Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 99: Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống - Trường THCS Thái Sơn

 TIẾT 99: TẬP LÀM VĂN
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, 
 HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG I. TÌM HIỂU BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ 
VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜISỐNG
1. Tìm hiểu văn bản “ Bệnh lề mề” ( Sgk/20) BỆNH LỀ MỀ
 Trong đời sống hiện nay có một hiện tượng khá phổ biến, mọi người 
đều thấy, nhưng thường bỏ qua. Đó là bệnh lề mề mà coi thường giờ giấc 
là một biều hiện. Cuộc họp ấn định vào lúc 8 giờ sáng mà 9 giờ mới có 
người đến. Giấy mời hội thảo ghi 14 giờ mà mãi đến 15 giờ mọi người mới 
có mặt. Hiện tượng này xuất hiện nhiều trong cơ quan, đoàn thể, trở thành 
một bệnh khó chữa. -> Nêu hiện tượng
 Những người lề mề ấy khi ra sân bay, lên tàu hỏa, đi nhà hát chắc là 
không dám đến muộn, bởi đến muộn là có hại ngay đến quyền lợi thiết 
thân của họ. Nhưng đi họp, hội thảo là việc chung, có đến muộn cũng 
không thiệt gì. Thế là hết chậm lần này đến lần khác, và bệnh lề mề không 
sửa được. - > Nêu biểu hiện của hiện tượng
 Bệnh lề mề suy cho cùng là do một số người thiếu tự trọng và chưa 
biết tôn trọng người khác tạo ra. Họ chỉ quý thời gian của mình mà không 
tôn trọng thời gian của người khác. Họ không coi mình là người có trách 
nhiệm đối với công việc chung của mọi người. -> Nguyên nhân
 Bệnh lề mề gây hại cho tập thể. Đi họp muộn, nhiều vấn đề không 
được bàn bạc thấu đáo, hoặc khi cần lại phải kéo dài thời gian. Bệnh lề mề 
gây hại cho những người biết tôn trọng giờ giấc. Ai đến đúng giờ lại cứ 
phải đợi người đến muộn. Bệnh lề mề còn tạo ra tập quán không tốt: 
Muốn người đến dự đúng giờ như mong muốn, giấy mời thường phải ghi 
khai mạc sớm hơn 30 phút hay 1 giờ! -> Tác hại
 Cuộc sống văn minh hiện đại đòi hỏi mọi người phải tôn trọng lẫn 
nhau và hợp tác với nhau. Những cuộc họp không thật cần thiết thì không 
nên tổ chức. Nhưng những cuộc họp cần thiết thì mọi người cần tự giác 
tham dự đúng giờ. Làm việc đúng giờ giấc là tác phong của người có văn 
hóa. ( Phương Thảo) -> Nêu giải pháp -TrÔ giê trong c¸c cuéc häp
 BiÓu hiÖn - Quý thêi gian cña m×nh mµ kh«ng quý thêi 
 gian cña ngưêi kh¸c
 - T¹o mét thãi quen khã söa
 - Kh«ng tù träng vµ kh«ng biÕt t«n träng 
 Nguyªn nh©n ngưêi kh¸c 
BÖnh - Ých kû, v« tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc chung
lÒ mÒ -G©y h¹i cho tËp thÓ, cho x· héi
 T¸c h¹i - G©y h¹i cho nh÷ng ngưêi biÕt t«n träng 
 giê giÊc
 - T¹o mét tËp qu¸n xÊu
 Hưíng kh¾c -Ph¶i t«n träng lÉn nhau, t«n träng chÝnh 
 m×nh
 phôc
 - Tù gi¸c lµm viÖc ®óng giê ? Hiện tượng ấy có những biểu hiện như thế 
 nào ?
• Trong đời sống hiện nay có một hiện tượng khá phổ biến, 
 mọi người đều thấy, nhưng thường bỏ qua. Đó là bệnh lề 
 mề mà coi thường giờ giấc là một biểu hiện. Cuộc họp ấn 
 định vào lúc 8 giờ sáng mà 9 giờ mới có người đến. Giấy 
 mời hội thảo ghi 14 giờ mà mãi đến 15 giờ mọi người mới 
 có mặt. Hiện tượng này xuất phát nhiều trong cơ quan, 
 đoàn thể, trở thành một bệnh khó chữa.
• => Nêu dẫn chứng, nêu biểu hiện cụ thể. Tác giả có nêu rõ được vấn đề đó không và đã 
 làm thế nào để người đọc nhận ra hiện tượng 
 ấy ?
• Những người lề mề ấy khi ra sân bay, lên tàu hỏa, đi nhà 
 hát chắc là không dám đến muộn, bởi đến muộn là có hại 
 ngay đến quyền lợi thiết thân của họ. Nhưng đi họp, hội 
 thảo là việc chung, có đến muộn cũng không thiệt gì. Thế 
 là hết chậm lần này đến lần khác, và bệnh lề mề không 
 sửa được.
