Bài giảng Giáo dục công dân 6 (Chân trời sáng tạo) - Bài 5: Tự lập - Vũ Thị Ánh Tuyết

TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TÔ HIỆU 
TỔ KHOA HỌC XÃ HỘI 
NHÓM GDCD 6 
CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC NGÀY HÔM NAY 
I. Khởi động 
TRÒ CHƠI: 
ĐUỔI HÌNH BẮT CHỮ 
Hình ảnh gợi em nhớ đến câu thơ nào? 
TRÒ CHƠI: 
ĐUỔI HÌNH BẮT CHỮ 
Hình ảnh gợi em nhớ đến câu thơ nào? 
 ĐÁP ÁN: 
 Bàn tay ta làm nên tất vả 
 Có sức người sỏi đá cũng thành công 
 Câu thơ sau thể hiện đức tính gì ? 
 Bàn tay ta làm nên tất vả 
 Có sức người sỏi đá cũng thành công 
Đáp án: Tự lập 
GDCD 6 
 Bài 5: 
TỰ LẬP 
TRƯỜNG THCS TÔ HIỆU 
TỔ KHXH- NHÓM GDCD 6 
Giáo viên: Vũ Thị Ánh Tuyết 
II. Khám phá 
Thế nào là tự lập 
T ự lập từ lòng yêu thương gia đình 
 B ố đi xa. Mẹ ốm triển miên. Bé Trường thua thiệt đủ đường. Một năm nay, bệnh ung thư của mẹ trở nên trầm trọng, không thể đi lại. Tất cả việc trong nhà đều đến tay Trường. Em dần quen với mọi việc trong nhà và trở thành “trụ cột” của gia đình khi mới 5 tuổi. Ai cũng bảo Trường thật kiên cường. 
 Cậu bé tự chăm lo cho bản thân: tắm rửa, ăn uống, vệ sinh cá nhân. Không những thế,Trường còn biết chăm sóc mẹ khi đau ốm, dọn dẹp nhà cửa,... Nhìn bạn bè được bố mẹ đưa đón, được chơi các trò chơi khác nhau, các cô chú hàng xóm thấy thương Trường, bảo sẽ đưa Trường đi chơi. Trường cảm ơn và đáp: “Cháu phải ở nhà phụ mẹ. Chiều nào đúng giờ cháu củng xoa dầu, bóp tay chân cho mẹ đỡ đau ạ.” 
 Lê Phương -Trung Kiên (Theo báo dantri.com.vn) 
ĐỌC TRUYỆN 
Câu 1 : Em hãy liệt kê những biểu hiện tự lập của Trường? 
Câu 2 : Em thích nhất việc làm nào của bé Trường trong câu chuyện trên? Tại sao? 
Câu 3: Em rút ra được điều gì cho bản thân từ câu chuyện của Trường ? 
Câu 4: Thế nào là tự lập? 
THẢO LUẬN NHÓM 
ĐỌC TRUYỆN 
PHIẾU BÀI TẬP 
........................................................................................................................................................................................................................... 
.............................................................................................................................................. 
.............................................................................................................................................. 
Câu 4: Thế nào là tự lập 
.............................................................................................................................................. . 
THẢO LUẬN NHÓM 
Câu 1 : Em hãy liệt kê những biểu hiện tự lập của Trường? 
Câu 3 : Em rút ra được điều gì cho bản thân từ câu chuyện của Trường ? 
Câu 2 : Em thích nhất việc làm nào của bé Trường trong câu chuyện trên? Tại sao? 
PHIẾU BÀI TẬP 
Câu 4: Qua câu chuyện trên em rút ra bài học gì cho bản thân? 
Tự lập là tự làm, tự giải quyết công việc của mình không dựa dẫm, phụ thuộc vào người khác. 
Câu 1 : Em hãy liệt kê những biểu hiện tự lập của Trường? 
Câu 3 : Em rút ra được điều gì cho bản thân từ câu chuyện của Trường ? 
Câu 2 : Em thích nhất việc làm nào của bé Trường trong câu chuyện trên? Tại sao? 
Có thể: Trường biết chăm sóc mẹ khi đau ốm, thể hiện lòng hiếu thảo 
-Tự chăm lo cho bản thân: tắm rửa, ăn uống, vệ sinh cá nhân. 
-Trường còn biết chăm sóc mẹ khi đau ốm, dọn dẹp nhà cửa,... 
- Không trông chờ, dựa dẫm người khác 
- Phải quyết tâm không ngại khó khăn. 
- Có ý chí và nghị lực vươn lên và tự lập trong học tập và trong cuộc sống 
Tự lập là t ự làm lấy, tự giải quyết công việc của mình, tự lo liệu, tạo dựng cho cuộc sống của mình; không trông chờ, dựa dẫm, phụ thuộc vào người khác. 
