Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 (Chân trời sáng tạo) - Văn bản: Việt Nam quê hương ta (Nguyễn Đình Thi)

	CHÀO CÁC EM 
Pptx games 
NGỮ VĂN 
LỚP 6 
CHÂN TRỜI 
SÁNG TẠO 
ĐẸP 
VẺ 
BÀI 3 
QUÊ 
HƯƠNG 
Quê hương có một vị trí quan trọng trong lòng mỗi người. Mỗi người dân Việt Nam đều có tình cảm thiêng liêng gắn bó với quê hương xứ sở của mình. Đối với những con người lao động, nhất là người nông dân, họ đã gắn bó mật thiết với quê hương. Từ lúc cất tiếng khóc chào đời, rồi tuổi thơ đẹp đẽ, những công việc lao động, rồi cuộc sống gia đình, cho tới lúc chết họ đã sống gắn liền với làng quê. Tình cảm yêu quê hương đất nước là một truyền thống tốt đẹp và đáng quý của dân tộc Việt Nam. Đến với bài học hôm nay, chúng ta cùng thả hồn theo những vần thơ lục bát viết về quê hương để cùng lắng nghe và suy ngẫm. 
PHẦN 1 : ĐỌC VĂN BẢN 
 VĂN BẢN 2 
VIỆT NAM QUÊ HƯƠNG TA 
Nguyễn Đình Thi 
VĂN BẢN 2 : VIỆT NAM QUÊ HƯƠNG TA 
Chuẩn bị đọc 
Trải nghiệm cùng văn bản 
Suy ngẫm và phản hồi 
Luyện tập, vận dụng 
01 
02 
03 
04 
1. CHUẨN BỊ ĐỌC 
QUÊ HƯƠNG 
Nếu chọn 1 hình ảnh làm biểu tượng VN em chọn điều gì? 
Cảnh đẹp Hồ Gươm 
 CHUẨN BỊ ĐỌC 
Nếu chọn hình ảnh làm biểu tượng cho Việt Nam, em sẽ: 
Chọn cảnh đẹp Hồ Gươm. Vì hình ảnh Hồ Gươm nằm giữa thủ đô Hà Nội với làn nước xanh biếc, gắn với câu chuyện kể về truyền thuyết đầy ý nghĩa lịch sử. 
EM BIẾT BÀI THƠ HAY BÀI HÁT NÀO VỀ QUÊ HƯƠNG? 
Bài thơ về quê hương: 
Quê Hương - Tác Giả: Đỗ Trung Quân 
Việt Nam Quê Hương Ta - Tác giả: Nguyễn Đình Thi 
Quê Hương - Tác Giả: Tế Hanh 
...................... 
Quê Hương 
Quê hương là gì hở mẹ 
Mà cô giáo dạy phải yêu 
Quê hương là gì hở mẹ 
Ai đi xa cũng nhớ nhiều 
Quê hương là chùm khế ngọt 
Cho con trèo hái mỗi ngày 
Quê hương là đường đi học 
Con về rợp bướm vàng bay 
Quê hương là con diều biếc 
Tuổi thơ con thả trên đồng 
Quê hương là con đò nhỏ 
Êm đềm khua nước ven sông 
Quê hương là cầu tre nhỏ 
Mẹ về nón lá nghiêng che 
Là hương hoa đồng cỏ nội 
Bay trong giấc ngủ đêm hè 
Quê hương là vòng tay ấm 
Con nằm ngủ giữa mưa đêm 
Quê hương là đêm trăng tỏ 
Hoa cau rụng trắng ngoài thềm 
Quê hương là vàng hoa bí 
Là hồng tím giậu mồng tơi 
Là đỏ đôi bờ dâm bụt 
Màu hoa sen trắng tinh khôi 
Quê hương mỗi người chỉ một 
Như là chỉ một mẹ thôi 
Quê hương có ai không nhớ  
Vẽ Quê Hương – Tác Giả: Định Hải 
Bút chì xanh đỏ 
Em gọt hai đầu 
Em thử hai màu 
Xanh tươi, đỏ thắm. 
