Tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Lịch sử 12 - Năm 2021

LỊCH SỬ THẾ GIỚI 
CHỦ ĐỀ 1: CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA NĂM 1917 VÀ CÔNG CUỘC XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở LIÊN XÔ (1921 – 1941)
Mục tiêu
Kiến thức
Nêu được nét chính về tình hình nước Nga đầu thế kỉ XX; khái quát được diễn biến chính của Cách mạng tháng Hai và Cách mạng tháng Mười 1917.
Lí giải và so sánh được hai giai đoạn của cách mạng Nga năm 1917. 	
Phân tích được ý nghĩa lịch sử, ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga đối với phong trào cách mạng thế giới.
Nêu khái quát hoàn cảnh, nội dung, thành tựu chủ yếu và phân tích được ý nghĩa của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1921 – 1941). 
Kĩ năng
 Khai thác, sử dụng tranh ảnh, lược đồ, tư liệu lịch sử.
 Tổng hợp và hệ thống hóa các sự kiện lịch sử.
 Phân tích, so sánh, đánh giá sự kiện, nhân vật lịch sử; vận dụng và liên hệ kiến thức.
I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM
CÁCH MẠNG Ở NGA NĂM 1917
CÁCH MẠNG THÁNG HAI
CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI
NGUYÊN NHÂN
Chính trị:
 Đầu thế kỉ XX Nga vẫn là một nước quân chủ chuyên chế.
 Nga hoàng đẩy nhân dân vào cuộc chiến tranh đế quốc, gây hậu quả nghiêm trọng.
Kinh tế: lạc hậu, công nghiệp, nông nghiệp đình đốn.
Xã hội:
 Đời sống nhân dân cực khổ. 
 Phong trào phản đối chiến tranh khắp nơi.
→ Mâu thuẫn giữa nhân dân Nga với Nga hoàng gay gắt → cách mạng bùng nổ.
Nga tồn tại 2 chính quyền song song, đại diện cho những lợi ích khác nhau: Chính phủ lâm thời (tư sản); chính quyền Xô viết (vô sản).
Chính phủ tư sản lâm thời không đáp ứng quyền lợi của nhân dân; tiếp tục đẩy nhân dân tham gia chiến tranh thế giới.
→ Lênin và Đảng Bônsêvích xác định chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng XHCN (qua Luận cương tháng Tư)
Tháng 10/1917, Lênin về nước trực tiếp lãnh đạo khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền.
MỤC TIÊU
Lật đổ chế độ phong kiến Nga hoàng.
Chống chiến tranh đế quốc.
Lật đổ chính quyền của giai cấp tư sản, địa chủ.
Tạo điều kiện đưa nước Nga đi lên xây dựng XHCN.
LÃNH ĐẠO
Giai cấp vô sản thông qua đội tiên phong là Đảng Bônsêvích, đứng đầu là Lênin.
ĐỘNG LỰC
Công nhân, nông dân, binh lính.
DIỄN BIẾN CHÍNH
Ngày 23/2/1917, cách mạng bùng nổ với cuộc biểu tình của 9 vạn nữ công nhân Pêtơrôgrát. 
Phong trào chuyển từ tổng bãi công chính trị sang khởi nghĩa vũ trang.
Đêm 24/10/1917, bắt đầu khởi nghĩa.
Đêm 25/10, tấn công Cung điện Mùa Đông, bắt giữ các bộ trưởng của Chính phủ tư sản.
→ khởi nghĩa Pêtơrôgrát giành thắng lợi.
Ngày 3/11/1918, chính quyền Xô viết giành thắng lợi trên khắp nước Nga.
KẾT QUẢ
Lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế.
Thành lập Chính phủ lâm thời của tư sản và các Xô viết của công – nông – binh lính.
Lật đổ chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản.
Thành lập chính quyền Xô viết do Lênin đứng đầu.
TÍNH CHẤT
Cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới (lần hai).
Cách mạng XHCN (cách mạng vô sản).
Ý NGHĨA
Tạo điều kiện để đưa nước Nga phát triển.
Là bước quá độ cho sự bùng nổ và thắng lợi của cách mạng XHCN (Cách mạng tháng Mười).
Đập tan ách áp bức, bóc lột của phong kiến, tư sản, giải phóng nhân dân lao động.
Làm thay đổi cục diện chính trị thế giới.
Cổ vũ và để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho cách mạng thế giới.
Mở đầu thời kì lịch sử thế giới hiện đại.
XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ CHÍNH QUYỀN XÔ VIẾT SAU CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI (1918 – 1921)
Tình hình nước Nga sau cách mạng tháng Mười
Tàn dư của chế độ cũ vẫn còn tồn tại:
+ Chế độ sở hữu ruộng đất phong kiến.
+ Sự phân biệt đẳng cấp, dân tộc,
Kinh tế quốc dân bị tàn phá nặng nề:
+ Nông nghiệp mất mùa, nạn đói xảy ra khắp nơi, khiến hàng nghìn người chết đói.
+ Công – thương nghiệp đình đốn.
Thù trong giặc ngoài:
+ 14 nước đế quốc (Anh, Pháp, Mĩ,) mở cuộc tấn công vũ trang, nhằm tiêu diệt nước Nga Xô viết.
