Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 99: Tập làm văn: Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống - Vũ Thị Xoan

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG 
QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ HỘI THI GIÁO VIÊN DẠY GIỎI CẤP HUYỆN 
Năm học 2016 - 2017 
Giáo viên thực hiện : 
Vò ThÞ Xoan 
Tr­êng THCS Ch­ £Vi 
 Đơn vị : 
Tiết 99: Tập làm văn 
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, 
HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG 
? 
Đọc văn bản : 
Bệnh lề mề 
Văn bản “ Bệnh lề mề ” 
Đối tượng : bàn về thói quen lề mề trong cuộc sống . 
Đây là hiện tượng xấu đáng chê . 
() Phong trào “ Thi đua làm nghìn việc tốt ”, đã được Liên đội trường THCS Việt Hùng triển khai thành nhiều hoạt động cụ thể , mà tiêu biểu là hoạt động chăm sóc những khu di tích lịch sử , thăm viếng và chăm sóc nghĩa trang liệt sĩ . Đây là những hoạt động thường xuyên được Liên đội duy trì trong nhiều năm qua. Những việc làm đó chính là những nghĩa cử cao đẹp thể hiện đạo lý “ Uống nước nhớ nguồn ” của dân tộc Việt Nam ta . Qua các hoạt động này đã giáo dục cho các em đội viên truyền thống lịch sử cách mạng của địa phương và những kĩ năng sống , những bài học thực tế sinh động đầy sức thuyết phục . Từ đó giúp các em có hứng thú hơn trong các tiết học  ( Trích trong “ Báo cáo của Liên đội trường THCS Việt Hùng ) 
Liên đội trường THCS Việt Hùng 
Văn bản “ Bệnh lề mề ” 
Đối tượng : bàn về thói quen lề mề trong cuộc sống . 
Đây là hiện tượng xấu đáng chê . 
Văn bản “ Liên đội trường THCS Việt Hùng ” 
Đối tượng : nhận xét về phong trào : “ Thi đua làm nghìn việc tốt ” của Liên đội trường THCS Việt Hùng . 
Đây là sự việc hiện tượng đáng khen . 
Đây là sự việc hiện tượng đáng suy ngẫm . 
Văn bản “ Bàn về đọc sách ” 
Đối tượng : Bàn về tầm quan trọng của sách và cách đọc sách như thế nào cho hiệu quả . 
Khái niệm : Nghị luận về sự việc hiện tượng đời sống là bàn về một sự việc hiện tượng có ý nghĩa đối với xã hội , đáng khen , đáng chê hay đáng suy ngẫm . 
Bài tập : Trong các sự vật , hiện tượng sau , sự vật , hiện tượng nào có ý nghĩa đáng viết một bài nghị luận : 
1. Đua xe trái phép . 
2. Đưa em nhỏ qua đường . 
3. Bạo lực học đường . 
4. Nói năng lễ phép , lịch sự . 
5. Ham đọc sách . 
6. Tấm gương vượt khó trong học tập . 
Bệnh 
lề mề 
Biểu hiện 
 Trễ giờ trong các cuộc họp . 
 Chỉ coi trọng thời gian của bản thân . 
 Tạo một thói quen khó sửa . 
Nguyên nhân 
 Do một số người thiếu tự trọng và chưa biết tôn trọng người khác . 
 Ích kỉ vô trách nhiệm với công việc chung . 
Tác hại 
- Gây hại cho tập thể . 
 Gây hại cho những người tôn trọng giờ giấc . 
 Tạo ra tập quán không tốt . 
Giải pháp khắc phục 
- Mọi người phải biết tôn trọng và hợp tác lẫn nhau . 
- Tự giác làm việc đúng giờ . 
 * Nội dung bài nghị luận : nêu rõ sự việc hiện tượng , phân tích mặt đúng sai , lợi hại , chỉ ra nguyên nhân , bày tỏ thái độ , ý kiến nhận định của người viết . 
 * Về hình thức : 
 - Bài viết phải có bố cục mạch lạc , có luận điểm rõ ràng . 
Mở bài ( Đoạn 1): 
 Giới thiệu chung về sự việc hiện tượng . 
Thân bài ( Đoạn 2, 3, 4): 
 - Đoạn 2: Nêu biểu hiện của sự việc , hiện tượng . 
 - Đoạn 3: Chỉ rõ nguyên nhân . 
 - Đoạn 4: Nêu tác hại của hiện tượng . 
Kết bài ( Đoạn 5): 
 Bày tỏ quan điểm , nêu giải pháp khắc phục . 
 * Về hình thức : có bố cục mạch lạc ; luận điểm rõ ràng , luận cứ xác thực , phép lập luận phù hợp ; lời văn chính xác , sinh động . 
 * Về hình thức : có bố cục mạch lạc ; luận điểm rõ ràng , luận cứ xác thực , phép lập luận phù hợp ; lời văn chính xác , sinh động . 
 * Nội dung bài nghị luận : nêu rõ sự việc hiện tượng , phân tích mặt đúng sai , lợi hại , chỉ ra nguyên nhân , bày tỏ thái độ , ý kiến nhận định của người viết . 
* Nghị luận về sự việc hiện tượng trong đời sống xã hội là bàn về một sự việc hiện tượng có ý nghĩa đối với xã hội , đáng khen , đáng chê hay có vấn đề đáng suy nghĩ . 
Ghi nhớ 
Bài tập 2: Cho biết hiện tượng sau đây có đáng viết một bài nghị luận không ? Vì sao ? 
 Một cuộc điều tra 2000 thanh niên nam ở Hà Nội năm 1981 cho thấy : Từ 11 đến 15 tuổi 25% các em đã hút thuốc lá ; từ 16 đến 20: 52%; trên 20 tuổi : 80%. Tỉ lệ này ngang với các nước châu Âu . Trong số các em hút thuốc lá có đến 80% lâu lâu có triệu chứng như ho hen, khạc đờm , đau ngực , còn trong số những em không hút chỉ có không đến 1% các triệu chứng ấy . 
 (Theo Nguyễn Khắc Viện ) 
 Sự việc hiện tượng trên đáng viết một bài nghị luận vì nó có ý nghĩa xã hội sâu sắc : 
 Hút thuốc lá liên quan đến vấn đề sức khỏe của mỗi cá nhân người hút và những người sống xung quanh . 
 Hút thuốc lá ảnh hưởng đến giống nòi . 
 Làm ô nhiễm môi trường , gây hại đến sức khỏe những người xung quanh . 
 Gây tốn kém tiền bạc đối với người hút . 
NHÌN HÌNH ĐOÁN CHỮ 
12...3! 
Vệ sinh an toàn thực phẩm 
Hiện tượng ô nhiễm môi trường 
An toàn giao thông 
An toàn giao thông 
Giờ học của chúng ta đến đây là kết thúc 
Chúc quý thầy cô mạnh khoẻ! 
Chúc các em chăm ngoan, học giỏi!