Bộ đề đọc hiểu Văn 6 ngoài chương trình

BỘ ĐỀ ĐỌC – HIỂU NGỮ VĂN 6 NGOÀI CHƯƠNG TRÌNH
ĐỀ
NGỮ LIỆU
TRANG
Bàn tay yêu thương, trích Qùa tặng cuộc sống, dẫn theo Ngữ văn 6, tập 1
3
Tiếng mưa - Nguyễn Thị Thu Trang
6
Đất rừng phương Nam- Đoàn Giỏi
8
Màu vàng hoa cải, Phạm Đức
9
Tre Việt Nam_ Nguyễn Duy
11
Ngữ văn 6 - Tập 1
12
Nhớ con sông quê hương, Tế Hanh
14
Mầm non, Võ Quảng
16
Hoa hồng tặng mẹ, Qùa tặng cuộc sống
18
Ngô Văn Phú
20
Trích Tre Việt Nam - Nguyễn Duy
22
“Biển”- Khánh Chi
24
Hoàng Trung Thông, Những cánh buồm
27
Bài học đầu cho con, Đỗ Trung Quân, Hoa cỏ cần gặp, Nxb Văn học, 1991
30
Con sẻ, Theo I. Tuốc-ghê-nhép
32
Trích Dòng sông mặc áo- Nguyễn Trọng Tạo
34
Cả nhà đi học, Cao Xuân Sơn
37
Sang năm con lên bảy” - Vũ Đình Minh
41
Sự tích hoa cúc trắng
44
Cổ tích viết bằng chân, Internet
48
Trích “Đời thay đổi khi chúng ta thay đổi”-Making friend.tr103
51
Quê hương – Đỗ Trung Quân
53
Con quạ thông minh – Kho tàng truyện dân gian Việt Nam
56
Dế và lừa, Hạt giống tâm hồn, tập 14, NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí minh, tr 77
59
Mẹ ốm, Trần Đăng Khoa
61
Trích “Phong cảnh Hòn Đất” - Anh Đức
64
Hạt gạo làng ta – Trần Đăng Khoa
66
BỘ ĐỀ ĐỌC HIỂU VĂN 6 TRONG CHƯƠNG TRÌNH
STT
Văn bản
Số đề
Trang
Con Rồng, cháu Tiên
2
68
Bánh chưng, bánh giầy
1
71
Thánh Gióng
6
73
Sơn Tinh, Thủy Tinh
8
85
Sự tích Hồ Gươm
4
97
Thạch Sanh
5
103
Em bé thông minh
2
114
Cây bút thần
1
118
Ếch ngồi đáy giếng
4
121
Thầy bói xem voi
2
132
Con hổ có nghĩa
2
135
Mẹ hiền dạy con
2
138
Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng
1
141
Bài học đường đời đầu tiên
6
143
Sông nước Cà Mau
2
152
Vượt thác
4
155
Bức tranh của em gái tôi
4
161
Buổi học cuối cùng
3
168
Đêm nay Bác không ngủ
4
175
Lượm
3
184
Cô Tô
3
190
Cây tre Việt Nam
4
196
Lao xao
2
203
Mưa
1
208
Bức thư của thủ lĩnh da đỏ
1
210
BỘ ĐỀ ĐỌC HIỂU VĂN 6 NGOÀI CHƯƠNG TRÌNH
ĐỀ SỐ 1:
Câu 1. Đọc câu chuyện sau:
Bàn tay yêu thương
Trong một tiết dạy vẽ, cô giáo bảo các em học sinh lớp 1 vẽ về điều gì làm các em thích nhất trong đời. Cô giáo thầm nghĩ: "Rồi các em cũng lại vẽ những gói quà, những ly kem hoặc những món đồ chơi, quyển truyện tranh". Thế nhưng cô đã hoàn toàn ngạc nhiên trước một bức tranh lạ của một em học sinh tên là Đắc-gờ-lớt: bức tranh vẽ một bàn tay.
Nhưng đây là bàn tay của ai? Cả lớp bị lôi cuốn bởi một hình ảnh đầy biểu tượng này. Một em phán đoán: "Đó là bàn tay của bác nông dân". Một em khác cự lại: "Bàn tay thon thả thế này phải là bàn tay của một bác sĩ phẫu thuật....". Cô giáo đợi cả lớp bớt xôn xao dần rồi mới hỏi tác giả. Đắc-gờ-lớt cười ngượng nghịu: "Thưa cô, đó là bàn tay của cô ạ!".
Cô giáo ngẩn ngơ. Cô nhớ lại những phút ra chơi thường dùng bàn tay để dắt Đắc-gờ-lớt ra sân, bởi em là một cô bé khuyết tật, khuôn mặt không được xinh xắn như những đứa trẻ khác, gia cảnh từ lâu lâm vào tình cảnh ngặt nghèo. Cô chợt hiểu ra rằng tuy cô vẫn làm điều tương tự với các em khác, nhưng hóa ra đối với Đắc-gờ- lớt bàn tay cô lại mang ý nghĩa sâu xa, một biểu tượng của tình yêu thương.
(Trích Quà tặng cuộc sống, dẫn theo Ngữ văn 6, tập 1)
1. Giải nghĩa từ “biểu tượng”. Đặt một câu có sử dụng từ này ở bộ phận vị ngữ. 
2. Trong câu chuyện trên, nhân vật Đắc-gờ-lớt được miêu tả như thế nào? Bức tranh Đắc-gờ-lớt vẽ có gì khác lạ so với tranh của các bạn? 
