Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 27: Quan hệ từ

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ 
CHÚC CÁC EM CÓ MỘT GIỜ HỌC TỐT 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Từ Hán Việt có những sắc thái biểu cảm nào? 
Đặt câu có sử dụng từ Hán Việt và chỉ rõ từ đó có sắc thái biểu cảm nào? 
QUAN HỆ TỪ 
Tiết 27 : 
I. 
Thế nào là quan hệ từ? 
Tiết 27 : QUAN HỆ TỪ 
a, Đồ chơi của ch ú ng tôi cũng chẳng c ó nhiều. 
ch ú ng tôi 
b, H ù ng Vương thứ mười t á m c ó một người con g á i tên l à Mị Nương, người đẹp như hoa, t í nh nết hiền dịu 
đẹp 
hoa 
như 
c, Bởi tôi ăn uống điều độ v à l à m việc c ó chừng mực nên tôi ch ó ng lớn lắm. 
Bởi ...nên 
tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực 
d,(1)Mẹ thường nhân lúc con ngủ mà làm vài việc của riêng mình.(2) Nhưng hôm nay mẹ không tập trung được vào việc gì cả. 
tôi chóng lớn lắm 
câu 1 
nhưng 
và 
ăn uống điều độ 
làm việc có chừng mực 
mà 
thường nhân lúc con ngủ 
làm vài việc của riêng mình 
Biểu thị ý nghĩa quan hệ sở hữu; 
 Biểu thị quan hệ so sánh; 
Biểu thị quan hệ nhân quả; 
 Biểu thị quan hệ đối lập; 
đồ chơi 
với 
nối 
với 
nối 
với 
nối 
với 
nối 
với 
nối 
với 
của 
như 
 Bởi 
nên 
và 
Biểu thị quan hệ đẳng lập; 
câu 2 
của 
nối 
Biểu thị quan hệ đẳng lập; 
mà 
Nhưng 
l iên kết các bộ phận của câu. 
liên kết giữa từ với từ. 
nối 2 vế của câu ghép. 
l iên kết các bộ phận của câu. 
liên kết các bộ phận của câu. 
nối câu với câu. 
Xác định quan hệ từ trong các câu sau. 
 Danh từ 
 Quan hệ từ biểu thị quan hệ sở hữu 
Tiết 27 : QUAN HỆ TỪ 
Nhà bạn ấy lắm của. 
Bức tranh này là của bạn Lan vẽ. 
của 
của 
II. 
Sử dụng quan hệ từ 
Tiết 27 : QUAN HỆ TỪ 
a, Khuôn mặt của cô gái. 
b, Lòng tin của nhân dân. 
c, Cái tủ bằng gỗ mà anh vừa mới mua. 
d, Nó đến trường bằng xe đạp. 
e, Giỏi về toán. 
g, Viết một bài văn về phong cảnh Hồ Tây. 
h, Làm việc ở nhà. 
i, Quyển sách đặt ở trên bàn. 
Trong các trường hợp sau, trường hợp nào bắt buộc phải có quan hệ từ, trường hợp nào không bắt buộc phải có? 
a, Khuôn mặt cô gái. 
b, Lòng tin nhân dân. 
c, Cái tủ gỗ mà anh vừa mới mua. 
d, Nó đến trường xe đạp. 
e, Giỏi toán. 
g, Viết một bài văn phong cảnh Hồ Tây. 
h, Làm việc nhà. 
i, Quyển sách đặt trên bàn. 
Tiết 27 : QUAN HỆ TỪ 
Bắt buộc phải có quan hệ từ 
Không bắt buộc phải có quan hệ từ 
b, Lòng tin của nhân dân. 
a, Khuôn mặt của cô gái. 
d, Nó đến trường bằng xe đạp. 
c, Cái tủ bằng gỗ mà anh vừa mới mua. 
g, Viết một bài văn về phong cảnh Hồ Tây. 
e, Giỏi về toán. 
h, Làm việc ở nhà. 
i, Quyển sách đặt ở trên bàn. 
 Câu văn mới dễ hiểu và rõ nghĩa. 
 C âu văn vẫn dễ hiểu và rõ nghĩa. 
Tiết 27 : QUAN HỆ TỪ 
TRÒ CHƠI NHANH MẮT, NHANH TAY 
Tiết 27 : QUAN HỆ TỪ 
Tìm các quan hệ từ dùng thành từng cặp với các quan hệ từ sau đây. 
- (Nếu, giá như, ví thử, ví như) 
thì. 
- (Tuy, mặc dù, tuy nhiên) 
nhưng 
- Vì, do, bởi, tại, tại vì, bởi vì 
. 
(nên, cho nên) .. 
Bài tập nhanh 
II. 
Luyện tập 
 (1) Vào đêm trước ngày khai trường của con, mẹ không ngủ được. (2)Một ngày kia, còn xa lắm, ngày đó con sẽ biết thế nào là không ngủ được. (3)Còn bây giờ giấc ngủ đến với con dễ dàng như uống một ly sữa, ăn một cái kẹo. (4)Gương mặt thanh thoát của con tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở và thỉnh thoảng chúm lại như đang mút kẹo. 
