Đề thi học kì II môn Ngữ văn 7 - Năm học 2020-2021 (Có đáp án)

 PGD&ĐT HUYỆN 
 TRƯỜNG THCS 
ĐỀ CHÍNH THỨC
 ĐỀ THI HỌC KÌ II NĂM HỌC 2020 – 2021
 MÔN: NGỮ VĂN 7
 Thời gian làm bài: 90 phút
 (Đề kiểm tra gồm: 01 trang)
PHẦN I. (4,5 điểm)
 Cho đoạn văn sau :
 Nhưng chớ hiểu lầm rằng Bác sống khắc khổ theo lối nhà tu hành, thanh tao theo kiểu nhà hiền triết ẩn dật, Bác Hồ sống đời sống giản dị, thanh bạch như vậy, bởi vì Người sống sôi nổi, phong phú đời sống và cuộc đấu tranh gian khổ và ác liệt của quần chúng nhân dân. Đời sống vật chất giản dị càng hòa hợp với đời sống tâm hồn phong phú, với những tư tưởng, tình cảm, tình cảm, những giá trị tinh thần cao đẹp nhất. Đó là đời sống thực sự văn minh mà Bác Hồ nêu gương sáng trong thế giới ngày nay
 ( SGK Ngữ văn 7, tập 2, trang 53)
Câu 1.  Đoạn văn trên được trích từ văn bản nào ? Của ai ? 
Câu 2. Câu Đời sống vật chất giản dị càng hòa hợp với đời sống tâm hồn phong phú, với những tư tưởng, tình cảm, tình cảm, những giá trị tinh thần cao đẹp nhất sử dụng phép tu từ nào ? Nêu tác dụng của phép tu từ này trong câu ?
Câu 3. Từ những cảm nhận về đời sống thực sự văn minh mà Bác Hồ nêu gương sáng trong thế giới ngày nay em hãy viết đoạn văn khoảng 8-10 câu trình bày suy nghĩ của em về đức tính giản dị và những ý nghĩa của đức tính này trong cuộc sống. Trong đoạn văn có sử dụng một câu bị động ( gạch chân và chú thích rõ).
Câu 4. Ngoài văn bản trên, trong chương trình Ngữ văn THCS có tác phẩm văn học nào cũng viết về đề tài lãnh tụ mà em biết? Ghi rõ tên tác giả. 
PHẦN II. (5,5 điểm)
Có ý kiến cho rằng nhân vật quan phụ mẫu trong tác phẩm “Sống chết mặc bay” của nhà văn Phạm Duy Tốn là loại quan vô trách nhiệm.
Em hiểu thế nào là vô trách nhiệm? Hãy làm sáng tỏ thói vô trách nhiệm của viên quan qua tác phẩm.
--------------------Hết---------------------
Họ và tên thí sinh. Số báo danh
 HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI HỌC KÌ II NĂM HỌC 2020 – 2021
MÔN: NGỮ VĂN 7
I. Hướng dẫn chung
- Giáo viên nghiên cứu kĩ nội dung hướng dẫn chấm và biểu điểm.
- Chỉ cho điểm tối đa khi thí sinh đạt cả yêu cầu về kiến thức và kĩ năng.
- Cần linh hoạt vận dụng đáp án để định điểm bài làm của học sinh sao cho chính xác, hợp lí; cần trân trọng những bài làm có nhiều ý tưởng, giàu chất văn và sáng tạo.
II. Đáp án và biểu điểm
Câu
Yêu cầu
Điểm
PHẦN I. (4,5 điểm)
Câu 1
(0,5 điểm)
- Văn bảnĐức tính giản dị của Bác Hồ 
- Tác giả : Phạm Văn Đồng
0.5
Câu 2.