+ Lực lượng Bạch vệ (phản động trong nước) cấu kết với đế quốc nổi dậy chống phá chính quyền cách mạng.
→ Khó khăn chồng chất, đe dọa sự tồn tại của chính quyền Xô viết.
Biện pháp giải quyết của chính quyền cách mạng
Xây dựng chính quyền cách mạng:
+ Thành lập chính quyền Xô viết do Lênin đứng đầu.
+ Thi hành nhiều chính sách tiến bộ nhằm thủ tiêu bộ máy nhà nước cũ, xây dựng chế độ xã hội mới:
Thông qua: Sắc lệnh hòa bình, Sắc lệnh ruộng đất.
Xóa bỏ phân biệt đẳng cấp trong xã hội.
.
Bảo vệ chính quyền cách mạng:
+ Thực hiện chính sách cộng sản thời chiến (1919) → huy động tối đa mọi nguồn lực của đất nước, phục vụ cuộc chiến đấu chống ngoại xâm, nội phản.
+ Năm 1920, đẩy lùi các cuộc tấn công của các lực lượng phản cách mạng.
CHÍNH SÁCH KINH TẾ MỚI (1921 – 1925)
Chính sách kinh tế mới là sự chuyển đổi nền kinh tế do Nhà nước độc quyền sang nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần do Nhà nước kiểm soát.
Bối cảnh
Sau 7 năm chiến tranh liên miên, nền kinh tế quốc dân của nước Nga bị tàn phá nghiêm trọng.
Các lực lượng phản cách mạng điên cuồng chống phá, kích động nhân dân nổi dậy chống chính quyền.
Chính sách cộng sản thời chiến kìm hãm nền kinh tế, khiến nhân dân bất bình.
→ Nước Nga Xô viết lâm vào khủng hoảng → Tháng 3/1921, Đảng Bônsêvích quyết định thực hiện Chính sách kinh tế mới (NEP) do Lênin đề xướng.
Nội dung
Nông nghiệp: thay chế độ trưng thu lương thực bằng thu thuế lương thực.
Công nghiệp:
+ Khôi phục các ngành công nghiệp nặng.
+ Nhà nước nắm các ngành kinh tế then chốt.
+ Khuyến khích tư bản nước ngoài đầu tư tại Nga.
Thương nghiệp – tiền tệ: cho phép tự do buôn bán; phát hành đồng Rúp mới.
Ý nghĩa
Hoàn thành công cuộc khôi phục kinh tế → nhân dân Xô viết vượt qua khó khăn.
Là bài học đối với công cuộc xây dựng CNXH ở một số nước và Việt Nam.
SỰ THÀNH LẬP LIÊN BANG CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA XÔ VIẾT
Bối cảnh: Yêu cầu của công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước → các dân tộc trên lãnh thổ Xô viết cần liên minh chặt chẽ với nhau.
Nội dung: Tháng 12/1922, Đại hội Xô viết toàn Nga đa tuyên bố thành lập Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô).
Ý nghĩa
Tạo sự liên kết chặt chẽ giữa các dân tộc trên lãnh thổ.
Tăng cường sức mạnh tổng hợp trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
CÔNG CUỘC XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở LIÊN XÔ (1925 – 1941)
Hoàn cảnh:
Kinh tế:
+ Liên Xô vẫn là nước nông nghiệp lạc hậu (nông nghiệp chiếm 2/3 tổng thu nhập quốc dân).
+ Sản xuất công nghiệp, máy móc – kĩ thuật lạc hậu hơn so với các nước tư bản phương Tây.
Chính trị, xã hội:
+ Sau khi khôi phục kinh tế, đời sống nhân dân Liên Xô tuy đã được cải thiện, song còn nhiều khó khăn.
+ Nhân dân tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng Bônsêvích.
+ Liên Xô bị các nước đế quốc, tư bản phương Tây bao vây, cô lập và cấm vận.
→ Để bắt kịp với trình độ phát triển của các nước phương Tây, giữ vững chế độ xã hội mới, nhân dân Liên Xô bắt tay vào công cuộc xây dựng CNXH.
Xây dựng Chủ Nghĩa Xã Hội
Nhiệm vụ trọng tâm: công nghiệp hóa XHCN → Mục tiêu: đưa Liên Xô trở thành nước công nghiệp có những ngành công nghiệp chủ chốt.
Thực hiện thông qua các kế hoạch 5 năm phát triển kinh tế - xã hội (1928 – 1932); (1933 – 1937); (1937 – 1941).
Thành tựu tiêu biểu: 
+ Trở thành cường quốc công nghiệp xã hội chủ nghĩa.
+ Cơ cấu giai cấp có sự thay đổi, giai cấp bóc lột bị xóa bỏ.
+ Thanh toán nạn mù chữ, xây dựng hệ thống giáo dục thống nhất, hoàn thành phổ cập tiểu học trong cả nước.
+ Phá vỡ chính sách bao vây, cô lập của các nước đế quốc. Từng bước xác lập quan hệ với một số nước châu Á và châu Âu.
+ Năm 1933, Mĩ công nhận, đặt quan hệ ngoại giao với Liên Xô.
Ý nghĩa
Tạo nên những biến đổi nhiều mặt, có lợi cho nhân dân.
Tạo nên sức mạnh của dân tộc để bảo vệ Tổ quốc.
