Giáo án Ngữ văn 7 - Chủ đề tích hợp: Văn bản nghị luận hiện đại Việt Nam

Tuần 24-25 Ngày soạn : /01/2021
Tiết : 93,94,95,96,97,98, 99 Ngày dạy : / 01/2021 
 Chủ đề tích hợp:: VĂN BẢN NGHỊ LUẬN HIỆN ĐẠI VIỆT NAM
Thời gian thực hiện: 7 tiết
Bước 1. Xác định vấn đề cần giải quyết
- Qua chủ đề, học sinh hiểu, cảm nhận được những nét chính về Phạm Văn Đồng và Hoài Thanh ( cuộc đời và sự nghiệp sáng tác). Hiểu được giá trị nội dung của hai văn bản nghị luận hiện đại tiêu biểu là Đức tính giản dị của Bác Hồ của Phạm Văn Đồng và Ý nghĩa văn chương của Hoài Thanh.
-Hiểu được một số đặc điểm nổi bật của Văn bản nghị luận hiện đại: thể loại nghị luận, có luận điểm chính, luận điểm phụ; sử dụng dẫn chứng và lí lẽ để chứng minh cho luận điểm; cách lập luận chặt chẽ, thuyết phục gây ấn tượng sâu sắc cho người đọc, người nghe.
- Nắm được đặc điểm của phương pháp lập luận chứng minh.
-Viết được bài văn, đoạn văn nghị một cách hiệu quả, sinh động.
Bước 2. Xây dựng nội dung chủ đề bài học
- Đức tính giản dị của Bác Hồ của Phạm Văn Đồng
- Ý nghĩa văn chương của Hoài Thanh.
- Luyện tập lập luận chứng minh
- Luyện tập viết đoạn văn chứng minh
- Rèn kĩ năng làm văn nghị luận
- Giáo dục kĩ năng sống.
- Tích hợp môn Âm nhạc, mĩ thuật, GDCD.
Bước 3. Xác định mục tiêu bài học
1. Phẩm chất: 
- Biết yêu thiên nhiên, đất nước với những biểu hiện phong phú trong cuộc sống cũng như trong văn học; 
- Yêu quý và tự hào về truyền thống của đất nước, kính trọng, biết ơn người có công với đất nước; biết trân trọng và bảo vệ cái đẹp; 
- Giới thiệu và gìn giữ các giá trị văn hóa, các di tích lịch sử, có lý tưởng sống và có ý thức sâu sắc về chủ quyền quốc gia và tương lai dân tộc. 
- Chăm đọc sách báo; thường xuyên hoàn thành nhiệm vụ học tập, siêng năng trong công việc gia đình, nhà trường; yêu lao động; có ý chí vượt khó; tích cực rèn luyện để chuẩn bị nghề nghiệp cho tương lai
2. Năng lực: 
+ Năng lực chung: Tự học, giao tiếp, sáng tạo.
+ Năng lực chuyên biệt: đọc - hiểu văn bản, phân tích chi tiết, hình ảnh, nhận xét nghệ thuật, cảm thụ tác phẩm văn học
 Qua bài học, HS biết:
a. Đọc hiểu: 
- Nêu được ấn tượng chung về văn bản
- Nhận biết được ý kiến, lí lẽ, bằng chứng trong văn bản; chỉ ra mối liên hệ giữa ý kiến, lí lẽ, bằng chứng
- Xác định được mục đích và nội dung chính của văn bản
- Nhận biết được đặc điểm của văn bản nghị luận đời sống và nghị luận phân tích một tác phẩm văn học, chỉ ra được mối quan hệ giữa đặc điểm văn bản với mục đích của nó
- Nêu được những trải nghiệm trong cuộc sống đã giúp bản thân hiểu rõ hơn các ý tưởng hay các vấn đề đặt ra trong văn bản
b. Viết : 
- Biết viết bài văn đảm bảo các bước: chuẩn bị trước khi viết (xác định đề tài, mục đích, thu thập tư liệu); tìm ý và lập dàn ý; viết bài; xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm
c. Nói và nghe
- Trình bày được ý kiến cá nhân về các vấn đề phát sinh trong quá trình học tập
- Kể được một câu chuyện có yếu tố tưởng tượng
- Nắm bắt được nội dung chính mà nhóm đã trao đổi, thảo luận và trình bày lại được nội dung đó
- Nghe tóm tắt được nội dung thuyết trình của người khác và nhận biết được tính hấp dẫn của bài trình bày; chỉ ra được những hạn chế (nếu có) của bài 
- Trình bày được ý kiến về một vấn đề đời sống, nêu rõ ý kiến và các lí lẽ, bằng chứng thuyết phục. Biết bảo vệ ý kiến của mình trước sự phản bác của người nghe. 
Bước 4. Xác định và mô tả mức độ yêu cầu của mỗi loại câu hỏi/ bài tập cốt lõi có thể sử dụng để kiểm tra, đánh giá năng lực và phẩm chất của học sinh.
NHẬN BIẾT
THÔNG HIỂU
VẬN DỤNG
Vận dụng thấp
Vận dụng cao
- Đặc điểm văn bản nghị luận.
-Sơ giản về cuộc đời và sự nghiệp của Phạm Văn Đồng và Hoài Thanh.
-Tìm hiểu bố cục văn bản và luận điểm chính của bài
- Nắm được được những nét chính về nội dung và nghệ thuật hai văn bản.
- Nắm được các ý chính trong hai văn bản. 
- HS nhận biết được đặc điểm của nghị luận chứng minh. 
-Đọc lại văn bản Đức tính giản dị của Bác Hồ và chỉ ra những dẫn chứng được sử dụng để chứng minh trong văn bản.