(1 điểm)
-Phép tu từ: Liệt kê
- Tác dụng: 
+ Làm cách diễn đạt câu văn thêm hay và sinh động hơn
+ Làm nổi bật hơn nữa đời sống tinh thần phong phú của chủ tịch Hồ Chí Minh,cho thấy rõ trong con người bác có sự hòa hợp giữa đời sống vật chất giản dị và đời sống tinh thần phong phú
+ Khiến người đọc thêm hiểu và kính yêu Bác 
0.25
0,25
0.25
0,25
Câu 3
 (2,5
điểm)
Yêu cầu : 
*Hình thức: (0,5 điểm)
- Đoạn văn đủ số câu ( Câu mở đầu phải giới thiệu được tuyến nhân vật,tác giả, tác phẩm và yêu cầu của đề bài; có câu kết đoạn phù hợp)
- Có sử dụng câu bị động ( Gạch chân, chú thích). Nếu không gạch chân và chú thích không cho điểm. 
*Nội dung: ( 2 điểm) 
- Nêu luận đề: Giản dị là đức tính, phẩm chất đẹp mà mỗi chúng ta cần hướng đến
- Giải thích khái niệm “giản dị”: Giản dị là sống một cách đơn giản, tự nhiên, không cầu kì phô trương trong lối sống.
- Biểu hiện của lối sống giản dị
+ Lối sống giản dị bộc lộ ở nhiều phương diện: trang phục, ăn uống, thói quen, giao tiếp, nói năng, phong cách làm việc...
+ Cốt lõi của lối sống giản dị là sự ý thức sâu sắc về mục đích và cách sống sao cho hoà đồng và thoải mái, tự nhiên để tạo thành một phong cách sống
- Ý nghĩa của lối sống giản dị
+ Giản dị khiến người ta dễ hòa nhập với mọi người, làm cho con người trở nên thân thiện với nhau và giúp ta có thêm bạn bè... góp phần làm sáng lên nhân cách của mỗi con người.
+ Giản dị tạo nên sự thanh thản, bình yên trong tâm hồn và sự nhàn nhã, thư thái trong nhịp sống. Khiến con người hoà đồng với tự nhiên, gắn bó sâu sắc với các cá nhân khác.
+ Sống giản dị là một trong những cách để mỗi người sống thật, sống có hứng thú, có ý nghĩa.
+ Sống giản dị giúp chúng ta hoàn thiện bản thân và tạo cho xã hội sự hoà đồng, bình đẳng, nhân ái.
- Lối sống giản dị hoàn toàn khác với lối sống cẩu thả, lạc hậu, gò bó, khuôn mẫu; giản dị cũng không đồng nghĩa với tiết kiệm, hà tiện... giản dị phù hợp với điều kiện, với hoàn cảnh vẫn thể hiện được sự tao nhã, thanh lịch, văn hóa.
- Là học sinh, mỗi chúng ta cần học tập phong cách sống giản dị, chân thành. Ở tuổi học đường, nên chú ý đến việc học tập và tu dưỡng, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với mọi người và sống cởi mở, chân thành, đơn giản.
