Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 85: Thuyết minh về một phương pháp (cách làm)

Kiểm tra bài cũ 
? Văn thuyết minh là gì? 
? Khi viết đoạn văn trong văn bản thuyết minh ta cần chú ý điều gì? 
- Văn TM là kiểu văn bản thường gặp trong mọi lĩnh vực của đời sống; có chức năng cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân , của các hiện tượng, sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng cách trình bày, giới thiệu, giải thích. 
- Khi viết đoạn văn , cần trình bày rõ ý chủ đề của đoạn , tránh lẫn ý của đoạn văn khác. 
- Các ý của đoạn văn nên sắp xếp theo thứ tự cấu tạo của sự vật , thứ tự nhận thức (từ tổng thể đến bộ phận , từ ngoài vào trong , từ xa đến gần ), thứ tự diễn biến của sự việc trong thời gian trước sau hay theo thứ tự chính phụ ( cái chính nói trước , cái phụ nói sau). 
Tiết 8 5: THUYẾT MINH VỀ MỘT PHƯƠNG PHÁP (CÁCH LÀM) 
I. Giới thiệu một phương pháp (cách làm): 
1 . Ví dụ a, b : SGK/ tr 24+ 25 
2 . Nhận xét 
* Văn bản a : 
- Đối tượng thuyết minh: Cách làm đồ chơi «Em bé đá bóng» bằng quả khô. 
- Nội dung thuyết minh: 
1. Nguyên vật liệu : quả thông, các loại hạt..., cành cây khô, miếng gỗ, tăm keo 
2. Cách làm : 
- B1: làm thân 
- B2: làm đầu 
- B3: làm cánh tay 
- B4: làm chân và quả bóng 
- B5: gắn hình em bé vào miếng ván 
3. Yêu cầu thành phẩm ( Sản phẩm khi đã hoàn thành ) 
- Các phần trên cơ thể em bé phải có tỉ lệ phù hợp. 
(quan trọng nhất) 
* Văn bản b : 
- Đối tượng thuyết minh : P hương pháp nấu canh rau ngót với thịt lợn nạc 
- Nội dung thuyết minh: 
1. Nguyên vật liệu : rau ngót (300g), thịt lơnj nạc (150g), các gia vị khác 
2. Cách làm 
B1: sơ chế rau ngót 
B2: sơ chế thịt 
B3: tiến hành chế biến 
3. Yêu cầu thành phẩm ( Sản phẩm khi đã hoàn thành ) 
T rạng thái 
Màu sắc 
Mùi vị 
(quan trọng nhất) 
Tiết 8 5: THUYẾT MINH VỀ MỘT PHƯƠNG PHÁP (CÁCH LÀM) 
I. Giới thiệu một phương pháp (cách làm): 
1 . Ví dụ a, b : SGK/ tr 24+ 25 
2 . Nhận xét 
 - Giống nhau: 
+ Cả 2 văn bản đều trình bày 3 phần theo thứ tự : nguyên liệu , cách làm , yêu cầu thành phẩm . 
+ Phần cách làm quan trọng nhất , các bước thực hiện trình bày theo thứ tự thời gian trước sau. 
+ L ời văn ngắn gọn, rõ ràng dễ hiểu. 
 - K hác nhau : 
 C¸ch lµm ®å ch¬i “Em bÐ ” 
- Nguyªn liÖu : Giíi thiÖu nguyªn vËt liÖu cÇn thiÕt 
- C¸ch lµm : C¸c b ư ­íc tiÕn hµnh theo thø tù trước sau, không yêu cầu về thời gian. 
- Yªu cÇu thµnh phÈm : TØ lÖ, h×nh d¸ng, chÊt l­ư îng cña s¶n phÈm. 
C¸ch nÊu canh rau ngãt  
- Nguyªn liÖu : Giíi thiÖu nguyªn liÖu, sè l ư ­îng, tr ọ ng l ư îng cô thÓ của nguyên liệu . 
- C¸ch lµm : C ũ ng tiÕn hµnh theo thø tù trước sau, bước 3 thêm yêu cầu về thời gian. 
- Yªu cÇu thµnh phÈm: Tr¹ng th¸i, mµu s¾c, mïi vÞ. 
 -> Vì đối tượng thuyết minh khác nhau 
- Khi giới thiệu một phương pháp (cách làm) nào, ng ười viết phải tìm hiểu, nắm chắc phương pháp (cách làm) đó . 
- Khi thuyết minh, c ần trình bày rõ điều kiện, cách thức, trình tự,... làm ra sản phẩm và yêu cầu chất lượng đối với sản phẩm đó. 