- Chỉ ra sự khác biệt giữa văn nghịn luận hiện đại và nghịn luận thời trung đại. Thấy được đặc điểm của các văn bản nghị luận được học.
 - Hiểu, cảm nhận được giá trị hai tác phẩm được học.
- Hiểu được phương pháp lập luận của hai văn bản.
- Hiểu ý nghĩa của các dẫn chứng trong văn bản nghị luận.
-Hiểu được tư tưởng, tình cảm của các tác giả gửi gắm trong tác phẩm.
- Qua hai văn bản hiểu được sự giản dị của Bác và ý nghĩ mà văn chương đưa đến cho con người.
- Vận dụng kiến thức, kĩ năng viết đoạn văn cảm nhận về ngữ liệu từ văn bản có sử dụng phương pháp chứng minh
-Xây dựng đoạn hội thoại tuyên truyền phòng chống Covid- 19 có sử dụng các dẫn chứng để chứng minh.
-Việc sử dụng các dẫn chứng và lí lẽ có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện đức tính giản dị của Bác cũng như nói lên ý nghĩa của văn chương.
- Viết đoạn văn về vai trò của sự giản dị trong cuộc sống.
- Kể chuyện về Bác Hồ. 
 - Viết bài văn về vai trò của văn chương trogn đời sống.
- Đóng kịch chủ đề về sự giản dị
- Tìm hiểu thêm về một số tác giả tác phẩm về văn nghị luận.
Bước 5. Biên soạn các câu hỏi/bài tập cụ thể theo các mức độ yêu cầu đã mô tả.
- Câu hỏi định tính và định lượng: Câu tự luận trả lời ngắn, Phiếu làm việc nhóm. 
- Các bài tập thực hành: Hồ sơ (tập hợp các sản phẩm thực hành).
Bài trình bày (thuyết trình, đóng vai, chuyển thể, đọc diễn cảm, )
Mức độ nhận biết
Mức độ thông hiểu
Mức độ vận dụng và vận dụng cao
Đức tính giản dị của Bác Hồ (Phạm Văn Đồng)
-Nêu những nét chính về tác giả Phạm Văn Đồng
- Nêu thể loại ?
- Chia bố cục?
-Tìm những dẫn chứng, biểu hiện để chứng minh sự giản dị của Bác?
- Trong lối sống?
-Trong bữa cơm?
- Trong nói và viết?
-Những biện pháp nt nào tạo nên sự thành công của tác phẩm?
- Những điểm chính cần lưu ý về tác giả?
Em hiểu như thế nào là cuộc sống giản dị?
Những biện pháp nghệ thuật ấy có tác dụng gì trong việc truyền tải nội dung?
- Em có suy nghĩ gì về lối sống giản dị của Bác
-HS liên hệ bản thân, nêu trách nhiệm của người học sinh trong nhà trường với gia đình và xã hội.
Ý nghĩa văn chương (Hoài Thanh)
-Nêu hiểu biết của em về tác giả ?
- Nêu thể loại ?
- Chia bố cục?
- Tác giả đã nêu lên những ý nghĩa nào của văn chương?
-T/g đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì trong văn bản này?
- Tại sao nói vaên chöông laø hình aûnh cuoäc soáng muoân hình vaïn traïng?
- Qua bài thơ em hiểu gì về vai trò, công dụng của văn chương.
Em thử tượng tượng nếu nhân loại không có văn chương thì chuyện gì sẽ xảy ra. Trình bày sự tưởng tượng ấy thành một văn ngắn.
Luyện tập lập luận chứng minh.
Luyện tập viết ddaonj văn chứng minh
Đặc điểm của văn chứng minh
Cách viết đoạn văn chứng minh
Em hiểu gì về sự khác birtj giữa văn chứng Minh và văn giải thích
-Viết đoạn văn có sử dụng phương pháp chứng minh
Bước 6: Thiết kế tiến trình dạy học
 HOẠT ĐỘNG
CÁCH THỨC TỔ CHỨC
ĐỌC HIỂU ( 2TIẾT)
ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ
Hoạt động 1: Tổ chức khởi động và tạo tâm thế
Gv trình chiếu hình ảnh và hỏi Hs: Những hình ảnh sau nói về ai? Em cảm nhận được điều gì đằng sau những hình ảnh ấy
- Giáo viên phát cho học sinh Phiếu học tập số 1 được thiết kế theo kĩ thuật KWL và yêu cầu học sinh hoàn thành các cột K và W trong khoảng thời gian 5 phút. Sau đó gọi một số học sinh trình bày
K
Điều tôi đã biết về Bác Hồ
W
Điều tôi muốn biết Bác Hồ
L
Điều tôi đã học được về Bác Hồ
GV dẫn vào bài:
Bác Hồ - vị cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam, Người không chỉ là tấm gương về đạo đức cách mạng, lòng ham học hỏi mà Người còn để lại trong mỗi chúng ta một ấn tượng khó phai đó là đức tính giản dị của mình. Vậy đức tính giản dị ấy thể hiện như thế nào? Văn bản “Đức tính giản dị của Bác Hồ” của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng sẽ cho ta rõ điều ấy.
A. KHỞI ĐỘNG
Hoạt động 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
GV höôùng daãn HS tìm hieåu veà taùc giaû, taùc phaåm, theå loaïi.
-Năng lực: tự chủ, tự học, ngôn ngữ
-Phẩm chất: chăm chỉ, trách nhiệm
-Kĩ thuật chia sẻ nhóm, kĩ thuật động não
- Döïa vaøo chuù thích trong sgk em haõy neâu vaøi neùt veà thaân theá vaø söï nghieäp cuûa Phaïm Vaên Ñoàng ?