3. Vì sao bức tranh ấy được coi là “một biểu tượng của tình yêu thương”?
4. “Cô chợt hiểu ra rằng tuy cô vẫn làm điều tương tự với các em khác, nhưng hóa ra đối với Đắc-gờ-lớt bàn tay cô lại mang ý nghĩa sâu xa, một biểu tượng của tình yêu thương”. Còn em, từ câu chuyện trên em hiểu ra điều gì? Em thấy mình cần phải làm gì khi gặp những người khuyết tật, những người có hoàn cảnh bất hạnh trong cuộc sống? 
Câu 2:
Những cuộc vận động “Ủng hộ đồng bào bị lũ lụt”, “Giúp đỡ nạn nhân chất độc da cam”, “Ngày vì người nghèo”..., và những chương trình truyền hình: “Trái tim cho em”, “Thắp sáng ước mơ”, “Cặp lá yêu thương”, đã mang lại nhiều điều tốt đẹp cho cuộc sống. Em hãy viết một đoạn văn (dài khoảng 15-20 dòng) nêu cảm nghĩ và hành động của mình về vấn đề trên với câu mở đầu: “Sự sẻ chia và tình yêu thương là điều quý giá nhất trong cuộc sống”.
Câu 3:
“Suốt đêm mưa to, gió lớn. Sáng ra, ở tổ chim chót vót trên cây cao, chim mẹ khẽ giũ lông cánh cho khô rồi nhẹ nhàng nhích ra ngoài. Tia nắng ấm áp vừa vặn rơi xuống chỗ chú chim non đang ngái ngủ, lông cánh hầu như vẫn khô nguyên. Chim mẹ mệt mỏi nhưng lòng ngập tràn hạnh phúc. Au yếm nhìn chim con, chim mẹ nhớ lại... ”
Từ đoạn văn trên, em hãy tưởng tượng và kể lại câu chuyện đã xảy ra với hai mẹ con chú chim trong một đêm mưa gió.
	Hết	
GỢI Ý:
Câu
Ý
Đáp án
1
a
- Giải nghĩa : Biểu tượng là hình ảnh sáng tạo nghệ thuật có một ý nghĩa tượng trưng trừu tượng.
- Đặt câu đúng yêu cầu: Ví dụ: “Chim bồ câu là biểu tượng của hoà bình.”
b
- Nhân vật Đắc gờ lớt được miêu tả qua các chi tiết: là một cô bé khuyết tật, khuôn mặt không được xinh xắn, gia cảnh từ lâu lâm vào tình cảnh ngặt nghèo.
- Các bạn em có thể vẽ những gói quà, li kem, hoặc những món đồ chơi mà các bạn yêu thích, còn bức tranh em vẽ là một bàn tay. Đó là bức tranh rất khác lạ, gây tò mò cho cả lớp.
c
Bức tranh được coi là một biểu tượng của tình yêu thương vì:
- Bức tranh vẽ điều mà Đắc gờ lớt yêu thích nhất: bàn tay cô giáo.
- Bức tranh bày tỏ lòng biết ơn, tình yêu thương của Đắc gờ lớt tới cô giáo.
- Bức tranh thể hiện tình cảm dìu dắt yêu thương cô giáo dành cho học sinh của mình.
d
- HS tự do thể hiện điều ý nghĩa mà mình cảm nhận được từ câu chuyện.
- Việc cần làm với những người khuyết tật, những người có hoàn cảnh khó khăn là không kì thị, xa lánh ; cần đồng cảm, chia sẻ, giúp đỡ họ từ những việc nhỏ nhất...
2
- Nội dung của các chương trình truyền hình và các cuộc vận động nêu trên là nhằm mục đích sẻ chia, giúp đỡ những người gặp khó khăn. Việc làm này thể hiện truyền thống yêu thương đùm bọc, tinh thần đoàn kết, nhân ái của dân tộc ta.
- Hiểu được tình yêu thương và sự sẻ chia luôn là điều quí giá nhất trong cuộc sống vì:
+ Yêu thương chia sẻ mang lại hạnh phúc cho người nhận, giúp họ vượt qua khó khăn, mât mát...
+ Yêu thương, chia sẻ càng nhiều thì cuộc sống càng tốt đẹp, hạnh phúc hơn.
+ Biết chia sẻ, đồng cảm với người khác thì bản thân mình cũng thây hạnh phúc hơn.
- Nêu hành động cụ thể :
+ Bài học nhận thức: Xác định lẽ sống yêu thương sẻ chia là lẽ sống cao đẹp mà con người cần hướng tới.
+ Phê phán những người sống ích kỉ, vô cảm
+ Nêu hành động cụ thể của bản thân với các hoạt động của lớp, của trường ... trong các phong trào nói trên và các phong trào nhân đạo khác.
3
a. Mở truyện:
- Dùng đúng ngữ liệu đã cho trong đề bài
Cảnh mưa to, gió lớn trong đêm: bầu trời đen kịt, mưa như trút nước, gió lớn quật từng cơn, sâm chớp dữ dội....
Sự mong manh của tổ chim chót vót trên cành cao; nỗi lo lắng của chim mẹ, sự sợ hãi của chim con... (Yêu cầu tập trung kể về cảm giác, tâm trạng của chim mẹ trong hoàn cảnh nguy hiểm)
Những nguy hiểm xảy ra với tổ chim trong đêm mưa gió...; sự chống đỡ, bảo vệ chim con của chim mẹ...(Yêu cầu tập trung kể về hành động, tâm trạng của chim mẹ trong việc bảo vệ chim con)
- Nguy hiểm qua đi, chim con ngủ yên trong lòng mẹ, lông cánh vẫn khô nguyên. Chim mẹ mệt mỏi nhưng thấy hạnh phúc...
c. Kết truyện:
- Nêu cảm nghĩ của về tình mẫu tử thiêng liêng qua câu chuyện trên.
