Giáo án Tiếng Việt Lớp 4 - Tuần 24 - Năm học 2019-2020

TUẦN 24 Thứ hai ngày 6 tháng 4 năm 2020
Tập đọc
VẼ VỀ CUỘC SỐNG AN TOÀN
Hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiêu bài
- HS đọc bài Vẽ về cuộc sống an toàn sgk TV tập 2 trang 54,55, 5 lần
- Đọc chú giải
- Trả lời các câu hỏi 1,2,3,4,5 trang 55 sgk
Bài đọc
Vẽ về cuộc sống an toàn
50 000 bức tranh dự thi của thiếu nhi cả nước.
60 tranh được trưng bày.
46 giải thưởng.
Nhận thức và khả năng thẩm mĩ của các em rất đáng khích lệ.
   UNICEF Việt Nam và báo chí Thiếu niên Tiền phong vừa tổng kết cuộc thi vẽ tranh của thiếu nhi với chủ đề Em muốn sống an toàn.
   Được phát động từ tháng 4 - 2001 nhằm nâng cao ý thức phòng tránh tai nạn cho trẻ em, cuộc thi đã nhận được sự hưởng ứng của đông đảo thiếu nhi cả nước. Chỉ trong vòng 4 tháng, Ban tổ chức cuộc thi đã nhận được 50 000 bức tranh gửi về từ Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Sơn La, Hà Giang, Quảng Ninh, Hải Dương, Nghệ An, Đắk Lắk, Tây Ninh, Cần Thơ, Kiên Giang,...
   Chỉ cần điểm qua tên một số tác phẩm cũng đủ thấy kiến thức của các em về an toàn, đặc biệt là an toàn giao thông, thật là phong phú: Đội mũ bảo hiểm là tốt nhất (Hoàng Minh Uyên, 10 tuổi, giải đặc biệt), Gia đình em được bảo vệ an toàn (Tạ Bích Ngọc, 9 tuổi, giải nhất), Trẻ em không nên đi xe đạp trên đường (Nguyễn Thúy Mai Dung, 7 tuổi, giải ba), Chở ba người là không được (Nguyễn Ngọc Lan Dung, 12 tuổi, giải ba),...
   60 bức tranh được chọn treo ở triển lãm (trong đó có 46 bức đoạt giải) đã làm nên một phòng tranh đẹp: màu sắc tươi tắn, bố cục rõ ràng, ý tưởng hồn nhiên, trong sáng mà sâu sắc. Các họa sĩ nhỏ tuổi chẳng những có những nhận thức đúng về phòng tránh tai nạn mà còn biết thể hiện bằng ngôn ngữ hội họa sáng tạo đến bất ngờ.
Theo báo ĐẠI ĐOÀN KẾT
Chú thích:
- UNICEF: Quỹ Bảo trợ Nhi đồng của Liên hợp quốc.
- Thẩm mĩ: sự cảm nhận và hiểu biết về cái đẹp.
- Nhận thức: khả năng nhận ra và hiểu biết vấn đề.
- Khích lệ: tác động làm cho tinh thần hăng hái thêm lên.
- Ý tưởng: ý nghĩ, dự định.
- Ngôn ngữ hội họa: đường nét, màu sắc trong tranh.
Nội dung
Cuộc thi vẽ "Em muốn sống an toàn" được thiếu nhi cả nước hưởng ứng. Tranh dự thi cho thấy các em có nhận thức đúng về an toàn, đặc biệt là an toàn giao thông và biết thể hiện nhận thức của mình bằng ngôn ngữ hội hoạ.
Câu 1
Chủ đề của cuộc thi vẽ là gì?
Phương pháp giải:
Con đọc đoạn văn thứ nhất ở trang 55.
Lời giải chi tiết:
Chủ đề của cuộc thi vẽ là "Em muốn sống an toàn".
Câu 2
Thiếu nhi hưởng ứng cuộc thi như thế nào?
Phương pháp giải:
Con đọc đoạn văn thứ hai ở trang 55.
