là câu bị động? 
A. Năm nay, nông dân cả nước đứợc một vụ mùa bội thu. 
B. Ngôi nhà này được ông tôi xây từ ba mươi năm trước đây. C . Sản phẩm này rất được khách hàng ưa chuộng. 
D. Lan bị thầy giáo phê bình vì không làm bài tập về nhà. 
 A 
Hiện nay, trong phát ngôn của một số bạn tuổi teen có sử dụng cấu trúc “hơi bị/ bị” khi đánh giá về những sự việc tích cực. Ví dụ: 
 Mình cứ bị vui ấy! 
 Cậu hơi bị sành điệu đấy nhé! 
Cho biết suy nghĩ của em về hiện tượng này. 
Bài cũ 
Học thuộc khái niệm CCĐ và CBĐ. 
Luyện tập chuyển đổi CCĐ thành CBĐ. 
Hướng dẫn tự học 
Hoàn thiện BT3 (sgk-tr65) vào vở 
Bài mới 
Hướng dẫn tự học 
Chuẩn bị bài: Dùng cụm chủ -vị để mở rộng câu 
Cảm ơn quý thầy cô và các em!