Phiếu học tập 2: Tìm hiểu thông tin về Tác giả
 HS thảo luận nhóm nhanh-> Điền thông tin vào phiếu-> Trình bày->nhóm khác nhận xét-> Gv chốt ý
Năng lực giao tiếp và hợp tác
- Vaên baûn xuaát xöù töø ñaâu?
HS: Vaên baûn trích töø dieãn vaên “ Chuû tòch Hoà Chí Minh, tinh hoa vaø khí phaùch cuûa daân toäc, löông taâm cuûa thôøi ñaïi ñoïc trong leã kæ nieäm 80 naêm ngaøy sinh cuûa Baùc Hoà (1970).
B.HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG:
1.Taùc giaû 
Phaïm Vaên Ñoàng ( 1906-2000) – Moät coäng söï gaàn guõi cuûa Chuû tòch Hoà Chí Minh. OÂng töøng laø Thuû töôùng Chính phuû treân ba möôi naêm ñoàng thôøi cuõng laø nhaø hoaït ñoäng vaên hoùa noåi tieáng. 
 2. Taùc phaåm :
Vaên baûn trích töø dieãn vaên “ Chuû tòch Hoà Chí Minh, tinh hoa vaø khí phaùch cuûa daân toäc, löông taâm cuûa thôøi ñaïi ñoïc trong leã kæ nieäm 80 naêm ngaøy sinh cuûa Baùc Hoà (1970).
GV höôùng daãn HS tìm hieåu phaàn ñoïc- hieåu vaên baûn.
 Gv ñoïc maãu, höôùng daãn hs ñoïc ( ñoïc maïch laïc, roõ raøng, soâi noåi caûm xuùc )
 Giaûi thích töø khoù 
- Vaên baûn thuoäc theå loaïi naøo?
HS: Nghò luaän
- Trong vaên baûn naøy taùc giaû ñaõ söû duïng phöông thöùc nghò luaän naøo ? 
HS: chöùng minh
- Töø ñoù em haõy xaùc ñònh boá cuïc cuûa vaên baûn ?
Hoàn thành phiếu học tập số 3
HS:2 phaàn
+ phaàn 1: töø ñaàu ñeán tuyeät ñeïp – neâu nhaän xeùt chung veà ñöùc tính giaûn dò cuûa Baùc Hoà.
+ Phaàn 2: phaàn coøn laïi – trình baøy nhöõng bieåu hieän cuûa ñöùc tính giaûn dò cuûa Baùc. 
- Trong ñoaïn trích taùc giaû ñeà caäp ñeán maáy phöông dieän trong loái soáng giaûn dò cuûa Baùc? Ñoù laø nhöõng phöông dieän naøo ?
HS: + Giaûn dò trong loái soáng.
+ Giaûn dò trong quan heä vôùi moïi ngöôøi. 
+ Giaûn dò trong caùch noùi vaø vieát.
Nhóm 1,2:Tìm nhöõng töø ngöõ chöùng minh cho đức tính giản dị của Bác Hồ? Nhận xét về nghệ thuật được sử dụng ở đoạn này
Phiếu học tập số 4
Năng lực giao tiếp và hợp tác
HS:+ Trong phong caùch sinh hoaït:Böõa côm chæ vaøi ba moùn .thôm cuûa vöôøn hoa 
 + Trong quan heä vôùi moïi ngöôøi; vieát thö, noùi chuyeän ñi thaêm nhaø taäp theå . Vieäc gì cuõng töï laøm .ñaët teân cho ngöôøi phuïc vuï
+ Giaûn dò trong noùi vaø vieát : Khoâng coù gì quí hôn ñoäc laäp töï do . Nöôùc Vieät Nam thay ñoåi 
* Nghệ thuật chứng minh:
- Luận cứ tiêu biểu, toàn diện, cụ thể, gần gũi; nhận xét bình luận ngắn gọn mà thể hiện tình cảm sâu sắc.
- Cách lập luận chặt chẽ theo trình tự hợp lí: giới thiệu luận điểm - chứng minh - bình luận.
=> Giàu sức thuyết phục.
 -Taïi sao trong ñoaïn cuoái cuûa vaên baûn ñeå laøm saùng toû söï giaûn dò trong caùch noùi vaø vieát cuûa Baùc, taùc giaû laïi duøng caâu noùi cuûa Baùc ñeå chöùng minh?
HS: ñoù laø nhöõng caâu noùi noåi tieáng ñaày yù nghóa vaø ngaén goïn, deã nhôù, deã thuoäc, deã hieåu, moïi ngöôøi ñeàu bieát, ñeàu thuoäc.
- Vaên baûn nghò luaän naøy mang laïi cho em nhöõng hieåu bieát môùi meû naøo veà Baùc Hoà?
HS thaûo luaän nhoùm ® trình baøy ® GV nhaän xeùt , ñaùnh giaù ® cho ñieåm
Năng lực giao tiếp và hợp tác
GV:Söï giaûn dò veà vaät chaát, caøng laøm noåi bật sự phong phuù veà ñôøi soáng tinh thaàn khieán cho Baùc luoân soáng vui, soáng khoûe nhö Baùc töï nhaän xeùt: “ Soáng quen thanh ñaïm, nheï ngöôøi\Vieäc laøm thaùng roäng ngaøy daøi ung dung”. Coù theå noùi, phong caùch soáng giaûn dò cuûa Baùc Hoà “ laø ñôøi soáng thöïc söï vaên minh, neâu göông saùng cho theá giôùi ngaøy nay. Töø ñoù taùc giaû muoán chuyeån ñeán baïn ñoïc thoâng ñieäp: Haõy tìm hieåu, haõy suy ngaãm veà ñöùc tính giaûn dò trong caùch soáng cuûa Baùc Hoà, ñeå nhôù Baùc, bieát ôn, kính troïng vaø maõi maõi noi göông Baùc.
