Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 44+45, Bài: Đổi tên cho xã - Trường THCS Thái Sơn

 KHỞI ĐỘNG
 + Lớp chia làm 2 nhóm
+ HS xem video sau đây, ghi nhớ kiến thức về tác giả Lưu Quang Vũ
+ HS đại diện nhóm lần lượt lên bảng ghi những thông tin về tác giả
 + Thời gian: 4 phút Tiết 44,45 Ngữ văn
8 
 ĐỔI TÊN CHO XÃ
 Trích Bệnh sĩ
 LƯU QUANG VŨ I. 
ĐỌC-TÌM HIỂU 
 CHUNG TÁC GIẢ
01 LƯU QUANG VŨ Lưu Quang Vũ (1948 – 1988)1. TÁC GIẢ
là một tài năng nhiều mặt, 
một nhà văn xuất sắc của văn 
học nghệ thuật Việt Nam. 
ThểĐặc loại:biệt, thơ,ở thể văn loại xuôi, kịch vẽ, ông 
tranhđã có cóvà nhữngsoạn kịch đóng góp 
đặc sắc với những vở kịch 
gây chấn động dư luận Lời 
nói dối cuối cùng, Chết cho 
điều chưa có, Hồn Trương 
Ba da hàng thịt, Bệnh sĩ, Tôi 
và chúng ta TÁC PHẨM
02 Vị trí, hoàn cảnh 
 sáng tác, bố cục Văn bản kể về sự Sau khi nghe phân công nhiệm vụ, ông
việc xã Cà Hạ sắp Sửu thắc mắc về nhiệm vụ của mình và
được đổi tên, sự việc được giao cho vị trí chủ nhiệm trung
diễn ra trong buổi tâm Triệt sản gia súc. Chưa ai hiểu rõ
công bố tên xã mới được nhiệm vụ mình được giao là gì,
vô cùng long trọng. mọi người bàn tán rất nhiều. Kết thúc
Việc đổi tên xã khiến văn bản là cuộc nói chuyện của ông
chính quyền xã phải Nha, ông Thình và Văn Sửu cho thấy
phân công lại nhiệm sự hài hước, trào phúng của văn bản
vụ cho từng người. này.
 TÓM TẮT 2. TÁC PHẨM - Ý nghĩa nhan đề tác phẩm và
c. Tìm hiểu chung: văn bản:
- Xuất xứ: trích trong vở kịch: Bệnh sĩ + Nhan đề “Bệnh sĩ” -> khái
(Tuyển tập kịch, NXB sân khấu, 1994) quát nội dung tác phẩm => viết
 về một căn bệnh phổ biến
- Thể loại: hài kịch
 trong xã hội, đáng lên án, phê
- Bối cảnh: trụ sở xã
 phán.
- Sự việc: cuộc họp bàn về việc đổi tên
 + Nhan đề “Đổi tên cho xã” (do 
cho xã
 nhà xuất bản đặt) => nhan đề
- Cốt truyện: xoay quanh sự việc chính khái quát nội dung văn bản
đó là đổi tên cho xã II. 
ĐỌC HIỂU VĂN BẢN ĐẶC ĐIỂM TIÊU BIỂU 
01 CỦA THỂ LOẠI KỊCH 
 TRONG VĂN BẢN 1. ĐẶC ĐIỂM TIÊU BIỂU CỦA THỂ LOẠI KỊCH TRONG VĂN BẢN
 Đặc điểm Nội dung Nhận xét
 Nhân vật Kể tên các nhân vật trong văn bản? Tên nhân vật có gì đặc biệt?
 Lời thoại Tìm một vài lời thoại có tính chất hài Em có nhận xét gì về lời thoại trong văn
 hước. bản hài kịch?
Chỉ dẫn sân khấu Tìm một số dòng chữ được in nghiêng và Những dòng chữ ấy có tác dụng gì?
 để trong ngoặc đơn trong văn bản?
 Đề tài Văn bản viết về đề tài gì? Em có nhận xét gì về đề tài mà tác giả lựa
 chọn?
 Nội dung chính Nội dung chính của đoạn trích là gì? Nội dung của đoạn trích có liên quan như
 thế nào đến tên vở kịch “ Bệnh sĩ”?
 Mục đích Mục đích của cuộc họp là gì? 1. ĐẶC ĐIỂM TIÊU BIỂU CỦA THỂ LOẠI KỊCH TRONG VĂN BẢN
 Đặc điểm Nội dung Nhận xét
 Nhân vật Ông Nha, ông Thình, Văn sửu, ông Độp, bà → giản dị, gần gũi với người dân nông thôn
 Độp và có tính chất gây cười.