Góp phần giúp đỡ phong trào cách mạng thế giới.
→ Khẳng định uy tín và nâng cao vị thế của Liên Xô trên trường quốc tế. 
II. HỆ THỐNG CÂU HỎI ÔN LUYỆN
Ø CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Sau Cách mạng 1905 – 1907, nước Nga theo thể chế chính trị nào sau đây?
A. XHCN.	B. Chế độ cộng hòa.	
C. Quân chủ chuyên chế.	D. Quân chủ lập hiến.
Câu 2: Nga hoàng có thái độ nào sau đây đối với cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 – 1918)?
A. Đứng ngoài cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất.	
B. Đẩy nhân dân Nga vào cuộc chiến tranh đế quốc.	
C. Chỉ tham chiến khi được nhân dân ủng hộ.	
D. Tham gia vào cuộc chiến tranh khi thấy lợi nhuận.
Câu 3: Sự tồn tại của chế độ quân chủ chuyên chế tác động như thế nào đối với nước Nga đầu thế kỉ XX?
A. Thúc đẩy sự phát triển của kinh tế TBCN.	
B. Tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ.	
C. Kìm hãm sự phát triển của CNTB ở Nga.	
D. Kìm hãm sự phát triển của kinh tế thị trường XHCN.
Câu 4: Trước phong trào đấu tranh của nhân dân Nga đầu thế kỉ XX, Nga hoàng có thái độ như thế nào?
A. Bất lực, không còn khả năng tiếp tục thống trị được nữa.	
B. Đàn áp, dập tắt được phong trào đấu tranh của nhân dân.	
C. Nhờ sự giúp đỡ trực tiếp của các đế quốc khác.	
D. Thỏa hiệp và thực hiện các chính sách nhượng bộ nhân dân.
Câu 5: Nhiệm vụ trực tiếp của cách mạng Nga đầu năm 1917 là
A. xóa bỏ chế độ quân chủ chuyên chế do Nga hoàng đứng đầu.	
B. thành lập các chính đảng của giai cấp công dân và nông dân.	
C. tấn công vào Cung điện Mùa Đông – sào huyệt của phong kiến Nga.	
D. lật đổ chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản ở Nga.
Câu 6: Sự kiện nào mở đầu cho cuộc Cách mạng tháng Hai năm 1917 ở Nga?
A. Cuộc biểu tình của nữ công nhân thủ đô Pêtơrôgrát. 	
B. Các Xô viết công – nông được thành lập.	
C. Cuộc tấn công vào Cung điện Mùa Đông.	
D. Lênin về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng.
Câu 7: Đỉnh cao về hình thức đấu tranh trong cuộc Cách mạng tháng Hai năm 1917 ở Nga là
A. đi từ khởi nghĩa từng phần đến tổng khởi nghĩa giành chính quyền.	
B. biểu tình thị uy của công dân kết hợp với khởi nghĩa vũ trang.	
C. chuyển từ tổng bãi công chính trị sang khởi nghĩa vũ trang.	
D. tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong phạm vi cả nước.
Câu 8: Tính chất của cuộc Cách mạng tháng Hai năm 1917 ở Nga là
A. cách mạng dân chủ tư sản kiểu cũ.	B. cách mạng vô sản.	
C. cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới.	D. cách mạng XHCN.
Câu 9: Đặc điểm nổi bật về chính trị của nước Nga sau thắng lợi của Cách mạng tháng Hai năm 1917 là gì?
A. Xuất hiện tình trạng hai chính quyền song song tồn tại.	
B. Tồn tại của nhà nước quân chủ chuyên chế.	
C. Bị các nước đế quốc bao vây, can thiệp .	
D. Nhiều đảng phái phản động nổi dậy chống phá cách mạng.
Câu 10: Thể chế chính trị của nước Nga sau thắng lợi của Cách mạng tháng Hai năm 1917 là
A. quân chủ chuyên chế.	B. cộng hòa. 	
C. quân chủ lập hiến.	D. XHCN.
Câu 11: Nhiệm vụ hàng đầu của chính quyền Xô viết sau Cách mạng tháng Hai năm 1917 là
A. đập tan bộ máy nhà nước của giai cấp tư sản và địa chủ.	
B. xây dựng và củng cố chính quyền của giai cấp tư sản.	
C. duy trì và củng cố chính quyền của Nga hoàng.	
D. xây dựng quân đội Xô viết hùng mạnh.
Câu 12: Mục tiêu và đường lối của cách mạng Nga được xác định Luận cương tháng Tư của Lênin là chuyển từ 
A. cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng XHCN.	
B. cách mạng tư sản kiểu cũ sang cách mạng tư sản kiểu mới.	
C. đấu tranh chính trị sang khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền.	
D. tổng bãi công chính trị sang khởi nghĩa vũ trang trong toàn quốc.
Câu 13: Nội dung nào là ý nghĩa của Luận cương tháng Tư (1917) đối với cách mạng Nga?