ĐỀ SỐ 2:
I. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN 
 Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
 Mưa mùa xuân xôn xao, phơi phới. Những hạt mưa bé nhỏ, mềm mại, rơi như nhảy nhót. Hạt nọ tiếp hạt kia đan xuống mặt đất (...) Mặt đất đã kiệt sức bỗng thức dậy, âu yếm đón lấy những giọt mưa ấm áp, trong lành. Đất trời lại dịu mềm, lại cần mẫn tiếp nhựa cho cây cỏ. Mưa mùa xuân đã mang lại cho chúng cái sức sống ứ dầy, tràn lên các nhánh lá mầm non. Và cây trả nghĩa cho mưa bằng cả mùa hoa thơm trái ngọt.
(Tiếng mưa - Nguyễn Thị Thu Trang)
Đoạn văn trên được viết theo phương thức biểu đạt nào? 
Xác định và chỉ ra một biện pháp tu từ được tác giả sử dụng trong văn bản? 
Mưa mùa xuân đã đem đến cho muôn loài điều gì? 
Dựa vào nội dung câu in đậm trên, là một người con em sẽ trả nghĩa cho cha mẹ, thầy cô như thế nào khi đang ngồi trên ghế nhà trường? 
II. LÀM VĂN 
Giờ ra chơi luôn đầy ắp tiếng cười, tiếng nói, hãy viết bài văn tả quang cảnh ra chơi sân trường em.
GỢI Ý
PHẦN I. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
Phương thức biểu đạt chính là miêu tả
 - Nhân hóa:
-> Hạt nọ tiếp hạt kia đan xuống mặt đất.
-> Mặt đất đã kiệt sức bỗng thức dậy, âu yếm đón lấy những giọt mưa ấm áp, trong lành. 
-> Đất trời lại dịu mềm, lại cần mẫn tiếp nhựa cho cây cỏ.
So sánh -> Những hạt mưa bé nhỏ, mềm mại, rơi như nhảy nhót. 
Ẩn dụ -> Và cây trả nghĩa cho mưa bằng cả mùa hoa thơm trái ngọt.
- Mưa mùa xuân mang đến cho muôn loài sự sống và sức sống mãnh liệt. 
- Mặt đất đã kiệt sức bỗng thức dậy, âu yếm đón lấy những giọt mưa ấm áp, trong lành. Đất trời lại dịu mềm, lại cần mẫn tiếp nhựa cho cây cỏ. 
- Mưa mùa xuân đã mang lại cho chúng cái sức sống ứ dầy, tràn lên các nhánh lá mầm non. 
- Chăm chỉ học tập, đạt thành tích cao trong học tập. 
- Yêu thương, kính trọng, ngoan ngoãn, lễ phép. 
PHẦN II. LÀM VĂN
Mở bài:
 - Giới thiệu quang cảnh giờ ra chơi bổ ích, thú vị. 
Thân bài: 
* Tả khái quát quang cảnh trước giờ ra chơi
- Sân trường vắng vẻ, có thầy giám thị đi lại, cô lao công quét dọn.
- Không gian chim chóc, nắng vàng
- Tiếng chuông reo vang lên báo hiệu giờ ra chơi
- Thầy cô kết thúc tiết học các bạn ùa ra sân chơi.
* Trong giờ ra chơi:
 - Học sinh ùa ra sân, thầy cô vào phòng giáo viên nghi ngơi.
 - Sân trường rộn rã tiếng cười, mỗi nhóm học sinh chơi những trò chơi khác nhau: bóng rổ, cầu lông, đá bóng
 - Ghế đá có vài bạn ngồi trao đổi bài, nói chuyện cười rúc rích 
 - Những chú chim trên cành hót ríu rít.
 - Những con gió.
 - Khôn mặt các bạn đã lấm tấm mồ hôi
* Sau giờ ra chơi: 
- Tiếng chuông reo kết thúc giời ra chơi
- Các bạn học sinh nhanh chân vào lớp học.
- Sân trường vắng vẻ trở lại
Kết bài: 
- Suy nghĩ của em về giờ ra chơi.
ĐỀ SỐ 3:
Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi phía dưới:
 “Những ngày nắng ráo như hôm nay, rừng khô hiện lên với tất cả vẻ uy nghi tráng lệ của nó trong ánh mặt trời vàng óng. Những thân cây tràm vỏ trắng vươn thẳng lên trời, chẳng khác gì những cây nến khổng lồ, đầu lá rủ phất phơ như những đầu lá liễu bạt ngàn. Từ trong biển lá xanh rờn đã bắt đầu ngã sang màu úa, ngát dậy một mùi hương lá tràm bị hun nóng dưới mặt trời, tiếng chim không ngớt vang ra, vọng mãi lên trời xanh cao thẳm không cùng. Trên các trảng rộng và chung quanh những lùm bụi thấp mọc theo các lạch nước, nơi mà sắc lá còn xanh, ta có thể nghe tiếng gió vù vù bất tận của hàng nghìn loại côn trùng có cánh không ngớt, bay đi bay lại trên những bông hoa nhiệt đới sặc sỡ, vừa lộng lẫy nở ra đã vội tàn nhanh trong nắng.”