0.25
0.25
0,25
0,25
0,5
0,5
0,25
0,25
Câu 4
(0,5 điểm)
Bài thơ : “Đêm nay Bác không ngủ” – Minh Huệ
0.5
PHẦN II. (5,5 điểm)
* Hình thức (0,5 điểm):
- Đảm bảo cấu trúc một bài văn nghị luận
- Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt
* Nội dung (5 điểm):
Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể hiện sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận; có sự kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Cụ thể:
a. Mở bài: Giới thiệu ý kiến và tác phẩm , tác giả
b. Thân bài:
- Giải thích thế nào là vô trách nhiệm:
+Thái độ làm việc tắc trách, thờ ơ, không quan tâm đến công việc của mình, không cố gắng hoàn thành nhiệm vụ đã được giao
+ Thói vô trách nhiệm sẽ gây ra những hậu quả khôn lường cho bản thân và xã hội
- Chứng minh qua tác phẩm: thói vô trách nhiệm của viên quan được thể hiện rõ trong một lần quan đi hộ đê ngăn dòng nước lũ cứu dân
+ Tình huống truyện: đê sắp vỡ, trời thì mưa tầm tã
Thời gian gần 1 giờ đêm, sức người đã cạn kiệt nhưng vẫn cố đào, đắp trong sự nhốn nháo, sợ hãi
Vậy mà, quan lại ở trong đình, chọn chỗ an toàn, cao ráo, người hầu kẻ hạ tấp nập, đèn thắp sáng trưng, đồ dùng sinh hoạt xa xỉthay vì ra ngoài đê chỉ đạo dân ngăn lũ. Quan bỏ mặc người dân tự chống chọi với cơn thịnh nộ của thiên nhiên
+ Thói vô trách nhiệm của quan được đẩy lên cao hơn khi:
Thay vì quan tâm đến việc chỉ đạo dân, quan lại chỉ chăm chăm vào ván bài dang dở của mình. Trong suốt quá trình đi hộ đê, quan chỉ làm một việc duy nhất là đánh bài
Đê vỡ thì mặc đê, nước sông nguy cấp cũng không bằng ván bài cao thấp của quan
Ngoài kia là tiếng kêu vang trời dậy đất thì trong đình, quan vẫn điềm nhiên ngồi vuốt râu, xơi yến, hút thuốc, lăm le chờ người ta bốc trúng quân mình chờ mà hạ
Khi có người khẽ nói đê có thể vỡ, quan cau mặt gắt mặc kệ
Khi có người dân tất tả chạy vào báo tin đê vỡ, quan tức giận, la mắng rồi ngay lập tức lại điềm nhiên quay lại ván bài dang dở như không có chuyện gì xảy ra 
Khi quan “ù”, quan sung sướng đến cực độ thì cũng có nghĩa là ngoài kia, người dân sống trong cảnh nghìn sầu muôn thảm
c. Kết bài:
- Nhận xét giá trị nghệ thuật: tương phản, tăng cấp
- Khẳng định lại ý kiến
- Nêu suy nghĩ của bản thân
0.25
0,25
0,5
1
1
2
0.5
 PGD&ĐT HUYỆN 
 TRƯỜNG THCS 
 MA TRÂN ĐỀ THI HỌC KÌ II 
 NĂM HỌC 2020 – 2021
 MÔN: NGỮ VĂN 7
 Chủ đề
 Nhận biết
 Thông hiểu
 Vận dụng
 Cộng
Chủ đề 1: 
Văn học
- Đức tính giản 
dị của Bác Hồ
- Đêm nay Bác
không ngủ
Nhận biết được tác
 phẩm, tác giả 
Số câu
Số điểm
Số câu :2
Số điểm: 1
Số câu :2
Số điểm: 1
Chủ đề 2:
Tiếng Việt
Liệt kê
Câu bị động
Nhận diện được phép
tu từ liệt kê; nêu được
tác dụng của liệt kê
Sử dụng được 
câu bị động
trong đoạn văn
Số câu
Số điểm
Số câu :1
Số điểm: 1
Số câu :1
Số điểm: 0,25
Số câu :2
Số điểm:1,25
Chủ đề 3
Tập làm văn
Nghị luận văn
học về thói vô 
trách nhiệm của 
quan phụ mẫu
Nghị luận xã
hội về đức tính
giản dị
Trình bày được
những suy nghĩ
của bản thân
về giản dị, ý 
nghĩa của giản dị
Vận dụng làm
một bài văn
nghị luận văn
học ; có kết 
hợp các thao tác
giải thích, chứng
minh phù hợp
Số câu
Số điểm
Số câu :1
Số điểm: 2,25
Số câu :1
Số điểm: 5,5
Số câu :2
Số điểm:7,75
Tổng điểm
 2
 2,5
 5,5
 10
 ngày 27/4/2021
	 Người ra đề
	 ..