Lời giải chi tiết:
Thiếu nhi nhiệt liệt hưởng ứng cuộc thi nên chỉ trong vòng 4 tháng. Ban tổ chức đã nhận được 50.000 bức tranh từ cả nước gửi về.
Câu 3
Điều gì cho thấy các em có nhận thức tốt về chủ đề cuộc thi?
Phương pháp giải:
Con đọc đoạn văn thứ ba ở trang 55.
Lời giải chi tiết:
Nhận thức tốt của các em về chủ đề cuộc thi thể hiện ở tên của các tác phẩm như: Đội mũ bảo hiểm là tốt nhất; Gia đình em được bảo vệ an toàn; Trẻ em không nên đi xe đạp trên đường; Chở ba người là không được;...
Đặc biệt nhận thức này còn thể hiện ở nội dung phong phú của các bức tranh.
Câu 4
Những nhận xét nào thể hiện sự đánh giá cao khả năng thẩm mĩ của các em?
Phương pháp giải:
Con đọc đoạn văn thứ tư ở trang 55.
Lời giải chi tiết:
Những nhận xét sau đây đã thể hiện sự đánh giá cao khả năng thẩm mĩ của các em: Tranh của các em có "màu sắc tươi tắn, bố cục rõ ràng, ý tưởng hồn nhiên, trong sáng mà sâu sắc. Các họa sĩ nhỏ tuổi chẳng những có nhận thức đúng về phòng tránh tai nạn mà còn biết thể hiện bằng ngôn ngữ sáng tạo đến bất ngờ."
Câu 5
Những dòng in đậm ở đầu bản tin có tác dụng gì?
Phương pháp giải:
Con đọc lại dòng in đậm ở trang 54 và xét xem dòng in đậm này nói về những nội dung gì?
Lời giải chi tiết:
Những dòng in đậm ở đầu bản tin có giá trị thông báo về số lượng tác phẩm dự thi, số lượng các tranh được gửi và nêu lên một nhận xét khái quát về nhận thức và khả năng thẩm mĩ của các em.
****************************************
Luyeän töø vaø caâu 
CAÂU KEÅ AI LAØ GÌ ?
Nhận xét:
Đọc đoạn văn sau:
Hôm ấy, cô giáo dẫn một bạn gái vào lớp và nói với chúng tôi: “Đây là Diệu Chi, bạn mới của lớp ta. Bạn Diệu Chi là học sinh cũ của Trường Tiểu học Thành Công. Bạn ấy là một họa sĩ nhỏ đấy. Các em hãy làm quen với nhau đi.” Cả lớp tôi vỗ tay rào rào, đón chào người bạn mới. Diệu Chi bẽn lẽn gật đầu chào lại.
Trong ba câu in nghiên ở trên, những câu nào dùng để giới thiệu, câu nào nêu nhận định về bạn Diệu Chi?
Trong các câu trên, bộ phận nào trả lời cho câu hỏi Ai (cái gì, con gì)?, bộ phận nào trả lời câu hỏi Là gì (là ai, là con gì)?
Kiểu câu trên khác hai kiểu câu đã học Ai làm gì? Ai thế nào? ở chỗ nào?
Ghi nhớ:
Câu kể Ai là gì? Gồm hai bộ phận. Bộ phận thứ nhất là chủ ngữ trả lời câu hỏi: Ai (cái gì, con gì)? Bộ phận thứ hai là vị ngữ trả lời câu hỏi: Là gì (là ai, là con gì)?
Câu kể Ai là gì? Được dùng để giới thiệu hoặc nêu nhận định về một người, một vật nào đó.
Luyện tập:
Tìm câu kể Ai là gì? Trong các câu dưới đây và nêu tác dụng của nó:
Thì ra đó là một thứ máy cộng trừ mà P-xcan đã đặt hết tình cảm của người con vào việc chế tạo. Đó chính là chiếc máy tính đầu tiên trên thế giới, tổ tiên của những chiếc máy tính điện tử hiện đại.