 (Đất rừng phương Nam- Đoàn Giỏi)
Câu 1: Nêu PTBĐ chính của đoạn văn trên? 
Câu 2: Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ gì trong đoạn văn trên?
Câu 3: Nội dung chính của đoạn văn trên là gì?
Câu 4: Đọc đoạn văn trên, em học tập được gì khi làm văn miêu tả?
II/ Tập làm văn 
Tả về một người em yêu quý nhất.
 ---------------Hết----------------
GỢI Ý:
PHẦN I. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
- PTBĐ chính miêu tả 
- Biện pháp tu từ trong đoạn văn là so sánh
- Nội dung chính của đoạn văn: cảnh thiên nhiên rừng U Minh - miền Tây Nam Bộ - thật sôi động và giàu chất thơ.
- HS trình bày những thu nhận cá nhân khi làm văn miêu tả (quan sát, liên tưởng, cảm nhận tinh tế bằng tâm hồn...)
PHẦN II. LÀM VĂN
a. Mở bài: 
 - Giới thiệu chung về người sẽ tả và lý do chọn người đó.
b.Thân bài: Tả được các đặc điểm chi tiết về:
- Hình dáng
- Tính tình
- Cử chỉ, hành động, lời nói.
( Lưu ý:HS phải biết sử dụng các hình ảnh so sánh phù hợp để làm nổi bật đặc điểm của đối tượng miêu tả)
c. Kết bài:
- Nhận xét hoặc nêu cảm nhận của bản thân về người được tả.
ĐỀ SỐ 4:
Câu 1. Khi miêu tả màu vàng của hoa cải, tác giả Phạm Đức đã viết:
“Màu vàng ánh nắng cô đúc lại, như vô vàn cánh bướm bé xíu đậu chấp chới khắp cành. Màu vàng ấy là tiếng nói của đất vườn, là lấp lánh những giọt mồ hôi của biết bao tháng ngày đọng lại.”
Dựa vào đoạn văn trên, em hãy trả lời các câu hỏi sau:
a. Giải thích nghĩa của từ “đọng” trong câu văn: “Màu vàng ấy là tiếng nói của đất vườn, là lấp lánh những giọt mồ hôi của biết bao tháng ngày đọng lại.”
b. Chỉ ra biện pháp nghệ thuật tác giả Phạm Đức đã sử dụng trong câu văn thứ nhất.
c. Câu (1) và câu (2) liên kết với nhau bằng cách nào?
Câu 2.   
Xếp các từ in đậm trong đoạn văn dưới đây vào bảng phân loại cho phù hợp:
“ Họ khoác vai nhau thành một sợi dây dài, lấy thân mình ngăn dòng nước mặn. Nước quật vào mặt, vào ngực, trào qua đầu hàng rào sống. Họ ngụp xuống, trồi lên, ngụp xuống Nhưng những bàn tay khoác vai nhau vẫn cứng như sắt, và thân hình họ cột chặt lấy những cọc tre đóng chắc, dẽo như chão. Tóc dài các cô quấn chặt vào cổ các cậu con trai, mồ hôi như suối, hòa lẫn với nước chát mặn.”
Động từ
Tính từ
Quan hệ từ
Câu 3.
Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.
(Ca dao)
Em cảm nhận được điều gì mà nhân dân ta muốn gửi gắm qua bài ca dao trên.
Câu 4.
Trong  bài thơ gửi người lính đảo, một nhà thơ đã từng ca ngợi:
Từ biển đảo khơi xa sóng quanh năm rì rào.
Nơi đây anh đứng gác giữa biển trời bao la.
Vì tổ quốc thân yêu đêm ngày anh canh giữ,
Tên anh người chiến sĩ nơi biển đảo Trường Sa.
Dưới mặt trời thiêu đốt chói chang
Anh vẫn hiên ngang dù hiểm nguy đối mặt.
Dựa vào ý của đoạn thơ trên, em hãy viết một bài văn miêu tả hình ảnh người lính biển đảo đang ngày đêm làm nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trên biển Đông.
 ————— Hết —————
Câu
Ý
Đáp án
1
a.
- Giải thích nghĩa của từ “đọng”: Chỉ sự kết tinh, lưu lại những nỗi vất vả khó nhọc, kết tinh những gì tinh túy nhất của sức sống mà thiên nhiên ban tặng.
b.
- So sánh
c.
- Lặp từ ngữ: màu vàng
GỢI Ý:
Câu 2:
Động từ
Tính từ
Quan hệ từ
ngăn, trào
cứng, chắc
như
3
– Giới thiệu khái quát bài ca dao.
– Bằng thể thơ lục bát, ngôn ngữ mộc mạc đậm chất dân gian, hình ảnh so sánh, khoa trương độc đáo tác giả dân gian muốn khuyên chúng ta phải hiểu được nỗi vất vả, cơ cực, sự tảo tần lam lũ, một nắng hai sương của người nông dân khi làm ra thành quả lao động. Qua đó gợi nhắc con người cần phải biết đồng cảm, biết ơn, nâng niu quý trọng sức lao động của người nông dân.
4
A. Mở bài:
– Giới thiệu khái quát về hình ảnh người lính biển đảo.
B. Thân bài:
Dựa vào ý của đoạn thơ để tả các hình ảnh nổi bật:
– Dáng vóc vạm vỡ, sức khoẻ dẻo dai được tôi luyện, thử thách qua sóng gió đại dương.
– Tư thế hiên ngang, sững sững giữa biên khơi lộng gió.
– Tinh thần dũng cảm, can trường, cầm chắc cây súng, sẵn sàng hi sinh để bảo vệ Tổ quốc.
