Bài giảng Tiếng Việt Lớp 5 - Luyện từ và câu: Nối các vế câu ghép bằng cặp từ hô ứng - Trường Tiểu học Trung Lập Hạ

Luyện từ và câu 
LỚP 5 
Nối các vế câu ghép 
bằng cặp từ hô ứng 
TRƯỜNG TH TRUNG LẬP HẠ 
Cùng ôn bài cũ 
Em hãy xác định các vế câu ghép và quan hệ từ trong câu ghép sau.(có thể thêm từ) 
 Hà học giỏi bạn ấy được khen thưởng. 
- Nếu Hà học giỏi thì bạn ấy được khen thưởng. 
- Tuy Hà học giỏi nhưng bạn ấy không được khen thưởng. 
- Chẳng những Hà học giỏi mà bạn ấy còn chăm làm. 
Vì 
nên 
Vì 
nên 
- Hôm nay các em sẽ được tìm hiểu thêm một cách nối các vế câu ghép theo cách mới qua bài . . 
2) Em thay cặp quan hệ từ khác để tạo ra câu ghép mới.( có thể thêm từ cần thiết). 
Vì Hà học giỏi nên bạn ấy được khen thưởng. 
MỤC TIÊU BÀI HỌC 
Nắm được cách nối các vế câu ghép bằng cặp từ hô ứng . 
Biết tạo câu ghép bằng các cặp từ hô ứng thích hợp. 
1. Tìm các vế câu trong mỗi câu ghép dưới đây. Xác định chủ ngữ, vị ngữ của mỗi vế câu: 
a) Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển. 
b) Chúng tôi đi đến đâu , rừng rào rào chuyển động đến đấy . 
I. Nhận xét 
Tìm các vế câu trong mỗi câu ghép dưưới đây. 
 Xác định chủ ngữ, vị ngữ của mỗi vế câu: 
Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đã buông nhanh 
xuống mặt biển. 
 VN 
CN 
CN 
VN 
I. Nhận xét 
Vế 1 
Vế 2 
b) Chúng tôi đi đến đâu , rừng rào rào chuyển động đến đấy . 
a) Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển. 
2. Các từ in đậm trong hai câu ghép trên được dung làm gì? 
vừa 
đã 
đâu 
đấy 
a) Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển. 
2. Nếu lược bỏ những từ ấy thì quan hệ giữa các vế câu có gì thay đổi? 
b) Chúng tôi đi đến đâu , rừng rào rào chuyển động đến đấy . 
3. Tìm những từ có thể thay thế cho các từ in đậm trong câu ghép đã dẫn. 
a) Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển. 
mới 
chưa 
càng 
càng 
Nối các vế câu ghép bằng cặp từ hô ứng 
chưa  đã  ; mới  đã  ; càng  càng ; 
là các cặp từ hô ứng dùng để nối các vế câu ghép 
3. Tìm những từ có thể thay thế cho các từ in đậm trong câu ghép đã dẫn. 
b) Chúng tôi đi đến đâu , rừng rào rào chuyển động đến đấy . 
b) Chúng tôi đi đến chỗ nào , rừng rào rào chuyển động đến chỗ ấy . 
Nối các vế câu ghép bằng cặp từ hô ứng 
nơi nào, 
nơi ấy. 
chỗ nào  chỗ ấy ; nơi nào  nơi ấy 
Cũng là các cặp từ hô ứng dùng để nối các vế câu ghép. 
 - Những cặp từ có tác dụng nối các vế câu ghép làm cho các vế của mỗi câu ghép có quan hệ chặt chẽ với nhau về ý và các từ đó thường đứng ở bộ phận vị ngữ của câu thì được gọi là cặp từ hô ứng. 
Để thể hiện quan hệ về nghĩa giữa các vế câu, ngoài quan hệ từ, ta còn có thể nối các vế câu ghép bằng một số cặp từ hô ứng sau: vừa đã; chưa đã; mới đã.; vừa vừa; càng càng; đâu đấy; nào ấy; sao vậy; bao nhiêu bấy nhiêu 
II. Ghi nhớ 
Nối các vế câu ghép bằng cặp từ hô ứng 
a) Ngày chưa tắt hẳn, trăng đã lên rồi. 
b) Chiếc xe ngựa vừa đậu lại, tôi đã nghe tiếng ông từ trong nhà vọng ra. 
c) Trời càng nắng gắt, hoa giấy càng bồng lên rực rỡ. 
THẠCH LAM 
NGUYỄN QUANG SÁNG 
TRẦN HOÀI DƯƠNG 
Bài 1 : Trong những câu ghép dưới đây, các vế câu được nối với nhau bằng những từ nào? 
a) Ngày chưa tắt hẳn, trăng đã lên rồi. 
b) Chiếc xe ngựa vừa đậu lại, tôi đã nghe tiếng ông từ trong nhà vọng ra. 
c) Trời càng nắng gắt, hoa giấy càng bồng lên rực rỡ. 
