Bài giảng Ngữ văn 9 - Bài: Đồng chí - Trường THCS Thái Sơn

 Đồng chí
 - Chính Hữu -
Chính Hữu (1926) Đồng chí Bài hát: đồng chí I. TÌM HIỂU CHUNG: 1 -Tên thật là Trần Đình Đắc, 
1. Tác giả: 2 Quê quán: Can Lộc, Hà Tĩnh.
 Năm 1946, ông gia nhập Trung đoàn Thủ đô và 
 3 hoạt động trong quân đội suốt hai cuộc kháng 
 chiến chống Pháp và chống Mỹ.
 Ông bắt đầu làm thơ năm 1947, thơ ông hầu như chỉ 
 viết về người lính và chiến tranh.Thơ Chính Hữu giàu 
 4
 hình ảnh, cảm xúc dồn nén, ngôn ngữ giản dị, hàm 
 súc.
 Ông được nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ 
 5 Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2000. - Hoàn cảnh sáng tác: cuối năm 1948 
(thời kì đầu cuộc kháng chiến chống 
Pháp), in trong tập “Đầu súng trăng 
treo” I. TÌM HIỂU CHUNG:
2. Tác phẩm: Biểu cảm kết 
 Đề tài, hợp miêu tả, 
 Tự do chủ đề nghị03 luận
 00
 01
 02 33
 33
Thể thơ Ngợi ca tình đồng chí, đồng đội PTBĐ
 thắm thiết, sâu nặng I. TÌM HIỂU CHUNG:
 2. Tác phẩm: Bố cục
 7 câu đầu Cơ sở hình thành tình đồng chí
 10 câu tiếp theo Biểu hiện của tình đồng chí
 3 câu cuối Biểu tượng đẹp về tình đồng chí ĐỒNG CHÍ
 Nhan đề: Đồng chí
 - Là cách gọi khái quát 
 về tình đồng đội gắn 
 bó keo sơn.
 - Là những con người 
 cùng chung lí tưởng, 
 chí hướng, cung đơn vị II. TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN:
 1. Cơ sở của tình đồng chí:
 Quê hương anh nước mặn đồng chua
 Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
=>Nghệ thuật đối xứng (song đôi), thành ngữ giàu sức gợi-> 
xuất thân của “ tôi” và “anh” từ những vùng quê nghèo khó.
 Anh với tôi đôi người xa lạ
 Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau.
=>Chung mục đích, lí tưởng cách mạng từ xa lạ các anh trở 
thành đồng chí, đồng đội “Súng bên súng, đầu sát bên đầu
ĐỒNG CHÍĐêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ”
 - Biện pháo tu từ điệp ngữ, hoán 
 dụ: “súng, đầu, bên” đã tạo nên 
 âm điệu khỏe, chắc, nhấn mạnh 
 sự gắn kết cùng chung lí tưởng, 
 nhiệm vụ.
 - Cùng chung gian khổ, từ “đôi 
 người xa lạ”trở thành “đôi tri kỉ” gắ 
 kết, keo sơn. ĐỒNG CHÍ1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:
 Câu thơ thứ 7, có gì đặc biệt? Em cảm 
 nhận được gì về vai trò và vẻ đẹp của nó?
 Câu thơ có 2 tiếng và một dấu chấm than. Nó là câu cảm 
 và cũng là câu đặc biệt.Nó gắn kết 2 đoạn thơ, khép mở 2 ý 
 cơ bản. Là một nốt nhấn, là một tiếng gọi thiết tha, xúc 
 động. Chủ đề của bài thơ
 Câu đặc biệt Khẳng định tình đồng chí, đồng 
“Đồng chí!” đội giữa hai người lính
 Nhịp cầu nối đoạn 1 và đoạn 2 Cơ sở tình đồng chí:
 Chung hoàn cảnh xuất thân: từ 
 miền quê nghèo khó
 Chung lí tưởng, mục đích: lên 
 đường vì Tổ quốc 
Chung hoàn cảnh chiến đấu gian 
 khổ Tiến 
 trình 
 Chung Đồng 
 Xa lạ Tri kỉ
 hình lí tưởng chí
thành
 Cấu trúc song hành
 Thông cảm, chia sẻ 
Nghệ cùng nhau chiến đấu 
 Thành ngữ
thuật là nguồn cội của tình 
 đồng chí keo sơn
 Biện pháp hoán dụ, 
 điệp ngữ 2.Những biểu hiện và sức mạnh tình đồng chí:
“Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước góc đa nhớ người ra lính” 2. Những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí:
 - Tình đồng chí là sự cảm thông sâu * Qua câu thơ 
 xa, tâm tư nỗi lòng của nhau: bỏ lại trên, nêu cảm 
 sau lưng những cái thân yêu nhất. nhận của em về 
 - “Mặc kệ” tư thế dứt khoát nhưng sâu tình đồng chí?
 xa rất nặng long với quê hương. =>Tình đồng chí là 
 => Các anh đã hi sinh hạnh phúc cá sự cảm thông sâu 
 nhân vì hạnh phúc của cả dân tộc. xa, tâm tư nỗi lòng 
 của nhau. ĐỒNG CHÍ
 Nhà thơ đã dùng những hình ảnh quen thuộc 
 và tiêu biểu của mọi làng quê Việt Nam: cây đa, 
 giếng nước, sân đình như biểu tượng của quê 
 hương. Giếng nước, gốc đa không chỉ là cảnh 
 vật mà còn là làng quê, là dân làng, là cha mẹ, 
 vợ con, là những người yêu dấu. Cảnh vật ở đây 
 được nhân hoá, như có linh hồn hướng theo 
 người lính. 2. Những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí:
 Trong 6 câu thơ tiếp theo, tác giả đã sử dụng những biện pháp 
nghệ thuật gì? Em cảm nhận được gì về cuộc sống và tinh thần 
của các anh qua những câu thơ này?
 Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
 Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi.
 Áo anh rách vai
 Quần tôi có vài mảnh vá
 Miệng cười buốt giá 
 Chân không giày ĐỒNG CHÍ- Những câu thơ sóng đôi (câu 13-14, 15-16)
 - Tả thực.
 - Các anh phải chịu đựng những cơn sốt rét 
 ác tính và gian khổ thiếu thốn vô cùng mà 
 các anh vẫn vui vẻ tin tưởng, “miệng cười 
 buốt giá”. * Tình đồng chí ấm áp, chân thành được 
 biểu hiện rõ nhất qua câu thơ nào? Em cảm 
 nhận được gì về tình cảm ấy?
 “Thương nhau tay nắm lấy bàn tay” 
 Câu thơ vừa nói lên tình cảm gắn bó sâu nặng giữa 
những người lính vừa gián tiếp thể hiện sức mạnh của 
tình cảm ấy. Bao thiếu thốn vật chất đã bị đẩy lùi trước 
tình yêu thương sâu sắc, chân thành của đồng đội. Nhờ 
cái bàn tay nắm chặt ấy mà người lính như được tiếp 
thêm sức mạnh vượt qua mọi gian khó. ĐỒNG CHÍ“Thương nhau tay nắm lấy bàn tay” 
 * Câu thơ giúp em cảm nhận được gì về 
 biểu hiện của tình đồng chí? 
 - Tình yêu thương, tinh thần đoàn kết.