II. ÑOÏC – HIEÅU VAÊN BAÛN
1.Ñoïc – tìm hieåu töø khoù 
2. Tìm hieåu vaên baûn
a. Theå loaïi: Nghò luaän
b. Boá cuïc : 2 phaàn 
c. Phaân tích 
c1. Noäi dung:
1.1. Nhöõng bieåu hieän trong ñöùc tính giaûn dò cuûa Baùc Hoà:
- Giaûn dò trong loái soáng: böõa côm chæ vaøi ba moùn raát ñôn giaûn, khi aên khoâng ñeå rôi moät haït naøo, aên xong caùi baùt bao giôø cuõng saïch; caùi nhaø saøn veûn veïn chæ coù vaøi ba phoøng.
- Trong quan heä vôùi moïi ngöôøi: vieát thö cho caùc ñoàng chí, noùi chuyeän vôùi caùc chaùu mieàn Nam, ñi thaêm nhaø taäp theå  vieäc gì cuõng töï laøm ..; ñaët teân cho ngöôøi phuïc vuï .
- Trong lôøi noùi vaø baøi vieát:“ Khoâng coù gì quí hôn ñoïc laäp töï do”; “ Nöôùc Vieät Nam thay ñoåi” 
-=> Ñöùc tính giaûn dò theå hieän phaåm chaát cao ñeïp cuûa Hoà Chí Minh vôùi ñôøi soáng, tinh thaàn phong phuù, hieåu bieát saâu saéc, quyù troïng lao ñoäng, vôùi tö töôûng vaø tình caûm laøm neân taàm voùc vaên hoùa cuûa Ngöôøi.
TIẾT 2
-Nhóm 3,4: Môû ñaàu vaên baûn taùc giaû ñaõ nhaän ñònh chung nhö theá naøo veà Baùc? - Trong ñôøi soáng haèng ngaøy, ñöùc tính giaûn dò cuûa Baùc ñöôïc taùc giaû nhaän ñònh baèng nhöõng töø ngöõ naøo? Từ đó tác giả đã có thái độ ra sao?
HS: + Ñieàu raát quan troïng ..HCT.
+ Raát laï luøng tuyeät ñeïp. 
 + Söï nhaát quaùn giöõa ñôøi hoaït ñoäng chính trò vaø ñôøi soáng bình thöôøng cuûa Baùc. 
- Trong saïch, thanh baïch, tuyeät ñeïp.
- Kính phuïc, ngôïi ca
- Em hoïc taäp ñöôïc gì töø vieäc tìm hieåu vaên baûn?
HS:Ñöùc tính giaûn dò trong loái soáng, loái noùi vaø vieát
- Em haõy daãn moät baøi thô hay moät maãu truyeän keå veà Baùc ñeå chöùng minh ñöùc tính giaûn dò cuûa Baùc?
 Hs töï boäc loä.
1.2. Thaùi ñoä cuûa taùc giaû ñoái vôùi ñöùc tính giaûn dò cuûa Baùc Hoà: 
- Söï nhaát quaùn giöõa ñôøi hoaït ñoäng chính trò vaø ñôøi soáng bình thöôøng cuûa Baùc.
- Trong saïch, thanh baïch, tuyeät ñeïp.
=> Caûm phuïc, ngôïi ca chaân thaønh, noàng nhieät.
- Ñeå chöùng minh ñöùc tính giaûn dò cuûa Baùc Hoà taùc giaû ñaõ söû duïng nhöõng bieän phaùp ngheä thuaät naøo?
HS: + Coù daãn chöùng cuï theå, lí leõ bình luaän saâu saéc, coù söùc thuyeát phuïc.
 + Laäp luaän theo trình töï hôïp lí.
- Töø ñoù em haõy ruùt a yù ngóa cuûa vaên baûn?
HS: traû lôøi.
c2. Ngheä thuaät:
- Coù daãn chöùng cuï theå, lí leõ bình luaän saâu saéc, coù söùc thuyeát phuïc.
- Laäp luaän theo trình töï hôïp lí.
c3. YÙ nghóa vaên baûn 
- Ca ngôïi phaåm chaát cao ñeïp, ñöùc tính giaûn dò cuûa Chuû tòch Hoà Chí Minh. 
- Baøi hoïc veà vieäc hoïc taäp, reøn luyeän noi theo taám göông cuûa Chuû tòch Hoà Chí Minh.
C. LUYỆN TẬP
 Hướng dẫn cách đọc hiểu văn bản nghị luận hiện đại
C. LUYỆN TẬP
Hướng dẫn cách đọc hiểu văn bản nghị luận hiện đại
- Nắm được thông tin về tác giả, tác phẩm ( quê quán, sự nghiệp, con người, thể loại, phương thức biểu đạt, xác định được nội dung, mục đích của văn bản
- Nắm được luận điểm, luận cứ. Lí lẽ, dẫn chứng, nghệ thuật lập luận
- Thông điệp và tác giả muốn truyền tải
Bài 1: Qua văn bản “Đức tính giản dị của Bác Hồ em học tập được điều gì cho bản thân.
Bài 2: Theo em là một học sinh thì như thế nào là sống giản dị.