 (5)Con là một đứa trẻ nhạy cảm.(6) Cứ mỗi lần, vào đêm trước ngày sắp đi chơi xa, con lại háo hức đến nỗi lên giường mà không sao nằm yên được. (7)Nhưng mẹ chỉ dỗ một lát là con đã ngủ. (8)Đêm nay con cũng có niềm háo hức như vậy: ngày mai con vào lớp Một. (9)Việc chuẩn bị áo quần mới, giầy nón mới, cặp sách mới, tập vở mới , mọi thứ đâu đó đã sẵn sàng, khiến con cảm nhận được sự quan trọng của ngày khai trường. (10)Nhưng cũng như trước một chuyến đi xa, trong lòng con không có mối bận tâm nào khác ngoài chuyện ngày mai thức dậy cho kịp giờ. 
Tiết 27 : QUAN HỆ TỪ 
Bài tập 1/98: Tìm quan hệ từ trong đoạn đầu văn bản Cổng trường mở ra từ: “ Vào đêm trước ngày khai trường của con ngoài chuyện ngày mai thức dạy cho kịp giờ” 
(Cổng trường mở ra- Lý Lan) 
Câu 1: vào, của. Câu 3: còn, như. Câu 4: của, trên, và, như. 
Câu 6: vào, mà. Câu 7: nhưng. Câu 8: như. 
Câu 9: của. Câu 10: nhưng, cho. 
HS thảo luận (2 phút) 
Tiết 27 : QUAN HỆ TỪ 
 Lâu lắm rồi nó mới cởi mở (1).. tôi như vậy. Thực ra, tôi (2)..... nó ít khi gặp nhau. Tôi đi làm, nó đi học. Buổi chiều, thỉnh thoảng tôi ăn cơm (3).. nó. Buổi tối tôi thường vắng nhà. Nó có khuôn mặt đợi chờ. Nó hay nhìn tôi (4)  cái vẻ mặt đợi chờ đó (5). .. tôi lạnh lùng (6) ..... nó lảng đi. Tôi vui vẻ (7).. tỏ ý muốn gần nó, cái vẻ mặt ấy thoắt biến đi thay vào khuôn mặt tràn trề hạnh phúc. 
 (Theo Nguyễn Thị Thu Huệ) 
BT2/ 98 : Điền quan hệ từ thích hợp vào chỗ trống trong đoạn văn sau: 
Tiết 27 : QUAN HỆ TỪ 
BT 3/98Trong những câu sau, câu nào đúng, câu nào sai? 
a. Nó rất thân ái bạn bè. 
b. Nó rất thân ái với bạn bè. 
c. Bố mẹ rất lo lắng con. 
. Bố mẹ rất lo lắng cho con. 
e. Mẹ thương yêu không nuông chiều con. 
g. Mẹ thương yêu nhưng không nuông chiều con. 
h. Tôi tặng quyển sách này anh Nam. 
i. Tôi tặng quyển sách này cho anh Nam. 
Đ 
S 
Ồ ! Tiếc quá. 
Chúc mừng bạn ! 
S 
Đ 
Ồ ! Tiếc quá. 
Chúc mừng bạn ! 
Đ 
S 
Ồ ! Tiếc quá. 
Chúc mừng bạn ! 
S 
Đ 
Ồ ! Tiếc quá. 
Chúc mừng bạn ! 
Đ 
S 
Ồ ! Tiếc quá. 
Chúc mừng bạn ! 
S 
Đ 
Ồ ! Tiếc quá. 
Chúc mừng bạn ! 
Đ 
S 
Ồ ! Tiếc quá. 
Chúc mừng bạn ! 
S 
Đ 
Ồ ! Tiếc quá. 
Chúc mừng bạn ! 
k. Tôi tặng anh Nam quyển sách này. 
l. Tôi tặng cho anh Nam quyển sách này. 
S 
Đ 
Ồ ! Tiếc quá. 
Chúc mừng bạn ! 
S 
Đ 
Ồ ! Tiếc quá. 
Chúc mừng bạn ! 
Tiết 27 : QUAN HỆ TỪ 
BT 4/99: Viết một đoạn văn ngắn ( từ 3-5 câu, nội dung tự chọn) có sử dụng quan hệ từ. Gạch dưới quan hệ từ trong đoạn văn đó.  
Tiết 27 : QUAN HỆ TỪ 
- Nó gầy nhưng khỏe. 
- Nó khỏe nhưng gầy. 
Tỏ ý khen: Nhấn mạnh tới tình trạng sức khỏe và mang tính tích cực. 
Tỏ ý chê: Nhấn mạnh tới tình trạng hình thể (gầy) và mang tính tiêu cực. 
BT 5/99 : Phân biệt ý nghĩa của hai câu có quan hệ từ “nhưng”. 
Tiết 27 : QUAN HỆ TỪ 
- Bài cũ: Học thuộc ghi nhớ, vở ghi. 
- Bài tập: Làm các bài tập còn lại. 
- Soạn bài: Luyện tập cách làm bài văn biểu cảm. 
+ Đọc kĩ ví dụ, trả lời các câu hỏi trong SGK. 
+ Nắm kĩ đặc điểm của văn biểu cảm. 
+ Chuẩn bị: Đề biểu cảm (99). Lập dàn ý, viết MB, KB 
+ Làm các bài tập vào vở bài tập. 
Cảm ơn quý thầy cô và các em.