2. Biểu hiện của tính tự lập 
15 
Gấp quần áo gọn gàng 
Dùng chân để viết 
Lau dọn nhà cửa 
Phải để mẹ gọi dậy 
Mẹ phải chuẩn bị trang phục 
Nhờ bạn chép bài 
Quan sát hình dưới đây và nhận xét hành vi của các bạn 
Biểu hiện của tự lập 
Biểu hiện chưa tự lập 
16 
Trò chơi “ Tiếp sức đồng đội " 
Tổ 1 : Tìm những việc thể hiện tính tự lập trong học tập? 
Tổ 2 : Tìm những việc thể hiện tính tự lập trong lao động? 
Tổ 3 : Tìm những việc thể hiện tính tự lập trong cuộc sống hằng ngày? 
Tổ 4 : Tìm những biểu hiện trái với tính tự lập ? 
 Những việc làm thể hiện tính tự lập trong học tập, lao động và công việc hằng ngày . 
Học tập 
Lao động 
Công việc 
hàng ngày 
- Tự mình đi xe đạp đến lớp. 
- Tự học bài và làm bài tập. 
- Tự chuẩn bị đồ dùng học tập trước khi đến lớp. 
-Tự giác giơ tay phát biểu xây dựng bài 
- Trực nhật lớp. 
- Hoàn thành tốt công việc lao động trường giao. 
- Chăm sóc bồn hoa, cây xanh. 
- Giữ gìn vệ sinh trường lớp sạch sẽ. 
- Nỗ lực vươn lên xóa đói giảm nghèo 
- Chấp hành tốt nội qui học sinh. 
- Thực hiện tốt luật an toàn giao thông. 
- Tự mình hoàn thành nhiệm vụ được phân công 
*Biểu hiện: 
- Là sự tự tin, bản lĩnh cá nhân, dám đương đầu với những khó khăn thử thách. 
-Có ý chí nỗ lực phấn đấu vươn lên trong cuộc sống. 
- Không trông chờ, dựa dẫm, ỷ lại, phụ thuộc vào người khác. 
 TÔI LÀ.... 
PHÓNG VIÊN NHÍ 
Hãy kể một số tấm gương về tự lập trong cuộc sống hàng ngày mà em biết 
(có thể kể chuyện, chiếu clip, dựng hoạt cảnh...) 
HOẠT ĐỘNG DỰ ÁN 
Thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký 
	 Những vận động viên tham gia Đại hội thể dục thể thao dành cho người khuyết tật, có người bị mù cả đôi mắt, có người bị mất đi một bộ phận trên cơ thể của mình, nhưng với tính tự lập họ đã vượt qua những trận đấu gay go đem vinh quang về cho nước nhà  
26 
Thảo luận cặp đôi: 
Điểm khác biệt giữa người tự lập và người không tự lập là gì? 
- Tự tin, bản lĩnh 
- Đương đầu khó khăn, thử thách. 
Ý chí, nỗ lực vươn lên. 
 Thành công được mọi người quí trọ ng 
Tự lập 
- Nhút nhát, không bản lĩnh. 
- Lo sợ, ngại khó. 
- Ỷ lại, dựa dẫm. 
Phụ thuộc vào người khác . 
 Thất bại, bị xem thường. 
Không tự lập 
Từ những tấm gương kể trên, hãy cho biết tự lập có ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống? 
*Ý nghĩa: 
-Giúp chúng ta tự tin, có bản lĩnh cá nhân. 
-Giúp chúng ta thành công trong cuộc sống. 
-Xứng đáng được người khác yêu mến, kính trọng. 
Em hãy đánh giá khả năng tự lập của bản thân? Đề xuất cách rèn luyện tính tự lập? 
*Cách rèn luyện: 
- Chúng ta cần chủ động làm việc. 
- Tự tin và quyết tâm khi thực hiện hành động. 
- Học sinh rèn luyện tính tự lập trong học tập, công việc và sinh hoạt hằng ngày. 
III. Luyện tập 
Chúng ta cần chủ động làm việc. 
Tự tin và quyết tâm khi thực hiện hành động. 
Giúp chúng ta thành công trong cuộc sống. 
Xứng đáng được người khác yêu mến, kính trọng. 
Giúp chúng ta tự tin, có bản lĩnh cá nhân. 
Không trông chờ, dựa dẫm, ỷ lại, phụ thuộc vào người khác. 
Có ý chí nỗ lực phấn đấu vươn lên trong cuộc sống. 
TỰ LẬP 
Tự lập là chủ động, tự giác, làm công việc bằng khả năng, sức lực của mình. 
Biểu hiện: 
Khái niệm: 
Là sự tự tin, bản lĩnh cá nhân, dám đương đầu với những khó khăn thử thách. 
