Bài giảng Ngữ văn 9 - Bài: Đấu tranh cho một thế giới hòa bình

I. TÌM HIỂU CHUNG 
L à một nhà văn người  Colombia  nổi tiếng 
Ga-bri-en Gác-xi-a Mác-két (1928- 2014 ) 
Tác phẩm xuất sắc nhất  Trăm năm cô đơn  (1967 ). 
Tác giả của nhiều tiểu thuyết và tập truyện ngắn theo khuynh hướng hiện thực huyền ảo . 
Được trao giải Nô-ben về văn học năm 1982 . 
Một số tác phẩm nổi tiếng của G.G. Mác-két 
“ Ngàn năm cô đơn và buồn đau trước cái chết của người Colombia vĩ đại nhất mọi thời đại. Những người khổng lồ như thế không bao giờ chết” 
( Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos ) 
Tổng thống Barack Obama chia sẻ: "Thế giới đã 
mất đi một trong những nhà văn nhìn xa trông rộng vĩ đại nhất và là một trong những nhà văn yêu 
 thích của tôi từ khi còn trẻ”. 
2. Tác phẩm 
- Tháng 8 ( 1986) nguyên thủ 6 nước Ấn Độ, Mê-hi-cô, Thụy Điển, Ác-hen-ti-na, Hi Lạp, Tan-da-ni-a. họp lần thứ hai ở Mê-hi-cô đã ra một bản tuyên bố kêu gọi chấm dứt chạy đua vũ trang, thủ tiêu vũ khí hạt nhân để đảm bảo an ninh và hòa bình thế giới. Nhà văn Mác –két đã được mời tham dự cuộc gặp gỡ này. 
a. Hoàn cảnh sáng tác 
2. Tác phẩm 
b. Xuất xứ 
Trích từ bài tham luận  
Thanh gươm Đa-mô-clét của Mác-két tại cuộc họp. 
c. Kiểu văn bản + PTBĐ 
Văn bản: Nhật dụng 
PTBĐ: Nghị luận 
d. Chủ đề 
Chống chiến tranh, 
bảo vệ hòa bình. 
2. Tác phẩm 
+   Đoạn 1 : Từ đầu   sống tốt đẹp hơn  → Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đè nặng lên toàn trái đất . 
+   Đoạn 2 : Tiếp theo   xuất phát của nó   → Chứng minh cho sự nguy hiểm và phi lý của chiến tranh hạt nhân . 
+   Đoạn 3 :   còn lại : Nhiệm vụ của chúng ta và đề nghị của nhà văn. 
Bố cục 
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 
Là loại vũ khí hủy diệt hàng loạt mà năng lượng của nó do các phản ứng phân hạch hạt nhân  gây ra. 
Một vũ khí hạt nhân nhỏ nhất cũng có sức công phá lớn hơn bất kỳ vũ khí quy ước nào. 
Chiến tranh hạt nhân, hay chiến tranh nguyên tử, là chiến tranh mà trong đó vũ khí hạt nhân được sử dụng. 
VŨ KHÍ HẠT NHÂN : 
Bom A 
hay còn 
gọi là 
bom hạt 
nhân 
Fat-Man, vũ khí hạt nhân có sức công phá tương đương 10 triệu tấn thuốc nổ 
Năm 2001, Ấn Độ đã mua 60 chiến đấu cơ Sukhoi-30. Chiếc phản lực cơ hai chỗ có thể tải 8 tấn vũ khí, bao gồm bom hạt nhân và có vận tốc 3.200 km/giờ. 
Phản lực Sukhoi – 30MKI có thể tải được vũ khí hạt nhân 
Máy bay B2A - máy bay ném bom chiến lược tàng hình hiện đại nhất thế giới, có thể tấn công bằng vũ khí hạt nhân và vũ khí thông thường 
Tàu hạt nhân Nga 
BOM NGUYÊN TỬ MỸ NÉM XUỐNG NHẬT NĂM 1945 
MỘT VỤ TH Ử NGHIỆM BOM HẠT NHÂN 
LẬP LUẬN 
Nêu câu hỏi : 
+ “Chúng ta đang ở đâu ?” 
→ G ây sự chú ý và kéo tất cả mọi người cùng nhập cuộc 
Con số cụ thể: 
+ H ôm nay là ngày 8.8.1989 
+ Hơn 50.000 đầu đạn hạt nhân ... 
+ ... đang ngồi trên 4 tấn thuốc nổ, tất cả chỗ đó sẽ nổ tung ... 12 lần. 
