Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 91: Luyện tập lập luận chứng minh

1 
CHÀO MỪNG CÁC EM 
ĐẾN VỚI TIẾT HỌC ONLINE 
“PHÒNG - CHỐNG COVID - 19 ” 
NGỮ VĂN 7 
 T RƯỜNG THCS LÊ HỒNG PHONG 
MỘT SỐ ĐIỂM CẦN CHÚ Ý KHI HỌC 
1. Trước giờ học: 
+ Chuẩn bị đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập. 
+ Vào lớp học trước 5’ so với giờ học. 
2. Trong khi học: 
+ Không nói chuyện riêng. 
+ Tư thế học phù hợp; thái độ nghiêm túc, tập trung. 
+ Tắt micro và bật camera trong quá trình học; khi cần phát biểu mới bật micro và tắt ngay khi ngừng phát biểu. 
+ Ghi vào vở học khi có biểu tượng 
3. Sau khi học: 
+ Học và làm bài tập về nhà. 
+ Nộp bài theo hướng dẫn của thầy/cô (nếu có). 
Cảm ơ n các em! 
Chúc buổi học thành công! 
 ÔN TẬP KIẾN THỨC CŨ 
? Nêu các bước làm một bài văn lập luận chứng minh? 
? Nêu dàn bài của bài văn lập luận chứng minh? 
Bước 1 
Bước 2 
Bước 3 
Bước4 
Đưa các 
 ý 
đã tìm 
được vào 
dàn bài 
Từ dàn bài, 
viết 
 đoạn văn, 
 bài văn 
 hoàn chỉnh 
Đọc kĩ đề, để tìm hiểu đề bài 
 và tìm ý. 
Đọc , rà soát lại lỗi chính tả, cách dùng từ, cách ngắt câu. Lỗi liên kết về hình thức, nội dung 
CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH 
MỞ BÀI 
THÂN BÀI 
KẾT BÀI 
Nêu lí lẽ 
và 
dẫn chứng 
để làm rõ 
luận điểm 
Nêu ý nghĩa 
của 
luận điểm 
đã được 
chứng minh 
 Nêu 
luận điểm cần 
chứng minh 
 DÀN BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH 
TIẾT 91 
LUYỆN TẬP 
LẬP LUẬN CHỨNG MINH 
Đề bài : Chứng minh rằng nhân dân Việt Nam từ xưa đến nay luôn luôn sống theo đạo lí “Ăn quả nhớ kể trồng cây” , “Uống nước nhớ nguồn” . 
- Kiểu bài: Chứng minh. 
- Nội dung: Lòng biết ơn những người đã tạo ra thành quả để mình được hưởng. Phải nhớ về cội nguồn. Đó là một đạo lí sống đẹp đẽ của người Việt Nam. 
Bước 1: Tìm hiểu đề 
Bước 2: Lập dàn bài 
a. Mở bài : Câu tục ngữ thể hiện một truyền thống đạo lý tốt đẹp: lòng biết ơn những người đã tạo nên thành quả cho chúng ta thừa hưởng. 
 b.Thân bài: 
* Giải thích ý nghĩa hai câu tục ngữ: 
( 1) “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” 
 a) Nghĩa đen : “Quả” là trái cây. Được ăn quả cây chín, ngon ngọt là một sự hưởng thụ sung sướng, phải biết nhớ ơn nguời trồng cây. 
 b) Nghĩa bóng : “Quả ” là thành quả lao động. Mọi giá trị - vật chất và tinh thần - đều phải từ lao động mà có.Được hưởng thụ thành quả lao động phải biết nhớ ơn những người đã có công tạo dựng nên. 
(2) “ Uống nước nhớ nguồn ” 
 a) Nghĩa đen : Uống ngụm nước mát thì phải biết nước ấy từ đâu mà có. “Nguồn ” là nơi bắt đầu của dòng nước. 
 b) Nghĩa bóng : Được hưởng thụ một thành quả nào phải biết thành quả ấy từ đâu mà có. “Nguồn ” là nguồn gốc, là cội nguồn. Câu tục ngữ không chỉ nhắn nhủ một bài học về lòng biết ơn, mà còn gợi lên tình cảm cội nguồn sâu xa và thiêng liêng trong tâm linh người Việt. 
*Đưa ra các luận điểm để chứng minh : 
- Từ xưa, dân tộc Việt Nam ta đã luôn luôn nhớ tới cội nguồn, luôn luôn biết ơn những người đã cho mình được hưởng những thành quả, những niềm vui sướng trong cuộc sống. 
- Đến nay, đạo lí ấy vẫn được những con người Việt Nam của thời hiện đại tiếp tục giữ gìn và phát huy. 
 * Dẫn chứng: 
Dẫn chứng thực tế trong cuộc sống: 
+ Lễ hội trong làng, xóm, tộc họ. 
+ Ngày giỗ, ngày thượng thọ,... trong gia đình. 
+ Nhớ ơn lãnh tụ vĩ đại của dân tộc: Bác Hồ. 
+ Ngày thương binh liệt sĩ, Ngày nhà giáo Việt Nam , ... trong xã hội. 
+ Phong trào thanh niên tình nguyện. 
+ Suy nghĩ về lòng biết ơn, đền ơn: Xây nhà tình nghĩa, xây dựng “ Quỹ xoá đói giảm nghèo ” , chăm sóc Bà mẹ Việt Nam anh hùng,.. 