Em vẽ làng xóm 
Tre xanh, lúa xanh 
Sông máng lượn quanh 
Một dòng xanh mát 
Trời mây bát ngát 
Xanh ngắt mùa thu 
Xanh màu ước mơ  
Em quay đầu đỏ 
Vẽ nhà em ở 
Ngói mới đỏ tươi 
Trường học trên đồi 
Em tô đỏ thắm 
Cây gạo đầu xóm 
Hoa nở chói ngời 
A, nắng lên rồi 
Lá cờ Tổ quốc 
Bay giữa trời xanh  
Chị ơi bức tranh 
Quê ta đẹp quá! 
Bài hát về quê hương: 
-Bay qua Biển Đông (nhạc sĩ: Lê Việt Khánh) 
-Hãy đến với con người Việt Nam (sáng tác: Xuân Nghĩa) 
-Hello Vietnam (Phạm Quỳnh Anh) 
Việt Nam ơi (Minh Beta) 
-Welcome to Vietnam- Axel Johansson - The River [Lyrics Video] | 
-Việt Nam Quê Hương Tôi - Trọng Tấn 
2 . Trải nghiệm cùng văn bản 
Kỹ năng tưởng tượng 
Tìm hiểu tác giả 
Đọc diễn cảm theo thể loại 
VĂN BẢN 2 : VIỆT NAM QUÊ HƯƠNG TA 
I. Tìm hiểu chung 
1. Đọc, t ìm hiểu tác giả 
Chú thích: sgk/65 
01 
02 
TRƯỜNG SƠN 
ÁO NÂU 
1 
Đọc to, rõ ràng 
2 
3 
Giọng đọc phù hợp ở các đoạn 
Lưu ý những hộp chỉ dẫn khi đọc 
HƯỚNG DẪN ĐỌC 
VĂN BẢN 2 : VIỆT NAM QUÊ HƯƠNG TA 
I. Tìm hiểu chung 
1. Đọc, t ìm hiểu TÁC GIẢ 
- Nguyễn Đình Thi (1924-2003), quê gốc Hà Nội 
- Là một nghệ sĩ đa tài 
2. Thể loại và phương thức biểu đạt 
- Thể loại: thơ lục bát 
- Phương thức biểu đạt: biểu cảm 
Kỹ năng tưởng tượng 
Tưởng tượng là kỹ năng hình dung, tái hiện hình ảnh thông qua lời nói, ngôn từ trong suy nghĩ của mỗi người. 
Việt Nam đất nước ta ơi 
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn 
“ Mênh mông” t ừ láy gợi lên tưởng đến không gian rộng lớn, bao la vô tận. 
“ Biển lúa” gợi hình ảnh cánh đồng lúa bát ngát . 
 Từ đó có thể hình dung về một cánh đồng lúa quê hương trài dài đến vô tận, mở ra đến vô cùng 
Tám dòng thơ này đã gợi cho em hình dung đến phong cảnh đất nước hữu tình có những cánh đồng lúa trải dài thẳng cánh cò bay, những dãy núi bồng bềnh trong mây. 
 Đất nước Việt Nam còn có những những người dân bao đời nay cần cù, chịu khó, vất vả một nắng hai sương trên đồng ruộng, Họ cũng chịu nhiều thương đau, trải qua bao cuộc chiến tranh ác liệt và những mất mát hi sinh. 
Núi Vọng Phu 
3 . Suy ngẫm và phản hồi 
VĂN BẢN 2 : VIỆT NAM QUÊ HƯƠNG TA 
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản 
1. Hình ảnh đất nước và con người Việt Nam 
Cách gieo vần và ngắt nhịp của bốn dòng thơ đầu? 
