Đề kiểm tra giữa học kỳ II môn Ngữ văn 9 - Năm học 2020-2021 (Có đáp án)

UBND HUYỆN .
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KỲ II
NĂM HỌC: 2020-2021
MÔN: NGỮ VĂN 9
Thời gian làm bài: 90 phút
ĐỀ BÀI
I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Tri thức giống như ngọn đèn trong đêm tối, soi sáng con đường chông gai phía trước. Trí tuệ giống như chiếc chìa khóa diệu kì, mở ra cánh cửa tâm hồn. Trí tuệ giống như tia nắng mặt trời ấm áp xua tan bóng tối lạnh giá. Đấng tạo hóa có trí tuệ thì mới tạo ra một thế giới diệu kì, nhân loại có trí tuệ chỉ đường sẽ bước sang thế giới hiện đại văn minh. Khi có trí tuệ bạn sẽ dễ dàng gặt hái được nhiều thành công trong cuộc sống. Bảy trăm năm trước, Giovanni Boccaccio đã nói: “Trí tuệ là cội nguồn hạnh phúc của con người”. Thật vậy, có trí tuệ, bạn sẽ có nhiều niềm vui và mang lại hạnh phúc cho những người xung quanh.
 (Trích Kĩ năng sống dành cho học sinh, sự kiên cường, Ngọc Linh, NXB Thế giới, 2019)
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên.
Câu 2. Chỉ ra hai phép liên kết câu có trong hai câu văn sau: Bảy trăm năm trước, Giovanni Boccaccio đã nói: “Trí tuệ là cội nguồn hạnh phúc của con người”. Thật vậy, có trí tuệ, bạn sẽ có nhiều niềm vui và mang lại hạnh phúc cho những người xung quanh.
Câu 3. Theo tác giả, tại sao Giovanni Boccaccio nói: Trí tuệ là cội nguồn hạnh phúc của con người?
Câu 4. Chỉ ra và nêu hiệu quả diễn đạt của biện pháp tu từ so sánh trong câu: Trí tuệ giống như chiếc chìa khóa diệu kỳ, mở ra cánh cửa tâm hồn.
Câu 5. Theo em, cuộc sống con người sẽ ra sao nếu chúng ta không chú trọng đến việc phát triển trí tuệ?
II. LÀM VĂN (6,0 điểm)
Bàn về giá trị của sách, nhà văn M.Goocki có viết: Sách mở ra trước mắt tôi những chân trời mới.
Em hãy viết bài nghị luận ngắn bàn về vấn đề trên.
--------------------------- Hết ---------------------------
Thí sinh không sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm
Họ tên thí sinh:  Số báo danh
	Giám thị 1 (ghi rõ họ tên và kí) .
Giám thị 2 (ghi rõ họ tên và kí) .
PHÒNG GD&ĐT VIỆT YÊN
HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II
NĂM HỌC 2020 - 2021
 MÔN THI: NGỮ VĂN 9 
Hướng dẫn chấm bao gồm 03 trang
HƯỚNG DẪN CHẤM
Phần
Câu
Nội dung
Điểm
I
ĐỌC HIỂU
4.0
1
HS xác định đúng phương thức biểu đạt chính là: Nghị luận
- Mức tối đa: HS trả lời đúng theo yêu cầu.
- Mức không đạt: Không làm hoặc làm sai.
0.5 đ
0.5 đ
0.0đ
2
Hai phép liên kết câu trong những câu văn trên là: 
+ Phép lặp từ ngữ: trí tuệ, hạnh phúc
+ Phép nối: Thật vậy
- Mức tối đa: HS làm đúng theo yêu câu của câu hỏi
- Mức chưa tối đa: gọi tên 2 phép liên kết nhưng không chỉ ra hoặc chỉ tìm một phép liên kết.
- Mức không đạt: Không làm hoặc làm sai.
1.0 đ
1.0 đ
0.75 – 0.25 đ
0.0
3
Theo tác giả, Giovanni Boccaccio nói "Trí tuệ là cội nguồn hạnh phúc của con người” vì: có trí tuệ, bạn sẽ có nhiều niềm vui và mang lại hạnh phúc cho những người xung quanh.
- Mức tối đa: HS trả lời đúng theo yêu cầu.
- Mức chưa tối đa: HS lí giải nhưng chưa hoàn toàn phù hợp hoặc trình bày còn mắc lỗi.
- Mức không đạt: Không làm hoặc làm sai.
0.5 đ
0.5 đ
0.25 đ
0.0 đ
4
* Biện pháp tu từ trong câu là biện pháp tu từ so sánh: Trí tuệ với chiếc chìa khóa diệu kỳ, mở ra cánh cửa tâm hồn.