- Lời văn ngắn gọn, rõ ràng. 
Tiết 80 THUYẾT MINH VỀ MỘT PHƯƠNG PHÁP (CÁCH LÀM) 
I. Giới thiệu một phương pháp (cách làm ): 
1. Ví dụ 
2. Nhận xét 
3. Kết luận: Ghi nhớ SGK/tr 26 
Tiết 85 THUYẾT MINH VỀ MỘT PHƯƠNG PHÁP (CÁCH LÀM) 
II. Luyện tập 
: 
* Gợi ý: 
Bước 1 : Chọn đề bài: Thuyết minh một trò chơi thông dụng của trẻ em 
Bước 2 : Cách làm bài gồm ba phần 
- Mở bài: Giới thiệu khái quát trò chơi 
- Thân bài: Phải có các mục 
+ Số người chơi, dụng cụ chơi 
+ Cách chơi (luật chơi) thế nào thì thắng, thế nào thì thua, thế nào thì phạm luật. 
+ Yêu cầu đối với trò chơi 
- Kết bài: Trò chơi đó đối với sinh hoạt, học tập hàng ngày của em . 
 Bài tập 1 
1) Điều kiện: 
+ Người tham gia: Thường là trẻ em đồng trang lứa , cùng xóm, cùng lớp với nhau , không giới hạn về số lượng, không phân biệt giới tính. 
+ Vật dụng hỗ trợ : một tấm vải dày hoặc tối màu dùng để bịt mắt người chơi. 
2) Cách chơi (luật chơi): 
+ Từ nhóm người tham gia trò chơi chọn ra một người (có thể bốc thăm, oẳn tù tì để chọn ra) 
+ Người bị chọn buộc phải đeo miếng vải che mắt , đứng chờ trong một khoảng thời gian (5-10 phút), những người còn lại sẽ chạy đi tìm chỗ trú ẩn, càng khó tìm càng thú vị. 
+ Sau thời gian đó, người bị bịt mắt tháo miếng vải che mắt mình ra và đi tìm những người ẩn nấp. 
+ Cứ như vậy cho đến khi mọi người đều được tìm thấy. 
+ Người bị tìm ra đầu tiên phải bịt mắt bằng miếng vải và lại đi tìm những người đang ẩn nấp. Cứ thế xoay vòng cho đến lúc không còn muốn chơi nữa thì thôi. 
 3) Yêu cầu: 
+ Miếng vải bịt mắt phải dày, tối màu sao cho khi bịt mắt người chơi phải không thấy gì. 
+ Người chơi phải tuân thủ luật chơi, không gian lận. Khi bị bắt thì không được cãi vã, xảy ra mâu thuẫn mất vui.  
TRÒ CHƠI TRỐN TÌM 
* Cách nêu vấn đề (đoạn 1, 2) 
 -> Nêu yêu cầu thực tiễn, cấp thiết bắt buộc phải tìm cách đọc nhanh. 
* Các cách đọc : 
Đọc thành tiếng 
Đọc thầm 
Đọc theo dòng 
Đọc ý 
* Cách đọc nhanh : 
- Là cách đọc không theo từng câu mà thu nhận ý -> Hiệu quả : thu nhận thông tin nhiều mà tốn ít thời gian. 
=> Cách sắp xếp các ý chặt chẽ, mạch lạc, dễ hiểu. 
* Ngôn ngữ thuyết minh : 
Rõ nghĩa, nhiều ví dụ, số liệu cụ thể 
Tiết 85 THUYẾT MINH VỀ MỘT PHƯƠNG PHÁP (CÁCH LÀM) 
II. Luyện tập 
: 
 Bài tập 2 
Bài  tập 2  : Dàn ý:  a. Mở bài : (Ngày nay truóc núi tư liệu này?) 
 Yêu cầu thực tiễn cấp bách phải tìm cách đọc nhanh  b. Thân bài :  (Nếu hàng ngày có ý chí) 
 Giới  thiệu những cách đọc chủ yếu hiện nay. Hai cách đọc thầm theo dòng và theo ý. Yêu cầu và hiệu quả của phương pháp đọc nhanh. 
  c. Kết bài : (Trong những năm hết)   
 Kết  quả của phương  pháp đọc nhanh bằng những số liệu dẫn chứng. 
Học thuộc lòng phần ghi nhớ. 
Viết bài văn thuyết minh về một trò chơi dân gian mà em yêu thích. 
Chuẩn bị bài: Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh. 
Soạn bài: Tức cảnh Pác Bó 
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