A. Giác ngộ lí luận cách mạng cho quần chúng nhân dân.	
B. Trang bị vũ khí tư tưởng cho giai cấp vô sản trên toàn thế giới.	
C. Xác định đúng đắn, kịp thời mục tiêu và đường lối của cách mạng.	
D. Chuyển hướng cuộc đấu tranh sang thực hiện mục tiêu chống chế độ phong kiến.
Câu 14: Cách mạng tháng Mười ở Nga năm 1917 mang tính chất của một cuộc 
A. cách mạng tư sản kiểu cũ.	B. cách mạng XHCN.	
C. cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới.	D. chiến tranh giải phóng dân tộc.
Câu 15: Nội dung nào sau đây không phải là ý nghĩa của Cách mạng tháng Mười Nga (1917)?
A. Mở ra kỉ nguyên mới và làm thay đổi hoàn toàn tình hình đất nước Nga.	
B. Lần đầu tiên trong lịch sử nước Nga, nhân dân lao động được làm chủ đất nước.	
C. Góp phần quan trọng vào việc làm thay đổi cục diện thế giới.	
D. Dẫn tới sự ra đời của nhà nước tư sản đầu tiên trên thế giới.
Câu 16: Nhận định của Nguyễn Ái Quốc “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không còn con đường nào khác con đường cách mạng vô sản” là do ảnh hưởng của cuộc cách mạng nào sau đây?
A. Cách mạng dân tộc dân chủ ở Trung Quốc.	B. Cách mạng tư sản Pháp.	
C. Cách mạng tháng Mười Nga.	D. Công xã Pari.
Câu 17: Tháng 3/1921, Lênin và Đảng Bônsêvích quyết định thực hiện Chính sách kinh tế mới ở nước Nga trong bối cảnh nào? 
A. Đã hoàn thành nhiệm vụ công nghiệp hóa.	 B. Đã hoàn thành tập thể hóa nông nghiệp. 	
C. Nền kinh tế quốc dân bị tàn phá nghiêm trọng.	 D. Sự tồn tại của quan hệ sản xuất phong kiến.
Câu 18: Để khôi phục kinh tế sau chiến tranh, tháng 3/1921, Lênin và Đảng Bônsêvích đã
A. ban hành Sắc lệnh ruộng đất.	B. thực hiện Chính sách cộng sản thời chiến.
C. ban hành Chính sách kinh tế mới.	D. thực hiện cải cách chính phủ.
Câu 19: “NEP” là cụm từ viết tắt của
A. Chính sách cộng sản thời chiến.	B. Sắc lệnh hòa bình.	
C. Liên bang Cộng hòa XHCN Xô viết.	D. Chính sách kinh tế mới.
Câu 20: Một trong những nội dung cơ bản của Chính sách kinh tế mới (1921) ở nước Nga là
A. tư nhân được phép xây dựng các nhà máy có quy mô lớn.
B. nhà nước nắm quyền kiểm soát toàn bộ và triệt để nền kinh tế.	
C. thay thế chế độ trưng thu lương thực bằng thu thuế lương thực.	
D. thi hành chính sách lao động cưỡng bức đối với nông dân.
Câu 21: Một trong những nội dung cơ bản của Chính sách kinh tế mới (1921) ở nước Nga là
A. tư nhân được phép xây dựng các nhà máy có quy mô lớn.	
B. nhà nước nắm các ngành kinh tế then chốt.	
C. thực hiện chế độ trưng thu lương thực bằng tiền mặt.	
D. thi hành chính sách lao động cưỡng bức đối với nông dân.
Câu 22: Nội dung nào sau đây không thuộc Chính sách kinh tế mới (1921) của nước Nga?
A. Tư nhân được phép xây dựng các nhà máy có quy mô lớn.	
B. Nhà nước nắm các ngành kinh tế then chốt.	
C. Thực hiện chính sách thu thuế lương thực bằng hiện vật.	
D. Khuyến khích tư bản nước ngoài đầu tư vào Nga.
Câu 23: Bản chất của Chính sách kinh tế mới (1921) ở nước Nga là
A. phát triển công nghiệp nặng hợp lí trên cơ sở phát triển công nghiệp nhẹ.
B. thay thế chế độ trưng thu lương thực thừa bằng thu thuế lương thực.	
C. chuyển đổi nền kinh tế do Nhà nước độc quyền sang tư nhân quản lí.	
D. phát triển kinh tế hàng hóa nhiều thành phần do Nhà nước kiểm soát.
Câu 24: Nội dung nào sau đây là kết quả của Chính sách kinh tế mới (1921) đối với nước Nga?
A. Hoàn thành nhiệm vụ công nghiệp hóa.	B. Hoàn thành công cuộc tập thể hóa nông nghiệp.	
C. Kinh tế quốc dân có sự chuyển biến rõ rệt.	D. Nhà nước nắm các ngành kinh tế then chốt.
Câu 25: Nội dung nào sau đây là kết quả của Chính sách kinh tế mới (1921) đối với nước Nga?
A. Thực hiện chính sách thu thuế lương thực.	B. Hoàn thành công cuộc tập thể hóa nông nghiệp. 	
C. Hoàn thành công cuộc khôi phục kinh tế.	D. Nhà nước nắm các ngành kinh tế then chốt.
Câu 26: Vai trò của Nhà nước được thể hiện như thế nào trong Chính sách kinh tế mới của nước Nga?
