Bài giảng Ngữ văn 6 (Cánh diều) - Bài 7: Thơ - Văn bản: Gấu con chân vòng kiềng

GẤU CON CHÂN VÒNG KIỀNG 
Ngữ văn 6 
GẤU CON CHÂN VÒNG KIỀNG 
(U-xa-chốp ) 
U-xa-chốp (1958) - Andrey Usachev 
I. TÌM HIỂU CHUNG 
1. Tác giả 
-  Quê quán : Mát-xcơ-va, Nga. 
- Là nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch cho thiếu nhi. 
2. Tác phẩm 
-  Thể thơ : 5 chữ. 
-  Phương thức biểu đạt : Biểu cảm kết hợp tự sự và miêu tả. 
-  Bố cục : 2 phần. 
+ Phần 1 (5 khổ đầu): Gấu con bị loài vật khác trêu chọc về chân vòng kiềng. 
+ Phần 2 (Còn lại): Gấu con sau nghe mẹ giải thích rất tự tin vào chân vòng kiềng của mình. 
I. TÌM HIỂU CHUNG 
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 
1. Cách đối xử của các loài vật 
 khác với gấu con chân vòng kiềng 
- Hoàn cảnh gặp gỡ:  
+ Gấu con đi dạo trong rừng nhỏ, nhặt những quả thông. 
+ Đột nhiên bị một quả thông rụng vào đầu, vấp chân ngã. 
- Thái độ của các loài vật: 
+ Con sáo : Hét thật to trêu chọc. "Ê gấu, chân vòng kiềng/ Giẫm phải đuôi à nhóc!". 
+ Cả đàn 5 con thỏ: Núp trong bụi hùa theo, hét thật to "Đến xấu!". 
+ Tất cả: đều chê bai "Gấu con chân vòng kiềng/ Đi dạo trong rừng nhỏ..." 
→ Số lượng động vật chê bai tăng dần: một con sáo → 5 con thỏ → Tất cả khu rừng.  
→ Điệp ngữ: "Gấu con chân vòng kiềng" . Dấu ba chấm cuối câu 
I. TÌM HIỂU CHUNG 
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 
1. Cách đối xử của các loài vật 
 khác với gấu con chân vòng kiềng 
2. Diễn biến tâm lí của gấu con chân vòng kiềng 
- Khi vừa đi dạo: rất vui vẻ, yêu đời "Hát líu lo, líu lo." → Từ láy, điệp từ thể hiện sự hồn nhiên, yêu đời của gấu con. 
- Khi gặp tai nạn: "luống cuống, vướng chân", "ngã nghe cái bộp" → Từ láy, câu cảm thán thể hiện sự luống cuống, bối rối của chú gấu. 
- Khi bị trêu chọc về ngoại hình:  
+ Chạy về mách mẹ "Vòng kiềng thật xấu hổ/ Con thà chết còn hơn" → Chạy về với tình thương yêu, với gia đình. 
+ Nấp sau cánh tủ, tủi thân khóc to "Cả khu rừng này chê/ Chân vòng kiềng xấu, xấu!" 
→ Sự tủi thân, uất ức, xấu hổ của gấu con về ngoại hình của mình. 
- Sau khi nghe mẹ gấu giải thích:  
+ Mẹ gấu giải thích:  
.Khen chân đẹp "Chân của con rất đẹp,/ Mẹ luôn thấy tự hào!" 
.Không chỉ có mình con chân vòng kiềng, đây là nét di truyền "Chân mẹ vòng kiềng nhé/ Cả chân bố cũng cong" và cả ông nội. 
.Nhấn mạnh việc chân vòng kiềng không ảnh hưởng đến tài năng vì: Hoán dụ "Vòng kiềng giỏi nhất vùng/ Chính là ông nội đấy!" 
+ Tâm trạng gấu con: 
.Bình tâm trở lại ngay. 
.Ăn bánh mật. 
.Kiêu hãnh bước ra hét to "Chân vòng kiềng là ta/ Ta vào rừng đi dạo!" 
→ Thái độ: tự hào, không quan tâm lời người khác phê bình về ngoại hình. Nhận thấy rằng vòng kiềng không có gì là xấu . 
➩ Diễn biến tâm trạng hợp lý: tủi thân → tự hào. Khẳng định ngoại hình không quan trọng bằng tài năng, tâm hồn. 
TỔNG KẾT 
1. Nghệ thuật 
 Thể thơ năm chữ cùng các biện pháp nghệ thuật: điệp ngữ, hoán dụ ,... 
2 . Nội dung 
 Gấu con chân vòng kiềng nêu lên vấn đề về ngoại hình của con người. Bài thơ khẳng định ngoại hình không quan trọng và không nên đánh giá người khác qua vẻ bề ngoài . 
Nhóm 1. Kể lại câu chuyện trong bài thơ theo diễn biến tâm trạng của gấu con trong khoảng 7 dòng. 
Nhóm 2. Ngoại hình của gấu con trong cảm nhận của sáo và thỏ như thế nào? Điều này có ảnh hưởng gì đến gấu con? 
Nhóm 3. Tại sao ở hai dòng thơ số 43 và 44, gấu con kiêu hãnh nhắc đến chân vòng kiềng của mình và tự tin vào rừng đi dạo? 
Nhóm 4. Theo em, ngoại hình của một người có quan trọng không? Chúng ta có nên trêu chọc người khác về ngoại hình không? Vì sao? 
LUYỆN TẬP 
Thảo luận nhóm 
Em hãy viết đoạn văn kể chuyện theo tranh, vẽ tranh, làm thơ theo bức tranh sau