Kế hoạch bài dạy Lịch sử 9 - Tiết 33, Bài 26: Bước phát triển mới của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (1950-1953) - Năm học 2021-2022

 TUẦN 26
Ngày soạn: 31/12/2021
Ngày dạy:
Tiết 33
 Bài 26. BƯỚC PHÁT TRIỂN MỚI CỦA CUỘC KHÁNG CHIẾN
 TOÀN QUỐC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP (1950 -1953)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu:
 - Giai đọan cách mạng từ sau chiến dịch Việt Bắc đến chiến dịch Biên giới, 
cuộc kháng chiến của ta được đẩy mạnh cả ở tiền tuyến và ở hậu phương, giành thắng 
lợi toàn diện ở lĩnh vực kinh tế, chính trị ngoại giao, văn hóa giáo dục.
 - Đế quốc Mĩ can thiệp sâu vào Đông Dương. Pháp và Mĩ âm mưu giành lại 
thế chủ động trên chiến trường 
2. Thái độ:
 Bồi dưỡng lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết dân tộc, niềm tin vào sự lãnh đạo 
của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh
3. Kỹ năng: Phân tích, đánh giá các sự kiện lịch sử, sử dụng lược đồ
4. Định hướng năng lực:
 - Năng lực chung: tự học, giải quyết vấn đề, ngôn ngữ, sáng tạo, tư duy.
 - Năng lực chuyên biệt: tái hiện, phân tích, tổng hợp, giải thích, khái quát hóa, 
nhận xét, đánh giá rút ra bài học lịch sử .
II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC
 - Lược đồ: Chiến dịch Biên giới thu đông năm 1950
 - Các tranh ảnh có liên quan ...
 - Các tài liệu tham khảo có liên quan.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
* Hoạt động 1. Khởi động
 Mục tiêu: 
 Với các thông tin HS thu thập được về bước phát triển mới của cuộc kháng 
chiến toàn quốc chống thực dân Pháp, các em có thể nhớ lại thời gian bắt đầu và kết 
thúc của chiến dịch Biên giới thu – đông 1950 và việc đế quốc Mĩ can thiệp sâu vào 
Đông Dương cùng với Pháp thực hiện âm mưu mới.. Từ đó kích thích sự tò mò, lòng 
khát khao mong muốn tìm hiểu những điều chưa biết ở hoạt động hình thành kiến 
thức mới của bài học.
 Phương thức: cá nhân/cặp đôi (5p)
Bước 1: GV giao nhiệm vụ cho HS: Dựa vào kiến thức đã thu thập được và thông tin 
GSK, hãy trả lời các câu hỏi:
 1. Sau chiến dịch Việt Bắc tình hình giữa ta và Pháp như thế nào? Vì sao? 2. Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp có bước phát triển mới là 
 gì?
Bước 2: HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ.
Bước 3: Các nhóm nhận xét bài làm của nhau.
Bước 4:GV nhận xét, thống nhất kiến thức.
 Gợi ý sản phẩm: 
- So sánh lực lượng giữa ta và Pháp có sự thay đổi, có lợi cho ta. Pháp từ mạnh 
chuyển sang yếu, ta từng bước giành thế chủ động, chuyển từ thế yếu sang thế mạnh 
tạo điều kiện cho cuộc kháng chiến phát triển cao hơn.
GV lựa chọn 01 sản phẩm nào đó của HS để làm tình huống kết nối vào bài mới.
* Hoạt động hình thành kiến thức
I. Chiến dịch Biên giới thu – đông năm 1950
* Mục tiêu: 
 Trình bày được hoàn cảnh lịch sử mới, âm mưu và thủ đoạn của Pháp – Mĩ cũng 
như cách đối phó của ta và kết quả quân dân ta giành được trong chiến dịch Biên 
giới. Từ đó, thấy được nguyên nhân ta mở chiến dịch Biên giới và ý nghĩa của những 
thắng lợi mà ta đã giành được.