Ý nghĩa: 
Cách rèn luyện: 
Em hãy quan sát bảng kế hoạch hoạt động trong hè và nhận xét về tính tự lập của bạn Hoa 
BẢNG KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG TRONG HÈ 
Lĩnh vực 
Nội dung công việc 
Biện pháp thực hiện 
Kết quả 
 Học tập 
-Học tiếng Anh 
- Làm bài tập hè 
Học 5-7 từ mới mỗi ngày 
Học 2-3 môn mỗi ngày 
Thuộc được 100 từ mới 
Hoàn thành bài tập hè 
 Lao động 
- Dọn dẹp nhà cửa 
- Chăm sóc vườn cây của bà nội. 
Quét nhà mỗi ngày, tự rửa chén bát sau khi ăn. 
Tưới cây hằng ngày. 
Đôi lúc quên không quét nhà. 
Vườn cây xanh tốt. 
 Sinh hoạt 
 hằng ngày 
- Rèn luyện sức khỏe 
- Chạy bộ trong công viên mỗi ngày 
- Chỉ thực hiện được 2 tuần đầu. 
 Hoạt động tập thể 
- Tham gia hoạt động tập thể 
- Đăng kí tham gia sinh hoạt Đội ở phường 
- Có thêm được nhiều bạn mới, múa đẹp hơn 
PHIẾU BÀI TẬP 
Nh ậ n x é t v ề t í nh t ự l ậ p c ủ a b ạ n Hoa: .............................................................................................................................................................................................................................................................................. 
Em hãy quan sát bảng kế hoạch hoạt động trong hè và nhận xét về tính tự lập của bạn Hoa 
BẢNG KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG TRONG HÈ 
Lĩnh vực 
Nội dung công việc 
Biện pháp thực hiện 
Kết quả 
 Học tập 
-Học tiếng Anh 
- Làm bài tập hè 
Học 5-7 từ mới mỗi ngày 
Học 2-3 môn mỗi ngày 
Thuộc được 100 từ mới 
Hoàn thành bài tập hè 
 Lao động 
- Dọn dẹp nhà cửa 
- Chăm sóc vườn cây của bà nội. 
Quét nhà mỗi ngày, tự rửa chén bát sau khi ăn. 
Tưới cây hằng ngày. 
Đôi lúc quên không quét nhà. 
Vườn cây xanh tốt. 
 Sinh hoạt 
 hằng ngày 
- Rèn luyện sức khỏe 
- Chạy bộ trong công viên mỗi ngày 
- Chỉ thực hiện được 2 tuần đầu. 
 Hoạt động tập thể 
- Tham gia hoạt động tập thể 
- Đăng kí tham gia sinh hoạt Đội ở phường 
- Có thêm được nhiều bạn mới, múa đẹp hơn 
PHIẾU BÀI TẬP 
Nh ậ n x é t v ề t í nh t ự l ậ p c ủ a b ạ n Hoa l à : Hoa l à ng ườ i r ấ t c ó tính tự lập, bạn chia ra thời gian biểu, ghi đầy đủ nội dung công việc, biết đề ra biện pháp thực hiện để mình thực hiện có hiệu quả, đồng thời nhận xét trung thực về kết quả đạt được. 
TRÒ CHƠI: ĐÓNG VAI 
AI THÔNG MINH HƠN HỌC SINH LỚP 6 
LUẬT CHƠI : 
S ắm vai ở tình huống , tập làm chuyên gia để trả lời. 
Tình huống 1: 
Nhà An ở gần trường nhưng bạn ấy hay đi học muộn. Khi lớp trưởng hỏi lí do, An luôn nói: “ Tại bố mẹ không gọi mình dạy” 
Tình huống 2: 
Đọc đề bài toán, có chỗ không hiểu. Hùng rủ Tâm đến nhờ cô giáo hướng dẫn. Tâm khuyên Hùng không nên làm như vậy . 
 Tình huống 3: 
Khi được cô giáo phân nhóm để thực hiện các nhiệm vụ học tập, Đạt nghĩ rằng làm việc nhóm sẽ dẫn tới sự ỷ lại, dựa dẫm vào người khác nên không tích cực tham gia. 
 Tình huống 1: 
Em không có đồng tình với bạn An . Vì bố mẹ có công việc của bố mẹ, đôi lúc họ có thể bận công việc, nên những việc nhỏ nhặt như dậy sớm đi học thì bạn nên rèn luyện tính tự giác cho bản thân mình 
Nếu là bạn của An, em sẽ khuyên bạn nên tập tính tự giác ngay từ bây giờ từ việc dậy sớm đến vệ sinh các nhân và đến lớp đúng giờ, không nên lúc nào cũng chờ đợi bố mẹ. 
 Tình huống 2: 
Em đồng tình với Tâm . 