VI. Liên hệ, mở rộng
 * Dự kiến kết quả
Giản dị là đặc điểm trong lối sống của con người Việt Nam. Đây là cách sống đẹp, đáng được gìn giữ và phát huy lâu dài trong xã hội chúng ta, đặc biệt là ngày nay với xu hướng sống hưởng thụ, đua đòi, ăn chơi “sành điệu”, sính ngoại nói năng lai căng khó hiểu. 
ð Chính vì vậy mà giản dị là sự cần thiết. 
D. VẬN DỤNG- MỞ RỘNG
- Em hiểu như thế nào về đức tính giản dị và ý nghĩa của nó trong cuộc sống?
- Tìm đọc câu chuyện liên quan đến" Vị tổng thống nghèo nhất thế giới" và chỉ ra điểm chung giữa Bác Hồ và vị tổng thống này.
- Viết đoạn văn ngắn( 5-7 câu) nêu những biểu hiện về sự giản dị của học sinh.
- Tìm đọc thêm các tác phẩm viết về sự giản dị của Bác.
ĐỌC HIỂU: Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG ( 1 TIẾT)
A.Hoạt động khởi động
Gv hỏi học sinh: Hãy chia sẻ về một cuốn sách văn học hay một tác phẩm đã để lại trong em nhiều suy nghĩ, cảm xúc 
Hs chia sẻ suy nghĩ của mình
b. Dẫn dắt vào bài
Gv dẫn dắt vào bài:
Ngay từ nhỏ, chúng ta được nghe bà kể chuyện cổ tích, nghe mẹ hát ru bằng những điệu dân ca ngọt ngào. Lớn lên, chúng ta được học những bài thơ, những truyện ngắn, được đọc những cuốn tiểu thuyết dài Cổ tích, ca dao, những bài thơ, những tác phẩm truyện ấy chính là những áng văn chương. Nhưng chúng ta có bao giờ tự hỏi văn chương có nguồn gốc từ đâu? Nhiệm vụ của văn chương là gì? Và công dụng của nó như thế nào chưa? Để trả lời cho những câu hỏi đó, hôm nay cô trò chúng ta sẽ tìm hiểu tác phẩm “Ý nghĩa văn chương”
A. KHỞI ĐỘNG
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
GV höôùng daãn HS tìm hieåu veà taùc giaû, taùc phaåm, theå loaïi.
- Döïa vaøo chuù thích trong sgk em haõy neâu vaøi neùt veà thaân theá vaø söï nghieäp cuûa Hoaøi Thanh ?
 HS: Traû lôøi
- Vaên baûn xuaát xöù töø ñaâu?
HS: Vaên baûn ñöôïc in trong cuoán “ Vaên chöông vaø haønh ñoäïng”.
Gv phát phiếu học tập số 6 để hs tìm hiểu về tác giả và tác phẩm
* GV höôùng daãn HS tìm hieåu phaàn ñoïc- hieåu vaên baûn.
 Gv ñoïc maãu, höôùng daãn hs ñoïc ( ñoïc maïch laïc, roõ raøng, soâi noåi caûm xuùc )
 Giaûi thích töø khoù 
- Vaên baûn thuoäc theå loaïi naøo?
HS: Nghò luaän
- Theo em vaên baûn naøy chuùng ta coù theå chia laøm maáy phaàn? Noäi dung cuûa töøng phaàn ?
Gv phát phiếu học tập số 7 để hs chia bố cục văn bản
HS: 2 phaàn.
Phaàn 1: töø ñaàu ñeán muoân loaøi à Nguoàn goác cuûa vaên chöông.
Phaàn 2 : coøn laïi : Coâng duïng vaø yù nghóa cuûa vaên chöông.
Gv chia lớp thành các nhóm để thảo luận
Nhóm 1,3: Tác giả đã vào bài như thế nào (trực tiếp hay gián tiếp)? Nhận xét cách vào bài?
Thảo luận theo nhóm bàn và cử đại diện phát biểu.
- HS các nhóm lắng nghe và nhận xét, bổ sung.
Nhóm 2,4: Nêu cách lập luận của tác giả theo gợi ý sau
- Cách vào đề: Gián tiếp, dẫn chứng “Câu chuyện về con chim bị thương và tiếng khóc của Thi Sĩ”
-> bất ngờ, tự nhiên, hấp dẫn và xúc động. 
- Cách lập luận
* Bình: Đó là một trong những cách vào đề trở thành phong cách khá độc đáo của nhà văn, nhà văn, nhà phê bình văn học HT. Học văn nghị luận chúng ta học tập phong cách mở bài nhẹ nhàng, gợi cảm, thấm thía, xúc động mà đầy sức lôi cuốn của tác giả. Có thể nói cảm hứng thơ văn xuất phát từ tình thương.
- Từ nội dung câu chuyện kể, theo HT nguồn gốc cốt yếu của văn chương là gì? Em hãy kể một vài câu chuyện về tình thương, lòng nhân ái và hiện thực cuộc sống để thấy rõ nguồn gốc của văn chương?
Thảo luận cả lớp bằng câu hỏi có vấn đề: Có ý kiến cho rằng: “Quan niệm của Hoài Thanh về nguồn gốc văn chương là chưa đầy đủ”. Em có đồng ý không? Vì sao? Tìm dẫn chứng.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
- HS suy nghĩ, trình bày ý kiến cá nhân, hs khác nhận xét, bổ sung, phản biện 
* Khái quát:
 + Quan niệm của HT về nguồn gốc của văn chương là rất đúng đắn và sâu sắc ví dụ: Đặng Trần Côn viết chinh phụ ngâm khúc; Nguyễn Đình Chiểu viết Văn tế nghĩa.; Hồ Xuân Hương viết Bánh trôi.