=> Thống kê chính xác, khiến người đọc, người nghe rùng mình 
- So sánh: 
+ V ũ khí hạt nhân với thanh gươm Đa-mô-clet 
Những dẫn chứng xác thực, cách vào đề trực tiếp gây ấn tượng mạnh mẽ về tính chất hệ trọng của vấn đề. Thu hút sự chú ý của người đọc người nghe. 
Như thanh gươm Đa-mô-clet 
Thanh gươm rất sắc, được treo lơ lửng chỉ bằng một sợi lông đuôi ngựa trên ngai vàng, trên đầu nhà vua 
 Nguy cơ khủng khiếp và nghiêm trọng của chiến tranh hạt nhân đối với toàn nhân loại. 
Ngày 6/8/1945, quả bom hạt nhân có sức công phá 15 kiloton, tương đương 15.000 tấn thuốc nổ TNT, thả từ oanh tạc cơ B-29 "Enola Gay" xuống thành phố Hiroshima đã cướp đi ngay lập tức sinh mạng của 140.000 người trong tổng số 360.000 dân sống ở đây. 
Đến ngày 9/8/1945, một chiếc B-29 khác hướng tới thành phố Kokura, mang theo quả bom "Fat Man" có sức công phá tới 21 kiloton. Thời tiết xấu buộc tổ lái từ bỏ mục tiêu ban đầu, chuyển sang ném bom thành phố Nagasaki và khiến 70.000 người chết ngay sau vụ nổ. 
* Sự tốn kém và vô lí 
- Chi phí cho chương trình vũ khí hạt nhân là tốn kém khổng lồ lên tới hàng trăm tỉ đô la 
THẢO LUẬN NHÓM 
Lập bảng thống kê so sánh chi phí chuẩn bị chiến tranh hạt nhân với các lĩnh vực xã hội; y tế; tiếp tế thực phẩm; giáo dục. 
Nhóm 1: So sánh chi phí chuẩn bị chiến tranh hạt nhân với lĩnh vực xã hội; 
Nhóm 4: So sánh cho phí chuẩn bị chiến tranh hạt nhân với lĩnh vực giáo dục. 
Nhóm 2: So sánh chi phí chuẩn bị chiến tranh hạt nhân với lĩnh vực y tế; 
Nhóm 3: So sánh cho phí chuẩn bị chiến tranh hạt nhân với lĩnh vực tiếp tế thực phẩm; 
SỰ TỐN KÉM CỦA CHIẾN TRANH HẠT NHÂN 
Y TẾ 
Phòng bệnh 14 năm, bảo vệ 1 tỉ người, cứu 14 triệu trẻ em 
THỰC PHẨM 
Cứu 575 triệu người suy dinh dưỡng 
GIÁO DỤC 
Xóa nạn mù chữ cho thế giới 
CỨU TRỢ 
500 triệu trẻ em- 100 tỉ đô la 
100 máy bay ném bom 
10 tàu sân bay 
149 tên lửa MX 
Hai tàu ngầm hạt nhân 
Chi phí cho nhu cầu vũ khí hạt nhân 
Tác giả đi vào những lĩnh vực thiết yếu của cuộc sống => Những điều này khiến chúng ta không khỏi ngạc nhiên bất ngờ, thấm thía sự phi lí của việc chạy đua vũ trang . 
SỰ VÔ LÍ 
Số tiền chi cho sự hủy diệt thế giới lại lớn gấp trăm nghìn lần số tiền chi cho mục đích phát triển sự sống. 
Tiền để giết người thì có, tiền để cứu người thì không. 
Chạy đua vũ trang là con người đang tự đào huyệt để chôn mình . 
Quá tốn kém, phi lí. 
Làm mất khả năng được sống tốt đẹp hơn của con người 
Giảng 
Chi phí cho cuộc sống quá 
thấp (chỉ là giấc m ơ ) 
Chi phí cho chiến tranh hạt nhân quá cao (đã và đang thực hiện đ ư ợc) 
Chi phí cho chiến tranh hạt nhân tốn kém, phi lí ; Làm mất khả năng đ ư ợc sống tốt đẹp h ơ n của con ng ư ời 
- 380 triệu năm bướm mới bay được 
- 180 triệu năm bông hồng mới nở, chỉ để làm đẹp 
- Trải qua 4 kỉ điạ chất con người mới hát được hay hơn chim và mới chết vì yêu 
Quá trình lâu dài 
Thời gian ngắn 
Bấm nút 1 cái 
Chỉ cần bấm nút một cái là cả qúa trình tiến hóa lại trở về với điểm xuất phát của nó. 
