Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Bài: Ôn tập truyện và kí

Ngữ Văn 6 
DÕ MÌn 
DÕ Tròi 
Bä Ngùa 
Õ ch 
Chuån Chuån 
DẾ MÈN PHIÊU LƯU KÍ- Đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên. 
 Xem tranh đoán tên tác phẩm – tác giả 
Nhµ văn :T « Hoµi 
SÔNG NƯỚC CÀ MAU 
Nhµ v ă n : Đ oµn Giái 
Vượt thác 
Cô Tô 
Nhà văn Nguyễn Tuân 
C©y tre viÖt nam 
Nhà văn: Thép Mới 
Tên các văn bản truyện và kí học trong học kì II 
1, Bài học đư ờng đ ời đ ầu tiên. 
2, Sông n ư ớc Cà Mau. 
3, Bức tranh của em gái tôi. 
4, V ư ợt thác. 
5, Buổi học cuối cùng. 
6, Cô Tô. 
7, Cây tre Việt Nam. 
8, Lòng yêu n ư ớc. 
9, Lao xao. 
Ôn tập truyện và kí 
N ội dung cơ bản 
01 
01 
02 
03 
04 
4 nhóm chuẩn bị bức vẽ về các tác phẩm 
Mỗi bức vẽ bao gồm: 
 Hình ảnh tiêu biểu ứng với tác phẩm 
 Thông tin về tác phẩm 
Đại diện mỗi nhóm sẽ đứng cạnh sản phẩm để thuyết trình và tiếp thu ý kiến đóng góp của các nhóm khác 
Stt 
Tên tác phẩm 
(Đoạn trích) 
Tác giả 
Thể loại 
Tóm tắt nội dung 
(Đại ý) 
1 
Bài học đư ờng đ ời đ ầu tiên (trích Dế Mèn phiêu l ư u kí) 
Tô Hoài 
Truyện 
Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng nhưng tính tình kiêu căng, đùa nghịch gây cái chết của Dế Choắt.DM rút ra bài học cho mình. 
2 
Sông n ư ớc Cà Mau (trích truyện dài Đất rừng ph ươ ng Nam) 
 Đoàn 
 Giỏi 
Truyện dài 
Cảnh sắc phong phú của sông n ư ớc Cà Mau và cảnh chợ N ă m C ă n trù phú, tấp nập. 
3 
Bức tranh của em 
 gái tôi 
Tạ 
 Duy 
Anh 
 Truyện 
 ngắn 
Tài n ă ng tâm hồn trong sáng và lòng nhân hậu của em gái Kiều Ph ươ ng – Mèo – nhà hoạ sĩ trong t ươ ng lai, đ ã giúp cho anh trai v ư ợt lên lòng tự ái, đ ố kị và sự tự ti của bản thân mình 
Nghệ thuật 
- Kết hợp kể với tả. 
 - Xây dựng hình tượng nhân vật gần gũi với trẻ thơ. 
- Miêu tả từ bao quát đến cụ thể. 
- Ngôn ngữ đậm màu sắc địa phương. 
- Chọn ngôi kể thứ nhất phù hợp. 
- Miêu tả chân thực diễn biến tâm lí 
Stt 
Tên tác phẩm 
(Đoạn trích) 
Tác giả 
Thể loại 
Tóm tắt nội dung 
(Đại ý) 
Võ Quảng 
 Nghệ thuật tả cảnh, tả người từ điểm nhìn trên con thuyền theo hành trình vượt thác rất tự nhiên, sinh động 
Nguyễn Tuân 
4 
Vượt thác 
Truyện dài 
Tả lại hành trình vượt thác của con thuyền do dượng Hương Thư chỉ huy. Ca ngợi vẻ đ ẹp hùng vĩ, thơ mộng của thiên nhiên và con người lao động trên nền cảnh ấy. 
Buổi học tiếng Pháp cuối cùng của lớp học trường làng An-dát bị quân Phổ chiếm đóng. Hình ảnh thầy Ha-men qua cái nhìn và tâm trạng của chú bé Phrăng. 
Vẻ tươi sáng, phong phú của cảnh thiên nhiên vùng đảo Cô Tô và cảnh sinh hoạt của con người trên đảo. 
. 
5 
Buổi học cuối cùng 
 An-phông-xơ-đô-đê 
Truyện ngắn 
6 
Cô Tô 
 Kí 
Nghệ thuật 
-Xây dựng tình huống truyện độc đáo. Miêu tả tâm lí nhân vật qua tâm trạng, suy nghĩ, ngoại hình 
-Ngôn ngữ điêu luyện và sự miêu tả tinh tế, chính xác, giàu hình ảnh.. 
Stt 
Tên tác phẩm (Đoạn trích 
Tác giả 
Thể loại 
Tóm tắt nội dung 
(Đại ý) 
Nghệ thuật 
7 
 Cây tre 
 Việt Nam 
Thép 
 Mới 
Cây tre – ng ư ời bạn thân của nhân dân Việt Nam, là biểu t ư ợng cho đ ất n ư ớc và dân tộc Việt Nam. 