 Lịch
Lá là lịch của cây 
Cây lại là lịch đất 
Trăng lặn rồi trăng mọc
Là lịch của bầu trời.
Bà tính nhẩm. Mẹ ơi, 
Mười ngón tay là lịch. 
Con tới lớp, tới trường
Lịch lại là trang sách. 
Sầu riêng là loại trái quý của miền Nam. Hương vị nó hết sức đặc biệt, mùi thơm đậm, bay rất xa, lâu tan trong không khí.
Dùng câu kể Ai là gì? Giới thiệu về các bạn trong lớp em (hoặc giới thiệu từng người trong ảnh chụp gia đình em).
GỢI Ý TRẢ LỜI:
Tìm câu kể Ai là gì? Trong các câu dưới đây và nêu tác dụng của nó:
Thì ra đó là một thứ máy cộng trừ mà P-xcan đã đặt hết tình cảm của người con vào việc chế tạo. 
(Câu giới thiệu về thứ máy cộng trừ)
Đó chính là chiếc máy tính đầu tiên trên thế giới, tổ tiên của những chiếc máy tính điện tử hiện đại.
(Câu nhận định về giá trị của chiếc máy tính đầu tiên)
b) Lịch
Lá là lịch của cây (Câu nêu nhận định chỉ mùa)
Cây lại là lịch đất (Câu nêu nhận định chỉ vụ hoặc chỉ năm)
Trăng lặn rồi trăng mọc
Là lịch của bầu trời. (Câu nêu nhận định chỉ ngày đêm)
Mười ngón tay là lịch. (Câu nêu nhận định đếm ngày tháng)
Lịch lại là trang sách. (Câu nêu nhận định năm học)
Sầu riêng là loại trái quý của miền Nam. Hương vị nó hết sức đặc biệt, mùi thơm đậm, bay rất xa, lâu tan trong không khí.
(Câu nêu nhận định về giá trị của trái sầu riêng, bao hàm cả ý giới thiệu về loại trái cây đặc biệt của miền Nam)
Dùng câu kể Ai là gì? Giới thiệu về các bạn trong lớp em (hoặc giới thiệu từng người trong ảnh chụp gia đình em).
 Học sinh tự viết theo yêu cầu của bài tập.
******************************************************************************
Thứ ba ngày 7 tháng 4 năm 2020
Chính Tả 
HỌA SĨ TÔ NGỌC VÂN
 II. Hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiêu bài
HS nghe viếtbài Họa sĩ Tô Ngọc Vânhết đoạn trang 56 sgk 
Nghe - viết:
Họa sĩ Tô Ngọc Vân
       Tô Ngọc Vân là một nghệ sĩ tài hoa. Ông tốt nghiệp Trường Cao Đẳng Mĩ thuật Đông Dương năm 1931 và sớm nổi danh từ Cách mạng tháng Tám với các bức tranh Ánh mặt trời, Thiếu nữ bên hoa huệ, Thiếu nữ bên hoa sen,... Nước nhà độc lập, ông hăng hái tham gia công tác Cách mạng bằng tài năng hội họa của mình. Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, ông đi cùng bộ đội, dân công hỏa tuyến, vẽ nhiều tranh và kí họa về họ.Đáng tiếc, chỉ trước ngày chiến thắng gần một tháng, người nghệ sĩ tài năng đã ngã xuống khi chưa đầy 50 tuổi.
Theo TỪ ĐIỂN CÁC NHÂN VẬT LỊCH SỬ VIỆT NAM
Làm bài tập chính tartrang 55 sgk
Gợi ý: 
Câu 1 (trang 56 sgk Tiếng Việt 4) : Nghe - viết bài "Họa sĩ Tô Ngọc Vân"
Trả lời:
Em đọc bạn viết, bạn đọc em viết, một vài lần.Sau mỗi lần kiểm tra đối chiếu với văn bản, sai chữ nào, chữa lại chữ đó.
