Bài giảng môn Ngữ văn 8 - Tiết 33: Văn bản: Hai cây phong (Ai-ma-top) - Tiêu Thị Hương Giang

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY, CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ 
GIÁO VIÊN: TIÊU THỊ HƯƠNG GIANG 
MÔN: NGỮ VĂN – LỚP 8 
Năm học 2017 - 2018 
Tuần 9 – Tiết 33 Văn bản: HAI CÂY PHONG (Ai-ma-top ) 
I. Tìm hiểu chung 
1. Tác giả : 
(1928 – 2008) 
- Là nhà văn Cư-gơ-rư-xtan (thuộc Liên Xô cũ) 
* H×nh ¶nh VÒ ®Êt n­íc C­-r¬-g­-xtan 
Nhà v ă n, nhà báo Ai – ma – tốp 
Tuần 9 – Tiết 33 Văn bản: HAI CÂY PHONG 
 (Trích: Người thầy đầu tiên - Ai-ma-top ) 
I. Tìm hiểu chung 
1. Tác giả : 
(1928 – 2008) 
- Là nhà văn Cư-gơ-rư-xtan (thuộc Liên Xô cũ) 
- Là nhà nghiên cứu, viết v ă n đ ầy sáng tạo, đư ợc giải th ư ởng Lê-nin (1963) và giải th ư ởng Quốc gia Liên xô (1968) 
- Các tác phẩm chính: 
Tuần 9 – Tiết 33 Văn bản: HAI CÂY PHONG 
 (Trích: Người thầy đầu tiên - Ai-ma-top ) 
I. Tìm hiểu chung 
1. Tác giả : 
(1928 – 2008) 
- Là nhà văn Cư-gơ-rư-xtan (thuộc Liên Xô cũ) 
- Là nhà nghiên cứu, viết v ă n đ ầy sáng tạo, đư ợc giải th ư ởng Lê-nin (1963) và giải th ư ởng Quốc gia Liên xô (1968) 
2 . Tác phẩm . 
- Thuộc thể loại truyện vừa 
- Vị trí đoạn trích: thuộc phần đầu tác phẩm. 
II. Đọc – Hiểu văn bản. 
1. Đọc – chú thích. 
THẢO NGUYÊN 
CAO NGUYÊN 	 
THUNG LŨNG 
Thung lũng Rio 
CÂY PHONG 
Tuần 9 – Tiết 33 Văn bản: HAI CÂY PHONG 
 (Trích: Người thầy đầu tiên - Ai-ma-top ) 
I. Tìm hiểu chung 
1. Tác giả : 
(1928 – 2008) 
- Là nhà văn Cư-gơ-rư-xtan (thuộc Liên Xô cũ) 
- Là nhà nghiên cứu, viết v ă n đ ầy sáng tạo, đư ợc giải th ư ởng Lê-nin (1963) và giải th ư ởng Quốc gia Liên xô (1968) 
2 . Tác phẩm . 
- Thuộc thể loại truyện vừa 
- Vị trí đoạn trích: thuộc phần đầu tác phẩm. 
II. Đọc – Hiểu văn bản. 
1. Đọc – chú thích. 
2. Mạch kể: 
- Ngôi kể số 1, người kể xưng “tôi” và “chúng tôi” 
* Mạch kể 
Tôi 
Chúng tôi 
Những cảm xúc riêng của Tôi về hai cây phong 
Những cảm xúc của “chúng tôi” về 2 cây phong và thảo nguyên. 
Hai mạch kể lồng ghép 
Cho thấy tình yêu thiên nhiên và làng quê sâu sắc và rộng lớn của cả một thế hệ. 
Mở rộng cảm xúc vừa riêng, vừa chung 
Tuần 9 – Tiết 33 Văn bản: HAI CÂY PHONG 
 (Trích: Người thầy đầu tiên - Ai-ma-top ) 
I. Tìm hiểu chung 
1. Tác giả : 
(1928 – 2008) 
- Là nhà văn Cư-gơ-rư-xtan (thuộc Liên Xô cũ) 
- Là nhà nghiên cứu, viết v ă n đ ầy sáng tạo, đư ợc giải th ư ởng Lê-nin (1963) và giải th ư ởng Quốc gia Liên xô (1968) 
2 . Tác phẩm . 
- Thuộc thể loại truyện vừa 
- Vị trí đoạn trích: thuộc phần đầu tác phẩm. 