THẠCH LAM 
NGUYỄN QUANG SÁNG 
TRẦN HOÀI DƯƠNG 
Bài 1 : Trong những câu ghép dưới đây, các vế câu được nối với nhau bằng những từ nào? 
a) Mưa . to, gió  thổi mạnh. 
Bài 2 : Tìm các cặp từ hô ứng thích hợp với mỗi chỗ trống: 
b) Trời  hửng sáng, nông dân  ra đồng. 
c) Thủy Tinh dâng nước cao  , Sơn Tinh làm núi cao lên . 
a) Mưa càng to, gió càng thổi mạnh. 
Bài 2 : Tìm các cặp từ hô ứng thích hợp với mỗi ô trống: 
b) Trời vừa hửng sáng, nông dân đã ra đồng. 
c) Thủy Tinh dâng nước cao bao nhiêu , Sơn Tinh làm núi cao lên bấy nhiêu . 
- Mưa vừa to, gió vừa thổi mạnh. 
- Mưa vừa to, gió đã thổi mạnh. 
- Mưa chưa to, gió đã thổi mạnh. 
- Mưa mới to, gió đã thổi mạnh. 
- Trời chưa hửng sáng, nông dân đã ra đồng. 
- Trời mới hửng sáng, nông dân đã ra đồng. 
- Thủy Tinh dâng nước cao đến đâu , Sơn Tinh làm núi cao lên đến đấy . 
- Thủy Tinh dâng nước cao nơi nào , Sơn Tinh làm núi cao lên nơi đó . 
- Thủy Tinh dâng nước cao đến đâu , Sơn Tinh làm núi cao lên đến đó . 
 - Những cặp từ có tác dụng nối các vế câu ghép làm cho các vế của mỗi câu ghép có quan hệ chặt chẽ với nhau về ý và các từ đó thường đứng ở bộ phận vị ngữ của câu thì được gọi là cặp từ hô ứng. 
 - Khi dùng các cặp từ hô ứng để nối các vế trong câu ghép thì ta phải dùng cả 2 từ và cũng không thể đảo ngược được vị trí của các từ hô ứng ấy cũng như không thể đảo trật tự các vế câu. 
Các cặp từ hô ứng là: 
+ Vừađã.; chưa .đã.; mới.đã.; vừa.vừa.; càng.càng. 
+ Đâu .đấy.; nào.ấy.; sao.vậy.; bao nhiêu.bấy nhiêu, nơi nàonơi đấy, đến đâuđến đấy. 
Bông hoa kì diệu 
1 
Cặp từ hô ứng có tác dụng gì? 
Bông hoa kì diệu 
Hãy đặt một câu có sử dụng cặp từ hô ứng 
 nói về việc học tập 
Bông hoa kì diệu 
3 
Những cặp từ sau có phải là cặp từ hô ứng không: vừađã; nàoấy; mớiđã; vìnên;nhờmà 
bao nhiêubấy nhiêu ? 
Bông hoa kì diệu 
Tìm cặp từ hô ứng điền vào câu sau:  “ Đoàn quân đi tới ., người dân ùa ra đường đón chào tới” 
Bông hoa kì diệu 
Khi sử dụng các cặp từ hô ứng thì cần chú ý gì? 
Bông hoa kì diệu 
Hãy kể các cặp từ hô ứng thường được dùng để nối 
các vế câu trong câu ghép?  
Bông hoa kì diệu 
Hãy đặt một câu có sử dụng cặp từ hô ứng “vừavừa” 
Bông hoa kì diệu 
a) Ngày tắt hẳn, trăng lên rồi. 
b) Chiếc xe ngựa đậu lại, tôi nghe tiếng ông từ trong nhà vọng ra. 
c) Trời nắng gắt, hoa giấy bồng lên rực rỡ. 
THẠCH LAM 
NGUYỄN QUANG SÁNG 
TRẦN HOÀI DƯƠNG 
Bài 1 : Trong những câu ghép dưới đây, các vế câu được nối với nhau bằng những từ nào? 
chưa 
đã 
vừa 
đã 
càng 
càng 
a) Ngày tắt hẳn, trăng lên rồi. 
b) Chiếc xe ngựa đậu lại, tôi nghe tiếng ông từ trong nhà vọng ra. 
c) Trời nắng gắt, hoa giấy bồng lên rực rỡ. 
THẠCH LAM 
NGUYỄN QUANG SÁNG 
TRẦN HOÀI DƯƠNG 
Bài 1 : Trong những câu ghép dưới đây, các vế câu được nối với nhau bằng những từ nào? 
chưa 
đã 
vừa 
đã 
càng 
càng