Dẫn chứng là văn thơ, ca dao, tục ngữ khác để chứng minh nội dung vấn đề có thật trong thơ văn: 
 Ai mà phụ nghĩa quên công 
Thì đeo trăm cánh hoa hồng không thơm. 
 Công cha như núi ngất trời 
Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển đông 
 Cày đồng đang buổi ban trưa 
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày 
 Ai ơi bưng bát cơm đầy 
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần. 
 Nhất tự vi sư, bán tự vi sư. 
c. Kết bài: 
- Nói chung, nhớ ơn người đã đem lại hạnh phúc, đem lại cuộc sống tốt đẹp cho ta là việc làm hiển nhiên mang đạo lí... Đó là bài học muôn đời... Chúng ta hãy phát huy truyền thống tốt đẹp đó của cha ông... 
Bước 3-Viết thành bài văn: HS tập viết từng đoạn. 
Bước 4-Đọc và sửa chữa bài: Sau khi viết xong đoạn phải kiểm tra toàn diện và sửa chữa trau chuốt đoạn đã viết. 
Cách 1 : Sống theo đạo lý là một truyền thống tốt đẹp của nhân dân Việt Nam xưa nay. Trong đó, lòng biết ơn là một đạo lý sống luôn luôn được đề cao. Hai câu tục ngữ: “Ăn qủa nhớ kẻ trồng cây” và “Uống nước nhớ nguồn” chính là những lời tâm niệm thiêng liêng của con người Việt Nam về tình nghĩa ở đời. 
Cách 2 : Ca dao, tục ngữ là viên ngọc quý trong kho tàng văn học dân gian. Nếu những bài ca dao là những lời ru ngọt ngào thì tục ngữ là những kinh nghiệm, những bài học về đạo lí sống quý giá. Một trong những đạo lí ấy chính là lòng biết ơn được ông cha ta đúc kết bằng hai câu tục ngữ: “Ăn qủa nhớ kẻ trồng cây” và “Uống nước nhớ nguồn”. 
Phần mở bài 
Tuy là hai câu tục ngữ khác nhau, cách diễn đạt cũng khác nhau nhưng cả hai đều chứa đựng bài học luân lí về cách sống, về tình nghĩa cao đẹp của người Việt Nam với nhau. Khi ăn trái ngon ngọt, ta phải nhớ ơn người đã dày công vun trồng, chăm sóc từ khi cây còn non đến lúc ra quả ngọt trái chín. Được uống ngụm nước ngon lành, mát lạnh, nhất định ta không được quên cội nguồn, nơi dòng nước chảy tới. Vẫn là đặc điểm quen thuộc của tục ngữ, vẫn là những hình ảnh tượng trưng độc đáo và hàm súc, vẫn là lời răn dạy về lòng biết ơn: người được hưởng thành quả lao động thì phải biết ơn người tạo ra nó. Để có được cuộc sống như ngày hôm nay, ta không được quên ơn những người mang đến cho ta sự ấm no, hạnh phúc. 
Phần thân bài 
Đoạn văn giải thích hai câu tục ngữ 
 Truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” vốn đã đi vào đời sống, là nét đẹp trong phẩm chất của người Việt. Gần gũi là thờ ông bà tổ tiên mỗi khi Tết, giỗ trong mỗi gia đình để tỏ lòng biết ơn công lao sinh thành dưỡng dục của con cháu. rầm rộ hơn là những lễ hội được tổ chức hằng năm tưởng nhớ các vị anh hùng dân tộc. Bác Hồ đã dạy: “Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. Vì thế: 
“ Dù ai đi ngược về xuôi 
Nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng ba ” 
 Cứ đến dịp lễ hội đền Hùng (Phú Thọ), nhân dân cả nước lại nô nức kéo nhau về nơi quê cha đất tổ để tưởng nhớ công lao dựng nước của các vua Hùng. Ở mỗi làng, mỗi thôn xóm đều diễn ra hoạt động hội làng đều đặn nhằm ghi tạc công lao của các vị thành hoàng làng, tổ nghề, tổ sư. 
Đoạn văn chứng minh 
Cách 1 : Đạo lí “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, “Uống nước nhớ nguồn” đã trở thành một cách sống, một nếp sống quen thuộc mang đậm bản sắc dân tộc. Mỗi người Việt Nam đều có quyền tự hào về truyền thống ấy và phải biết sống xứng đáng với truyền thống đó. 
Cách 2 : Những phong tục, lễ hội, những việc làm ấy đã trở thành hoạt động không thể thiếu của người Việt Nam. Bởi, nhớ ơn người mang lại cho mình cuộc sống ấm no hạnh phúc trở thành lẽ tự nhiên, trở thành nếp nghĩ và phẩm chất tốt đẹp của nhân dân ta. Đó cũng là đạo lí làm người của dân tộc Việt Nam. Đối với người học sinh thể hiện lòng biết ơn ông bà cha mẹ, thầy cô bằng hành động cụ thể chính là đang thực hiện đạo lí làm người ấy. 
Phần kết bài 
Hướng dẫn học tập 
1/ Về nhà viết hoàn chỉnh bài văn trên. 
2/ Ôn tập lí thuyết đã học. 
3/ Chuẩn bị bài: “Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động” (tr.57) và “Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động” (tiếp theo-tr.64), chú ý: 
+ Đọc kĩ phần lí thuyết và trả lời các câu hỏi gợi ý. 
+ Làm bài phần Luyện tập (theo ý hiểu). 
ô 
www.themegallery.com 
CHÚC CÁC EM HỌC TẬP TỐT, LUÔN MẠNH KHỎE VÀ BÌNH AN.