Bài giảng Ngữ văn 6 (Cánh diều) - Bài 3: Kí - Tiết: Viết bài văn kể về một kỉ niệm của bản thân

Chào mừng các em đến với giờ học Ngữ văn 
TRƯỜNG THCS.. 
GV : 
NĂM HỌC : 2021 - 2022 
Em hiểu các câu sau như thế nào? 
Tục ngữ có câu: “ Chưa học bò chớ lo học chạy” 
Nhà văn Nguyễn Minh Châu bày tỏ quan điểm : “ chỉ cần viết câu cho gãy gọn, đúng văn phạm, khéo hơn một chút nữa là viết cho dí dỏm ”.   
Tiết: VIẾT BÀI VĂN KỂ VỀ MỘT KỈ NIỆM CỦA BẢN THÂN 
 Đề bài: K ể lại một kỉ niệm sâu sắc của em với thầy cô , bạn bè khi học ở tiểu học . 
ĐỊNH HƯỚNG 
1.Những yêu cầu của dạng bài 
KỈ NIỆM : là những câu chuyện còn giữ lại trong trí nhớ của mỗi người. 
VIẾT BÀI VĂN KỂ VỀ MỘT KỈ NIỆM :là ghi lại những điều thú vị, có ấn tượng sâu sắc về một sự việc trong quá khứ mà em đã chứng kiến và trải qua. 
Đề yêu cầu viết dưới dạng hồi kí? Hay du kí? 
 =>HỒI KÍ 
- Thế nào là hồi kí? 
Là một thể của kí dùng để ghi chép lại những sự việc, những quan sát, nhận xét và tâm trạng có thực của tác giả đã trải qua. 
-Thế nào là du kí? 
Là một thể của kí dùng để ghi lại những điều đã chứng kiến trong một chuyến đi diễn ra chưa lâu của bản thân tới một miền đất khác. 
2.Phân tích bài viết tham khảo: 
“Người thủ thư thời thơ ấu” 
Tác giả: Nguyễn Thùy Anh 
- Kỷ niệm được kể lại trong bài “Người thủ thư thời thơ ấu” là kỷ niệm gì? 
- Kỉ niệm đã xảy ra như thế nào? Có gì đặc sắc và đáng nhớ? 
K ỉ niệm về bác thủ thư ( giữ sách) tốt bụng thời thơ ấu, về những ngày đầu đến với thư viện. 
Kỉ niệm đã xảy ra từ khi “ tôi” lên 6,7 tuổi, kể về bác thủ thư đi xe đạp lọc cọc, chòm râu quai nón bạc rung rung, những lời động viên của bác,về những ngày đầu tiên “tôi” đến thư viện (thư viện chưa chuyên nghiệp,ngày mùa đông khô hanh, ngày mưa lũ) 
Câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy? 
- Tác dụng của việc sử dụng ngôi kể thứ nhất? 
- Sử dụng ngôi kể thứ nhất, xưng "tôi" để dễ dàng trình bày những quan sát, suy nghĩ, cảm xúc của bản thân về bác thủ thư, về những kỉ niệm . 
Những kỉ niệm ấy đã tác động như thế nào đến suy nghĩ và tình cảm của người kể ? 
- Kỷ niệm ấy giúp “tôi” thầm tự hào, trở nên tự tin, dám nói, dám viết, dám chia sẻ những gì mình nghĩ. 
- Người kể có mong ước và cảm nghĩ gì? 
Kết thúc: Nói lên mong ước và cảm nghĩ của người viết . 
+ M ong ước được nghe bác đàn, bác hát, sẽ gặp được những người tốt bụng,  
+ Trân trọng, biết ơn ) 
Chuẩn bị 
trước khi viết 
3.CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH 
B1. Tìm hiểu đề 
B2. Tìm ý- Lập dàn ý 
B3. Viết bài 
B4. Đọc lại bài – soát lỗi – sửa lỗi 
Đề : Kể về một kỉ niệm sâu sắc với thầy cô ,( bạn bè ) ở trường tiểu học . 
Xác định từ ngữ quan trọng trong đề ( gạch chân) 
Xác định thể loại, nội dung ( chọn đề tài) và phạm vi đề bài 
B1.Tìm hiểu đề 
Xác định ngôi kể: 
Ngôi thứ nhất ( xưng “tôi”) 
B2. TÌM Ý VÀ LẬP DÀN Ý 
ĐẠI DIỆN NHÓM TRÌNH BÀY 
+ Nhóm 1,2: Xác định một số kỉ niệm sâu sắc với thầy cô. 
+ Nhóm 3,4: Xác định một số kỉ niệm sâu sắc với bạn bè. 
*L ưu ý khi tìm ý 
Cần trả lời được các câu hỏi sau: 
+ Đó là kỉ niệm gì? 
+ Xảy ra vào thời điểm nào? 
+ Diễn biến của câu chuyện như thế nào ? ( mở đầu, phát triển, cao trào, két thúc) 
+ Điều đáng nhớ nhất trong câu chuyện ấy là gì? 