Sự tiến hóa của tự nhiên và con người 
Sự phát triển của khoa học và trí tuệ 
Sự phát triển của tự nhiên và xã hội 
Xuất phát 
Đi ngược 
Qúa trình tiến hóa 
* Đ i ngược lại lí trí của con người và lí trí tự nhiên 
 → Cách viết tạo cho người nghe một ấn tượng mạnh về sự phản tiến hóa, phản tự nhiên của chiến tranh hạt nhân 
- Chiến tranh hạt nhân nổ ra: Đẩy lùi sự tiến hóa về điểm xuất phát Hủy diệt thành quả nhanh chóng. 
- Quá trình tiến hóa của sự sống: hàng trăm triệu năm Rất lâu dài 
- Chứng cứ xác thực, số liệu so sánh cụ thể, nghệ thuật tương phản, giọng văn mai mỉa. 
 Chiến tranh hạt nhân là hiểm họa đe dọa toàn bộ sự sống trên trái đất, đi ngược lại lợi ích và sự phát triển của thế giới. 
 (Lời kể của bà Nakabushi – nhân chứng may mắn sống sót sau thảm họa Hiroshima) 
 Đó là một buổi sáng mùa hè ấm áp, cô bé Nakabushi 5 tuổi là người đầu tiên có mặt tại trường mẫu giáo.Yukiko chơi đùa một mình lặng lẽ trong lúc chờ đợi các bạn mình tới lớp. Nhưng họ đã không bao giờ đến. 
 Đúng 8h15, tất cả những gì cô bé cảm nhận được chỉ là ánh sáng chói lóa cùng một tiếng nổ cực lớn. Trong giây phút đó, quả bom nguyên tử đầu tiên mà thế giới biết tới đã được ném xuống thành phố Hiroshima. 
 	 ... Quang cảnh thành phố hoàn toàn thay đổi. Những ngôi nhà biến mất, và chúng tôi thấy hàng trăm người với những vết bỏng đang lê lết“ . 
 	 "Người họ phủ đầy tro tàn từ đầu tới chân, tóc dựng đứng và những mảng da thịt cháy xém bong tróc trên toàn bộ cơ thể như những miếng giẻ cũ. Giống như bạn đang chứng kiến một đội quân ma quỷ vậy. 'Nước, nước', họ van xin nhưng chúng tôi chẳng thể làm được gì. Chính gia đình tôi cũng không có nước. Chúng tôi đi qua hai cây cầu và chứng kiến những cảnh tượng kinh khủng. Nhiều xác chết và cả người còn sống bị cuốn đi".  
 	 Gia đình bà Nakabushi cuối cùng cũng tìm được một nơi trú ẩn nhỏ hẹp. "Thứ mùi ở đó thật kinh khủng. Những người bị thương van xin nước uống. Nhưng chúng tôi được cảnh báo không cho họ uống vì họ sẽ chết ngay sau ngụm đầu tiên. Đó là sự thật", bà kể.  
 	 "Những tiếng kêu than, rên rỉ rồi cũng nhỏ dần đi và từng người một lần lượt qua đời. Mẹ tôi đã ra đi ngay bên cạnh mà tôi không hề biết vào ngày 8/8. Bà đã không thể thấy ba và anh trai tôi lần cuối, khi đó bà mới 31 tuổi. Tôi biết chú và bác tôi đã chết cùng một nơi. Nhưng cái chết của mẹ tôi có ảnh hưởng lớn nhất. Tôi mới năm tuổi và nó đã thay đổi cuộc đời tôi". 
Thảm họa chiến tranh ở Hiroshima và Nagasaki 
SỰ PHI LÍ CỦA CHIẾN TRANH HẠT NHÂN 
Đi ngược lại lí trí con người và lí trí tự nhiên 
Phá hủy nền văn minh hàng triệu năm của nhân loại 
Phản lại sự tiến hóa, đưa Trái Đất về điểm xuất phát 
Hủy hoại hạnh phúc, gây ra bao đau khổ cho loài người 
- Lên tiếng ngăn chặn nguy cơ chiến tranh hạt nhân. 
 - Đề nghị: Lập nhà băng lưu trữ trí nhớ. 
 + Nhân loại cần giữ gìn ký ức của mình. 