-> Các anh là những con người vô danh, thầm lặng, chiến đấu miệt mài để giành lấy chủ quyền đất nước
C. Kết bài:
– Suy nghĩ, tình cảm của em: Thấu hiểu hoàn cảnh khó khăn thử thách mà người lính phải chịu đựng, yêu quý, kính trọng, biết ơn, tự hào, cảm phục trước hình ảnh của họ.
– Tự hứa sẽ cố gắng học tập để noi gương các anh.
ĐỀ SỐ 5:
PHẦN I. Đọc đoạn thơ và trả lời các câu hỏi dưới đây:
 “Bão bùng thân bọc lấy thân 
Tay ôm tay níu tre gần nhau thêm 
Thương nhau tre chẳng ở riêng 
Lũy thành từ đó mà nên hỡi người 
Chẳng may thân gãy cành rơi 
Vẫn nguyên cái gốc truyền đời cho măng 
Nòi tre đâu chịu mọc cong 
Chưa lên đã nhọn như chông lạ thường 
Lưng trần phơi nắng phơi sương 
Có manh áo cộc tre nhường cho con” 
(Tre Việt Nam_ Nguyễn Duy) 
Câu 1: Bài thơ trên gợi cho em nhớ đến văn bản nào trong chương trình Ngữ văn 6? Tác giả là ai?
Câu 2: Nội dung chính của đoạn thơ là gì?
Câu 3: Chỉ ra biện pháp tu từ chủ yếu được sử dụng ở trong đoạn thơ và nêu tác dụng của việc sử dụng biện pháp tu từ đó? 
Câu 4: Hình ảnh cây tre: Lưng trần phơi nắng phơi sương / Có manh áo cộc tre nhường cho con gợi cho em điều gì?
PHẦN II. Hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 20 dòng) tả vẻ đẹp của dòng sông dựa vào ý thơ sau:
 Quê hương tôi có con sông xanh biếc
 Nước gương trong soi tóc những hàng tre.
(Tế Hanh, Nhớ con sông quê hương)
GỢI Ý:
PHẦN I. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
- Văn bản: Cây tre Việt Nam
- Tác giả: Thép Mới
- Nội dung chính của đoạn thơ: Từ hình ảnh cây tre Việt Nam, tác giả thể hiện những vẻ đẹp trong tính cách, phẩm chất của con người Việt Nam.
- Biện pháp tu từ chủ yếu được sử dụng ở trong đoạn thơ: nhân hóa, so sánh
- Tác dụng:
+ Giúp câu thơ thêm sinh động, gợi hình, gợi cảm
+ Sự vật trở nên có hồn hơn, mang sắc thái, dáng vóc của con người.
+ Qua việc khắc họa hình ảnh cây tre, tác giả đã bộc lộ, đặc tả những phẩm chất vốn có của con người Việt Nam.
- Biểu đạt về sự chịu thương, chịu khó và đức tính chăm chỉ của con người trong lao động, cuộc sống.
PHẦN II. LÀM VĂN
1. Mở bài: Giới thiệu bao quát:
- Con sông Sài Gòn quê em hiền hòa dang tay ôm thành phố vào lòng.
- Con sông này gắn bó với tuổi thơ em.
2. Thân bài: Tả dòng sông.
a) Buổi sớm:
- Mặt sông phẳng lặng, thấp thoáng trong sương.
- Bãi mía bên kia sông xanh mờ mờ.
- Dãy thuyền chài neo sát bờ le lói ánh lửa nấu cơm sớm.
- Tiếng người í ới, xôn xao chỗ bến đò ngang.
- Tiếng mái chèo khua nước lao xao.
- Nắng lên, mặt nước lấp lánh, dòng sông xanh biếc mang phù sa cuồn cuộn trôi xuôi theo dòng nước.
- Bầu trời xanh trong in bóng xuống mặt hồ.
- Khi có gió nhẹ thổi qua, mặt nước sông nhấp nhô gợn sóng.
- Hoạt động trên bến đò tấp nập, nhộn nhịp.
b) Buổi chiều:
- Người lớn, trẻ con ùa xuống sông tắm mát.
- Dòng sông như dang rộng vòng tay ôm tất cả vào lòng.
- Mặt trời chiều tỏa những tia nắng vàng nhè nhẹ xuống dòng sông.
- Chim chóc nô đùa, vỗ cánh hót vang.
- Trong ánh hoàng hôn, cảnh sông nước càng thêm thơ mộng.
3. Kết bài: Nêu cảm nghĩ của em:
- Dòng sông gắn bó thân thiết với tuổi thơ đầy kỉ niệm.
- Dòng sông góp phần làm nên vẻ đẹp của quê hương.
ĐỀ SỐ 6:
I. Đọc đoạn ngữ liệu sau và lần lượt trả lời các câu hỏi từ câu 1 đến câu 6:
 "Ông thường đọc sách cho chúng em nghe. Ông em đọc sách rất nhiều, ông biết rất nhiều chuyện. Ông thích nhất là sách nói về thế giới động vật và thực vật. Ông sưu tầm cho chúng em nhiều sách nói về cây cối và động vật xứ nóng ở châu Phi, Nam Mĩ hoặc các giống cây ở xứ lạnh, quanh năm tuyết phủ. Nhờ có ông mà chúng em biết nhiều, chân trời như rộng mở thêm ra, đầy thơ mộng."
 (Ngữ văn 6 - Tập 1)
Câu 1: Kiểu bài kể chuyện trong đoạn văn trên là gì? 