Lập dàn ý ( Kỉ niệm về thầy cô giáo cũ ) 
1 , Mở bài: 
- Giới thiệu về kỉ niệm với thầy/cô giáo cũ: 
- Hoàn cảnh: Ngày Nhà giáo Việt Nam đang đến gần, cả lớp nô nức làm báo tường, lên kế hoạch biểu diễn văn nghệ tri ân thầy cô. 
Trong không khí, hoàn cảnh đó, em nhớ lại một kỉ niệm cảm động với cô giáo chủ nhiệm lớp ở tiểu học . 
Lập dàn ý ( Kỉ niệm về thầy cô giáo cũ) 
2, Thân bài 
a, Giới thiệu về kỉ niệm: 
- Thời gian diễn ra: lớp? 
- Kỉ niệm với ai: kỉ niệm đáng nhớ cùng cô giáo ... 
+ Ấn tượng về cô giáo (ngoại hình, tính cách, giọng nói, sự quan tâm,: dáng người cô nhỏ nhắn, tóc ngang vai, giọng nói rất truyền cảm. Cô quan tâm tới học sinh, lúc thì vui vẻ tâm tình như một người bạn lớn, lúc thì dạy bảo nghiêm khắc, uốn nắn lỗi sai của học sinh. 
+ Nhân vật liên quan 
+ Các cung bậc cảm xúc của bản thân khi hồi tưởng kỉ niệm: vui, buồn, xúc động, 
+ Cao trào của câu chuyện : sự việc, hành động, ngôn ngữ đặc sắc nhất để lại ấn tượng sâu đậm trong em. 
b, Thuật lại kỉ niệm: 
- Hoàn cảnh: (mối quan hệ với thầy cô như thế nào, thầy cô vốn để lại ấn tượng gì đặc biệt) 
+ Cô giáo đặc biệt quan tâm tới những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, thường xuyên dạy bảo học sinh trong lớp đức tính san sẻ, đùm bọc. 
+ Gia đình em cũng khó khăn, cô giáo và các bạn giúp đỡ em nhiều, khiến em thấy vui vẻ, được quan tâm. 
+ Em cố gắng học tập, vâng lời cô, tham gia tích cực hoạt động của lớp. 
         Lập dàn ý ( Kỉ niệm về thầy cô giáo cũ) - Câu chuyện kết thúc và suy nghĩ sau câu chuyện:+ Bản thân càng thêm yêu quý cô: cô trân trọng tình cảm của học trò, dù đó là món quà nhỏ không có giá trị vật chất.+ Cô tặng lại cho em một quyển sách  3. Kết bài  - Nhắc lại ý nghĩa của kỉ niệm: đây là kỉ niệm đẹp, đáng nhớ trong những năm tháng đi học của bản thân, sẽ luôn hứa học tập chăm chỉ, ghi nhớ và biết ơn công lao, tình cảm của thầy cô. 
  B3. Viết bài  HS làm bài vào giấyKT ( vở làm văn)  
LƯU Ý KHI VIẾT 
- Xác định kỉ niệm được kể lại. 
- X ác định nét đặc sắc và đáng nhớ của kỉ niệm. 
-Sử dụng ngôi kể thứ nhất, xưng “ tôi”. 
-Suy nghĩ về những ảnh hưởng, tác động của kỉ niệm ấy. 
-Sử dụng thêm PTBĐ miêu tả, biểu cảm để kỉ niệm sống động và khơi gọi sự đồng cảm nơi người đọc. 
-Nói lên mong ước, suy nghĩ của người viết. 
B4. Kiểm tra và chỉnh sửa 
Các lỗi thường gặp khi viết bài : 
Dàn ý: MB-TB-KB 
ND bài viết 
- Dùng từ sai 
- Chính tả 
Câu thiếu chủ ngữ, vị ngữ. 
Trình bày 
II. Thực hành 
Đề bài: K ể lại một kỉ niệm sâu sắc của em với thầy cô, bạn bè khi học ở tiểu học . 
Tạm biệt các em! 
HẾT TIẾT 1,2 
CÙNG NHAU THAM KHẢO 
THẢO LUẬN NHÓM 
Mỗi dãy bàn / tổ là 1 nhóm -> có 4 nhóm 
Nhóm 1, 2 : Nghe, nhận xét cách trình bày của cá nhân hoc sinh phần MB, KB -> Giải pháp khắc phục đ iểm yếu 
Nhóm 3 và 4: Nghe, nhận xét cách trình bày của cá nhân HS với 1 đoạn TB -> Giải pháp khắc phục đ iểm yếu. 
 Các nhóm trao đổi  Nhận xét chung : + Ư u điểm  +Tồn tại 
HOẠT ĐỘNG NHÓM 
Đại diện nhóm lên thuyết trình 
Hướng dẫn các hoạt động tiếp theo: 
1. Sửa lại bài viết. 
2. Chuẩn bị đề tài, dàn ý cho giờ luyện nói và nghe. ( sgk/ 67) 
Tạm biệt các em!