II. Đọc – Hiểu văn bản. 
1. Đọc – chú thích – tóm tắt. 
2. Mạch kể : 
 Ngôi kể số 1, người kể xưng tôi, chúng tôi 
 Hai mạch kể lồng ghép: tình yêu thiên nhiên và tình yêu làng quê sâu sắc và rộng lớn của cả một thế hệ. 
Tuần 9 – Tiết 33 Văn bản: HAI CÂY PHONG 
 (Trích: Người thầy đầu tiên - Ai-ma-top ) 
I. Tìm hiểu chung 
1. Tác giả : 1928 - 2008 
- Là nhà văn Cư-gơ-rư-xtan 
2 . Tác phẩm . 
- Vị trí đoạn trích: thuộc phần đầu tác phẩm. 
II. Đọc – Hiểu văn bản. 
1. Đọc – chú thích – tóm tắt. 
2. Mạch kể : 2 mạch kể lồng ghép . 
3. Phân tích. 
3.1. Hình ảnh hai cây phong và tình cảm của người đi xa . 
Làng Ku-ku-rêu 
- Nằm ven chân núi, trên một cao nguyên rộng, có những khe nước ào ào 
- Phía dưới làng thung lũng đất vàng, là cánh thảo nguyên mênh mông; con đường sắt làm thành một dảichạy tít tận chân trời. 
=> Phong cảnh hùng vĩ, bao la và nên thơ 
=> Tình cảm yêu mến, tự hào của nhà văn về quê hương mình . 
Tuần 9 – Tiết 33 Văn bản: HAI CÂY PHONG 
 (Trích: Người thầy đầu tiên - Ai-ma-top ) 
I. Tìm hiểu chung 
1. Tác giả : 1928 - 2008 
- Là nhà văn Cư-gơ-rư-xtan 
2 . Tác phẩm . 
- Vị trí đoạn trích: thuộc phần đầu tác phẩm. 
II. Đọc – Hiểu văn bản. 
1. Đọc – chú thích – tóm tắt. 
2. Mạch kể : 2 mạch kể lồng ghép . 
3. Phân tích. 
a. Hình ảnh hai cây phong và tình cảm của người đi xa . 
a.1. Hình ảnh hai cây phong 
- Vị trí: 
 phía trên làng, giữa một ngọn đồi  hai cây phong luôn hiện ra trước mắt hệt như những ngọn hải đăng đặt trên núi . 
- 
- Phía trên làng, giữa một ngọn đồihai cây phong luôn hiện ra trước mắt hệt như những ngọn hải đăng đặt trên núi . 
Tuần 9 – Tiết 33 Văn bản: HAI CÂY PHONG 
 (Trích: Người thầy đầu tiên - Ai-ma-top ) 
I. Tìm hiểu chung 
1. Tác giả : 1928 - 2008 
- Là nhà văn Cư-gơ-rư-xtan 
2 . Tác phẩm . 
- Vị trí đoạn trích: thuộc phần đầu tác phẩm. 
II. Đọc – Hiểu văn bản. 
1. Đọc – chú thích – tóm tắt. 
2. Mạch kể : 2 mạch kể lồng ghép . 
3. Phân tích. 
a. Hình ảnh hai cây phong và tình cảm của người đi xa . 
a.1. Hình ảnh hai cây phong 
- Vị trí: 
 phía trên làng, giữa một ngọn đồi  hai cây phong luôn hiện ra trước mắt hệt như những ngọn hải đăng đặt trên núi 
=> Nghệ thuật so sánh 
 => Giá trị tín hiệu dẫn đường về làng của 2 cây phong . 
a.2. Đặc điểm : 
- Có: 
 + Tiếng nói riêng 
+ T âm hồn riêng 
- Chuyển động: 
+ Nghiêng ngả thân cây 
+ L ay động lá cành 
+ Nghiêng ngả tấm thân dẻo dai 
- Âm thanh: 
 nhiều cung bậc: 
+ như một làn sóng thủy triều 
+ như một tiếng thì thầm thiết tha  
+ im bặt một thoáng 
 + Cất tiếng thở dàinhư tiếc thương 
+ Reo vù vù như một ngọn lửa bốc cháy rừng rực 
=> SD nhiều từ tượng hình, tượng thanh 
- Nghệ thuật kể tả đan xen kết hợp nhân hóa, so sánh; 
=>Sức sống dẻo dai mãnh liệt, hiên ngang 
-> Biểu tượng cho sức sống và tâm hồn con người 
năng lực cảm nhận tinh tế 
Tuần 9 – Tiết 33 Văn bản: HAI CÂY PHONG 
 (Trích: Người thầy đầu tiên - Ai-ma-top ) 
I. Tìm hiểu chung 
1. Tác giả : 1928 - 2008 
- Là nhà văn Cư-gơ-rư-xtan 
2 . Tác phẩm . 