A. Nhà nước nắm độc quyền về mọi mặt trong nền kinh tế nhiều thành phần.	
B. Nhà nước nắm vai trò quản lí và điều tiết nền kinh tế quốc dân.	
C. Nhà nước lũng đoạn và chi phối nền kinh tế quốc dân.	
D. Nhà nước giao cho tư nhân nắm giữ các ngành kinh tế chủ chốt.
Câu 27: Nhiệm vụ trọng tâm trong công cuộc xây dựng CNXH ở Liên xô những năm 1925 – 1941 là gì?
A. Ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp nhẹ.	
B. Tập trung mọi nguồn lực để phát triển công nghiệp quốc phòng. 	
C. Thực hiện công nghiệp hóa XHCN.	
D. Phát triển toàn diện và động bộ tất cả các ngành kinh tế.
Câu 28: Thành tựu lớn nhất của Liên Xô trong công cuộc xây dựng CNXH (1925 – 1941) là gì?
A. Hoàn thành tập thể hóa nông nghiệp.	B. Giải quyết triệt để nạn mù chữ trong cả nước.	
C. Xây dựng thành công CNXH.	D. Trở thành cường quốc công nghiệp XHCN.
Câu 29: Công cuộc xây dựng CNXH đặt ra yêu cầu gì đối với các dân tộc trên lãnh thổ nước Nga?
A. Thành lập các liên minh chính trị, kinh tế trong nước.	
B. Liên minh, đoàn kết với nhau để tăng cường sức mạnh.	
C. Cạnh tranh, tạo động lực thúc đẩy sự phát triển của xã hội.	
D. Tăng cường liên kết với các nước bên ngoài để nhận viện trợ.
Câu 30: Chính sách ngoại giao của Liên Xô trong những năm 20 – 30 của thế kỉ XX đã đưa tới nhiều tác động tích cực, ngoại trừ việc
A. tạo nên những biến đổi nhiều mặt, có lợi cho nhân dân Liên Xô. 	
B. khẳng định uy tín và vị thế của Liên Xô trên trường quốc tế.	
C. giải quyết được mâu thuẫn giữa Liên Xô và các nước phương Tây.	
D. góp phần giúp đỡ phong trào cách mạng thế giới.
Ø ĐÁP ÁN
1 - C
2 - B
3 - C
4 - A
5 - A
6 - A
7 - C
8 - C
9 - A
10 - B
11 - A
12 - A
13 - C
14 - B
15 - D
16 - C
17 - C
18 - C
19 - D
20 - C
21 - B
22 - A
23 - D
24 - C
25 - C
26 - B
27 - C
28 - D
29 - B
30 - C
LỊCH SỬ THẾ GIỚI
CHỦ ĐỀ 2: SỰ HÌNH THÀNH TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI (1945 – 1949)
Mục tiêu
Kiến thức
Nêu được hoàn cảnh, nội dung và rút ra nhận xét về Hội nghị Ianta.
 Trình bày được mục đích, nguyên tắc hoạt động, tổ chức của Liên hợp quốc. Đánh giá được vai trò của Liên hợp quốc.
So sánh sự giống và khác nhau giữa trật tự thế giới hai cực Ianta và trật tự thế giới theo hệ thống Vécxai – Oasinhtơn.
Kĩ năng
 Khai thác, sử dụng tư liệu.
 Quan sát, sử dụng tranh ảnh, bản đồ.
 So sánh, nhận xét, đánh giá, vận dụng kiến thức.
I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM
SỰ HÌNH THÀNH TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI (1945 – 1949)
TRẬT TỰ HAI CỰC IANTA
Hội nghị Ianta và những thỏa thuận của ba cường quốc
Hoàn cảnh: Đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn cuối → nhiều vấn đề cấp bách đặt ra cần giải quyết.
- Nhanh chóng đánh bại hoàn toàn chủ nghĩa phát xít.
- Tổ chức lại trật tự thế giới sau chiến tranh.
- Phân chia thành quả giữa các nước thắng trận.
→ Tháng 2/1945, Hội nghị quốc tế được triệu tập tại Ianta, Liên Xô, với sự tham dự của đại diện ba cường quốc Mĩ, Anh, Liên Xô.
Nội dung hội nghị: Hội nghị đưa ra nhiều quyết định quan trọng.
- Mục tiêu chung: tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật → Để mau chóng kết thúc chiến tranh, Liên Xô sẽ tham chiến chống Nhật tại châu Á.
- Thành lập tổ chức Liên hợp quốc nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới.
- Thỏa thuận về việc đóng quân tại các nước nhằm giải pháp quân đội phát xít và phân chia phạm vi ảnh hưởng ở châu Âu và châu Á.
Châu Âu:
Liên Xô chiếm đóng Đông Đức, Đông Béclin,
Đông Âu thuộc ảnh hưởng của Liên Xô.
Mĩ, Anh, Pháp chiếm đóng Tây Đức, Tây Béclin.
Tây Âu thuộc ảnh hưởng của Mĩ.
Áo, Phần Lan trở thành nước trung lập.
Châu Á
Mĩ chiếm đóng Nhật Bản.
Ở bán đảo Triều Tiên:
Liên Xô chiếm đóng miền Bắc.
Mĩ chiếm đóng miền Nam.
Vĩ tuyến 38 làm ranh giới.
Liên Xô và Mĩ phải rút quân khỏi Trung Quốc.
Đông Nam Á, Tây Á, Nam Á thuộc ảnh hưởng của các nước phương Tây.