 + Tuy nhiên quan niệm đó chưa hoàn toàn đầy đủ vì còn có quan niệm khác ví dụ: Văn chương bắt nguồn từ cuộc sống lao động của con người, hoặc từ nhu cầu giải thoát con người trong cuộc sống. vd HCM viết trong NKTT: Ngâm thơ ta vốn không ham...tự do. Các quan niệm trên khác nhau nhưng không loại trừ nhau mà có thể bổ sung cho nhau. Quan niệm của HT được chứng minh trong thực tế văn chương Đông Tây Kim Cổ. Nguyễn Du: Đau đớn thay ...chung. Đặng Trần Côn “Chinh...”, HXH ...
-> ngày nay quan niệm chưa thống nhất.
-> quan niệm của HT là một trong những quan niệm về nguồn gốc văn chương có ý nghĩa đúng đắn, sâu sắc.
Vậy theo Hoài Thanh, văn chương có ý nghĩa như thế nào -> tiết 2.
-Tröôùc khi neâu nguoàn goác cuûa vaên chöông taùc giaû giaûi thích nguoàn goác cuûa thi ca baèng caùch naøo? 
HS: Daãn caâu chuyeän cuûa nhaø thi só Aán Ñoä vaø con chim bò thöông.
-Caâu chuyeän aáy cho ta thaáy taùc giaû muoán caét nghóa nguoàn goác cuûa vaên chöông laø gì ? 
HS: loøng thöông ngöôøi vaø roäng ra thöông caû muoân vaät , muoân loaøi.
 Neáu nhö nguoàn goác cuûa vaên chöông chính laø loøng thöông ngöôøi thì nhaát ñònh vaên chöông seõ coù vai troø vaø yù nghóa lôùn. Vaäy ñoù laø vai troø, yù nghóa gì chuùng ta ñi vaøo phaàn tieáp theo.
- Ñeå laøm roõ nguoàn goác tình caûm cuûa vaên chöông Hoaøi Thanh ñaõ neâu tieáp moät nhaän ñònh veà nhieäm vuï cuûa vaên chöông ñöôïc theå hieän qua lôøi vaên naøo?
H: Vaên chöông hình dung ra söï soáng muoân hình vaïn traïng, chaúng nhöõng theá vaên chöông coøn saùng taïo ra söï soáng.
- Qua nhaän ñònh ñoù taùc giaû ñöa ra maáy vaàn ñeà? 
HS: + Vaên chöông hình dung ra söï soáng muoân hiønh vaïn traïng. 
+ Vaên chöông coøn taïo ra söï soáng.
Nhóm 1+2: Giải thích + tìm dẫn chứng chứng minh ý nghĩa "hình dung của sự sống" của văn chương:
Nhóm 3+4: Giải thích + tìm dẫn chứng chứng minh ý nghĩa "sáng tạo ra sự sống" của văn chương
 Em haõy tìm moät soá taùc phaåm vaên chöông ñaõ hoïc ñeå chöùng minh cho hai vaán ñeà treân ?
Ví dụ:
1. Văn chương ghi lại cuộc sống lao động;Văn chương ghi lại cuộc sống chiến đấu
2.Văn chương ghi lại văn hóa, lễ hội, trò chơi, giải trí... 
3. Phản ánh ước mơ công lý, cải tạo hiện thực xã hội, sự công bằng cho người lao động của người xưa.
TruyệnThạch sanh Truyện Cây bút thần
4. Bài cảnh khuya ( tiếng suối trong  hát xa ) ta đã hình dung ra được bức tranh phong cảnh Việt Bắc tuyệt đẹp 
5. Sài Gòn tôi yêu tác giả đã giúp chúng ta hình dung ra cảnh và người, trên mảnh đất đáng yêu từ xưa đến nay .
- Sáng tạo ra sự sống. 
+ Sáng tạo ra sự sống nghĩa là thế giới nghệ thuật trong tác phẩm của nhà văn cũng sống động, linh hoạt, phức tạp với những đặc điểm riêng không hoàn toàn giống cuộc sống hiện thực (văn chương dựng lên những hình ảnh, đưa ra những ý tưởng mà cuộc sống hiện tại chưa có đủ mức cần để mọi người phấn đấu xây dựng, biến chúng thành hiện thực tốt đẹp trong tương lai)
Vd: Sáng tạo ra sự sống mới: Thế giới loài vật trong Dế mèn... Của Tô Hoài, thế giới loài chim trong Lao xao, thế giới kì ảo trong Cây bút thần\
* Công dụng của văn chương
Giáo viên phát phiếu học tập số 8, học sinh làm việc cặp đôi
- Em hiểu thế nào là công dụng "gây những tình cảm không có" của văn chương? Lấy ví dụ để chứng minh
- Em hiểu thế nào là công dụng " Luyện những tình cảm sẵn có" của văn chương? Lấy ví dụ để chứng minh
- Gây những tình cảm không có: nhen nhóm, khơi gợi, nảy nở những tình cảm mới tốt đẹp.
+ Văn chương làm cho ta biết vui, buồn, hờn, giận vì những chuyện không đâu, những người không quen biết. ( Tắt đèn, Truyện Kiều, Chiếc lá cuối cùng....)
- Luyện những tình cảm sẵn có: 
Bồi dưỡng, làm phong phú, tinh tế hơn những tình cảm ta đã có.
Tình yêu ông bà, cha, mẹ là những tình cảm sẵn có, văn chương nhắc nhở ta tình cảm đối với ông bà, cha, mẹ Văn chương giáo dục lòng biết ơn đối với con người. (Ca dao, Quê hương, Nói với con....)