• => Nêu biểu hiện bệnh lề mề. Có thể có những nguyên nhân nào tạo nên 
hiện tượng đó ?
• Bệnh lề mề suy cho cùng là do một số người thiếu 
 tự trọng và chưa biết tôn trọng người khác tạo ra. 
 Họ chỉ quý thời gian của mình mà không tôn trọng 
 thời gian của người khác. Họ không coi mình là 
 người có trách nhiệm đối với công việc chung của 
 mọi người.
=> Phân tích nguyên nhân Bệnh lề mề có những tác hại gì? Tác giả phân tích 
tác hại của bệnh lề mề như thế nào ?
 Bệnh lề mề gây hại cho tập thể. Đi họp muộn, nhiều vấn 
 đề không được bàn bạc thấu đáo, hoặc khi cần lại phải 
 kéo dài thời gian. Bệnh lề mề gây hại cho những người 
 biết tôn trọng giờ giấc. Ai đến đúng giờ lại cứ phải đợi 
 người đến muộn. Bệnh lề mề còn tạo ra tập quán không 
 tốt: Muốn người đến dự đúng giờ như mong muốn, giấy 
 mời thường phải ghi khai mạc sớm hơn 30 phút hay 1 
 giờ! 
 => Phân tích cụ thể , thấu đáo từng tác hại ? Bài viết đã đánh giá hiện tượng đó ra sao ?
• Cuộc sống văn minh hiện đại đòi hỏi mọi người 
 phải tôn trọng lẫn nhau và hợp tác với nhau. 
 Những cuộc họp không thật cần thiết thì không nên 
 tổ chức. Nhưng những cuộc họp cần thiết thì mọi 
 người cần tự giác tham dự đúng giờ. Làm việc đúng 
 giờ giấc là tác phong của người có văn hóa.
=> Tác giả phê phán gay gắt và đề ra yêu cầu: 
 tự giác khắc phục. Như vậy, văn bản trên tác giả Phương Thảo đã 
bàn luận về bệnh lề mề, một hiện tượng phổ
biến trong đời sống và đã trở thành “bệnh” 
khó chữa; giúp người đọc nhận rõ được vấn 
đề. Cách làm như vậy được gọi là nghị luận về 
một sự việc, hiện tượng đời sống. 1/ TÌM HIỂU VĂN BẢN “ BỆNH LỀ MỀ” (Sgk/20)
 NHẬN XÉT :
 -Vấn đề bàn luận:Bệnh lề mề, một sự việc hiện tượng trong đời 
 sống xã hội..
 Nªu râ sù viÖc hiÖn tưîng cã vÊn ®Ò 
* VÒ néi dung : 
 Ph©n tÝch mÆt ®óng, sai lîi h¹i 
 ChØ ra nguyªn nh©n bµy tá th¸i ®é cña ngưêi 
 viÕt
 Bè côc m¹ch l¹c
 * VÒ h×nh thøc rLuËn ®iÓm râ µng, luËn cø x¸c thùc, lËp luËn 
 : phï hîp
 Lêi v¨n chÝnh x¸c sinh ®éng
 Từ việc tìm hiểu văn bản “ Bệnh lề mề” em hiểu thế nào là nghị 
 luận về một sự việc, hiện tượng đời sống? Yêu cầu về nội dung và 
 về hình thức kiểu bài nầy là phải thế nào?
 2/ KẾT LUẬN : Ghi nhớ - Sgk/21 Bµi tËp tham khảo : Quan s¸t nh÷ng bøc tranh sau 
 Tranh 1 Tranh 2 Tranh 3
 Tranh 4 Tranh 6 Tranh 6 
 TÌM VÀ ĐẶT ĐỀ BÀI
Yêu cầu: Tìm các sự việc hiện tượng đời sống đáng 
viết một bài nghị luận
1.Tìm các sự việc hiện tượng đời sống thuộc mặt tốt 
cần biểu dương.
2. Tìm các sự việc hiện tượng đời sống thuộc mặt trái 
đáng lên án. II. Luyện tập
Bài tập 1/21. Hãy nêu các sự việc, hiện tượng 
 tốt, đáng biểu dương của các bạn, trong nhà 
 trường, ngoài xã hội. Trao đổi xem sự việc, 
 hiện tượng nào đáng để viết một bài nghị 
 luận xã hội và sự việc hiện tượng nào thì 
 không cần viết. Sự việc, hiện tượng tốt Sự việc, hiện tượng xấu
- Gương học tốt - Thất hứa, sai hẹn
- HS nghèo vượt khó - Nói tục, viết bậy
- Tinh thần tương trợ - Lười biếng, học tủ, 
- Không tham lam quay cóp
- Lòng tự trọng - Thói ỷ lại