Câu 2: Đoạn trích chủ yếu kể về phương diện nào?
Câu 3: Ai là người kể chuyện trong đoạn trích?
Câu 4: Đoạn trích sử dụng ngôi kể thứ mấy? 
Câu 5: Hãy chỉ ra tác dụng của ngôi kể được sử dụng trong đoạn trích trên?
Câu 6: Em hãy viết lại đoạn trích theo ngôi kể mới?
II. Làm văn: 
 Tâm sự của bức tường mới xây trong trường bị các bạn học sinh vẽ bậy và phá hỏng.
GỢI Ý:
PHẦN I. ĐỌC – HIỂU 
- Kiểu bài kể chuyện đời thường.
- Kể về sở thích của nhân vật.
- Người kể chuyện trong đoạn trích: nhân vật ”em”
- Đoạn trích sử dụng ngôi kể thứ nhất
Chỉ ra tác dụng của ngôi kể thứ nhất trong đoạn trích: 
- Kể được những gì mình nghe, mình chứng kiến, mình trải qua. Kể được diễn biến tâm lí, suy nghĩ của người kể chuyện.
- Làm cho câu chuyện trở nên chân thực.
- Viết đoạn trích theo ngôi kể mới: chuyển từ ngôi thứ nhất sang ngôi thứ ba.
PHẦN II. LÀM VĂN
Mở bài: Bức tường tự giới thiệu về thân phận của mình 
Thân bài:
Bức tường kể về mình khi mới được xây với niềm tin tự hào, vì mình là một bức tường đẹp, trắng tinh, mịn màng. Luôn kiêu hãnh và thường phơi mình trong nắng sớm. Đem lại vẻ đẹp cho ngôi trường.
Tâm sự của bức tường về cuộc sống mới ở trong trường học
Tình cảm, sự gắn bó của bức tường với mọi người và đặc biệt là với học sinh
Tâm sự đau buồn của bức tường khi bị một số bạn học sinh nghịch dại vẽ bậy khiến bức tường bẩn, khoác trên mình chiếc áo hình thù quái dị.
Kết bài: 
Ước mơ của bức tường
Lời nhắc nhở các bạn học sinh.
* Liên hệ thực tế của học sinh và rút ra được bài học cho bản thân
ĐỀ SỐ 7:
I. Cho đoạn thơ sau hãy thực hiện các yêu cầu bên dưới:
“Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Tỏa nắng xuống lòng sông lấp loáng.”
 (Tế Hanh)
1. Em hãy chỉ ra 2 biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn thơ trên.
2. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong câu thơ “Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè” và cho biết thuộc kiểu câu gì?
3. Phân tích tác dụng của biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong 2 câu thơ 
“Quê hương tôi có con sông xanh biếc 
Nước gương trong soi tóc những hàng tre”.
II. Tập làm văn: 
 	Viết đoạn văn miêu tả một người bạn thân của em. (Có sử dụng ít nhất 2 câu trần thuật đơn có từ “là” gạch chân câu đó và cho biết thuộc kiểu câu nào trong các kiểu câu trần thuật đơn có từ “là” đã học)
GỢI Ý:
PHẦN I. ĐỌC – HIỂU 
- Biện pháp nghệ thuật: Ẩn dụ, nhân hóa, so sánh.
- Kiểu câu trần thuật đơn có từ “là”
- Tâm hồn tôi // là một buổi trưa hè.
- Mặt nước sông như tấm gương khổng lồ (ẩn dụ)
- Những hàng tre 2 bên bờ như những cô gái đang nghiêng mình soi tóc trên mặt nước sông trong như gương (Nhân hóa)
=> Con sông quê hương xinh đẹp dịu dàng, thơ mộng qua đó nhà thơ bộc lộ niềm tự hào lòng mến yêu con sông quê hương.
PHẦN II. LÀM VĂN
1. Mở bài:
* Giới thiệu chung:
- Em có rất nhiều bạn.
- Thân nhất là bạn Thắng nhà ở cùng phố và học chung một lớp.
2. Thân bài:
* Tả bạn Thắng:
a/ Ngoại hình:
- Dáng người cân đối, chân tay săn chắc.
- Mái tóc cắt ngắn hợp với khuôn mặt đầy đặn, rám nắng.
- Đôi mắt sáng toát lên vẻ thông minh, hóm hỉnh.
b/ Tính nết, tài năng:
- Dễ mến, hay giúp đỡ bạn.
- Học ra học, chơi ra chơi.
- Giỏi Toán nhất lớp.
- Là chân sút số một của đội bóng...
- Là người tổ chức những trò chơi vui vẻ...
c/ Kỉ niệm sâu sắc trong tình bạn với Thắng:
- Thắng giúp em tập bơi, khắc phục tật sợ nước,
3. Kết bài:
* Cảm nghĩ cùa em:
- Em và Thắng đều có những ước mơ đẹp đẽ.
- Tình bạn thân thiết sẽ giúp chúng em biến những ước mơ đó thành hiện thực.
ĐỀ SỐ 8
Câu 1: 
 () Mầm non vừa nghe thấy
Vội bật chiếc vỏ rơi
Nó đứng dậy giữa trời
Khoác áo màu xanh biếc.
 (Mầm non, Võ Quảng)
Trình bày nội dung của khổ thơ trên bằng một câu văn.
Trong khổ thơ trên, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì và nêu tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó?
Từ “mầm non” trong dòng thơ đầu tiên được sử dụng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển? Đặt một câu với từ “mầm non” được dùng theo nghĩa chuyển.