 -Cách gieo vần của 4 câu thơ đầu: ơi-trời; hơn-rờn-sơn 
- Cách ngắt nhịp: câu 1 và câu 3 nhịp 2/2/2, câu 2 và câu 4 nhịp 4/2/2 
=> PHÙ HỢP VỚI CÁCH NGẮT NHỊP CỦA THƠ LỤC BÁT 
1. Trong văn bản tác giả tập trung miêu tả những hình ảnh nào tiêu biểu của con người Việt Nam và nói đến những vẻ đẹp nào của quê hương? 
Việt Nam đất nước ta ơi 
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn 
Cánh cò bay lả rập rờn 
Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều 
Quê hương biết mấy thân yêu 
Bao nhiêu đời đã chịu nhiều thương đau 
Mặt người vất vả in sâu 
Gái trai cũng một áo nâu nhuộm bùn 
Đất nghèo nuôi những anh hùng 
Chìm trong máu lửa lại vùng đứng lên 
Đạp quân thù xuống đất đen 
Súng gươm vứt bỏ lại hiền như xưa 
- Hình ảnh đất nước : 
+ Biển lúa mênh mông, 
+ Cánh cò bay lả rập rờn 
+ Mây mờ che đỉnh TS... 
VĂN BẢN 2 : VIỆT NAM QUÊ HƯƠNG TA 
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản 
1. Hình ảnh đất nước và con người Việt Nam 
- Hình ảnh đất nước : Biển lúa mênh mông,Cánh cò bay lả rập rờn,Mây mờ che đỉnh TS... 
Việt Nam đất nước ta ơi 
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn 
Cánh cò bay lả rập rờn 
Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều 
Quê hương biết mấy thân yêu 
Bao nhiêu đời đã chịu nhiều thương đau 
Mặt người vất vả in sâu 
Gái trai cũng một áo nâu nhuộm bùn 
Đất nghèo nuôi những anh hùng 
Chìm trong máu lửa lại vùng đứng lên 
Đạp quân thù xuống đất đen 
Súng gươm vứt bỏ lại hiền như xưa 
- Hình ảnh con người: 
+ Vất vả in sâu; 
+ Gái trai cùng mặc áo nâu 
+ Anh hùng trong chiến tranh 
+ Hiền lành trong hòa bình 
VĂN BẢN 2 : VIỆT NAM QUÊ HƯƠNG TA 
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản 
1. Hình ảnh đất nước và con người Việt Nam 
- Hình ảnh đất nước : Biển lúa mênh mông,Cánh cò bay lả rập rờn,Mây mờ che đỉnh TS... 
- Hình ảnh con người: Vất vả in sâu; Gái trai cùng mặc áo nâu , Anh hùng trong chiến tranh, Hiền lành trong hòa bình... 
Việt Nam đất nắng chan hoà 
Hoa thơm quả ngọt bốn mùa trời xanh 
Mắt đen cô gái long lanh 
Yêu ai yêu trọn tấm tình thuỷ chung 
Đất trăm nghề của trăm vùng 
Khách phương xa tới lạ lùng tìm xem 
Tay người như có phép tiên 
Trên tre lá cũng dệt nghìn bài thơ 
- Vẻ đẹp quê hương 
+ Đất nắng chan hòa, hoa thơm quả ngọt 
+ Giỏi giang trăm nghề, tài hoa : dệt thơ trên lá... 