 Lời thoại “việc chính của em là hoạn lợn ạ”, “cả huyện Xuất hiện liên tục và có tính chất hài hước
 này không ai hoạn lợn kheo bằng”
Chỉ dẫn sân khấu Tiếng trống ếch nổi lên./ Tất cả vỗ tay./ Đứng Dùng để chỉ dẫn hành động cho diễn viên
 dậy./ Suy nghĩ.
 Đề tài Viết về bệnh sĩ trong cuộc sống hàng ngày Nhấn mạnh căn bệnh nhiều người mắc phải
 Nội dung chính Thông báo những đổi mới của xã Hùng Tâm Trong đoạn trích cũng nói lên vấn đề "bệnh
 (tên xã, chức vụ của một số người) sĩ" trong cuộc sống hằng ngày
 Mục đích Thông báo việc xã đổi tên thành xã Hùng Tâm, phố Cà, thủ phủ của sẽ thành thị trấn Hùng
 Tâm. Cách trình bày kịch bản
có gì khác với cách trình
bày trong văn bản kí,
truyện ngắn hoặc thơ? 2. CÁCH XÂY DỰNG NHÂN VẬT TRONG HÀI KỊCH
Nhân vật Hành động Lời nói Xung đột kịch
Ông Nha Tìm những từ ngữ Tìm những từ ngữ ghi lại Ở nhân vật ông Nha, em thấy có điều gì mâu
 diễn tả hành động lời thoại có tính chất gây thuẫn với nhau?
 của các nhân vật? cười của các nhân vật?
Các nhân Giữa các nhân vật có điểm gì trái ngược nhau?
vật khác
 Qua lời thoại của các nhân vật, em hãy phân
 tích để làm rõ xung đột kịch trong văn bản?
Nhận xét Tác giả sử dụng thủ pháp nghệ thuật gì khi xây dựng nhân vật?
đánh giá
 Qua những hành động và lời nói của ông Nha, em thấy ông là người như thế nào?
 Em có nhận xét gì về tính cách của những nhân vật khác? a. Ông Nha 2. CÁCH XÂY DỰNG NHÂN VẬT TRONG HÀI KỊCH
 Nhân vật ông Nha
 ● Ông Nha: nhân vật chính
 - Nhân vật ông Chủ tịch xã Toàn Nha, tiêu
 biểu cho kiểu người thích sống giả dối và
 tham vọng một cách mù quáng trong xã
 hội.
 - Thủ pháp trào phúng qua nghệ thuật
 phóng đại
 → Nhấn mạnh, khắc sâu trong lòng
 người đọc về căn bệnh khoa trương, hình
 thức đến mức giả dối và lố bịch. 2. CÁCH XÂY DỰNG NHÂN VẬT TRONG HÀI KỊCH
 Các nhân vật khác
 ● Ông bà Độp, ông Thình → là những
 người thật thà, giản dị, chất phác
 ● Văn Sửu: giả dối, ra oai, quan cách
 → Xung đột kịch diễn ra trong văn bản là
 sự đối lập giữa sự chân thực, thật thà với
 sự giả dối, ảo tưởng, hão huyền, sĩ diện 3. Ý NGHĨA CỦA VĂN BẢN
 → Khi nhiều cá nhân, cơ
 quan, tổ chức vì muốn
 chạy đua thành tích mà
 đưa ra một đống phương
Phê phán một hiện tượng hướng, biện pháp... khác
nhức nhối trong xã hội Việt nhau để thử nghiệm trong
Nam, đó là thích sĩ diện. khi chưa nắm rõ tình hình
 chính mình. Kết quả là gây
 ra một đống sai phạm, đã
 sai lại càng sai, ảnh hưởng
 lớn đến sự phát triển của
 xã hội. III. 
TỔNG KẾT 1. Nghệ thuật:
 - Xây dựng cốt truyện nhẹ nhàng nhưng 
 hài hước và hấp dẫn, xây dựng nhân vật 
 qua nhiều phương diện. Đặc biệt, văn bản 
TỔNG KẾT thành công trong việc sử dụng thủ pháp 
 trào phúng tạo nên tiếng cười 
 - vui 
 vẻ.2. Nội dung – Ý nghĩa
 - Văn bản kể về việc đổi tên
 cho3. Chiếnxã. Từ thuậtđó, phêđọcphánhiểu
 bệnhhài kịchsĩ và:nhắc nhở mỗi 
 người sống khiêm nhường, 
 không- Nhận- khoabiết trươngđược hìnhđề tài, 
 thức.cốt truyện
 - Phân tích được một số
 yếu tố của hài kịch: 
 xung đột, nhân vật, thủ
 pháp trào phúng
 - Nhận biết được mục
 đích và ý nghĩa của
 tiếng cười. Liên hệ, rút
 ra bài học.