Câu 2:
Phân tích cấu tạo ngữ pháp của các câu dưới đây và cho biết câu nào là câu đơn, câu nào là câu ghép?
Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng.
Dọc theo bờ vịnh Hạ Long, trên bến Đoan, bến Tàu hay cảng Mới, những đoàn thuyền đánh cá rẽ màn sương bạc nối đuôi nhau cập bến, những cánh buồm ướt át như cánh chim trong mưa.
Câu 3: 
Điền các cặp từ trái nghĩa vào chỗ trống để hoành thành các câu ca dao, tục ngữ sau:
Trống đánh.. kèn thổi
Khi vui muốn. buồn tênh lại.
Bóc cắn.
Tháng năm chưa nằm đã
Tháng mười chưa cười đã.
Câu 4: (5 điểm).
Em hãy viết một bài văn miêu tả một cơn mưa rào.
----------------------- HẾT---------------------
GỢI Ý:
1a
- Khổ thơ miêu tả sự trỗi dậy, vươn lên của mầm non.
1b
- Biện pháp nghệ thuật nhân hóa.
- Tác dụng:
 + Dùng những động từ, cụm động từ như nghe, bật, đứng dậy, khoác áo là những hành động của người để tả, kể về mầm non
 + Thể hiện sự trỗi dậy, vươn lên, bừng nở của chồi non.
 + Mầm non cũng có tâm hồn như con người, mọc lên, vươn ra một cách hào hứng, phấn khởi và đầy hãnh diện để chào đón cuộc đời mới.
1c
- Từ “mầm non” trong dòng thơ đầu tiên được dùng với nghĩa gốc.
- Đặt câu với nghĩa chuyển:
VD: + Thiếu niên, nhi đồng là mầm non của đất nước.
 + Em Lan đang học ở trường mầm non.
2
a. Dưới gốc tre (TN), tua tủa (VIỆT NAM) // những mầm măng (CN).
=> Câu đơn
b. Dọc theo bờ vịnh Hạ Long, trên bến Đoan, bến Tàu hay cảng Mới, những đoàn thuyền đánh cá (CN1) // rẽ màn sương bạc nối đuôi nhau cập bến (VIỆT NAM1), những cánh buồm (CN2) ướt át như cánh chim trong mưa (VIỆT NAM2).
=> Câu ghép.
3
Xuôingược.
Khóccười.
Ngắndài.
Sángtối.
4
Học sinh viết bài văn phải đảm bảo các yêu cầu sau:
Mở bài:
Giới thiệu chung về cơn mưa. (gặp khi nào? Cảm nhận, nhận xét đánh giá khái quát về cơn mưa.)
Thân bài: Miêu tả cơn mưa theo trình tự thời gian, không gian.
Lúc sắp mưa. (mây, gió, bầu trời, chim chóc, cây cối, con người, đường phố)
Lúc đang mưa. (hạt mưa, nước mưa, gió, cây cối, vỉa hè, đường phố, âm thanh)
Lúc sắp tạnh mưa. (hạt mưa, bầu trời, đám mây, cây cối, âm thanh)
Lúc tạnh hẳn. (bầu trời, đám mây, cây cối, đường phố, con nguời.)
Kết bài: Nêu nhận xét hoặc cảm nghĩ của em về cơn mưa.
ĐỀ SỐ 9
PHẦN I: ĐỌC – HIỂU
Em hãy đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
Hoa hồng tặng mẹ
Anh dừng lại một tiệm bán hoa để mua hoa gửi tặng mẹ qua đường bưu điện. Mẹ anh sống cách chỗ anh ở khoảng 300km. Khi bước ra khỏi xe, anh thấy một bé gái đang đứng khóc bên vỉa hè. Anh đến bên và hỏi nó sao lại khóc.
- Cháu muốn mua một bông hồng để tặng mẹ cháu - nó nức nở - nhưng cháu chỉ có 75 xu trong khi giá bán hoa hồng đến 2 đô la
Anh mỉm cười và nói với nó:
- Đến đây chú sẽ mua cho cháu.
Anh liền mua hoa cho cô bé và đặt một bó hồng để gửi cho mẹ anh. Xong xuôi, anh hỏi cô bé có cần đi nhờ xe về nhà không.
Nó vui mừng trả lời:
- Dạ, chú cho cháu đi nhờ xe đến nhà mẹ cháu.
Nó chỉ đường cho anh lái xe đến nghĩa trang, nơi có phần mộ vừa đắp. Nó chỉ vào ngôi mộ và nói:
- Đây là nhà của mẹ cháu.
Nói xong, nó ân cần đặt bông hoa hồng lên mộ.
Tức thì anh quay lại tiệm bán hoa hủy bỏ dịch vụ gửi hoa và mua một bó hoa hồng thật đẹp. Suốt đêm đó anh đã lái xe một mạch 300km về nhà để trao tận tay mẹ bó hoa.
(Quà tặng cuộc sống)
a, Xác định phương thức biểu đạt chính trong văn bản trên? 
b, Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? 
c, Đọc câu “ Khi bước ra khỏi xe, anh thấy một bé gái đang đứng khóc bên vỉa hè.”. Em hãy xác định cụm danh từ và chỉ rõ cấu tạo của cụm danh từ đó?
d, Bài học mà em rút ra từ câu chuyện trên là gì? 
PHẦN II: LÀM VĂN
Kể về một lần em mắc lỗi.
GỢI Ý:
PHẦN I. ĐỌC – HIỂU
1
a.