 * Hiệu quả của biện pháp tu từ so sánh trong câu: Trí tuệ giống như chiếc chìa khóa diệu kỳ, mở ra cánh cửa tâm hồn là: 
+ Giúp ta hình dung, gia tăng trí tưởng tượng, liên tưởng về giá trị của trị tuệ
+ Làm câu văn trở nên cụ thể hơn và người đọc hình dung rõ hơn về trí tuệ tựa như chiếc chìa khóa có thể khai phá, mở ra một thế giới mới.
- Mức tối đa: HS làm đúng theo yêu câu của câu hỏi
- Mức chưa tối đa: làm được bài của bài nhưng chưa đảm bảo theo yêu cầu cụ thể (mỗi ý trừ 0.25 điểm)
- Mức không đạt: Không làm hoặc làm sai.
0.5 đ
0.5 đ
1.0 đ
0.75 – 0.25 đ
0.0 đ
5
- Tự bản thân chúng ta trở nên lạc hậu, không theo kịp thời đại.
- Chúng ta không thể tiếp thu kiến thức, tư duy chậm, giảm khả năng nhận thức, đánh giá vấn đề.
- Tạo tính ỷ lại, dựa dẫm, thụ động trong cuộc sống.
(HS có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau, kiến giải khác nhau tùy theo mức độ hợp lí vẫn cho điểm những định hướng trên chỉ mang tính gợi ý)
 1.0 đ
TỰ LUẬN
II
* Yêu cầu về kĩ năng: 
- Xác định đúng kiểu bài: Nghị luận xã hội –về một tư tưởng.
- Bài viết đảm bảo cấu trúc bài văn.
- Bài viết không sai lỗi diễn đạt, chính tả.
- Lời văn mạch lạc, lập luận chặt chẽ, luận điểm rõ ràng.
0.5 đ
* Yêu cầu về kiến thức:
- Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý cơ bản sau:
– Sách là gì?
Sách là một sản phẩm kì diệu của con người, là kiến thức của con người đã được tích lũy, chọn lọc, tổng hợp.
– Vì sao có thể nói: Sách mở rộng những chân trời mới?
+ Sách khoa học cho người đọc hiểu biết về thế giới chung quanh, về vũ trụ bao la, ...
+ Sách giúp hiểu biết về cuộc sống, về văn hóa, về tâm tư, tình cảm, khát vọng của con người, của các dân tộc khác nhau qua các thời kì khác nhau.
+ Sách giúp con người biết mơ ước, nuôi dưỡng khát vọng.
(Cần có dẫn chứng cho các ý trên)
– Đánh giá tác dụng của sách.
+ Sách tốt: Giúp con người hiểu biết đúng đắn về cuộc sống để từ đó mà biết yêu, ghét đúng; giúp nôi dưỡng, khích lệ những khát vọng cao thượng.
+ Sách xấu: ...
– Phê phán những biểu hiện coi thường sách, xem nhẹ tri thức từ sách
– Thái độ của bản thân đối với sách? (Đọc sách là một cách tự bồi dưỡng kiến thức, một thú vui tinh thần và cần phải biết cách chọn sách để đọc, ...)
- Mức tối đa: Hs viết được bài văn theo yêu cầu đảm bảo nội dung và hình thức. Viết một bài văn ngắn nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.
- Mức chưa tối đa: 
+ Hs viết bài văn nhưng không thỏa mãn điều kiện của câu hỏi.
+ Không đảm bảo nội dung hoặc hình thức của bài, đoạn văn.
- Mức không đạt: không làm hoặc làm sai.
1.0 đ
1.25 đ 
1.25 đ
0.75 đ
0.75 đ
6.0 đ
3.0 đ
0.0 đ 
- Sáng tạo: có cách diễn đạt độc đáo; suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề tìm hiểu.
- Chính tả: đảm bảo những quy tắc về chuẩn chính tả, dùng từ, đặt câu.
0.5 đ
* LƯU Ý KHI CHẤM BÀI:
- Giáo viên cần nắm vững yêu cầu chấm để đánh giá tổng quát bài làm của thí sinh, tránh cách chấm đếm ý cho điểm một cách máy móc, linh hoạt trong việc vận dụng hướng dẫn chấm. 
- Cần khuyến khích những bài làm có tính sáng tạo, nội dung bài viết có thể không trùng với yêu cầu trong đáp án nhưng lập luận phải chặt chẽ, văn phong sáng rõ. 
- Việc chi tiết hóa điểm số của các ý (nếu có) phải đảm bảo không sai lệch với tổng điểm của mỗi phần và được thống nhất trong tổ chuyên môn. Cho điểm lẻ thấp nhất đến 0,25 và không làm tròn.
------------------------------- Hết -------------------------------