HS thaûo luaän nhoùm ® trình baøy ® GV nhaän xeùt , ñaùnh giaù ® cho ñieåm
-> Năng lực giao tiếp và hợp tác: trao đổi, thảo luận cùng khám phá kiến thức
VD : Vaên chöông hình dung cuoäc soáng 
+ Baøi caûnh khuya ( tieáng suoái trong  haùt xa ) ta ñaõ hình dung ra ñöôïc böùc tranh phong caûnh Vieät Baéc tuyeät ñeïp 
+ Saøi Goøn toâi yeâu taùc giaû ñaõ giuùp chuùng ta hình dung ra caûnh vaø ngöôøi, treân maûnh ñaát ñaùng yeâu töø xöa ñeán nay. 
 Vaên chöông saùng taïo ra cuoäc soáng 
GV: Nguyeãn traõi sau khi ñaát nöôùc thanh bình, cuoäc soáng cuûa oâng gaëp nhieàu aám öùc, oâng ñaõ caùo quan veà Coân Sôn . Röøng nuùi coù suoái chaûy, coù ñaù reâu phong, coù thoâng coù truùc laëng im, voâ caûm . Vaäy maø trong baøi “ Coân Sôn ca” taát caû ñaõ soáng daäy , coù ñaøn caàm taáu nhaïc, coù chieáu eâm, maùi nhaø raâm maùt vaø ngaâm nga tieáng thô nhaøn, Nguyeãn Traõi ñaõ taïo ra söï soáng khaùc haún vôùi söï soáng maø oâng ñang ñoái maët.
- Hoaøi Thanh ñaõ baøn veà coâng duïng cuûa vaên chöông ñoái vôùi con ngöôøi baèng nhöõng caâu vaên nhö theá naøo?
HS: khôi daäy traïng thaùi caûm xuùc cuûa con ngöôøi, môû roäng theá giôùi tình caûm con ngöôøi.
- Tieáp theo Hoaøi Thanh ñaõ daønh hai caâu vaên ñeå noùi veà coâng duïng cuûa xaõ hoäi vaên chöông . Ñoù laø caâu vaên naøo ? 
HS: + Coù keû noùi  môùi hay 
 + Khi noùi ñeán pho lòch söû,,,, böïc naøo?
- Qua 2 caâu vaên ñoù taùc giaû muoán ta hieåu ñöôïc söùc maïnh naøo cuûa vaên chöông ? 
HS: + vaên chöông laøm ñeïp vaø hay cho nhöõng thöù bình thöông 
+ Caùc thi nhaân laøm giaøu sang cho lòch söû nhaân loaïi 
- Neáu khoâng coù vaên chöông thì con ngöôøi chuùng ta trôû neân ñôn ñieäu, ngheøo naøn thì chuùng ta phaûi laøm gì ñoái vôùi vaên chöông ?
 HS: Traân troïng, giöõ gìn nhöõng taùc phaåm vaên chöông.
- Hoïc qua taùc phaåm naøy môû cho em nhöõng hieåu bieát môùi meû naøo veà yù nghóa cuûa vaên chöông ?
- Ñeå laøm roõ vaán ñeà treân nhaø vaên ñaõ söû duïng nhöõng bieän phaùp ngheä thuaät naøo?
HS: -Coù luaän ñieåm roõ raøng, luaän chöùng minh baïch vaø ñaày söùc thuyeát phuïc.
- Coù caùch neâu daãn chöùng ña daïng: khi tröôùc, khi sau, khi hoøa vôùi luaän ñieåm, khi laø moät caâu chuyeän ngaén.
- Dieãn ñaït baèng lôøi vaên giaûn dò, giaøu hình aûnh, caûm xuùc.
- Töø ñoù em haõy ruùt ra yù nghóa cuûa vaên baûn ?
HS: traû lôøi.
- Töø phaân tích treân em haõy khaùi quaùt laïi noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa baøi?
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG:
1. Taùc giaû : Hoaøi Thanh (1909-1982) laø moät trong nhöõng nhaø pheâ bình vaên hoïc xuaát saéc cuûa nöôùc ta ôû theá kæ XX. Hoaøi Thanh laø taùc giaû cuûa taäp “Thi nhaân Vieät Nam”-moät coâng trình nghieân cöùu noåi tieáng veà phong traøo cuûa thô môùi.
 2. Taùc phaåm :
Vaên baûn ñöôïc in trong cuoán “ Vaên chöông vaø haønh ñoäïng”.
II. ÑOÏC – HIEÅU VAÊN BAÛN
1.Ñoïc – tìm hieåu töø khoù 
2. Tìm hieåu vaên baûn
a. Theå loaïi: Nghò luaän
b. Boá cuïc : 2 phaàn 
b. Phaân tích 
b1. Noäi dung:
* Nguoàn goác cuûa vaên chöông
- Taùc giaû keå ra moät caâu chuyeän à khaúng ñònh nguoàn goác coát yeáu cuûa vaên chöông laø loøng thöông ngöôøi vaø roäng ra thöông caû muoân vaät, muoân loaøi.
* Vai troø, coâng duïng vaø yù nghóa cuûa vaên chöông.
- Vai troø cuûa vaên chöông:
+ Vaên chöông laø hình aûnh cuoäc soáng muoân hình vaïn traïng, 
+ Vaên chöông coøn saùng taïo ra söï soáng.
* Coâng duïng, yù nghóa: 
+ Vaên chöông laø giuùp cho tình caûm vaø gôïi loøng vò tha.
+ Khôi daäy nhöõng traïng thaùi caûm xuùc cao thöôïng cuûa con ngöôøi.
+ Gaây cho ta nhöõng tình caûm khoâng coù, luyeän cho ta nhöõng tình caûm saün coù, laøm cho taâm hoàn vaø cuoäc soáng cuûa con ngöôøi saâu saéc vaø roäng raõi nhieàu laàn.