 +Lên án những thế lực hiếu chiến đẩy nhân loại vào thảm họa hạt nhân. 
“ĐẤU TRANH VÌ MỘT THẾ GIỚI HÒA BÌNH” 
LỜI KÊU GỌI HÒA BÌNH: 
“ C húng ta đến đây để chống lại việc đó tham gia vào bản đồng ca của những người đòi hỏi một thế giới không có vũ khí  mở ra một nhà băng lưu trữ trí nhớ có thể tồn tại sau thảm họa hạt nhân Lên án những thủ phạm gây ra đau khổ, những kẻ giả điếc làm ngơ trước lời khẩn cầu hòa bình” 
Nhiệm vụ 
Đoàn kết 
Đấu tranh cho 1 thế giới hòa bình 
Phản đối, ngăn chặn chạy đua vũ trang, tang trữ hạt nhân 
Đề nghị 
M ở ngân hàng l ư u trữ trí nhớ Để đời sau biết thế giới đã từng tồn tại 
N hân loại cần giữ kí ức của mình, lịch sử sẽ lên án những thế lực hiếu chiến đã đẩy nhân loại vào thảm hoạ hạt nhân. 
Thái độ cứng rắn, nghiêm khắc 
Tình cảm tha thiết, mãnh liệt 
Cách lập luận chặt chẽ, thuyết phục 
Trái tim nhiệt huyết, yêu hòa bình 
III. TỔNG KẾT 
 - Lập luận chặt chẽ. 
 - Chứng cứ phong phú, xác thực, cụ thể. 
 - Sử dụng nghệ thuật so sánh sắc sảo, giàu sức thuyết phục. 
- Nguy cơ chiến tranh đang đe doạ toàn thể loài người và sự sống trên trái đất. 
 -Đấu tranh cho hoà bình, ngăn chặn và xoá bỏ nguy cơ chiến tranh hạt nhân là nhiệm vụ thiết thân và cấp bách của toàn thể loài người. 
1. Nghệ thuật 
2. Nội dung 
IV. LUYỆN TẬP 
-G. G. Mác-két 
-Trích từ bản tham luận đọc tại cuộc họp nguyên thủ 6 nước tháng 8 năm 1986 
-Chủ đề: Chống chiến tranh, bảo vệ hòa bình. 
-Nhan đề: Nhan đề thể hiện luận điểm cơ bản của bài văn, đồng thời như một khẩu hiệu kêu gọi, hướng nhân loại tới một thái độ đấu tranh tích cực. 
2. Sự tốn kém và tính chất vô lí 
-Dùng so sánh đối lập ở nhiều lĩnh vực: 
+ Chi phí đầu tư cho đời sống xã hội THẤP. (Cứu trợ, y tế, tiếp tế, giáo dục) 
+ Chi phí đầu tư cho chiến tranh CAO. 
Đấu tranh cho một 
thế giới hòa bình 
KIẾN THỨC CƠ BẢN 
KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 
1. Nguy cơ chiến tranh hạt nhân 
-Thời gian cụ thể: 8/8/1986 hơn 50.000 đầu đạn bố trí khắp hành tinh. 
-Tình toán lí thuyết: Mỗi người ngồi trên 4 tấn thuốc nổ. Hủy diệt tất cả hành tinh. 
-Hình ảnh so sánh ấn tượng. 
 Người đọc ấn tượng về tính hệ trọng, gây ám ảnh 
TỔNG KẾT 
3. Chiến tranh đi ngược lại lí trí con người, lí trí tự nhiên 
-Tiêu diệt con người và hủy diệt sự sống trên trái đất. 
-Chứng cứ cụ thể. 
-Chỉ cần bấm 1 nút đưa tất cả về điểm xuất phát. 
3. Nhiệm vụ đấu tranh 
-Kêu gọi chống lại, tham gia. 
-Ngăn chặn chiến tranh. 
-Lên án thế lực tàn bạo. 
NT: Luận điểm, luận cứ đúng đắn/ So sánh/ Lời văn thuyết phục 
ND: Chiến tranh hạt nhân đe dọa loài người và mọi sự sống. Vì vậy chúng ta phải đấu tranh. 
Qua các phương tiện thông tin đại chúng (đài, báo) các em biết nhân loại đã tìm cách nào để hạn chế chạy đua chiến tranh hạt nhân? 
Liên hợp quốc triệu tập các nước tư bản đưa ra các hiệp ước cấm thử vũ khí hạt nhân, hạn chế sản xuất đầu đạn hạt nhân