Nhận xét:
- Thực chất là sự phân chia khu vực đóng quân và phạm vi ảnh hưởng giữa các nước thắng trận.
- Quyết định của Hội nghị Ianta và những thỏa thuận sau đó đã trở thành khuôn khổ của trật tự thế giới mới – trật tự hai cực Ianta → thế giới chia thành hai phe đối lập: TBCN và XHCN, do hai siêu cường Mĩ và Liên Xô đứng đầu mỗi phe.
Quá trình xác lập, xói mòn và sụp đổ của trật tự hai cực Ianta
- Quá trình xác lập (1945 -1949):
Quyết định của Hội nghị Ianta → tạo khuôn khổ cho trật tự thế giới mới.
Cộng hòa Liên bang Đức và Cộng hòa Dân chủ Đức ra đời với hai chế độ chính trị và 2 con đường phát triển khác nhau (1949).
- Trật tự Ianta từng bước xói mòn (1949 – 1991):
Thắng lợi của cách mạng Trung Quốc (1949).
Sự lớn mạnh về kinh tế của các nước Tây Âu.
Sự phát triển của phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi, khu vực Mĩ Latinh.
Sự phát triển “thần kì’ của Nhật Bản.
- Trật tự Ianta sụp đổ: sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Đông Âu, Liên Xô (1989 – 1991).
So sánh với trật tự hai cực Ianta với hệ thống Vécxai – Oasinhtơn
HỆ THỐNG VÉCXAI – OASINHTƠN
TRẬT TỰ HAI CỰC IANTA
TƯƠNG ĐỒNG
Hệ quả của những cuộc chiến tranh thế giới.
Do các cường quốc thắng trận thiết lập nhằm phục vụ lợi ích tối đa của họ.
Là kết qủa của các hội nghị quốc tế do các nước thắng trận tổ chức.
Thành lập được các tổ chức quốc tế để giám sát và duy trì trật tự thế giới.
KHÁC BIỆT
Được thiết lập sau khi chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc.
Được thiết lập sau khi Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc.
Đối đầu về quyền lợi giữa các nước tư bản thắng trận và bại trận.
Mâu thuẫn giữa các nước tư bản thắng trận với nhau.
→ Quan hệ hòa bình giữa các nước chỉ là “tạm thời, mong manh”.
Đối đầu của về hệ tư tưởng và hai hệ thống chính trị đối lập (TBCN – XHCN).
Diễn ra cuộc đối đầu gay gắt giữa Mĩ và Liên Xô làm cho quan hệ quốc tế căng thẳng trong suốt hơn 4 thập kỉ - Chiến tranh lạnh.
Vai trò của Hội Quốc liên mờ nhạt.
Liên hợp quốc là tổ chức quốc tế lớn nhất hành tinh – duy trì hòa bình, an ninh thế giới.
Sự sụp đổ của hệ thống Vécxai – Oasinhtơn dẫn tới sự bùng nổ của Chiến tranh thế giới thứ hai.
Trật tự Ianta sụp đổ dẫn đến sự hình thành một trật tự thế giới mới theo hướng “đa cực”, nhiều trung tâm.
LIÊN HỢP QUỐC
Hoàn cảnh thành lập
- Đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc.	
- Nguyện vọng gìn giữ hòa bình, ngăn chặn chiến tranh thế giới của nhân dân.
→ Từ ngày 25/4 đến 26/6/1945, tại Xan Phranxicô (Mĩ), đại biểu 50 nước thông qua Hiến chương, tuyên bố thành lập tổ chức Liên hợp quốc.
Mục đích hoạt động
- Duy trì hòa bình, an ninh thế giới.
- Phát triển quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc; tiến hành sự hợp tác quốc tế giữa các nước trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc bình đẳng, quyền tự quyết của các dân tộc.
Nguyên tắc hoạt động
- Bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia và quyền tự quyết của các dân tộc.
- Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của các nước.
- Không can thiệp vào công việc nội bộ của bất cứ nước nào.
- Giải quyết tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình.
- Chung sống hòa bình và sự nhất trí giữa 5 nước lớn: Mĩ, Liên Xô, Anh, Pháp, Trung Quốc.
Bộ máy tổ chức
LIÊN HỢP QUỐC
Hội đồng Kinh tế và Xã hội
Hội đồng quản thác
Ban Thư kí
Hội đồng Bảo an
Tòa án Quốc tế
Đại hội đồng
6 cơ quan chính của Liên hợp quốc
Vai trò
- Tích cực:
Là diễn đàn quốc tế lớn nhất, vừa hợp tác vừa đấu tranh nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới.
Giải quyết các tranh chấp, xung đột ở nhiều khu vực.
Tăng cường hữu nghị, hợp tác quốc tế.
Giúp đỡ các dân tộc về kinh tế, y tế, văn hóa, giáo dục, nhân đạo
Chống chủ nghĩa thực dân, chủ nghĩa phân biệt chủng tộc,
- Hạn chế: Giải quyết xung đột ở Trung Đông, chiến tranh ở I-rắc, vấn đề Triều Tiên, Campuchia 
Mối quan hệ với Việt Nam
- Năm 1977, Việt Nam trở thành thành viên thứ 149 của Liên hợp quốc.