- Vị trí đoạn trích: thuộc phần đầu tác phẩm. 
II. Đọc – Hiểu văn bản. 
1. Đọc – chú thích – tóm tắt. 
2. Mạch kể : 2 mạch kể lồng ghép . 
3. Phân tích. 
3.1. Hình ảnh hai cây phong và tình cảm của người đi xa . 
a. Hình ảnh hai cây phong 
* Vị trí: phía trên làng, giữa một ngọn đồi  hai cây phong luôn hiện ra trước mắt hệt như những ngọn hải đăng đặt trên núi 
=> Nghệ thuật so sánh 
 => Giá trị tín hiệu dẫn đường về làng của 2 cây phong . 
* Đặc điểm : 
- Nghệ thuật kể tả đan xen kết hợp nhân hóa, so sánh 
=>Sức sống dẻo dai mãnh liệt, hiên ngang 
-> Biểu tượng cho sức sống và tâm hồn con người 
b. Tình cảm của người đi xa 
- Bổn phận đầu tiên là từ xa đưa mắt tìm 2 cây phong thân thuộc 
- Bao giờ cũng cảm biết được chúng, lúc nào cũng nhìn rõ 
=> Từ ngữ mang tính khẳng định, nhấn mạnh 
 -> Hình ảnh hai cây phong luôn thường trực trong tình yêu và nỗi nhớ 
- Ta sắp được thấy chúng chưa? 
- Mong sao chóng về tới làngchóng lên đồi mà đến với hai cây phongđể nghe mãi tiếng lá reo 
Tuần 9 – Tiết 33 Văn bản: HAI CÂY PHONG 
 (Trích: Người thầy đầu tiên - Ai-ma-top ) 
I. Tìm hiểu chung 
1. Tác giả : 1928 - 2008 
- Là nhà văn Cư-gơ-rư-xtan 
2 . Tác phẩm . 
- Vị trí đoạn trích: thuộc phần đầu tác phẩm. 
II. Đọc – Hiểu văn bản. 
1. Đọc – chú thích – tóm tắt. 
2. Mạch kể : 2 mạch kể lồng ghép . 
3. Phân tích. 
3.1. Hình ảnh hai cây phong và tình cảm của người đi xa . 
a. Hình ảnh hai cây phong 
*Vị trí: phía trên làng, giữa một ngọn đồi  hai cây phong luôn hiện ra trước mắt hệt như những ngọn hải đăng đặt trên núi 
=> Nghệ thuật so sánh => Giá trị tín hiệu dẫn đường về làng của 2 cây phong . 
* Đặc điểm : 
- Nghệ thuật kể tả đan xen kết hợp nhân hóa, so sánh 
=>Sức sống dẻo dai mãnh liệt, hiên ngang 
-> Biểu tượng cho sức sống và tâm hồn con người 
b. Tình cảm của người đi xa 
- Bổn phận đầu tiên là  
- Bao giờ cũng cảm biết được chúng, lúc nào cũng nhìn rõ 
Từ ngữ khẳng định, nhấn mạnh -> Hình ảnh hai cây phong luôn thường trực trong tình yêu và nỗi nhớ 
- Ta sắp được thấy chúng chưa? 
- Mong sao chóng về tới làngchóng lên đồi mà đến với hai cây phongđể nghe mãi tiếng lá reo 
-> Biểu cảm trực tiếp -> 
 Tình cảm gắn bó đặc biệt với 2 cây phong 
=> Tình yêu quê hương đất nước 
* Tiểu kết. 
 a. Nghệ thuật 
 b. Nội dung 
 Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm . 
Từ ngữ giàu chất tạo hình, giàu nhạc điệu và tính biểu cảm 
Các hình ảnh so sánh, nhân hóađộc đáo 
Hình ảnh hai cây phong lớn lao, đẹp đẽ 
Tình yêu sâu sắc dành cho hai cây phong. 
