Bài giảng Ngữ văn 7 - Bài: Tiếng gà trưa - Trường THCS Thái Sơn

 KHỞI ĐỘNG Cùng chia sẻ
Em đã từng đi đâu xa quê chưa? Hãy tưởng 
tượng nếu một ngày em phải xa quê trong 
một thời gian dài, những hình ảnh, kỉ niệm 
nào khiến em nhớ nhất. Tại sao? Thực hành đọc hiểu: VĂN BẢN 
 - Xuân Quỳnh - I. ĐỌC, TÌM HIỂU CHUNG - Xuân Quỳnh (1942 – 1988) 
 - Quê tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội).
 - Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ hiện đại Việt 
 Nam.
 - Thơ Xuân Quỳnh giản dị, tinh tế mà sâu sắc, biểu lộ 
 những rung cảm và khát vọng chân thành, tha thiết.
 - Năm 2017, Xuân Quỳnh được Nhà nước tặng Giải 
 thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
Xuân Quỳnh a. Đọc, từ khó
Hướng dẫn đọc:
 - Giọng đọc: Vui, hồ hởi, phân biệt lời 
mắng yêu của bà với lời kể, tả trữ tình 
của nhà thơ - trong vai anh bộ đội đang 
nhớ nhà, nhớ bà, nhớ quê.
- Nhịp: 3/2, 2/3, 1/2/2; Nhấn mạnh vào 
các từ ngữ, câu thơ được lặp lại trong 
bài: Nghe ở khổ 1; Tiếng gà trưa ở đầu 
các khổ 2, 3, 4, 7. Tiếng gà trưa Ôi cái quần chéo go
 Có tiếng bà vẫn mắng:
 Ống rộng dài quét đất
Trên đường hành quân xa - Gà đẻ mà mày nhìn
 Rồi sau này lang mặt! Ôi cái áo trúc bâu
Dừng chân bên xóm nhỏ
 Cháu về lấy gương soi Đi qua nghe sột soạt. 
Tiếng gà ai nhảy ổ : Lòng dại thơ lo lắng 
“Cục ... cục tác cục ta” Tiếng gà trưa
Nghe xao động nắng trưa Tiếng gà trưa Mang bao nhiêu hạnh phúc
Nghe bàn chân đỡ mỏi Tay bà khum soi trứng Đêm cháu về nằm mơ
 Dành từng quả chắt chiu Giấc ngủ hồng sắc trứng
Nghe gọi về tuổi thơ 
 Cho con gà mái ấp
 Tiếng gà trưa
 Cứ hàng năm hàng năm Cháu chiến đấu hôm nay
 Ổ rơm hồng những trứng
 Khi gió mùa đông tới Vì lòng yêu Tổ quốc
 Này con gà mái mơ
 Bà lo đàn gà toi Vì xóm làng thân thuộc
 Khắp mình hoa đốm trắng
 Mong trời đừng sương muối Bà ơi, cũng vì bà
 Này con gà mái vàng
 Để cuối năm bán gà Vì tiếng gà cục tác
 Lông óng như màu nắng
 Cháu được quần áo mới Ổ trứng hồng tuổi thơ. Gà mái mơ: Gà mái lông
 Chắt chiu: Dành dụm,tiết
 màu hoa mơ - vàng nhạt 
 kiệm từng chút và kiên trì.
 xen lẫn đốm trắng.
 Chéo go:Vải dày, trên mặt vải có 
Gà toi: Gà dây, chết vì các những đường dệt chéo song song với 
bệnh, các dịch khác nhau. nhau theo bề ngang khổ vải. Lang mặt: Da mặt có những đám trắng loang lổ do bệnh lang ben (bệnh ngoài 
 da, do một thứ nấm gây ra). Trong dân gian lưu truyền quan niệm cho rằng nhìn 
 gà đẻ sẽ bị lang mặt.
Sương muối: Sương đọng thành những hạt Trúc bâu: Vải trắng dày dệt 
băng trắng xóa phủ trên mặt đất và cây cỏ, bằng sợi bông thông 
trông như muối, chỉ xuất hiện khi thời tiết thường.
rất lạnh, có hại đối với cây cối và loài vật. I. TÌM HIỂU CHUNG.
 1. Tác giả. 
 2. Tác phẩm.
 a. Đọc,từ khó.
 b. Tìm hiểu chung về văn bản.
 - Hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
 - Xuất xứ:
 - Thể thơ:
 - Bố cục:
 PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
 Hoàn thành những nội dung dưới đây:
 In trong tập Tiếng 
“Sân ga chiều em đi” Xuất gà trưa Bố cục 3 phần
 Xứ
 Hoàn
 Thời kì đầu cuộc kháng Thể loại
 chiến chống đế quốc Mĩ cảnh Thơ 5 chữ biến đổi linh hoạt Phần 1 (khổ thơ đầu) 
Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê.
 Phần 2 (năm khổ thơ tiếp): Những kỉ 
niệm tuổi thơ được tiếng gà trưa khơi dậy. 
 Phần 3 (hai khổ thơ cuối): 
 Những suy tư về tiếng gà trưa Tiếng gà trưa 
Trên đường hành quân, Ước mơ tuổi thơ và tiếng 
 Hình ảnh gà mái mơ, 
người chiến sĩ chợt nghe gà trưa đã khắc sâu tình 
 mái vàng với người bà
tiếng gà nhảy ổ, gợi về yêu quê hương, đất nước 
 giàu lòng yêu thương 
 kỉ niệm tuổi thơ nơi người chiến sĩ
 Hiện tại Quá khứ Hiện tại - Tiếng gà trưa vọng vào tâm trí người chiến sĩ 
trong không gian và thời gian nào?
- Theo em, biện pháp nghệ thuật nào được sử
dụng trong khổ thơ này và tác dụng của nó? Trên đường hành quân xa
- Thời gian: buổi trưa Dừng chân bên xóm nhỏ
 Tiếng gà ai nhảy ổ
- Không gian: bên xóm nhỏ, trên đường Cục cục tác, cục ta
hành quân xa. Nghe xao động nắng trưa 
 Nghe bàn chân đỡ mỏi
 Nghe gọi về tuổi thơ
 - Âm thanh : tiếng gà trưa bình dị, thân 
 thuộc
 => Gợi không khí làng quê thanh bình 
 yên ả Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ - Nghệ thuật:Điệp ngữ, ẩn dụ chuyển đổi cảm
Cục cục tác, cục ta giác
Nghe xao động nắng trưa 
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ Xao động nắng trưa (thị giác)
 Nghe
 Bàn chân đỡ mỏi (cảm giác)
 (Thính giác)
 Gọi về tuổi thơ (tâm hồn)
 -Tác dụng: + Nhấn mạnh, diễn tả tinh tế những diễn biến 
 cảm xúc trong tâm hồn người chiến sĩ
 + Thể hiện tình yêu gia đình, yêu quê hương tha thiết. Thảo luận nhóm
Vì sao trong muôn vàng âm thanh , người chiến sĩ
lại chú ý đến âm thanh của tiếng gà trưa
 Cục..cục tác, 
 cục ta