Câu 2 (trang 56 sgk Tiếng Việt 4) :
a) Điền "truyện" hay "chuyện" vào ô trống đã cho ở trong đoạn văn (SGK TV4 tập 2 trang 56).
b) Đặt dấu hỏi hay dấu ngã vào các chữ gạch dưới sau: - Mơ hộp thịt ra chỉ thấy toàn mơ - Nó cứ tranh cai, mà không lo cai tiến công việc. - Anh không lo nghi ngơi. Anh phải nghi đến sức khỏe chứ!
Trả lời:
a) Em điền như sau: "Kể chuyện phải trung thành với truyện, phải kể đúng các tình tiết của câu chuyện, các nhân vật có trong truyện. Đừng biến giờ kể chuyện thành giờ đọc truyện".
b)- Mở hộp thịt ra chỉ toàn thấy mỡ. - Nó cứ tranh cãi mà không lo cải tiến công việc. - Anh không lo nghỉ ngơi. Anh phải nghĩ đến sức khỏe chứ!
Câu 3 (trang 56 sgk Tiếng Việt 4) :
Em đoán xem đây là những chữ gì?
a) Để nguyên - loại quả thơm ngon.
Thêm hỏi - co lại chỉ còn bé thôi.
Thêm nặng mới thật lạ đời.
Bỗng nhiên thành vết xoong nồi nhọ nhem.
b) Bình thường dùng gọi chân tay Muốn có bút vẽ: thêm ngay dấu huyền Thêm - hỏi làm bạn với Kim Có dấu nặng đúng người trên của mình.
Trả lời:
Bám vào các yếu tố đã cho để tìm ra chữ biểu thị sự vật.
a) Đó là chữ "NHO" (quả nho) thêm hỏi thành nhỏ (chỉ còn bé), thêm nặng thành nhọ (nhọ nồi).
b) Đó là chữ "CHI" thêm dấu huyền thành chì (bút chì dùng để vẽ). Thêm hỏi thành chỉ (chỉ để may vá). Có dấu nặng thành "chị" (người lớn hơn mình).
 ******************************************
Thứ tư, ngày 8 tháng 4 năm 2020
Tập đọc
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
Hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiêu bài
- HS đọc bài Đoàn thuyền đánh cá sgk TV tập 2 trang 59,60, 5 lần
- Đọc chú giải
- Trả lời các câu hỏi 1,2,3,4, trang 60 sgk
- Học thuộc lòng bài thơ
Bài đọc
Đoàn thuyền đánh cá
                 (trích)
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi.
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
Hát rằng: cá bạc Biển Đông lặng,
Cá thu Biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao,
Biển cho ta cá như lòng mẹ
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.
Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng
Vảy bạc đuôi vàng lóe rạng đông
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.
Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời,
Mặt trời đội biển nhô màu mới,
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.
HUY CẬN
Thoi: bộ phận của khung cửi hay máy dệt để luồn sợi trong khi dệt vải.
Nội dung
Ca ngợi vẻ đẹp huy hoàng của biển cả, vẻ đẹp của con người lao động trên biển.
Câu 1
Đoàn thuyền đánh cá ra khơi vào lúc nào?Các câu thơ nào cho biết điều đó?
Phương pháp giải:
Con đọc đoạn thơ đầu tiên.
Lời giải chi tiết:
Các câu thơ:
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
cho ta biết đoàn thuyền ra khơi đánh cá vào lúc cuối ngày.
Câu 2
Đoàn thuyền đánh cá trở về vào lúc nào?
Phương pháp giải:
Con đọc kĩ đoạn thơ thứ 4.
Lời giải chi tiết:
Các câu thơ:
Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng
Vảy bạc đuôi vàng lóe rạng đông
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng
cho ta biết đoàn thuyền xếp lưới để trở về đất liền vào lúc rạng đông.
Câu 3
Tìm những hình ảnh nói lên vẻ đẹp huy hoàng của biển.