-> Tình yêu quê hương, đất nước 
TÓM LẠI: 
 Qua việc đ ọc và tìm hiểu phần đ ầu v ă n bản “ Hai cây phong” giúp ta cảm nhận đư ợc đ oạn truyện mở đ ầu cho truyện “ Ng ư ời thầy đ ầu tiên” của Ai-ma-tốp vừa giàu cảm xúc, vừa giàu hình ảnh, thể hiện sự kết hợp nhuần nhuyễn, linh hoạt ba ph ươ ng thức biểu đ ạt Tự sự, miêu tả và biểu cảm, trong đ ó nổi bật lên là ph ươ ng thức miêu tả sinh đ ộng đ ậm chất nhạc, hoạ. Từ đ ó khắc hoạ rõ nét hình ảnh hai cây phong có sức sống mãnh liệt, có tâm hồn phong phú. Hai cây phong là hình ảnh t ư ợng tr ư ng cho thiên nhiên miền quê thảo nguyên luôn gắn bó chan hoà với con ng ư ời. Thấy đư ợc tình cảm sâu nặng của con ng ư ời với thiên nhiên, quê h ươ ng xứ sở. 
Tuần 9 – Tiết 33 Văn bản: HAI CÂY PHONG 
 (Trích: Người thầy đầu tiên - Ai-ma-top ) 
I. Tìm hiểu chung 
1. Tác giả : 1928 - 2008 
- Là nhà văn Cư-gơ-rư-xtan 
2 . Tác phẩm . 
- Vị trí đoạn trích: thuộc phần đầu tác phẩm. 
II. Đọc – Hiểu văn bản. 
1. Đọc – chú thích – tóm tắt. 
2. Mạch kể : 2 mạch kể lồng ghép . 
3. Phân tích. 
3.1. Hình ảnh hai cây phong và tình cảm của người đi xa . 
a. Hình ảnh hai cây phong 
* Vị trí: 
 Tín hiệu dẫn đường về làng của 2 cây phong . 
* Đặc điểm : 
=>Sức sống dẻo dai mãnh liệt, hiên ngang 
-> Biểu tượng cho sức sống và tâm hồn con người 
b. Tình cảm của người đi xa 
Từ ngữ khẳng định, nhấn mạnh -> Hình ảnh hai cây phong luôn thường trực trong tình yêu và nỗi nhớ 
Tình cảm gắn bó đặ biệt với 2 cây phong 
=> Tình yêu quê hương đất nước 
 Tiểu kết : a. Nghệ thuật: - Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm - Từ ngữ giàu chất tạo hình, giàu nhạc điệu và tính biểu cảm - Các hình ảnh so sánh, nhân 
 b. Nội dung: - Hình ảnh hai cây phong lớn lao, đẹp đẽ - Tình yêu sâu sắc của tg dành cho 2 cây phong -> tình yêu quê hương đất nước. 
III. Luyện tập 
Em hãy kể tên một tác phẩm văn học Việt Nam mà em biết có cách thể hiện tình yêu quê hương – đất nước thông qua một loài cây, một cảnh sắc thiên nhiên ? 
 Đáp án : Cây tre Việt Nam ( Thép Mới ). 
 Tre Việt Nam ( Nguyễn Duy ). 
 Nhớ con sông quê hương ( Giang Nam ). 
 Bên kia sông Đuống ( Hoàng Cầm ). 
Tuần 9 – Tiết 33 Văn bản: HAI CÂY PHONG 
 (Trích: Người thầy đầu tiên - Ai-ma-top ) 
I. Tìm hiểu chung 
II. Đọc – Hiểu văn bản. 
III. Luyện tập 
H­íng dÉn vÒ nhµ 
1. Viết đoạn văn nêu cảm nhận của nhân vật “tôi” trong đoạn trích “Hai cây phong”. 
2. Lựa chọn trong bài một đoạn khoảng mười dòng liên quan đến hai cây phong để học thuộc. Có thể lựa chọn một trong những đoạn văn sau đây : 
- Phía trên làng tôi ... hai cây phong thân thuộc ấy . 
- Trong làng tôi không thiếu gì các loại cây ... lửa bốc cháy rừng rực. 
- Vào năm học cuối cùng ... không gian bao la và ánh sáng. 
3. Chuẩn bị bài: Ôn tập về truyện kí Việt nam. 
+ Lập bảng thống kê các truyện kí Việt Nam đã học 
+ Làm các bài tập sgk trang 104.