Bước 1: GV giao nhiệm vụ cho học sinh: 
Hoạt động cá nhân:
1. Tình hình thế giới và Đông Dương những năm 1949 – 1950 có những điểm mới 
gì? Tại sao Mĩ lại can thiệp sâu vào chiến tranh Đông Dương?
2. Trong hoàn cảnh mới ấy, Âm mưu của Pháp là gì? Để thực hiện âm mưu đó, TD 
Pháp đã làm gì?
3. Trước âm mưu của Pháp, Đảng đã có chủ trương như thế nào? Vì sao Đảng ta 
quyết định mở chiến dịch Biên giới?
4. Trình bày diễn biến của chiến dịch Biên Giới Thu-Đông 1950 trên lược đồ? ? Vì 
sao ta chọn Đông Khê làm điểm tấn công đầu tiên?
5. Nêu kết quả, ý nghĩa của chiến dịch Biên Giới Thu-Đông 1950?
Hoạt động nhóm: 
Nguyên nhân thắng lợi của chiến dịch Biên Giới năm 1950 là gì?
Bước 2: HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ.
Bước 3: Các nhóm nhận xét bài làm của nhau.
Bước 4: GV nhận xét, thống nhất kiến thức.
 Gợi ý sản phẩm: 
I – CHIẾN DỊCH BIÊN GIỚI THU – ĐÔNG 1950 
1. Hoàn cảnh lịch sử mới
- Thế giới:
+ 1-10- 1949, cách mạng Trung Quốc thành công.
+ Năm 1950 ,nhiều nước đặt quan hệ ngoại giao với nước ta - Đông Dương:
+ Lực lượng của ta ngày càng lớn mạnh
+ Quân Pháp liên tiếp thất bại trên chiến trường
+ Mĩ can thiệp sâu và “dính líu” trực tiếp vào cuộc chiến tranh Đông Dương .
2. Quân ta tiến công địch ở biên giới phía Bắc
- Âm mưu của Pháp: thực hiện kế hoạch Rơ ve nhằm:
+ Khóa chặt biên giới Việt – trung:
+ Tăng cường hệ thống phòng ngự trên Đường số 4, cô lập Căn cứ địa Việt Bắc 
+ Thiết lập Hành lang Đông –Tây 
- Chủ trương của ta: 6/1950, quyết định mở chiến dịch Biên giới, nhằm:
+ Tiêu diệt bộ phận sinh lực địch,
+ Khai thông con đường liên lạc quốc tế Việt- Trung 
+ Mở rộng căn cứ địa Việt Bắc 
- Diễn biến:
+ 16/9/1950 ta mở cuộc tiến công tiêu diệt địch ở Đông Khê
+ 18/9/1950, ta tiêu diệt Đông Khê, uy hiếp Thất Khê
+ Pháp: rút lui khỏi đường số 4, ta mai phục chặn đánh địch trên đường số 4. Pháp 
thất bại. 
→ 22/10/1950 địch rút lui khỏi đường số 4
- Kết quả:
+ Ta giải phóng 750 km đường biên giới, với 35 vạn dân
+ Chọc thủng hành lang Đông Tây
+ Kế hoạch Rơ-ve bị phá sản
+ Căn cứ địa Việt Bắc được củng cố và mở rộng.
- Ý nghĩa: 
+ Ta giành quyền chủ động đánh địch trên chiến trường chính Bắc bộ.
+ Chứng tỏ sự trưởng thành của quân đội và bước phát triển mới của ta trong cuộc 
kháng chiến chống thực dân Pháp. 
+ Tạo điều kiện cho ta mở các chiến dịch ở Bắc bộ giành thắng lợi.
II.Âm mưu đẩy mạnh chiến tranh xâm lược Đông Dương của thực dân Pháp
(Khuyến khích học sinh tự đọc)
*Hoạt động 3. Luyện tập:
 Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được 
lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về: hoàn cảnh lịch sử dẫn đến chiến dịch 
Biên giới thu – đông 1950; Âm mưu của Pháp – Mĩ trong và sau chiến dịch Biên 
giới. 