Phương pháp giải:
Con đọc kĩ toàn bài thơ.
Lời giải chi tiết:
Các hình ảnh sau đây nói lên vẻ đẹp huy hoàng của biển:
- Mặt trời xuống biển như hòn lửa
   Sóng đã cài then đêm sập cửa
- Cá thu Biển Đông như đoàn thoi
   Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng
- Mặt trời đội biển nhô màu mới
  Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.
Câu 4
Công việc lao động của người đánh cá được miêu tả đẹp như thế nào?
Phương pháp giải:
Con đọc kĩ đoạn thơ thứ 3 và thứ 4.
Lời giải chi tiết:
Công việc lao động của người đánh cá được miêu tả tuyệt đẹp:
- Ta hát bài ca gọi cá vào
  Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao
- Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng
  Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng
* Nội dung: Bài thơ ca ngợi vẻ đẹp của biển cả và cảnh lao động của người đánh cá thật đẹp thật sôi nổi hào hứng
****************************************
Thứ năm ngày 9 tháng 04 năm 2020
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
VỊ NGỮ TRONG CÂU KỂ AI LÀ GÌ?
Hướng dẫn học sinh học 
I. Nhận xét
1. Đọc các câu đã cho.
Một chị phụ nữ nhìn tôi cười, hỏi:
- Em là con nhà ai mà đến giúp chị chạy muối thế này?
- Em là cháu bác Tự. Em về làng nghỉ hè.
Nguyễn Thị Ngọc Tú
2. Trong các câu trên, câu nào có dạng "Ai là gì?"
Gợi ý:
Câu kể "Ai là gì?" gồm hai bộ phận:
- Bộ phận thứ nhất là chủ ngữ trả lời cho câu hỏi: Ai (cái gì, con gì)?
- Bộ phận thứ hai là vị ngữ trả lời cho câu hỏi: Là gì (là ai, là con gì)?
Trả lời:
-   Câu: Em là cháu bác Tự là câu có dạng "Ai là gì?"
3. Xác định vị ngữ của câu vừa tìm được.
Gợi ý:
Vị ngữ trong câu kể "Ai là gì?" được nối với chủ ngữ bằng từ là.
Trả lời:
Vị ngữ của câu vừa tìm là: là cháu bác Tự.
4. Những từ nào có thể làm vị ngữ trong câu "Ai là gì?'
Gợi ý:
Con suy nghĩ và trả lời.
Trả lời:
Trong vị ngữ của loại câu kế "Ai là gì?thường có từ là (nối với chủ ngữ) và vị ngữ thường do danh từ hoặc cụm danh từ tạo thành.
II. Luyện tập
1. Tìm câu kể "Ai là gì?” trong các câu thơ sau. Xác định vị ngữ trong các câu đó.
a) Người là Cha, là Bác, là Anh
Quả tim lớn lọc trăm dòng máu nhỏ.
Tố Hữu
b) Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay
Đỗ Trung Quân
Gợi ý:
Câu kể "Ai là gì?" gồm hai bộ phận:
- Bộ phận thứ nhất là chủ ngữ trả lời cho câu hỏi: Ai (cái gì, con gì)?
- Bộ phận thứ hai là vị ngữ trả lời cho câu hỏi: Là gì (là ai, là con gì)?
Vị ngữ trong câu kể "Ai là gì?" được nối với chủ ngữ bằng từ là.
Trả lời:
a)   Trong câu a: Người là Cha, là Bác, là Anh là một câu kể "Ai là gì?"
Trong đó vị ngữ là: Người là Cha, là Bác, là Anh.
b)   Trong đoạn b, các câu kể "Ai là gì?" là:
Quê hương là chùm khế ngọt
Quê hương là đường đi học.
Vị ngữ của hai câu trên là:
Quê hương là chùm khế ngọt.
Quê hương là đường đi học.