Việt Nam đất nước ta ơi 
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn 
Cánh cò bay lả rập rờn 
Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều 
Quê hương biết mấy thân yêu 
Bao nhiêu đời đã chịu nhiều thương đau 
Mặt người vất vả in sâu 
Gái trai cũng một áo nâu nhuộm bùn 
Đất nghèo nuôi những anh hùng 
Chìm trong máu lửa lại vùng đứng lên 
Đạp quân thù xuống đất đen 
Súng gươm vứt bỏ lại hiền như xưa 
Việt Nam đất nắng chan hoà 
Hoa thơm quả ngọt bốn mùa trời xanh 
Mắt đen cô gái long lanh 
Yêu ai yêu trọn tấm tình thuỷ chung 
Đất trăm nghề của trăm vùng 
Khách phương xa tới lạ lùng tìm xem 
Tay người như có phép tiên 
Trên tre lá cũng dệt nghìn bài thơ 
=> Tập trung khắc họa vẻ đẹp của con người và đất nước Việt Nam 
VĂN BẢN 2 : VIỆT NAM QUÊ HƯƠNG TA 
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản 
1. Hình ảnh đất nước và con người Việt Nam 
- Hình ảnh đất nước : Biển lúa mênh mông,Cánh cò bay lả rập rờn,Mây mờ che đỉnh TS... 
- Hình ảnh con người: Vất vả in sâu; Gái trai cùng mặc áo nâu , Anh hùng trong chiến tranh, Hiền lành trong hòa bình... 
- Vẻ đẹp quê hương : Đất nắng chan hòa, hoa thơm quả ngọt, Giỏi giang trăm nghề, tài hoa : dệt thơ trên lá... 
=> Tập trung khắc họa vẻ đẹp của đất nước và con người VN 
Việt Nam / đất nước/ ta ơi 
Mênh mông biển lúa /đâu trời/ đẹp hơn 
Cánh cò/ bay lả /rập rờn 
Mây mờ che đỉnh/ Trường Sơn /sớm chiều 
 Tìm và nêu tác dụng của những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ đặc sắc mà tác giả sử dụng để miêu tả cảnh sắc quê hương trong bốn dòng thơ đầu. 
-Các biện pháp tu từ: 
+Biện pháp tu từ nhân hoá: Việt Nam đất nước ta ơi 
+Biện pháp tu từ so sánh không ngang bằng: Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn 
VĂN BẢN 2 : VIỆT NAM QUÊ HƯƠNG TA 
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản 
1. Hình ảnh đất nước và con người Việt Nam 
-Các biện pháp tu từ ở 4 dòng đầu : 
+Biện pháp tu từ nhân hoá: Việt Nam đất nước ta ơi 
+Biện pháp tu từ so sánh không ngang bằng: Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn 
Việt Nam / đất nước/ ta ơi 
Mênh mông biển lúa /đâu trời/ đẹp hơn 
Cánh cò/ bay lả /rập rờn 
Mây mờ che đỉnh/ Trường Sơn /sớm chiều 
 Tìm và nêu tác dụng của những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ đặc sắc mà tác giả sử dụng để miêu tả cảnh sắc quê hương trong bốn dòng thơ đầu. 
 - Tác dụng : 
+Khiến cho hình ảnh đất nước trở nên gần gũi, thân quen 
+ Làm tăng mức độ của đất trời Việt Nam không đâu sánh bằng. 
=> Từ đó toát lên vẻ đẹp của quê hương đất nước. 
VĂN BẢN 2 : VIỆT NAM QUÊ HƯƠNG TA 
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản 
1. Hình ảnh đất nước và con người Việt Nam 
-Các biện pháp tu từ: 
+Biện pháp tu từ nhân hoá: Việt Nam đất nước ta ơi 
+Biện pháp tu từ so sánh không ngang bằng: Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn 
- Tác dụng : 
+Khiến cho hình ảnh đất nước trở nên gần gũi, thân quen 
+ Làm tăng mức độ của đất trời Việt Nam không đâu sánh bằng. 
=> Từ đó toát lên vẻ đẹp của quê hương đất nước. 
Quê hương biết mấy thân yêu 
Bao nhiêu đời đã chịu nhiều thương đau 
Mặt người vất vả in sâu 
Gái trai cũng một áo nâu nhuộm bùn 
Đất nghèo nuôi những anh hùng 
Chìm trong máu lửa lại vùng đứng lên 
Đạp quân thù xuống đất đen 
Súng gươm vứt bỏ lại hiền như xưa 
 Tìm và nêu tác dụng của những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ đặc sắc mà tác giả sử dụng để miêu tả cảnh sắc quê hương trong đoạn thơ còn lại. 