* Ñôøi soáng nhaân loaïi seõ raát ngheøo naøn neáu khoâng coù vaên chöông
+ Vaên chöông laøm ñeïp vaø laøm hay theâm nhöõng thöù bình thöôøng.
+ Caùc vaên nhaân, thi nhaân laøm giaøu sang cho lòch söû nhaân loaïi. Ñôøi soáng nhaân loaïi seõ ngheøo naøn neáu khoâng coù vaên chöông.
b2. Ngheä thuaät:
- Coù luaän ñieåm roõ raøng, luaän chöùng minh baïch vaø ñaày söùc thuyeát phuïc.
- Coù caùch neâu daãn chöùng ña daïng: khi tröôùc, khi sau, khi hoøa vôùi luaän ñieåm, khi laø moät caâu chuyeän ngaén.
- Dieãn ñaït baèng lôøi vaên giaûn dò, giaøu hình aûnh, caûm xuùc.
b3. YÙ nghóa vaên baûn 
Vaên baûn theå hieän quan nieäm saâu saéc cuûa nhaø vaên veà vaên chöông.
C. LUYỆN TẬP
C. LUYỆN TẬP
Văn chương có tác động như thế nào đối với bản thân em
Văn chương có tác động như thế nào đối với bản thân em
D. VẬN DỤNG- MỞ RỘNG
D. VẬN DỤNG- MỞ RỘNG
- Giả sử em được tham gia buổi tọa đàm " Văn chương và đời sống" và được hỏi hai câu hỏi: 
+ Văn chương ảnh hưởng như thế nào đến bản thân em?
- Hiện nay có rất nhiều bộ phim, sản phẩm âm nhạc chuyển thể hoặc lấy cảm hứng từ các tác phẩm văn học như Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh, Bánh trôi nước, Tấm Cám đã tạo ra sự thích thú cho các bạn trẻ. Tuy nhiên cũng có ý kiến khác cho rằng: Giới trẻ hiện nay thích xem phim, xem ti vi hơn đọc tác phẩm văn học. Các bạn ấy cho rằng đọc sách mất nhiều thời gian, lại phải tưởng tượng mới hình dung ra được thế giới trong tác phẩm. Em sẽ nói thế nào để bạn có hứng thú với tác phẩm văn học hơn? Quan điểm của em về vấn đề trên? 
TÍCH HỢP TẬP LÀM VĂN: LUYỆN TẬP LẬP LUẬN CHỨNG MINH( 1 TIẾT)
A. Khởi động
Gv phát phiếu học tập số 10
* Dự kiến sản phẩm
Sắp xếp các bước làm bài văn lập luận chứng minh theo một trình tự hợp lí:
Từ luận điểm chính, xác định các luận điểm phụ để làm rõ luận điểm chính; rồi tiếp tục xác định những luận cứ (lí lẽ và dẫn chứng) để làm rõ từng luận điểm phụ
Sắp xếp luận điểm chính, các luận điểm phụ với luận cứ đầy đủ thành dàn bài theo bố cục ba phần: Mở bài, thân bài, kết bài.
Xác định vấn đề cần chứng minh (luận điểm chính, tổng quát của bài).
Đọc lại và sửa lỗi (nếu có trong bài văn)
Viết bài văn lập luận chứng minh với những đoạn văn, câu văn mạch lạc, liên kết chặt chẽ với nhau.
g.Đọc kĩ đề bài để hiểu các yêu cầu của đề
Trật tự sắp xếp:
.........................................
Dẫn dắt vào bài: Chúng ta vừa nhắc lại các bước làm một bài văn lập luận chứng minh. Tiết học hôm nay chúng ta sẽ áp dụng lí thuyết này vào bài tập cụ thể
Khởi động
B.HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Em hãy nhắc lại đặc điểm văn bản chứng minh?
LUYỆN TẬP
Gv nhắc học sinh: Với đề bài ở Sgk, học sinh về nhà làm vào vở bài tập
Gv chia lớp thành hai nhóm, mỗi nhóm tiến hành làm một đề, làm vào phiếu học tập 
Bước 1:Tìm hiểu đề, tìm ý
* Tìm hiểu đề
- Đề đưa ra thuộc kiểu bài nào?
- Đề yêu cầu chứng minh vấn đề gì
Nhóm 1: Chứng minh sự giản dị của Bác Hồ qua văn bản " Đức tính giản dị của Bác Hồ"
Nhóm 2: Viết bài văn chứng minh cho nhận định sau: " Văn chương gây cho ta những tình cảm không có, luyện những tình cảm ta sẵn có"
Bước 1:Tìm hiểu đề, tìm ý
* Tìm hiểu đề
- Kiểu bài
 + Đề 1: Nghị luận chứng minh.
 + Đề 2: Nghị luận chứng minh.
- Vấn đề chứng minh
+ Đề 1: Đức tính giản dị của Bác qua văn bản Đức tính....
+ Đề 2: Chứng minh " Văn chương gây cho ta những tình cảm không có, luyện những tình cảm ta sẵn có"
* Tìm ý
- Đề 1: 
+ Bác là vị lãnh tụ vĩ đại...
+Trong bữa ăn
+Căn nhà Bác ở
+ Trong công việc, mối quan hệ với mọi người
+Trong cách nói và cách viết
- Đề 2: 
+ Giải thích văn chương: văn chương ở đây được dùng theo nghĩa hẹp, không những thế,văn chương còn là nơi kết tụ tinh hoa của cuộc sống,là món ăn tinh thần vô cùng quí giá của con người
+ Gải thích tình