Vì đọc bài toán khó chúng ta nên cùng các bạn tìm cách giải, không nên chưa suy nghĩ gì đã vội hỏi cô giáo. 
Nếu em là Hùng em sẽ cùng tâm ngồi lại nghiên cứu cách giải, nếu không được em có thể hỏi các bạn trong lớp, cùng các bạn suy nghĩ để làm. 
 Tình huống 3: 
Em không có đồng tình với Đạt . 
Vì làm nhóm là việc học tập cùng nhau trao đổi nên vì thế cá nhân mỗi người phải tích cực thì mới đem lại kết quả. 
Nếu là bạn của Đạt, em sẽ nói với Đạt không nên có suy nghĩ như vậy, vì cá nhân mỗi người phải tập tính tự lập suy nghĩ và đóng góp ý kiến của mình vào bài nhóm có như vậy thì nhóm mới ngày phát triển và thành tích học tập của mình cũng được cải thiện nhiều hơn. 
CHUYÊN GIA TRẢ LỜI BẠN 
IV. Vận dụng 
Trò chơi "Đối mặt" 
Tìm ca dao, tục ngữ , châm ngôn về Tự lập 
LUẬT CHƠI : 
- Số người tham gia: 5 bạn 
- Cách thức: Các bạn đứng vòng tròn. Lần lượt đọc câu ca dao, tục ngữ, châm ngôn về tự lập. Không được đọc lặp lại câu của người khác. Đến lượt, bạn nào không đọc được sẽ bị loại. 
1. Tự lực cánh sinh 
2. Đi bằng chính đôi chân của mình 
3. Có thân phải lập 
4. Muốn ăn thì lăn vào bếp 
5. Đói thì đầu gối phải bò 
6. Hay làm đắp ấm cho thân 
TỤC NGỮ 
CA DAO 
1. “Nước lã mà vã nên hồ, 
Tay không mà dựng cơ đồ mới ngoan.” 
 2. “Làm người ăn tối lo mai, 
Việc mình hồ dễ để ai lo dùm.” 
3. Giàu thì ta chẳng có tham, 
Khó thì ta liệu, ta làm ta ăn” 
Xây dựng và thực hiện 
kế hoạch khắc phục những biểu hiện thiếu tự lập của bản thân 
Các lĩnh vực 
Những biểu hiện thiếu tự lập 
Biện pháp thực hiện 
Thời gian tiến hành 
Dự kiến kết quả 
1 
Học tập 
2 
Lao động 
3 
Hoạt động tập thể 
4 
Sinh hoạt cá nhân 
HOẠT ĐỘNG DỰ ÁN 
Dự án 1 
HOẠT ĐỘNG DỰ ÁN 
 Ghi vào giấy note 
 Dán vào cột bảng 
 Chia sẻ cho cả lớp 
 Nhóm1:Viết những câu slogan về tự lập 
Nhóm 2: Viết một đoạn văn ngắn nhắc nhở mình về tính tự lập 
 Nhóm 3:Viết một lá thư ngắn gửi người bạn thân nhắc nhở về tính tự lập 
Dự án 2 
Gửi bản thân 
 Muốn thành công trong cuộc sống, tự lập là năng lực cần có ở mỗi con người. Tự lập là tự làm lấy, tự giải quyết công việc của mình, tự lo liệu, tạo dựng cho cuộc sống của mình, không trông chờ, dựa dẫm phụ thuộc vào người khác. Người có tính tự lập là người có bản lĩnh, luôn tự tin trước cuộc sống, có ý chí nỗ lực phấn đấu, kiên trì bền bỉ, sẵn sàng vượt qua khó khăn, gian khổ để hoàn thành tốt công việc. Người có tính tự lập hường gặt hái được nhiều thành công trong cuộc sống và luôn nhận được sự kính trọng của mọi người. Người không biết tự lập thường sống ích kỉ, dựa dẫm vào người khác, lười biếng, ỷ lại trong công việc, bị mọi người khinh ghét và xa lánh. Là học sinh, muốn có tính tự lập, trước hết phải chăm chỉ học tập tốt, biết tự mình hoàn thành tốt mọi công việc được giao, tự chịu trách nhiệm về công việc mình làm, luôn năng động và sáng tạo trong học tập và trong cuộc sống, không bao giờ chán nản hay lùi bước trước khó khăn trở ngại. Có làm được như vậy, học sinh sẽ sớm hình thành được bản lĩnh tự lập, mai này trở thành người hữ ích, đem sức mình xây dựng quê hương, đất nước. 
Tự lập 
Bài tập về nhà 
Hoàn thiện sơ đồ nội dung chính 
c ủa bài học 
2 . Chọn một số câu Slogan hay và học thuộc lòng 
3. Soạn bài tuần tiếp theo 
Xin chào và hẹn gặp lại!