Sự vất vả, cần cù trong lao động: 
vất vả in sâu, áo nâu nhuộm bùn 
Sự anh hùng, mạnh mẽ, kiên cường trong 
chiến đấu (chịu nhiều đau thương, chìm trong 
máu lửa lại vùng đứng lên, đạp quân thù xuống 
đất đen) nhưng khi trở về cuộc sống đời thường 
lại hiền lành, chịu thương chịu khó 
(súng gươm vứt bỏ lại hiền hơn xưa). 
SÔNG BẠCH ĐẰNG 
VĂN BẢN 2 : VIỆT NAM QUÊ HƯƠNG TA 
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản 
1. Hình ảnh đất nước và con người Việt Nam 
- Biện pháp tu từ ở những đoạn còn lại : 
+ Nhân hóa Quê hương chịu nhiều thương đau 
+ Khắc họa con người :Vất vả in sâu; Gái trai cùng mặc áo nâu ... 
+ Ẩn dụ : chìm trong máu lửa, đạp quân thù xuống đất đen, súng gươm vứt bỏ....=> yêu nước , yêu hòa bình 
Việt Nam đất nắng chan hoà 
Hoa thơm quả ngọt bốn mùa trời xanh 
Mắt đen cô gái long lanh 
Yêu ai yêu trọn tấm tình thuỷ chung 
Đất trăm nghề của trăm vùng 
Khách phương xa tới lạ lùng tìm xem 
Tay người như có phép tiên 
Trên tre lá cũng dệt nghìn bài thơ 
 Tìm và nêu tác dụng của những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ đặc sắc mà tác giả sử dụng để miêu tả cảnh sắc quê hương trong đoạn thơ còn lại. 
 Sự thuỷ chung, khéo léo, chăm chỉ : 
yêu ai yêu trọn tấm lòng thuỷ chung, 
tay người như có phép tiên, 
trên tre lá cũng dệt nghìn bài thơ. 
VĂN BẢN 2 : VIỆT NAM QUÊ HƯƠNG TA 
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản 
1. Hình ảnh đất nước và con người Việt Nam 
- Biện pháp tu từ ở những đoạn còn lại : 
+ Nhân hóa: Quê hương chịu nhiều thương đau 
+ Khắc họa con người :Vất vả in sâu; Gái trai cùng mặc áo nâu ... 
+ Ẩn dụ : chìm trong máu lửa, đạp quân thù xuống đất đen, súng gươm vứt bỏ.... 
+So sánh : Đất nắng chan hòa, hoa thơm quả ngọt, Giỏi giang trăm nghề, tài hoa : dệt thơ trên lá... 
=> Vẻ đẹp của đất nước và con người VN 
VĂN BẢN 2 : VIỆT NAM QUÊ HƯƠNG TA 
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản 
1. Hình ảnh đất nước và con người Việt Nam 
-Các biện pháp tu từ: 
+Biện pháp tu từ nhân hoá: Việt Nam đất nước ta ơi 
+Biện pháp tu từ so sánh không ngang bằng: Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn 
- Tác dụng : 
+Khiến cho hình ảnh đất nước trở nên gần gũi, thân quen 
+ Làm tăng mức độ của đất trời Việt Nam không đâu sánh bằng. 
=> Từ đó toát lên vẻ đẹp của quê hương đất nước. 
 ? Tình cảm của tác giả đối với quê hương, đất nước được thể hiện như thế nào trong văn bản? Hãy chỉ ra một số từ ngữ, hình ảnh thể hiện trực tiếp tình cảm ấy? 