2. Ghép những từ ngữ thích hợp ở cột A và cột B để tạo thành câu kể “Ai là gì?"
A
B
Sư tử
Là nghệ sĩ múa tài ba
Gà trống
Là dũng  sĩ của rừng xanh
Đại bàng
Là chúa sơn lâm
Chim công
Là sứ giả của bình minh
Gợi ý:
Con suy nghĩ để ghép nối sao cho phù hợp.
Trả lời:
Cần ghép như sau:
-    Chim công là nghệ sĩ múa tài ba.
-    Đại bàng là dũng sĩ của rừng xanh.
-    Sư tử là chúa sơn lâm.
-    Gà trống là sứ giả của bình minh.
3. Dùng các từ ngữ đã cho để đặt câu "Ai là gì?'
a. là một thành phố lớn
b. là quê hương của những làn điệu dân ca quan họ
c. là nhà thơ
d. là nhà thơ lớn của Việt Nam
Gợi ý:
Con suy nghĩ rồi hoàn thành bài tập.
Trả lời:
a)   Hà Nội là một thành phố lớn.
b)   Bắc Ninh là quê hương của các làn điệu quan họ.
c)   Xuân Diệu là nhà thơ.
d)   Nguyễn Du là nhà thơ lớn của Việt Nam.
 ******************************************
Keå chuyeän 
KEÅ CHUYEÄN ÑÖÔÏC CHÖÙNG KIEÁN HOAËC THAM GIA
Đề bài: Em (hoặc người xung quanh) đã làm gì để góp phần giữ gìn xóm làng (đường phố, trường học) xanh, sạch, đẹp? Hãy kể lại câu chuyện đó.
Gợi ý:
Những hoạt động có thể em (hoặc người xung quanh) đã tham gia để giữ cho xóm làng, đường phố hay trường học luôn luôn xanh, sạch, đẹp:
Trồng cây, chăm sóc cây.
Dọn vệ sinh nơi đang sống và học tập.
Làm đẹp nơi ở và cảnh quan xung quanh.
Ngăn cản những hành động phá hoại và làm ô nhiễm môi trường sống.
Lập dàn ý câu chuyện định kể:
Mở đầu câu chuyện: Giới thiệu chung về hoạt động (Đó là hoạt động thường xuyên hay không thường xuyên? Mục đích của hoạt động là gì?).
Diễn biến câu chuyện: Có thể kể về sự tham gia của em hoặc về sự tham gia của người khác mà em đã chứng kiến. Cụ thể:
+ Tổ chức hoạt động như thế nào?
+ Em (hay người khác) giữ vai trò gì trong hoạt động?
+ Những chi tiết nào đáng nói khi tham gia hoạt động?
Kết thúc câu chuyện:
+ Kết quả của hoạt động.
+ Ý nghĩa của hoạt động.
Dựa vào dàn ý vừa lập, kể lại câu chuyện một cách sinh động.
 *****************************************************************
Thứ sáu, ngày 10 tháng 4 năm 2020
Tập làm văn
Luyện tập xây dựng đoạn văn miêu tả miêu tả cây cối
(SGK/ 60)
Câu 1
Đọc dàn ý bài văn tả cây chuối tiêu.
- Giới thiệu cây chuối tiêu
- Tả bao quát cây chuối tiêu
- Tả các bộ phận của cây chuối tiêu (tàu lá, buồng chuối, nải chuối, quả chuối,..)
- Nêu lợi ích của cây chuối tiêu.
Câu 2
Dựa vào dàn ý trên, bạn Hồng Nhung dự kiến viết 4 đoạn văn, nhưng chưa biết hoàn chỉnh.Em hãy giúp bạn viết hoàn chỉnh 4 đoạn văn này.
Phương pháp giải:
Con đọc dàn ý sau để hoàn chỉnh lại các đoạn văn:
- Giới thiệu cây chuối tiêu
- Tả bao quát cây chuối tiêu
- Tả các bộ phận của cây chuối tiêu (tàu lá, buồng chuối, nải chuối, quả chuối,..)
- Nêu lợi ích của cây chuối tiêu	
 **************************************************************************************