 Phương thức: cá nhân/ cặp đôi (5p) - GV giao nhiệm vụ cho HS: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá 
nhân, trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo:
1. Khoanh tròn vào chữ cái đứng trước câu trả lời đúng.
Câu 1. Ta mở chiến dịch Biên giới năm 1950 với mục đích là ?
A. Bảo vệ thủ đô Hà Nội. 
B. Tiêu diệt sinh lực địch, khai thông biên giới Việt Trung. 
C. Đánh tan quân Pháp ở miền Bắc. 
D. Phá tan kế hoạch Đờ - lat đờ - Tat-xi-nhi của Pháp.
Câu 2. Thu – đông 1950 Pháp đã đề ra kế hoạch
A. đánh nhanh thắng nhanh
B. kế hoạch Đường số 4
C. kế hoạch Đờ-lat đờ-Tat-xi-nhi
D. kế hoạch Rơ-ve.
Bước 2: HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ.
Bước 3: Học sinh báo cáo kết quả
Bước 4:GV nhận xét, thống nhất kiến thức.
 Gợi ý sản phẩm: 
* Hoạt động 4,5. Vận dụng, mở rộng:
 Mục tiêu:
- Nhằm vận dụng kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội để giải quyết những vấn đề 
mới trong học tập và thực tiễn về: 
* Phương thức: hoạt động nhóm
B1.- GV giao nhiệm vụ cho HS (học sinh có thể làm bài tập ở nhà):
So sánh chiến dịch Việt Bắc năm 1947 và chiến dịch Biên Giới 1950?
 Tiêu chí so sánh Chiến dịch Việt Bắc Chiến dịch Biên giới
 1. Chủ động tấn công địch
 2. Quân địch bị loại khỏi 
 vùng chiến đấu
 3. Giải phóng đất đai
 4. Ý nghĩa quan trọng nhất 
 của thắng lợi
3. Tại sao nói cuộc kháng chiến của ta từ nay sẽ là cuộc kháng chiến chống thực dân 
Pháp và can thiệp Mĩ ?
4. Sưu tầm các hình ảnh, tư liệu về chiến dịch Biên giới 1950 dán theo bảng nhóm.
Bước 2: HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ.
Câu 1: Hs thực hiện trên lớp
Câu 2,3 Hs thực hiện ở nhà, báo cáo ở tiết học sau
Bước 3: Các nhóm đánh giá chéo nhau.
Bước 4:GV nhận xét, thống nhất kiến thức. Gợi ý sản phẩm:
Câu 1
 Tiêu chí so sánh Chiến dịch Việt Bắc Chiến dịch Biên giới
 1. Chủ động tấn Ta đánh bại cuộc tấn công Ta chủ động tiến công địch
 công địch Việt Bắc của địch
 2. Quân địch bị 6.000 tên địch - 8.300 tên địch ở biên giới 
 loại khỏi vùng Việt – Trung
 chiến đấu - 12.000 địch trong cả nước
 3. Giải phóng đất Ta bảo vệ được căn cứ địa Giải phóng vùng biên giới dài 
 đai Việt Bắc 750km, với 35 vạn dân
 4. Ý nghĩa quan - Bảo vệ được Việt Bắc, căn - Khai thông biên giới Việt – 
 trọng nhất của cứ đầu não của kháng chiến Trung
 thắng lợi - Làm phá sản kế hoạch đánh - Giành thế chủ động về chiến 
 nhanh, thắng nhanh của địch. lược trên chiến trường chính.
3. Tại sao nói cuộc kháng chiến của ta từ nay sẽ là cuộc kháng chiến chống thực dân 
Pháp và can thiệp Mĩ ?
HS nêu được:
- Theo Hiệp định phòng thủ chung Đông Dương, Mĩ viện trợ quân sự, kinh tế - tài 
chính cho Pháp, qua đó buộc Pháp lệ thuộc vào Mĩ, Mĩ từng bước thay chân Pháp ở 
Đông Dương.
4. Sưu tầm các hình ảnh, tư liệu về chiến dịch Biên giới 1950 dán theo bảng nhóm.
IV. RÚT KINH NGHIỆM.
\