- Liên hợp quốc giúp đỡ Việt Nam:
Giúp đỡ trên nhiều lĩnh vực, đảm bảo phát triển bền vững.
Tăng cường khả năng hội nhập quốc tế.
Nâng cao năng lực, thể chế luật pháp, cải cách hành chính.
Xóa đói giảm nghèo; bảo vệ môi trường; phòng chống ma túy; dịch bệnh; thiên tai  
- Đóng góp của Việt Nam:
Đóng góp tích cực vào các hoạt động của Liên hợp quốc.
Góp phần làm giảm căng thẳng và hỗ trợ giải quyết các vấn đề an ninh, hòa bình tại nhiều khu vực trên thế giới.
Năm 2007, được bầu là Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an nhiệm kì 2008 – 2009.
Cử quân đội tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. 
II. HỆ THỐNG CÂU HỎI ÔN LUYỆN
Ø CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Hội nghị Ianta (2/1945) diễn ra trong bối cảnh Chiến tranh thế giới thứ hai
A. bước vào giai đoạn kết thúc.	B. bùng nổ.	
C. đang diễn ra ác liệt.	D. đã kết thúc hoàn toàn.
Câu 2: Nguyên thủ các quốc gia nào tham dự Hội nghị Ianta (2/1945)?
A. Mĩ – Anh – Pháp.	B. Đức – Pháp – Mĩ.	
C. Liên Xô – Anh – Pháp.	D. Anh – Mĩ – Liên Xô.
Câu 3: Nhiệm vụ cấp bách nào đặt ra trước các nước Đồng minh đầu năm 1945?
A. Nhanh chóng kết thúc chiến tranh.	B. Nhanh chóng khắc phục hậu quả chiến tranh.	
C. Thành lập khối Đồng minh chống phát xít.	D. Đẩy nhanh hợp tác kinh tế giữa các nước.
Câu 4: Nội dung nào không phải là nhiệm vụ cấp bách đặt ra trước các nước Đồng minh đầu năm 1945?
A. Nhanh chóng kết thúc chiến tranh.	B. Nhanh chóng khắc phục hậu quả chiến tranh.	
C. Tổ chức lại thế giới sau chiến tranh.	D. Phân chia thành quả giữa các nước thắng trận.
Câu 5: Nội dung nào không phải là quyết định quan trọng của Hội nghị Ianta (2/1945)?
A. Tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản.	
B. Thành lập tổ chức Liên hợp quốc để duy trì hòa bình, an ninh thế giới.	
C. Thông qua Tuyên ngôn, thành lập khối Đồng minh chống phát xít.	
D. Thỏa thuận việc đóng quân và phân chia khu vực ảnh hưởng ở châu Á, châu Âu.
Câu 6: Theo quyết định của Hội nghị Ianta (tháng 2/1945), quân đội nước nào sẽ chiếm đóng các vùng lãnh thổ Đông Đức, Đông Âu, Bắc Triều Tiên?
A. Liên Xô.	B. Mĩ.	C. Anh.	D. Pháp.
Câu 7: Nội dung nào không được thông qua tại Hội nghị Ianta (tháng 2/1945)?
A. Quân đội Mĩ, Anh, Pháp chiếm đóng miền Tây nước Đức, Tây Béclin.	
B. Quân đội Liên Xô chiếm đóng miền Đông nước Đức, Đông Béclin.	
C. Hồng quân Liên Xô chiếm đóng miền Bắc Triều Tiên, quân Mĩ chiếm đóng Nam Triều Tiên.	
D. Quân đội Anh làm nhiệm vụ giải giáp quân Nhật ở phía Nam vĩ tuyến 16 của Việt Nam.
Câu 8: Theo quyết định của Hội nghị Ianta (tháng 2/1945), phạm vi nào không thuộc ảnh hưởng của Liên Xô?
A. Đông Đức.	B. Đông Âu. 	C. Đông Béclin.	D. Tây Đức.
Câu 9: Theo những quyết định của Hội nghị Ianta (tháng 2/1945), Mĩ không có quyền lợi ở khu vực nào?
A. Italic.	B. Nhật Bản.	C. Đức.	D. Bắc Triều Tiên.
Câu 10: Theo thỏa thuận của các cường quốc tại Hội nghị Ianta (tháng 2/1945), Đông Nam Á thuộc phạm vi ảnh hưởng của
A. các nước Đông Âu.	B. các nước Tây Âu.	
C. Mĩ, Anh và Liên Xô.	D. Đức, Pháp và Nhật Bản.
Câu 11: Quyết định nào của Hội nghị Ianta (tháng 2/1945) đưa đến sự phân chia hai cực trong quan hệ quốc tế sau Chiến tranh thế giới thứ hai?
A. Tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật.	
B. Liên Xô là quốc gia sẽ tham gia chống Nhật ở châu Á.	
C. Thành lập tổ chức Liên hợp quốc để giữ gìn hòa bình và an ninh thế giới.	
D. Thỏa thuận việc đóng quân, phân chia phạm vi ảnh hưởng ở châu Âu và châu Á.
Câu 12: Những quyết định của Hội nghị Ianta (tháng 2/1945) có tác động như thế nào đối với quan hệ quốc tế sau Chiến tranh thế giới thứ hai ?