Tây Ninh - 
Việt Nam 
Tràng An , Ninh Bình- VN 
VĂN BẢN 1 : NHỮNG CÂU HÁT VỀ VẺ ĐẸP QUÊ HƯƠNG 
B. Văn bản 1: Những câu hát dân gian về vẻ đẹp quê hương 
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản 
2. Tình cảm của tác giả 
- Tác giả đã thể hiện sự tự hào về đất nước, quê hương qua những khung cảnh thiên nhiên và văn hoá, con người : 
+ Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn, 
+ Quê hương biết mấy thân yêu, 
VĂN BẢN 1 : NHỮNG CÂU HÁT VỀ VẺ ĐẸP QUÊ HƯƠNG 
B. Văn bản 1: Những câu hát dân gian về vẻ đẹp quê hương 
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản 
2. Tình cảm của tác giả 
- Tác giả đã thể hiện sự tự hào về đất nước, quê hương qua những khung cảnh thiên nhiên và văn hoá, con người : 
+ Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn, 
+ Quê hương biết mấy thân yêu, 
- Tác giả đồng cảm với những vất vả, hi sinh của người dân 
+ Bao nhiêu đời đã chịu nhiều đau thương, 
+ Mặt người vất vả in sâu... 
VĂN BẢN 1 : NHỮNG CÂU HÁT VỀ VẺ ĐẸP QUÊ HƯƠNG 
B. Văn bản 1: Những câu hát dân gian về vẻ đẹp quê hương 
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản 
2. Tình cảm của tác giả 
- Tác giả đã thể hiện sự tự hào về đất nước, quê hương qua những khung cảnh thiên nhiên và văn hoá, con người : 
+ Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn, 
+ Quê hương biết mấy thân yêu, 
 - Tác giả đồng cảm với những vất vả, hi sinh của người dân 
+ Bao nhiêu đời đã chịu nhiều đau thương, 
+ Mặt người vất vả in sâu... 
Thể hiện niềm tự hào và tình yêu đối với quê hương đất nước. 
Văn bản gợi cho em suy nghĩ và cảm xúc gì về con người và cảnh sắc quê hương ? 
III . Tổng kết 
- Ca ngợi vẻ đẹp quê hương, đất nước và con người VN 
- Tự hào về truyền thống của quê hương, đất nước. 
- Trách nhiệm xây dựng quê hương, đất nước ngày một giầu đẹp. 
- Thể thơ lục bát truyền thống. 
- Những hình ảnh giầu sức biểu cảm. 
- Sử dụng thành công các biện pháp tư từ để làm nổi bật vẻ đẹp của quê hương, đất nước. 
2. Nghệ thuật 
1. Nội dung 
4. Luyện tập, vận dụng 
 Bài ca dao 
 Từ ngữ, hình ảnh độc đáo 
 Giải thích 
1 
2 
3 
4 
Phiếu học tập 
Bài 
CD 
Từ ngữ, hình ảnh độc đáo 
Giải thích 
1 
 Việt Nam đất nước ta ơi 
Mênh mông biển lúa 
Cánh cò bay lả rập rờn 
Mây mờ che đỉnh TS 
Câu thơ gợi lên hình ảnh quê hương rộng lớn mênh mông, hùng vĩ , sâu thẳm ngàn đời 
2 
Mặt người vất vả 
Chìm trong máu lửa.. 
Đạp quân thù xuống ... 
Thể hiện được vẻ đẹp và lòng tự hào về lịch sử quê hương. 
Phiếu học tập 
Bài 
CD 
Từ ngữ, hình ảnh độc đáo 
Giải thích 
3 
Đất nắng chan hòa 
Hoa thơm quả ngọt 
Trên tre lá cũng dệt nghìn bài thơ... 
Câu thơ gợi lên hình ảnh quê hương yên ả thanh bình, hoa thơm quả ngọt đầy sức sống,truyền thống văn hóa lâu đời 
4 
........................... 
Phiếu học tập 
- Em hãy sưu tầm một bài ca dao về địa phương mình (vùng /tỉnh /huyện /xã.) và nêu cảm nhận về bài cao dao đó? 
- Soạn văn bản “Việt Nam quê hương ta”.