Văn bản sử dụng phương thức biểu đạt: tự sự.
b.
Ngôi kể: ngôi ba
c.
Cụm danh từ : Một bé gái đang đứng khóc bên vỉa hè.
Cấu tạo: Một/ bé gái/ đang đứng khóc bên vỉa hè
 PT PTT PS
d.
Bài học rút ra từ câu chuyện:
- Cần yêu thương, trân trọng, hiếu thảo với các đấng sinh thành, nhất là người mẹ đã chịu nhiều vất vả, hi sinh vì con cái 
- Trao và tặng là cần thiết nhưng trao và tặng như thế nào mới là ý nghĩa và để người nhận thật sự vui và hạnh phúc.
PHẦN II. LÀM VĂN
* Yêu cầu về kỹ năng:
- Xác định đúng kiểu bài: tự sự.
- Xác định được việc cần kể: một lần em mắc lỗi.
- Hiểu được cách lập ý trong bài văn tự sự, xây dựng đựơc nhân vật, sự việc, cốt truyện, tình huống.
- Bài viết có bố cục ba phần rõ ràng, diễn đạt trôi chảy, lời văn trong sáng, dùng từ, đặt câu chính xác, đúng chính tả.
* Yêu cầu về kiến thức:
HS có nhiều cách trình bày tuy nhiên bài làm cần đảm bảo các ý sau:
- Mở bài:
Nêu được hoàn cảnh mắc lỗi.
- Thân bài:
+ Kể lại việc sai trái của mình:
. Mắc lỗi khi nào? Với ai? Ở đâu?
. Nguyên nhân mắc lỗi. (Khách quan, chủ quan)
. Lỗi lầm ấy diễn ra như thế nào? Hậu quả ra sao? (Với lớp, gia đình, bản thân)
. Sau khi mắc lỗi em đã ân hận và sửa lỗi như thế nào?
- Kết bài:
+ Bài học rút ra sau lần mắc lỗi là gì?
+ Lời khuyên của em của em giành cho các bạn ra sao?
ĐỀ SỐ 10:
 Câu 1: Đọc kĩ đoạn văn sau rồi thực hiện những yêu cầu bên dưới: 
 “Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng. Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai khổng lồ xuyên qua đất lũy mà trỗi dậy, bẹ măng bọc kín thân cây non ủ kỹ như áo mẹ trùm lần trong lần ngoài cho đứa con non nớt. Ai dám bảo thảo mộc tự nhiên không có tình mẫu tử ?”.
 (Ngô Văn Phú)
	a) Chỉ ra các biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn văn trên.
 	b) Trình bày giá trị diễn đạt của của những biện pháp tu từ đó.
Câu 2: 
	Trong văn bản “Buổi học cuối cùng” của An-phông-xơ Đô - đê (SGK Ngữ văn 6- T2), trước khi chia tay các em học sinh thân yêu của mình, thầy Ha- men đã nói: “... khi một dân tộc rơi vào vòng nô lệ, chừng nào họ vẫn giữ vững tiếng nói của mình thì chẳng khác gì nắm được chìa khóa chốn lao tù...”.
 	Hãy trình bày cảm nhận của em về lời nói trên bằng một đoạn văn ngắn.
 Câu 3: 
 	Trong thiên nhiên, có những sự biến đổi thật kì diệu: mùa đông, lá bàng chuyển sang màu đỏ rồi rụng hết; sang xuân, chi chít những mầm non nhú lên, tràn trề nhựa sống.
 	Em hãy tưởng tượng và viết thành một câu chuyện có các nhân vật: Cây Bàng, Đất Mẹ, Lão già Mùa Đông, Nàng tiên Mùa Xuân để gợi tả điều kì diệu ấy của thiên nhiên.
------------------ Hết -------------------
GỢI Ý :
1a
- So sánh: (măng trồi lên như một mũi gai khổng lồ xuyên qua đất lũy; ủ kĩ như áo mẹ trùm lần trong lần ngoài cho đứa con non nớt)
- Nhân hóa (áo mẹ trùm lần trong lần ngoài cho đứa con non nớt)
1b
- Khơi gợi được hình ảnh mầm măng mạnh mẽ, đầy sức sống 
- Làm cho hình ảnh mầm măng hiện lên sống động, có hồn.
- Thể hiện rõ tình cảm của người miêu tả: Không chỉ quan sát mầm măng bằng thị giác mà còn cảm nhận nó bằng sự rung động của một tâm hồn đồng cảm.
2
- Đây chính là điều tâm niêm của thầy Ha- men về giá trị và sức mạnh của tiếng nói dân tộc (tiếng nói không chỉ là tài sản quý báu mà còn là phương tiện quan trọng để đấu tranh giành độc lập, tự do, là linh hồn của dân tộc).
 - Khẳng định một chân lí: Giữ được tiếng nói là giữ được độc lập ,tự do còn mất tiếng nói dân tộc là mất độc lập, tự do.
 - Thể hiện rõ tình cảm của thầy Ha- men đối với tiếng nói dân tộc: giữ gìn, nâng niu, tự hào
- Khơi dậy tình cảm của mọi người đối với tiếng nói dân tộc mình. Liên hệ với bản thân tình yêu tiếng nói dân tộc, tình yêu tổ quốc, quê hương mình .
3
Mở bài: Giới thiệu chung về câu chuyện mình định kể.
 + Giới thiệu hoàn cảnh xảy ra câu chuyện.
 + Ấn tượng chung về câu chuyện đó.
 Thân bài: Kể lại diễn biến của câu chuyện:
Lão già Mùa