A. Làm nảy sinh những mâu thuẫn mới giữa các nước đế quốc.	
B. Đánh dấu sự xác lập một trật tự thế giới sau chiến tranh.	
C. Trở thành khuôn khổ một trật tự thế giới mới – trật tự hai cực Ianta.	
D. Đánh dấu sự xác lập hoàn toàn vai trò thống trị của đế quốc Mĩ.
Câu 13: Theo thỏa thuận tại Hội nghị Ianta (tháng 2/1945), những quốc gia nào trở thành nước trung lập?
A. Pháp và Phần Lan.	B. Áo và Phần Lan.	
C. Áo và Hà Lan.	D. Phần Lan và Thổ Nhĩ Kì.
Câu 14: Nội dung nào không phải là thỏa thuận tại Hội nghị Ianta (tháng 2/1945) về vấn đề nước Đức?
A. Quân đội Liên Xô chiếm đóng miền Đông nước Đức.	
B. Quân đội Anh, Mĩ, Pháp chiếm đóng miền Tây nước Đức.	
C. Quân đội Liên Xô chiếm Đông Béclin, quân đội Mĩ chiếm Tây Béclin.	
D. Sẽ trở thành một quốc gia độc lập, thống nhất, dân chủ và trung lập.
Câu 15: Hội nghị Ianta (tháng 2/1945) có quyết định quan trọng nào đối với tương lai của Trung Quốc?
A. Quy định Trung Quốc cần phải trở thành một quốc gia thống nhất và dân chủ.	
B. Cải tổ chính phủ với sự tham gia của Đảng Cộng sản và các đảng phái dân chủ.	
C. Trả lại cho Trung Quốc vùng Mãn Châu, đảo Đài Loan và quần đảo Bành Hồ.	
D. Quốc tế hóa thương cảng Đại Liên của Trung Quốc.
Câu 16: Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, một trật tự thế giới mới được hình thành với đặc điểm bao trùm là 
A. thế giới chia thành hai phe TBCN – XHCN do Mĩ và Liên Xô đứng đầu.	
B. Mĩ ra sức chạy đua vũ trang để thực hiện mưu đồ bá chủ toàn cầu.	
C. sự vươn lên mạnh mẽ của các cường quốc để xác lập trật tự thế giới “đa cực”.	
D. Liên Xô là thành trì đi đầu bảo vệ hòa bình của các nước XHCN.
Câu 17: Điểm khác nhau giữa trật tự hai cực Ianta so với trật tự thế giới theo hệ thống Vécxai – Oasinhtơn là
A. phản ánh tương quan lực lượng giữa các cường quốc. 	
B. được hình thành gắn liền với các cuộc chiến tranh thế giới.	
C. thành lập được một tổ chức quốc tế để giám sát và duy trì trật tự thế giới.	
D. hình thành 2 phe đối lập nhau, TBCN và XHCN.
Câu 18: Một trong những điểm giống nhau giữa tổ chức Liên hợp quốc và Hội Quốc liên là
A. tổ chức bảo vệ quyền lợi của nhân dân yêu chuộng hòa bình thế giới.	
B. dẫn đến hình thành hai phe đối lập nhau, TBCN và XHCN.	
C. được thành lập nhằm mục đích giám sát và duy trì trật tự thế giới.	
D. bảo vệ quyền lợi chính đáng của tất cả các nước TBCN.
Câu 19: Nội dung nào sau đây phản ánh đúng điểm tương đồng giữa trật tự hai cực Ianta và trật tự thế giới theo hệ thống Vécxai – Oasinhtơn?
A. Được thiết lập khi chiến tranh thế giới bước vào giai đoạn cuối.	
B. Là hệ quả của các cuộc chiến tranh thế giới ở thế kỉ XX.	
C. Sau khi tan rã đã đưa tới sự bùng nổ của các cuộc chiến tranh thế giới mới.	
D. Hình thành hai phe đối lập nhau, TBCN và XHCN.
Câu 20: Một trong những điểm giống nhau của trật tự hai cực Ianta và trật tự thế giới theo hệ thống Vécxai – Oasinhtơn là
A. do các nước thắng trận thiết lập nhằm phục vụ lợi ích tối đa của họ.	
B. diễn ra cuộc đối đầu giữa hai hệ thống thế giới trong suốt hơn 4 thập kỉ.	
C. được thiết lập khi chiến tranh thế giới bước vào giai đoạn kết thúc.	
D. hình thành 2 phe đối lập nhau, TBCN và XHCN.
Câu 21: Hệ quả từ sự sụp đổ của trật tự hai cực Ianta có gì khác biệt so với trật tự thế giới theo hệ thống Vécxai – Oasinhtơn?
A. Các mâu thuẫn giữa hai hệ thống thế giới được giải quyết triệt để.	
B. Đưa đến sự bùng nổ của một cuộc chiến tranh thế giới mới.	
C. Kéo theo sự tan rã, giải thể của tổ chức Liên hợp quốc.	
D. Dẫn đến sự hình thành một trật tự thế giới mới theo hướng “đa cực”.
Câu 22: Điểm khác nhau giữa trật tự hai cực Ianta so với trật tự thế giới theo hệ thống Vécxai - Oasinhtơn là
A. do các nước thắng trận thiết lập nhằm phục vụ lợi ích tối đa của họ.	
B. được hình thành gắn liền với các