Lòng yêu 
 n ư ớc 
Ilia 
Êrenbua 
 (Nga) 
Tùy bút 
Lòng yêu n ư ớc đư ợc kh ơ i nguồn từ những vật bình th ư ờng gần gũi, từ tình yêu gia đ ình, quê h ươ ng, đư ợc thử thách và bộc lộ mạnh mẽ trong chiến đ ấu bảo vệ Tổ quốc. 
9 
Lao xao 
Duy 
Khán 
Tả, kể về các loài chim ở làng quê, qua đ ó thể hiện vẻ đ ẹp, sự phong phú của thiên nhiên làng quê và bản sắc v ă n hoá dân gian` 
Kí – thuyết minh phim 
8 
Hồi kí 
-tự truyện 
- Kết hợp chính luận với trữ tình. 
-Sử dụng hiệu quả các phép tu từ. 
-Lời văn giàu nhạc điệu và có tính biểu cảm. 
-Kết hợp chính luận và trữ tình. 
-Lập luận chặt chẽ, logic. 
-Lựa chọn hình ảnh tiêu biểu đặc sắc. 
Kết hợp, kể, tả, nhận xét, bình luận. 
Sủ dụng các phép tu từ. 
-Ngôn ngữ giàu tính biểu cảm 
Đặc điểm của truyện và kí 
02 
2 nhóm chấm chéo 
Hoạt động cặp đôi 
Tên tác phẩm 
(hoặc đoạn trích) 
Thể loại 
Cốt truyện 
Nhân vật 
Nhân vật kể chuyện 
Bài học đường đời đầu tiên 
Sông nước Cà Mau 
Bức tranh của em gái tôi 
Vượt thác 
Buổi học cuối cùng 
Cô Tô 
Cây tre Việt Nam 
Lòng yêu nước 
Tên tác phẩm 
(hoặc đoạn trích) 
Thể loại 
Cốt truyện 
Nhân vật 
Nhân vật kể chuyện 
Bài học đường đời đầu tiên 
Truyện đồng thoại 
 X 
- Nhân vật chính: Dế Mèn 
- Nhân vật phụ: Dế Choắt, chị Cốc 
- Dế Mèn 
- Ngôi thứ nhất 
Sông nước Cà Mau 
Truyện dài 
 X 
Ông Hai, thằng An, thằng Cò 
- Thằng An 
- Ngôi kể thứ nhất 
Bức tranh của em gái tôi 
Truyện ngắn 
 X 
- Người anh, Kiều Phương 
- Người anh trai 
- Ngôi kể thứ nhất 
Vượt thác 
Truyện dài 
 X 
- Dượng Hương Thư cùng các bạn chèo thuyền 
- Chú bé Cục và Cù Lao 
- Chọn ngôi kể thứ nhất 
Buổi học cuối cùng 
Truyện ngắn 
 X 
- Chú bé Phrăng và thầy giáo 
- Chú bé Phrăng 
- ngôi kể thứ nhất 
Cô Tô 
Kí 
Không 
- Anh hùng Châu Hoà Mãn... 
- Tác giả 
- Ngôi kể thứ nhất 
Cây tre Việt Nam 
Bút kí 
Không 
- Cây tre và họ hàng của cây tre 
- Giấu mình 
- xưng ngôi thú ba 
Lòng yêu nước 
Bút kí- chính luận 
Không 
- Nhân dân các dân tộc các nước Cộng Hoà trong đất nước Liên Xô. 
- Giấu mình 
- Xưng ngôi thứ ba 
Đặc điểm truyện và kí 
Truyện có nhiều thể nh ư : Truyện ngắn truyện vừa, truyện dài, tiểu thuyết, 
Kí bao gồm nhiều thể nh ư : kí sự, bút kí, nhật kí, phóng sự, 
 Truyện và kí hiện đ ại th ư ờng viết bằng v ă n xuôi. 
THẢO LUẬN NHÓM 
Trong 2 phút, tìm ra điểm giống và khác nhau giữa truyện và kí 
ĐẶC ĐIỂM VỀ THỂ LOẠI CỦA TRUYỆN VÀ KÍ 
Giống nhau 
Khác nhau 
Đều thuộc phương thức tự sự: tái hiện lại cuộc sống kể tả là chính. 
Đều có người kể hay người trần thuật. 
- Những điều được kể trong truyện không nhất thiết là đã từng xảy ra đúng như vậy trong cuộc sống (Tái hiện lại cuộc sống bằng trí tưởng tượng, sáng tạo của tác giả) 
- Kể về những việc có thật, đã xảy ra. 
- Không có nhân vật. Thường không có cốt truyện. 
- Có cốt truyện, nhân vật. 
NHÂN VẬT TÔI YÊU 
Hướng dẫn tự học 
A 
B 
C 
D 
Ôn lại nội dung và nghệ thuật của các tác phẩm truyện & kí đã học 
Tìm đọc thêm các tác phẩm truyện & kí khác 
Làm 1 cuốn album thể hiện 1 trong 2 chủ đề: Bức tranh tươi đẹp của đất nước VN / Những người bạn & những bài học 
Thanks !